Χωριά που παραμένουν αναλλοίωτα στον χρόνο. Με μια αυθεντικότητα που σπάνια πια συναντά κανείς στα βόρεια παράλια της Κρήτης.
Με κατοίκους που κρατάνε ζωντανές τις παραδόσεις και τον πολιτισμό της κρητικής υπαίθρου παρά τις αντίξοες συνθήκες. Ο λόγος για τα χωριά της αποκορωνιώτικης ρίζας του Αποκόρωνα. Τα “ριζοχώρια” των Λευκών Ορέων, που μέσα από μικρές αλλά ουσιαστικές παρεμβάσεις, άλλοτε του Δήμου Αποκορώνου κι άλλοτε των τοπικών πολιτιστικών συλλόγων ή φορέων όπως η Αρχαιολογία κ.ά., μετατρέπονται σταδιακά σε έναν εναλλακτικό προορισμό για όσους επιθυμούν να γνωρίσουν το αυθεντικό πρόσωπο της Κρήτης.
Χωριά που εκτός από το σπάνιας ομορφιάς φυσικό περιβάλλον που τα περιβάλλει, ριζωμένα στους πρόποδες των επιβλητικών και χιονισμένων αυτή την εποχή Λευκών Ορέων, χαρακτηρίζονται από την ξεχωριστή αρχιτεκτονική τους παράδοση, την πλούσια ιστορία προσφοράς των κατοίκων τους στους απελευθερωτικούς αγώνες της Κρήτης και της Ελλάδας, αλλά και τη ζεστή φιλοξενία των κατοίκων τους.
Συγχρόνως, ο επισκέπτης των χωριών αυτών θα συναντήσει “ζωντανή” την μακραίωνη παράδοση των Κρητικών στην γεωργία και την κτηνοτροφία, αφού αποτελούν τις κύριες βιοποριστικές δραστηριότητες των ανθρώπων αυτών των χωριών.
«Τα χωριά στις υπώρειες των Λευκών Ορέων, δηλαδή τα χωριά της Ρίζας από Ραμνή, Καρές και Μελιδόνι έως Κουρνά και Ασή Γωνιά, αποτελούν το στολίδι του Αποκόρωνα. Διαθέτουν ξεχωριστή φυσική ομορφιά, με θέα στη Μαδάρα προς Νότο και τη θάλασσα προς Βορρά, που τα κάνουν πόλο έλξης όχι μόνο για τους επισκέπτες αλλά και για μόνιμη κατοικία ντόπιων που θέλουν να ξεφύγουν από τη ζωή της πόλης αλλά και ξένων, συνήθως πολιτών της Ευρώπης, οι οποίοι αγοράζουν και ανακαινίζουν οικίες και στη συνέχεια διαμένουν σε αυτές μόνιμα ή εποχιακά (καλοκαίρι)», σημειώνει ο δήμαρχος Αποκορώνου Χαράλαμπος Κουκιανάκης και προσθέτει: «Τα “Ριζοχώρια” διαθέτουν πλούσια ιστορία και πολιτιστική κληρονομιά, που μπορούν να προσελκύσουν επισκεψιμότητα από ξένους και Έλληνες τουρίστες, ενώ η ανεπτυγμένη γεωργία και κτηνοτροφία στην περιοχή, με παραδοσιακά, ποιοτικά προϊόντα συμβάλλει σημαντικά στην οικονομία του Δήμου».
Εσείς ξέρατε πότε τοποθετήθηκε η κρήνη στην πλατεία 1866; Η απάντηση στο 11ο podcast “Στο Αρχείο” με τους Νεκτάριο Κακατσάκη και Βασιλική Τωμαδάκη
ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ
Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόκειται για χωριά, πολλά από τα οποία έχουν καταφέρει να συγκρατήσουν τον νεανικό πληθυσμό τους, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει συνήθως στην ενδοχώρα της Κρήτης. Στο πλαίσιο αυτό – τονίζει ο κ. Κουκιανάκης – οι περιοχές αυτές έχουν ενταχθεί στο δεύτερο στάδιο (μετά τις παρεμβάσεις που έγιναν στα κατ’ εξοχήν τουριστικά κέντρα του Δήμου στο παραλιακό μέτωπο) του αναπτυξιακού σχεδιασμού της Δημοτικής Αρχής, το οποίο περιλαμβάνει έργα στην ενδοχώρα του Δήμου και έχει ήδη αρχίσει να υλοποιείται.
«Για τα χωριά της Ρίζας εκτελέστηκαν, προγραμματίζονται ή εκτελούνται έργα, τα οποία θα αναβαθμίσουν τη ζωή των κατοίκων και τις συνθήκες επισκεψιμότητας των χωριών, θα συμβάλλουν στην περαιτέρω αγροτική ανάπτυξη και θα αναδείξουν τη φυσική ομορφιά τους, την παράδοση, την ιστορία και τον πολιτισμό τους, με στόχο την ήπια τουριστική ανάπτυξή τους. Ενδεικτικά αναφέρω έργα μικρών ή μεγάλων αναπλάσεων που έχουν ήδη υλοποιηθεί, Ασή Γωνιά, Κάβαλο, Μάζα, Βαφέ, Τζιτζιφέ, Φρε και άλλα, που έχουν δρομολογηθεί ή βρίσκονται στο στάδιο της δημοπράτησης, Αλίκαμπος, Νίππος, Πρόβαρμα συνολικού προϋπολογισμού 3.000.000 ευρώ περίπου. Επίσης, έργα ύδρευσης προϋπολογισμού 600.000 ευρώ περίπου, όπως και επεκτάσεις- αναβάθμιση δημοτικού φωτισμού», αναφέρει ο κ. Κουκιανάκης.
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ
Το κυριότερο, όμως, είναι ότι σταδιακά η περιοχή των χωριών της “ρίζας” μετατρέπεται σε έναν πόλο έλξης για επισκέπτες που θέλουν να γνωρίσουν την ξεχωριστή φυσική ομορφιά των ορεινών αυτών χωριών και την πλούσια ιστορία του τόπου.
Στο πλαίσιο αυτό, τονίζει ο κ. Κουκιανάκης, και με απώτερο στόχο τη διατήρηση, προστασία και φύλαξη των αρχαιοτήτων αλλά και του φυσικού περιβάλλοντος, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, ο Δήμος Αποκορώνου, η Περιφέρεια Κρήτης και το Πολυτεχνείο Κρήτης «ολοκληρώνουν μια προγραμματική σύμβαση με τίτλο “Διερεύνηση δυνατοτήτων συγκρότησης πολιτιστικής διαδρομής στον Δήμο Αποκορώνου Χανίων μέσω της προστασίας, ανάδειξης, αποκατάστασης και επανάχρησης σημαντικών μνημείων του».
Μεταξύ των μνημείων που περιλαμβάνονται στον σχεδιασμό αυτό είναι μινωϊκό μέγαρο Σαμωνά και ο μινωϊκός θολωτός τάφος στη Φυλακή, ο Πύργος του Αληδάκη στον Εμπρόσνερο, οι ναοί του Αγίου Νικολάου στα Κυριακοσέλια και τη Μάζα, της Παναγίας στον Αλίκαμπο και του Αγίου Γεωργίου στον Κουρνά, το στρατηγείο της Εθνικής Αντίστασης στην Ασή Γωνιά κ.ά.
«Συγχρόνως, φιλοδοξούμε να αναδείξουμε τα παλιά μονοπάτια, που εγκαταλείφθηκαν με το πέρασμα του χρόνου. Γι’ αυτό το θέμα ήδη βρισκόμαστε στο στάδιο της δημοπράτησης ενός έργου με τίτλο: “Δίκτυο πεζοπορικών διαδρομών Δήμου Αποκορώνου” προϋπολογισμού 238.588 ευρώ, με στόχο ο πεζοπόρος να περπατήσει μια διαδρομή που ενώνει σημεία ενδιαφέροντος και να αποτελέσει πόλο έλξης ποιοτικού τουρισμού και κατ’ επέκταση μοχλό ανάπτυξης όλων των χωριών της ρίζας, έχοντας τη δυνατότητα πώλησης των ποιοτικά παραγόμενων προϊόντων, δια μέσου των “κούμων” της μαδάρας, των ανακαινισμένων παραδοσιακών οικιών, ταβερνών κ.λπ.», σχολιάζει ο κ. Κουκιανάκης και καταλήγει λέγοντας: «Οι άνθρωποι της Αποκορωνιώτικης ρίζας με την περηφάνια τους και τη λεβεντιά τους είναι οι στυλοβάτες της άυλης πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Βασικό μας μέλημα είναι να παραμείνουν στα χωριά τους με τις οικογένειές τους, να παράγουν και να διαθέτουν τα εξαιρετικά προϊόντα τους. Χρέος μας είναι άλλωστε να κρατήσουμε τη ταυτότητά μας και να αντισταθούμε στη λαίλαπα της παγκοσμιοποίησης».
Το σίγουρο είναι ότι οι παρεμβάσεις που έχουν δρομολογηθεί και “χτίζοντας” πάνω σε παλαιότερες προσπάθειες αυτοδιοικητικών, συλλογικοτήτων και ανθρώπων της περιοχής, θα προσφέρουν – μετά το πέρας της πανδημίας – μια μοναδική εναλλακτική απόδραση για ντόπιους και ξένους που θέλουν να γνωρίσουν καλύτερα τον πολιτισμό και τις ομορφιές της Κρήτης.
