Η πανδημία που βιώνουμε αποκάλυψε μερικές ενδιαφέρουσες κοινωνικές και φυσικές αλήθειες.
Προέβαλε την αναγκαιότητα της ύπαρξης ενός οργανωμένου κοινωνικού κράτους και της παγκόσμιας συνεργασίας προς λύπην των πιστών της άκρατης ελεύθερης αγοράς. Κατέδειξε την επιπολαιότητα και την αλαζονεία των κυβερνήσεων κάποιων προηγμένων χωρών που υποτίμησαν τον κίνδυνο, όπως οι ΗΠΑ, η Βρετανία, το Βέλγιο και η Σουηδία. Πολύ προσωρινά μείωσε την ατμοσφαιρική ρύπανση σε όλο τον πλανήτη αλλά αύξησε τη ρύπανση των πλαστικών που καταλήγουν στη θάλασσα και στην τροφική αλυσίδα λόγω μεγάλης χρήσης σε χειρουργικά γάντια, μάσκες, πλαστικές τσάντες μιας χρήσης, πλαστικές φιάλες και άλλα. Ανέβαλε για το μέλλον πολλές δράσεις για το περιβάλλον και το κλίμα.
Στα τέλη του Μαΐου η ημερήσια θερμοκρασία στη Νίζνια Πέσα της Σιβηρίας έφθασε τους 30οC όταν η συνήθης θερμοκρασία είναι 0οC. Κατά τον Stendel του Μετεωρολογικού Ινστιτούτου της Δανίας, η τρομακτική αυτή κατάσταση θα συνέβαινε «μία φορά στα 100.000 χρόνια χωρίς την ανθρωπογενή παγκόσμια θέρμανση του κλίματος». Ανεξέλεγκτες πυρκαγιές κατακαίουν τα κωνοφόρα δάση, ενώ οι αυξημένοι, λόγω παγκόσμιας θέρμανσης, πληθυσμοί προνυμφών του λεπιδόπτερου Dendrolimus superans απογυμνώνουν τα φυλλώματα των δασών.
Οι υψηλές θερμοκρασίες ευθύνονται για το λιώσιμο των μόνιμων πάγων της Σιβηρίας. Η τήξη τους σε συνδυασμό με την κακή συντήρηση προκάλεσε τη βύθιση των υποστηριγμάτων μιας δεξαμενής πετρελαίου στην πόλη Νορίλσκ στις 29 Μαΐου και την απελευθέρωση στο περιβάλλον 21.000 τόνων πετρελαίου. Το πετρέλαιο, μέσω του παρακείμενου ποταμού κατέληξε στον Αρκτικό Ωκεανό. Η είδηση πέρασε στα ψιλά γράμματα. Έχουμε συνηθίσει τα άσχημα νέα για το κλίμα σε βαθμό ψυχρής αποδοχής και αδιαφορίας.
Κατά τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (ΙΕΑ), οι κυβερνήσεις ανταποκρίθηκαν στο οικονομικό πλήγμα της πανδημίας με 9 τρισεκατομμύρια δολάρια. Ο ΙΕΑ εκτιμά ότι αρκούν μόνο 3 τρισεκατομμύρια για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού. Αυτό είναι δυνατό αλλά απίθανο δοθεισών των προτεραιοτήτων των κυβερνώντων, οι οποίοι συλλήβδην αγνοούν το επείγον της κλιματικής αλλαγής.
Η πανδημία σε συνδυασμό με τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα μπορούσαν να αποσυντονίσουν ένα εθνικό σύστημα υγείας, τις υποδομές μιας χώρας, και τη διαθεσιμότητα τροφής και νερού. Η κλιματική αλλαγή ήδη αυξάνει τις βροχοπτώσεις λόγω ανόδου της θερμοκρασίας και της συνακόλουθης μεγάλης εξάτμισης σε πολλά μέρη του πλανήτη. Όχι όμως στη Μεσόγειο. Είναι γνωστό ότι όλα τα ατμοσφαιρικά μοντέλα και οι μετρήσεις συμφωνούν ότι η Μεσόγειος γίνεται διαρκώς ξηρότερη. Σε μια πρόσφατη έρευνα των Tuel και Eltahir που δημοσιεύθηκε στο Journal of Climate, ερμηνεύεται πλήρως αυτή η αρνητική μοναδικότητα που οφείλεται στην επικράτηση υψηλών πιέσεων λόγω της κίνησης των ανέμων και της ιδιάζουσας γεωγραφικής μορφολογίας της Μεσογείου. Η Κρήτη έπρεπε ήδη να είχε εφαρμόσει εντατικά προγράμματα εξοικονόμησης νερού αντί να επαφίεται στην καλή της τύχη.
Σε μια άλλη έρευνα των Ceballos, Ehrlich, και Raven που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στα πρακτικά PNAS, εξετάστηκαν 29.400 σπονδυλωτά είδη της ξηράς. Τα 500 κινδυνεύουν με εξαφάνιση στα επόμενα είκοσι έτη λόγω της καταστροφής των ενδιαιτημάτων, της εμπορίας άγριων ειδών, της ρύπανσης και της κλιματικής κρίσης. Υπό φυσικές συνθήκες, θα εξαφανίζονταν 9 μόνο είδη μεταξύ του 1900 και του 2050. «Όταν η ανθρωπότητα εξαφανίζει οργανισμούς, πριονίζει το κλαδί όπου κάθεται, καταστρέφοντας ζωτικά μέρη του συστήματος το οποίο συντηρεί τη ζωή», δήλωσε στον Guardian o Ehrlich.
Η ελληνική κυβέρνηση χειρίστηκε αποτελεσματικά το ζήτημα του κορωνοϊού. Στη συνέχεια όμως πέρασε έναν περιβαλλοντοκτόνο νόμο από τη Βουλή. Προχωρώντας περαιτέρω επενδύει στους υδρογονάνθρακες και στον αγωγό EastMed, δηλαδή στην καταστροφή του κλίματος. Πολλές χώρες, με αφορμή τον κορωνοϊό, ανέβαλαν τις κλιματικές τους δράσεις.
Η Ελλάδα δεν είναι εξαίρεση. Κάνει πολύ λίγα, πολύ καθυστερημένα και δυστυχώς συχνά τα αντίθετα.
