Από τον Σπράου και Γιαννίτση στον Κατρούγκαλο

Τα πολλά κύρια ταμεία κοινωνικής ασφάλισης και σχεδόν άλλα τόσα επικουρικής αποτελούσαν την πηγή παροχής συντάξεων στους ασφαλισμένους από εισφορές των ιδίων, των εργοδοτών και από κρατική αρωγή. Για λόγους οικονομίας και μειώσεως των λειτουργικών εξόδων των ταμείων περιορίστηκε ο αριθμός τους, όμως λόγω αύξησης των συνταξιούχων και της ανεργίας, μειώθηκαν οι εισφορές με αποτέλεσμα σήμερα, μετά από έξι χρόνια ύφεσης, το ζήτημα της κοινωνικής ασφάλισης καθίσταται φλέγον και τα ταμεία μαζί με το κράτος ν’ αδυνατούν να χορηγούν τις συντάξεις παρά την περικοπή τους κατά μ.ο. 40%.
Το πρόβλημα είχε επισημανθεί απ’ τη 10ετία του ’90 όπου έκανε την εμφάνισή της η έκθεση επιτροπής Σπράου το 1997. Επρόκειτο για μια μελέτη, που προέβλεψε τη σημερινή κατάσταση, αν δεν ελαμβάνοντο εναλλακτικές λύσεις και σταδιακά μεθοδευμένες αλλαγές. Μόνον έτσι θα περιορίζονταν τα έξοδα και θα αυξάνονταν τα έσοδα του συστήματος.
Αφορούσε την αύξηση λίγο – λίγο των ορίων ηλικίας, την επιμήκυνση του εργασιακού βίου, την άνοδο των εισφορών και τον τρόπο χρηματοδότησης του συστήματος. Εισηγείτο την ενοποίηση των Ταμείων κύριας και επικουρικής ασφάλισης και λειτουργία ενός ταμείου αλληλεγγύης, το οποίο θα τροφοδοτούσε τα ελλειμματικά ταμεία από τα πλεονασματικά. Πρότεινε και τρία είδη συντάξεων. Την εθνική σύνταξη, που θα εχορηγείτο σε όλους τους πολίτες άνω των 65 ετών, τη δεύτερη βάσει των εισφορών του εργαζομένου και την τρίτη, που θα εδίδετο από την κλαδική αποταμίευση χωριστά για κάθε κλάδο.
Η έκθεση Σπράου προκάλεσε αντιδράσεις και τρόμαξε την τότε κυβέρνηση Σημίτη, η οποία αποστασιοποιήθηκε απ’ τις αποφάσεις της επιτροπής παρά τις προσπάθειες του συμβούλου του κ. Τάσου Γιαννίτση να εισακουσθεί.
Ο κ. Γιαννίτσης, που συνετέλεσε οικονομικός σύμβουλος στην κυβέρνηση Ζολώτα , Ανδρέα Παπανδρέου και Σημίτη υπ. Εργασίας, αναπληρωτής ΥΠ.ΕΞ. (2001 – 2004) και ΥΠΕΠ επί Παπαδήμου 2011, προσπάθησε να περάσει τις μεταρρυθμίσεις στο ασφαλιστικό, βάσει και της έκθεσης Σπράου, χωρίς να τα καταφέρει. Υποστηρικτές του υποστηρίζουν ότι, αν εισακούετο, δεν θα είχαμε φθάσει σήμερα σ’ αυτά τα επίπεδα, δηλαδή η ανεργία στο 29% και οι κατώτατοι μισθοί στα 300 με 400 ευρώ.
Ο σημερινός υπ. Εργασίας κ. Κατρούγκαλος είχε επιλέξει πριν τις εκλογές μια ομάδα, “επιτροπή σοφών” ονομάστηκε, που έφτιαξε ένα “πόνημα – πόρισμα” για το ασφαλιστικό, το οποίο είναι παραλλαγή της έκθεσης Σπράου. Πάνω σ’ αυτό βασίστηκε το νομοθέτημα των προαπαιτουμένων των δανειστών. Η κυβέρνηση κρυπτόμενη πίσω από το πόρισμα των “σοφών” το χρησιμοποιεί ως άλλοθι, ισχυριζόμενη ότι οι μεταρρυθμίσεις αν και έρχονται πολύ καθυστερημένα, θα περισώσουν το ασφαλιστικό. Δεν λένε όμως γιατί οι αποταμιεύσεις εξανεμίσθηκαν και πτώχευσαν τα ταμεία, πώς φαγώθηκαν τα περισσεύματά τους στο Χρηματιστήριο, γιατί ληστεύτηκαν με τα δομημένα ομόλογα και πώς έχασαν 18 δισ. ευρώ με το PSI του Παπαδήμα.
Και δεν ξέρουμε κατά πόσο με τη νομοθέτηση των μέτρων Κατρούγκαλου, ο οποίος λέγεται ότι σκοπεύει να συστήσει ένα και μοναδικό ταμείο για όλους τους ασφαλισμένους, αν θα παραγραφούν – κουκουλωθούν οι ευθύνες όσων συνετέλεσαν και έκαναν ό,τι μπορούσαν να οδηγήσουν τα ταμεία, ώστε ν’ αδυνατούν ν’ ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Για να απαξιωθούν επιτρέποντας την επικράτηση της ιδιωτικής ασφάλισης.