• «Ουκ επ’ άρτω μόνον ζήσεται άνθρωπος…». (Ματθαίος δ΄ 4)
ΔΕΝ ΘΑ ΣΤΑΘΟΥΜΕ στη σημασία του άρτου για την επιβίωση του ανθρώπου. Έχει τονιστεί και υμνηθεί από πολλούς, εδώ και χιλιάδες χρόνια. Άρτος και άνθρωπος συμβιώνουν από την αρχή του κόσμου…
ΣΤΗΝ Καινή Διαθήκη σχετικές αναφορές είναι αρκετές: ὅπως των πεινασμένων μαθητών πού περνώντας μέσα από σπαρμένους αγρούς κόβουν στάχυα και τρώνε τους σπόρους, της θαυμαστής παραβολής τοῦ σπορέα (“…εξήλθεν ο σπείρων του σπείραι τον σπόρον αυτού”), το γεγονός του πολλαπλασιασμού των 5 άρτων και των 2 ιχθύων κ.ά. Αλλά και μέσω τής Κυριακής Προσευχής, δεν ζητούμε «…τον άρτον ημών τον επιούσιον, δος ημίν σήμερον…”, ή, κατά τη διάρκεια της εκάστοτε λειτουργίας, δεν παριστάμεθα στο τελετουργικό της με τον άρτο στο “Μυστήριο της Θείας Εὐχαριστίας”;
… ΣΗΜΕΡΑ, σε μια τόσο ανήσυχη και τρομακτικά επώδυνη εποχή, με άπειρες “εκπλήξεις” από επιστημονικά θαύματα αλλά και εκατομμύρια θανάτους από την πανδημία Cpvid-19 και τις μεταλλάξεις της, για να επιβιώσουμε ψυχή τε και σώματι, έχουμε ανάγκη κι από την άλλη τροφή: αυτή που βρίσκεται “εν παντί ρήματι” -όπως συμπληρώνει ο Κύριος τη ρήση του θέματός μας.
ΥΠΑΡΧΟΥΝ τα λεγόμενα βιβλία “αυτοβοήθειας” ή “πρακτικής φιλοσοφίας”, με πολλές-συχνά επαναλαμβανόμενες-προτάσεις και ρήσεις σοφίας: για την παρηγορητική και το πένθος, για την αυτογνωσία και την αντιμετώπιση δύσκολων καταστάσεων, για την ψυχοσωματική ευεξία και υγεία… Άλλοι προστρέχουν στον Πλάτωνα ή στον Κικέρωνα, τον Κάντ ή τον Κίρκεγκωρ, στους στωικούς, τον Επίκουρο ή τον Επίκτητο· άλλοι στους σύγχρονους “οικογενειακούς συμβούλους”, μερικοί στη Βίβλο και ελάχιστοι στην Ποίηση.
ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ με “ρήματα ζωής” μάς βοηθούν να ανακαλύψουμε τον εαυτό μας, να εκφράσουμε μέσω αυτών αυτά που νιώθουμε ή να ζήσουμε τη ζωή μας σε άλλους χρωματικούς τόνους. Μας κάνουν να σκεφτόμαστε καλύτερα και να… προσγειωνόμαστε! Μας ηρεμούν όταν είμαστε αγχωμένοι, μας ισχυροποιούν απέναντι στις κάθε είδους παραπλανητικές ιδεολογίες, ανοίγουν το μυαλό μας. Επιπλέον, μας ταξιδεύουν σε διαστάσεις και ”αποχρώσεις” της ζωής, τις οποίες δεν θα επισκεπτόμασταν, ενώ ταυτόχρονα μας χαρίζουν μια κάποια γαλήνη.
ΣΤΑΧΥΟΛΟΓΟΥΜΕ (επιλεκτικά) μερικά “ρήματα ζωής” που μας εντυπωσίασαν, μας έδωσαν μια άλλη χροιά στη ζωή, τα έχουμε ενστερνιστεί:
Αγαπώ:
Τί είναι αγάπη; Το λέει με απλότητα ο Antoine de Saint-Exupery (1900-1944), ο συγγραφέας του “Μικρού Πρίγκιπα”: “αγάπη δεν είναι να κοιτάζει ο ένας μέσα στα μάτια τον άλλο· είναι να κοιτάζουν και οι δυο προς την ίδια κατεύθυνση”. Να έχουν, δηλαδή και οι δυο ίδιες περίπου απόψεις, κοινούς στόχους, αλληλονοιαξίματα, αλληλοκατανόηση, αλληλοσεβασμό. Ειδικά σε περιόδους κρίσεων, η αγάπη ανάμεσα στα μέλη μιας οικογένειας, ή μιας κοινωνίας οφείλει να είναι απλόχωρη και απλόχερη.
Βρέχει:
Από τα φυσικά φαινόμενα που λατρεύω, είναι η βροχή. Όπως την “τραγουδάει” ονειρικά ο Οδ. Ελύτης στο “Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου” (Σάββατο 18), 1984. Μάλιστα, με τη μουσικότητα του ήχου της να ακούγεται στο χορό εκείνου του υπέροχου Τζιν Κέλι -στο
“Τραγουδώντας στη Βροχή”:
“Ακόμη βρέχει. /Αιωνίως φαίνεται θα βρέχει.
Κι αιωνίως θα κυκλοφορώ με μιαν ομπρέλα /ψάχνοντας για μια πολίχνη ροζ/ γεμάτη ωραία υπαίθρια ζαχαροπλαστεία”. Για μια κάθαρση ψυχής και ανακαίνιση.
Γράφω:
Όλοι στην εποχή μας γράφουν! Αλλά, όπως λέει ο Γάλλος στοχαστής και μαρξιστής Guy Debord (1931-1994), “για να μάθει κανείς να γράφει, πρέπει να έχει διαβάσει, και για να μάθει να διαβάζει, πρέπει να ξέρει να ζει”.
Δημιουργώ:
Ανέκαθεν το «μυστικό της δημιουργικότητας είναι να ξέρεις να κρύβεις τις πηγές σου»: αυτό υποστηρίζει ο Αλμπερτ Αϊνστάϊν (1879-1955). Σήμερα, η καινοτομία τείνει να γίνει κανόνας και είναι ευτυχισμένες οι κοινωνίες που έχουν καινοτόμα μυαλά, γιατί έτσι πάμε μπροστά.
Ελπίζω:
Άσχετα με το ατυχές στην ονομασία χειμερινό φετινό σφοδρό καιρικό φαινόμενο “Ελπίδα”, “η ελπίδα για τους ανθρώπους”, όπως υποστηρίζει ο André Malraux (1901-1976), «είναι ο λόγος για να ζουν ή να πεθαίνουν”. Είτε στο κρεβάτι του πόνου βρισκόμαστε, είτε ως αντάρτες επαναστάτες στα βουνά, η ελπίδα για μια καλύτερη ζωή πάντα μας συντροφεύει.
Ηττώμαι:
Η ήττα είναι εσωτερική μας υπόθεση: “Πηγάζει από μέσα μας”, όπως λέει ο Γάλλος συγγραφέας Pascal Quignard (1948-). “Στον έξω κόσμο δεν υπάρχει η έννοια της ήττας. Η φύση, ο ουρανός, η νύχτα, η βροχή, οι άνεμοι δεν αποτελούν παρά ένα μεγάλο τυφλό θρίαμβο”
Ιστορώ:
Από την πολυετή ανάγνωση της “ιστορίας” μου, έμαθα ότι εμείς αποφασίζουμε για το μέλλον μας. Κι ότι δεν μπορούμε να αλλάξουμε την καταγραμμένη Ιστορία (κάτι που κάνουν αυθαίρετα ορισμένοι “εντεταλμένοι κομματικοί ιστοριογράφοι” με προσθαφαιρέσεις κατά το δοκούν). Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να την κατανοήσουμε σε βάθος, ώστε να αντιληφθούμε πώς λειτουργούν άτομα και κοινωνίες: η ιστοριογραφία είναι δουλειά των ιστορικών. Οι οποίοι δεν σταματούν να γράφουν και να ξαναγράφουν το παρελθόν στηριζόμενοι σε νέα δεδομένα που προσφέρουν τα αρχεία, η προφορική μαρτυρία, η αρχαιολογία.
Κρητολογώ:
“Κρήτη θα πει παλικαριά, θα πει λεβεντοσύνη,/ Κρήτη θα πει φιλότιμο, αγάπη, καλοσύνη”. Μέσα σε δυο δίστιχα μιας μαντινάδας, όλη η ψυχή, η συμπεριφορά κι ο πολλά όμορφος τρόπος ζωής των Κρητικών.
Λαθεύω:
Δεν νομίζω ότι η λέξη λάθος θα’ πρεπε να υπάρχει στα λεξικά μας: «Δεν υπάρχουν λάθη”. Αυτό τονίζει ο σπουδαίος συγγραφέας του βιβλίου “Ο Γλάρος Ιωνάθαν”, Richard Bach (1936-). ”Τα γεγονότα που συναντάμε, όσο δυσάρεστα κι αν είναι, είναι αναγκαία για να μας μάθουν ό,τι πρέπει να μάθουμε. Όταν ξεκινάμε στη ζωή, στον καθένα χαρίζεται από ένα μαρμαρένιο μπλοκ με τα απαραίτητα εργαλεία για να το μετατρέψει σε έργο γλυπτικής. Μπορούμε να το σέρνουμε άθικτο σ΄όλη μας τη ζωή, μπορούμε να το μετατρέψουμε σε χαλίκια ή μπορούμε να του δώσουμε μια μορφή δόξας». Η Παραβολή των Ταλάντων, αλλιώς…
Πολιτεύομαι:
Αν το καλοσκεφθούμε, με την πολιτική ασχολούνται άτομα που δεν έχουν να κάνουν κάτι άλλο στη ζωή τους. Το λέει ξεκάθαρα ο Albert Camus (1913-1960)-“Σημειωματάρια” Ι, Δεκ, 1937: “Η πολιτική και η μοίρα της ανθρωπότητας διαμορφώνονται από ανθρώπους χωρίς ιδανικά και χωρίς μεγαλείο. Άνθρωποι που έχουν μεγαλείο μέσα τους δεν ασχολούνται με την πολιτική”. Κι αυτό είναι η ατυχία μας…
Σιωπώ:
«Ο Θεός είναι φίλος της σιωπής. Δείτε πως η φύση -τα δέντρα, το γρασίδι- μεγαλώνει σιωπηλά. Δείτε τα αστέρια, το φεγγάρι και τον ήλιο πώς κινούνται σιωπηλά… Χρειαζόμαστε τη σιωπή για να αγγίξουμε τις ψυχές…» Να, μια ωραία σκέψη της Μητέρας Τερέζας (1910-1997) που θα’ πρεπε να υιοθετήσουμε.
Υπάρχω:
Ποιος είναι ο Επτάλογος της ύπαρξής μας; Υγεία, Αγάπη, φιλία, εργασία, χρήμα, έρωτας. Για άλλους είναι: Επιτυχία, Οικογένεια, Παιχνίδι, Επικοινωνία, Συντροφικότητα, Γνώση, Παρέα.
Ό,τι κι αν διαλέξετε ως ύπαρξη, “Ε υ τ υ χ ε ί τ ε!” (4-2-2022)
