Ο Νοτιοαφρικανός πρώην αστέρας των Παραολυμπιακών Αγώνων Όσκαρ Πιστόριους αφέθηκε σήμερα ελεύθερος υπό όρους, σχεδόν 11 χρόνια μετά τον φόνο της συντρόφου του, ένα έγκλημα που σόκαρε τη χώρα αυτή η οποία είναι εδώ και χρόνια συνηθισμένη στη βία κατά των γυναικών.
Ο Πιστόριους, γνωστός ως «Blade Runner» και ως «ο γρηγορότερος άνθρωπος χωρίς πόδια» λόγω των προσθετικών του ποδιών από ίνες άνθρακα, πυροβόλησε και σκότωσε την 29χρονη τότε σύντροφό του Ρίβα Στέενκαμπ πίσω από την κλειδωμένη πόρτα του μπάνιου του σπιτιού του την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου το 2013.
Ο ίδιος έχει επανειλημμένως υποστηρίξει ότι μπέρδεψε το μοντέλο για διαρρήκτη όταν πυροβόλησε τέσσερις φορές την κλειδωμένη πόρτα του μπάνιου του σπιτιού του στην Πρετόρια και υπέβαλε πολλές φορές έφεση κατά της καταδικαστικής απόφασης με αυτό το αιτιολογικό.
Ο Πιστόριους, ο οποίος είναι σήμερα 37 ετών, πέρασε περίπου 8,5 χρόνια στη φυλακή καθώς και επτά μήνες σε κατ’ οίκον περιορισμό προτού καταδικαστεί για ανθρωποκτονία. Τον Νοέμβριο, επιτροπή αποφυλάκισης αποφάσισε ότι μπορεί να αποφυλακιστεί αφού συμπλήρωσε πάνω από το ήμισυ της ποινής του.
Σε ανακοίνωση που έδωσε στη δημοσιότητα σήμερα ο δικηγόρος της οικογένειας του θύματος, η μητέρα της Ρίβα, η Τζουν, αναφέρει: “Δεν μπορεί ποτέ να υπάρξει δικαιοσύνη αν ο αγαπημένος σου δεν πρόκειται να επιστρέψει ποτέ και καμία περίοδος έκτισης ποινής δεν πρόκειται να φέρει πίσω την Ρίβα. Εμείς, που μένουμε πίσω, είμαστε εκείνοι που εκτίουμε ισόβια”.
Η Τζουν Στέενκαμπ πρόσθεσε ότι μοναδική της επιθυμία είναι να μπορέσει να ζήσει εν ειρήνη μετά την αποφυλάκιση του Πιστόριους.
Ένας αξιωματούχος θα επιτηρεί τον Πιστόριους μέχρι να λήξει η ποινή του τον Δεκέμβριο του 2029, τον οποίο ο αποφυλακισθείς θα πρέπει να ενημερώνει αν αναζητήσει δουλειά ή αν αλλάξει διεύθυνση.
Επίσης ο Πιστόριους θα πρέπει να υποβληθεί σε θεραπεία για τη διαχείριση θυμού και να παρακολουθεί συνεδρίες για την έμφυλη βία στο πλαίσιο των όρων της αποφυλάκισής του, όπως έχει πει η οικογένεια της Στέενκαμπ.
Όπως έχει δηλώσει η Τζουν Στέενκαμπ, οι όροι που επέβαλε η επιτροπή αποφυλάκισης επιβεβαίωσαν την πίστη της στο δικαστικό σύστημα της Νότιας Αφρικής στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα ότι η έμφυλη βία λαμβάνεται στα σοβαρά.
Ένας συνήγορος υπεράσπισης του Πιστόριους δεν απάντησε άμεσα σήμερα σε αίτημα να σχολιάσει την αποφυλάκισή του.
Τα τοπικά μέσα ενημέρωσης εκτιμούν ότι ο Πιστόριους θα μείνει στο σπίτι του θείου του Άρνολντ Πιστόριους σε ακριβό προάστιο της Πρετόρια.
Οι Νοτιοαφρικανοί υποδέχτηκαν την αποφυλάκισή του με ανάμεικτα συναισθήματα: κάποιοι νιώθουν ότι εξέτισε την ποινή που έπρεπε, ενώ άλλοι ότι η τιμωρία του ήταν επιεικής.
“Πλήρωσε το τίμημα. Ας τον αφήσουμε να ξαναφτιάξει τη ζωή του”, είπε στους δημοσιογράφους που ήταν συγκεντρωμένοι σήμερα το πρωί έξω από το σπίτι του θείου του ένας κάτοικος της περιοχής.
Από αστέρι των Παραολυμπιακών καταδικασμένος δολοφόνος
Ο Πιστόριους ήταν κάποτε ο αγαπημένος του αθλητικού κόσμου και ένα υπόδειγμα για τους αθλητές με ειδικές ανάγκες. Έκανε μάλιστα εκστρατεία για να τους επιτρέπεται να συμμετάσχουν σε μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις μαζί με αθλητές που δεν έχουν κινητικά προβλήματα.
Τον Αύγουστο του 2012, λίγους μόλις μήνες προτού πυροβολήσει και σκοτώσει τη σύντροφό του, ο Πιστόριους έγινε ο πρώτος διπλά ακρωτηριασμένος αθλητής που συμμετείχε στους Ολυμπιακούς του Λονδίνου όπου έφθασε στους ημιτελικούς των 400 μέτρων.
Κέρδισε δύο χρυσά μετάλλια στους Παραολυμπιακούς.
Τον Οκτώβριο του 2014 ανώτερο δικαστήριο τον φυλάκισε αρχικά για πέντε χρόνια για ανθρωποκτονία από αμέλεια. Ωστόσο, οι εισαγγελείς άσκησαν έφεση επί της απόφασης και έτσι, τον Δεκέμβριο του 2015, Εφετείο μετέτρεψε την καταδίκη του σε δολοφονία από πρόθεση.
Όμως η ποινή που του επιβλήθηκε τον Ιούλιο του 2016 ήταν μόνο έξι χρόνια παρότι οι εισαγγελείς είχαν ζητήσει το λιγότερο 15ετή φυλάκιση.
Στη συνέχεια, τον Νοέμβριο του 2017, το Ανώτατο Δικαστήριο Εφέσεων αύξησε την ποινή του σε 13 χρόνια και πέντε μήνες περιγράφοντας την προηγούμενη ποινή που του είχε επιβληθεί ως “σοκαριστικά επιεική”.
Ο Πιστόριους συνάντησε τον πατέρα της Ρίβα, τον Μπάρι Στέενκαμπ, το 2022 στο πλαίσιο “διαλόγου θύματος-θύτη”, κάτι που αποτελεί αναπόσπατο τμήμα του συστήματος αποκαταστατικής δικαιοσύνης της Νότιας Αφρικής.
Βασισμένο εν μέρει στον τρόπο με τον οποίο οι αυτόχθονες πολιτισμοί διαχειρίστηκαν το έγκλημα, πολύ καιρό προτού οι Ευρωπαίοι εποικίσουν τη Νότια Αφρική, το σύστημα αποκαταστατικής δικαιοσύνης στοχεύει στο να δοθεί ένα “κλείσιμο” στους πληγέντες από ένα έγκλημα αντί απλώς στο να τιμωρήσει τους δράστες.
Τον Μάρτιο, δικαστήριο απέρριψε την αίτηση αποφυλάκισής του. Ωστόσο, το Συνταγματικό Δικαστήριο στη συνέχεια έκρινε ότι μέχρι τις 21 Μαρτίου είχε ολοκληρώσει τη μισή ποινή του και δικαιούνταν αποφυλάκιση υπό όρους αφού άλλαξε την ημερομηνία στην προγενέστερη του Ιουλίου 2016–όταν καταδικάστηκε για ανθρωποκτονία για πρώτη φορά–αντί τον Νοέμβριο του 2017.
