Εκδόσεις ΘΕΜΕΛΙΟ
Ενα βιβλίο που έγραψε πριν τον θάνατο του το 1998 (γέννηση το 1943) ο σπουδαίος, με γερμανική ευρωπαϊκή και διεθνή αναγνώριση, Ελληνας στοχαστής για να σηματοδοτήσει με ουσιαστικές κατευθύνσεις πού πορεύεται ο κόσμος, η Ευρώπη, τα σκληρά κράτη, έθνη – κράτη της, όπως Γαλλία, Γερμανία, μέσα στη σύγχρονη Ενωμένη Ευρώπη, που προέκυψε ως οργανωμένο σύστημα μέσα από τη θετική ενίσχυση της αμερικανικής υπερδύναμης και από τον φόβο εναντίον της πρώην Σοβιετικής Ενωσης, που τόσο παταγωδώς κατέρρευσε 8 χρόνια πριν ο Κονδύλης φύγει για τον άλλο κόσμο.
Στο σπουδαίο αυτό βιβλίο του αναλύει πώς η Ευρώπη παραμερίστηκε ως πρώην δυναστευτική εκμεταλλευτική υπερδύναμη μέσα στη νέα πλανητική πραγματικότητα που αναδιατάσσει τις νέες ισορροπίες υπερ-εκμεταλλευτισμού και αντιμαχίας νέων υπερδυνάμεων που άφησαν πίσω τη διπολική εποχή των δύο υπερδυνάμεων του ψυχρού πολέμου Αμερικής και Σοβιετικής Ενωσης.
Τώρα πάλι, όπως πρόβλεψε ο Κονδύλης, η Ευρώπη βρίσκεται σε μια βαθιά αναταραχή με τη Γερμανία να επιβάλει στην Ευρώπη για τα δικά της βασικά συμφέροντα, μέσα από τους θεσμούς και τους μηχανισμούς της Ε.Ε. έναν ευρω-οικονομικό “πόλεμο” λιτότητας και εξαθλίωσης, όπως συμβαίνει με την Ελλάδα. Εναν οικονομικό πόλεμο με ευρύτατες διεθνείς συνέπειες δυστυχίας και αγριότητας.
ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΕΥΡΩΠΗ – ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΣΕ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΙΚΟΣΤΟ ΣΤΟΝ ΕΙΚΟΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΑΙΩΝΑ
Ο ιδιαίτερα σημαντικός σύγχρονος Ελληνας στοχαστής, φιλόσοφος – ιστορικός, πολιτικός επιστήμων και πολυγραφότατος συγγραφέας Παναγιώτης Κονδύλης, που έφυγε τόσο πρόωρα (γεν. 1943, θαν. 1998), αναγνωρίσθηκε στη Γερμανία, στην Ευρωπη, στην Αμερική κ.λπ. Τα περισσότερα βιβλία του κυκλοφόρησαν στη γερμανική γλώσσα και φυσικά και στην ελληνική μητρική γλώσσα. Για το έργο που κατέθεσε του απονεμήθηκε το Γκαίτε και το βραβείο Χούμπολντ. Διετέλεσε εταίρος του Ιδρύματος Ανωτάτων Σπουδών του Βερολίνου. Τη χρονιά του θανάτου του κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις “Θεμέλιο” το βιβλίο του με τίτλο: “Από τον 20ό στον 21ο αιώνα – Τομές στην πλανητική πολιτική περί το 2000. Ζημιογόνες συνέπειες”.
Τόσο το βιβλίο του αυτό όσο και για πολλά άλλα βιβλία και κείμενά του τα παρουσιάσαμε στα “Χανιώτικα νέα” για τη μεγάλη αξία των σκέψεών του και διαχρονική προοπτική τους.
ΖΗΜΙΟΓΟΝΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Ομως στο σημερινό μας κείμενο θα αναφερθούμε -με αφορμή την επικαιρότητα του λόγου του στη σημερινή κρίση της Ευρώπης. Και του υπερ-εξουσιαστικού και κυρίαρχου οικονομικού ρόλου που διαδραματίζει σήμερα με ιδιαίτερα ζημιογόνες συνέπειες τόσο για την ίδια τη Γερμανία, για την Ευρώπη, για τον πλανήτη και φυσικά για την Ελλάδα, την οποία από χρόνια τη ζημιώνει έμμεσα και άμεσα κατακτητικά, πολεμικά και εκμεταλλευτικά.
Γι’ αυτήν τη γενικά αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα ο Παναγιώτης Κονδύλης αναφέρεται στο τέταρτο κεφάλαιο -από τα έξι- του βιβλίου του “Από τον 20ό στον 21ο αιώνα – τομή στην πλανητική πολιτική περί το 2000”, με τον γενικό τίτλο “Τα πολιτικά και τα γεωπολιτικά υποκείμενα”, τα οποία πραγματεύονται τα εξής τέσσερα υποκεφάλαια: 1) Το έθνος στην πλανητική εποχή, 2) Η Ευρώπη στο κατώφλι του 21ου αιώνα – κοσμοϊστορική και γεωπολιτική θεώρηση, 3) Τα Ηνωμένα Εθνη, 4) Οι παγκόσμιες δυνάμεις και το παγκόσμιο κράτος.
Τι λέει, λοιπόν, για την Ευρώπη και ιδιαίτερα για τη Γερμανία του 21ου αιώνα λίγα χρόνια πριν από την είσοδο σ’ αυτό τον πολύπλευρα και πολύμορφα κρίσιμο αιώνα ο σημαντικός Ελληνας διανοούμενος Παναγιώτης Κονδύλης;
ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ Ο ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΥΡΩΔΥΝΑΜΕΩΝ
…Στην ιμπεριαλιστική εποχή ο ανταγωνισμός των ευρωπαϊκών δυνάμεων όχι μόνο δεν εμπόδισε τη συνολική ευρωπαϊκή επέκταση, αλλά και την επέτεινε γιατί καμιά από τις δυνάμεις αυτές δεν ήθελε να υστερήσει σε σχέση με τις άλλες…
Στην εποχή της ευρωπαϊκής – παγκόσμιας κυριαρχίας ο πλανήτης συν-ομαδωνόταν γύρω από τον άξονα των ενδοευρωπαϊκών ανταγωνισμών. Ενώ τώρα τα ευρωπαϊκά έθνη οφείλουν να συν-ομαδωθούν ή να συνασπισθούν εν όψει των πλανητικών ανταγωνισμών. Τούτη η κοσμοϊστορική τομή συνιστά την προϋπόθεση της αναδιάρθρωσης της Ευρώπης.
Συνάμα απετέλεσε για την Ευρώπη μία κατάσταση ανάγκης.
ΑΜΕΡΙΚΗ ΚΑΙ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΣΕ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ!
Ομως η πολιτική της πλευρά έγινε ορατή στο καθοριστικό γεγονός ότι ανάδοχοι της ευρωπαϊκής ενότητας υπήρξαν θετικά ή αρνητικά ακριβώς οι δύο εκείνες μεγάλες δυνάμεις, οι οποίες μετά το 1945 διαδέχθηκαν την Ευρώπη σε πλανητικό επίπεδο. Θετικά η κηδεμονία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και αρνητικά ο φόβος μπροστά στη σοβιετική αυτοκρατορία, που έθεσαν σε κίνηση μια διαδικασία, την οποία, έστω και μετά τις πρόσφατες καταστροφές, διόλου δεν θα κινούσε από μόνες του ο καθαρός λόγος των Ευρωπαίων, αν είχαν αφεθεί μόνοι τους και δεν διέτρεχαν κινδύνους εκ των έξω.
Ομως το ότι η κοσμοϊστορική τομή που αναφέραμε συνιστούσε κατάσταση ανάγκης γίνεται πρόδηλο και σε μιαν άλλη προοπτική. Το τέλος της παγκόσμιας κυριαρχίας της Ευρώπης συνέθεσε χρονικά με το τέλος των ευρωπαϊκών νέων χρόνων, όπως άλλωστε και την αρχή της κυριαρχίας της Ευρώπης.
Ο ΠΛΑΝΗΤΙΚΟΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΚΑΤΑΠΙΕ ΤΟΝ ΕΥΡΩΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟ
Τούτο σημαίνει: οι νέοι χρόνοι δεν ήταν μονάχα (στην) προοπτική της ιστορίας των ιδεών, ένα ευρωπαϊκό φαινόμενο, με την ειδοποιό έννοια του όρου, αλλά και (από οικονομική και πολιτική άποψη) ήταν ένα ευρωκεντρικό φαινόμενο.
Η υπερφαλάγγιση του ευρωπαϊκού συντελεστή από τον πλανητικό και συναφώς τον ολιγαρχικό και ιμπεριαλιστικό φιλελευθερισμό και από τη μαζική δημοκρατία ως τον πρώτο σχηματισμό πλανητικού βεληνεκούς στην ίσαμε τώρα ιστορία όπου συμβάδισε έτσι αναγκαστικά με την εξασθένιση ή τον εξανεμισμό των ιδεών των ευρωπαϊκών νέων χρόνων και απέληξε σε μιαν ουσιώδη καινούργια παγκόσμια κατάσταση… Ομως, αν η διαδικασία (ή η προσπάθεια) της ευρωπαϊκής ενοποίησης γίνεται αντιληπτή ως απάντηση σε μιαν κατάσταση ανάγκης ή ως νίκη του λόγου.
ΜΕ ΕΙΡΗΝΟΦΙΛΙΑ ΑΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΤΟΙ ΣΕ ΑΣΧΗΜΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ
Εχουμε δύο έτσι διαφορετικές δεοντολογίες και στρατηγικές και όποιος θεωρεί ότι εδώ πρυτάνευσε ο ειρηνόφιλος λόγος είναι απροετοίμαστος απέναντι σε άσχημες εξελίξεις εντός της Ευρώπης. Και επιπλέον εκτίθεται στον κίνδυνο να επεκτείνει αυτή του τη θεώρηση σε ολόκληρο το πλανητικό τοπίο.
Δηλαδή να αποδώσει στην Ευρωπαϊκή Ενωση χαρακτήρα προτύπου και να προσδοκά τη λύση των παγκοσμίων προβλημάτων από το παγκόσμιο κράτος, το οποίο θα στηριζόταν στη συναίνεση και θ’ αποτελούσε μιαν Ευρωπαϊκή Ενωση ή magno.
Ωστόσο, διερωτάται ο συγγραφέας, ιστορικός, φιλόσοφος και πολιτικός επιστήμων Παναγιώτης Κονδύλης για το εξής: «Ωστόσο, για μια Ευρωπαϊκή Ενωση μεγάλης ισχύος δεν κατανοεί κανείς γιατί κράτη, όπως η Κίνα λ.χ., που πιστεύουν ότι διαθέτουν αυτοτελείς και πρακτικά απεριόριστες δυνατότητες εκδήλωσης των δυνάμεών τους, θα υιοθετούσαν τη λογική μιας δημογραφικά εξασθενημένης ηπείρου, η οποία επί μερικές δεκαετίες μετά την απώλεια των αυτοκρατοριών της έζησε υπό τη σκιά των Αμερικανών και των Ρώσων κι εξαρτάται ακόμα από τους πρώτους. Και επί πλέον: ποιος θα παίξει ως προς το παγκόσμιο κράτος τον ίδιο θετικό και αρνητικό ρόλο που έπαιξαν Αμερικανοί και Ρώσοι ως προς την Ευρώπη;».
Ο ΣΩΖΩΝ ΕΑΥΤΟΝ ΣΩΘΗΤΩ…
Στο δεύτερο μέρος του αναλυτικού λόγου του Π. Κονδύλη, ως προς την Ευρώπη, τον ρόλο και την εμφατική κρίση της στον 21ο αιώνα ο Παν. Κονδύλης με ουσιώδη και τολμηρή ανάλυση επισημαίνει τις κρίσεις ανάγκης τονίζοντας ότι αυτές οι κρίσεις μπορούν να ενεργοποιήσουν τόσο κεντρομόλες όσο και κεντρόφυγες δυνάμεις, όπως συμβαίνει σήμερα 20 χρόνια από τότε, που τόσο προορατικά τις έχει διαβλέψει ο Π. Κονδύλης. Δυνάμεις αντιθετικές, οι οποίες μπορούσαν να γεννήσουν τόσο αλληλεγγύη όσο και διαμάχη, αλληλεγγύη με την κοινωνιολογική και όχι την ψυχολογική έννοια που προκύπτει όταν το πρόβλημα της λήψεως αποφάσεων λύνεται δεσμευτικά, αδιάφορο που εδράζεται η δεσμευτικότητα. Γιατί αλλιώς δημιουργείται άμεση σύγκρουση είτε επικρατούν οι κεντρόφυγες δυνάμεις με βάση την αρχή: “Ο σώζων εαυτόν σωθήτω”.
ΤΩΡΑ ΠΟΥ ΗΡΘΕ Η ΚΡΙΣΙΜΗ ΩΡΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ
Αλλά ποιον από τους 2 δρόμους θα πάρει η Ευρώπη, δεν μπορεί ακόμα να λεχθεί με άμεση βεβαιότητα…
Γιατί η ώρα της αλήθειας θα σημάνει, όταν στην ημερήσια διάταξη δεν θα βρίσκεται πλέον η κατανομή της ευημερίας, αλλά η κατανομή σημαντικών βαρών, αλλά η ένοχη συνείδηση, η οποία έμμεσα, τουλάχιστον, αποτέλεσε ίσαμε σήμερα το κίνητρο της γερμανικής ταμειακής γενναιοδωρίας θα μπορούσε να μετατραπεί σε απροθυμία ή επιθετικότητα, αν η χαμηλή απόδοση άλλων θα απαιτούσε από τη Γερμανία εξαιρετικές θυσίες ως αντιστάθμισμα σε πανευρωπαϊκή κλίμακα.
Αλλά ίσαμε σήμερα (τότε στη δεκαετία 1985 – 1995 που έγραφε το βιβλίο του) ο Παναγιώτης Κονδύλης έλεγε: «Δεν υπάρχουν ενδείξεις εκ μέρους άλλων ευρωπαϊκών εθνών ότι είναι διατεθειμένα να κάνουν θυσίες για χάρη τρίτων».
Για να έχει δημιουργηθεί μια σκληρή πραγματικότητα κρίσης σε όλη την Ευρώπη. Με κορυφαία την ελληνική καταστροφή όπως ο ελληνικός λαός τη βιώνει σήμερα.
Με τη Γερμανία τελικά να εξασθενίζει την αλληλέγγυα συμπεριφορά και στο εσωτερικό των διαφόρων ευρωπαϊκών εθνών, όπως γίνεται τώρα!
