» Εντυπωσιακά στοιχεία για τις αρχαιολογικές έρευνες
Το µεγαλύτερο αρχαίο θέατρο στην Κρήτη αναµένεται να φέρει στο φως η αρχαιολογική έρευνα τα επόµενα χρόνια στην Ρωµαϊκή Λύττο. Για τα “µυστικά” της αρχαία Λύττου ή Λύκτου (ανατολικά του Καστελίου Πεδιάδας, σε υψόµετρο 635 µέτρων, η πιο ορεινή πόλη- κράτος του νησιού) µίλησε σε διάλεξη του το βράδυ της ∆ευτέρας µπροστά σε πολύ κόσµο στο Μ. Θεοδωράκης στα Χανιά, ο επιφανής αρχαιολόγος και καθηγητής Πανεπιστηµίου κ. Άγγελος Χανιώτης που είχε και την ευθύνη για την πρόσφατη ανασκαφή.
Α
νάµεσα στα πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Χανιώτης ήταν τα επόµενα βήµατα της έρευνα τους. «Στη Λύττο πιστεύουµε ότι βρίσκεται το µεγαλύτερο θέατρο στην αρχαία Κρήτη και το περιγράφει ο Onorio Belli που µεταξύ του 1583 και 1586 το χαρτογράφησε. Αµφιβολίες για την ακρίβεια του σχεδίου δεν υπάρχουν καθώς ο ίδιος είχε αποτυπώσει και το θέατρο της Χερσονήσου µε πιστότητα. Το θέατρο, βρίσκεται σύµφωνα µε πληροφορίες πολύ κοντά στην ανασκαφή σε ένα κοίλωµα κάτω από το εκκλησάκι του Αγ. Γεωργίου και ελπίζουµε πως την επόµενη πενταετία θα µπορέσουµε να το αποκαλύψουµε» υπογράµµισε ο αρχαιολόγος.
Η ΠΡΩΙΜΗ ΛΥΤΤΟΣ
Η διάλεξη του κ. Χανιώτη επικεντρώθηκε στις ανασκαφές στη Ρωµαϊκή Λύττο αλλά ξεκίνησε µε αναφορές του Οµήρου, του Ησίοδου για την πρώιµη ιστορία της πόλης που υφίστατο ως οικισµός από τον 8ο πχ. αιώνα (στην Ακρόπολη που σήµερα ορίζεται ανάµεσα στις εκκλησίες του Τιµίου Σταυρού στα Ανατολικά και του Αγ. Ιωάννη στα Ιδιωτικά). Πρόσθεσε πως σύµφωνα µε τον Αριστοτέλη η Λύττος ήταν αποικία της Σπάρτης φηµισµένη για τη διοργάνωση των συσσιτίων της και πως η εδαφική της κυριότητα εκτείνονταν και στο Οροπέδιο του Λασιθίου.
Το 2ο π.χ. αιώνα επήνειο της (λιµανι της) ήταν η Χερσόνησσος. Όταν το 221 π.χ. αρνήθηκε να γίνει µέλος της συµµαχίας υπό την ηγεσίας τη Κνωσού και της Γόρτυνας προκάλεσε το µεγαλύτερο πόλεµο της Κρητικής ιστορίας τον Λύττιο πόλεµο και καταστράφηκε από τους Κνώσσιους το 220 πχ. για να κτισθεί και πάλι.
«Η µεγαλύτερη περίοδος ακµής της ξεκινάει µετά τη Ρωµαική κατάκτηση και αυτό αποδεικνύεται από την αρχαιολογική έρευνα και τις πολλές επιγραφές που βρέθηκαν» υπογράµµισε ο κ. Χανιώτης.
Ξεχωριστή ήταν η παρουσίαση της πρώτης µεγάλης αρχαιολογικής έρευνας από τον
Γιώργο Ρεθεµνιωτάκη το 1983-1986. Ένα νεκροταφείο της αρχαϊκής εποχής, ένα ελληνιστικό σπίτι, καταστήµατα της ύστερης αρχαιότητας, ο µνηµειώδης τοίχος µε τις κόγχες και µια αίθουσα συνεδριάσεων των αυτοκρατορικών χρόνων ανάµεσα σε όσα αποκαλύφθηκαν τότε. Ο ίδιος ο κ. Χανιώτης επισήµανε πως τα δικά του βήµατα στην αρχαιολογική έρευνα δεν τα οδήγησαν ο Όµηρος και ο Ησίοδος αλλά µια επιγραφή στην αυλή του Μουσείου Ηρακλείου από τη Λύττο. Συµπλήρωσε επίσης πως µόνο η Γόρτυνα έχει να παρουσιάσει περισσότερες επιγραφές από τη Λύττο.
Η ΝΕΑ ΕΡΕΥΝΑ
Σχετικά µε τη νέα έρευνα που ξεκίνησε το 2021 και επεκτάθηκε µέχρι και την 1η Αυγούστου του 2024 ο κ. Χανιώτης παρουσίασε πλήθος στοιχείων, φωτογραφιών, σχεδίων κα. Ανάµεσα σε αυτά:
• Οι ανασκαφές και τα ευρήµατα στο βουλευτήριο, στο προθάλαµο και στον Σεβάστειο ναό της πόλης. Η προσπάθεια να εντοπιστεί αν οι αίθουσες αυτές ήταν αυτόνοµες ή µέρος κτηριακού συγκροτήµατος.
• Η αποκάλυψη σε βάθος δύο µέτρων αναληµµατικού τοίχου (τοίχος που κατασκευάζεται συνήθως σε έδαφος υπό κλίση.) που εντοπίστηκε και σε άλλα σηµεία της ανασκαφής. Ένα ενιαίο έργο που εντάσσεται σε ένα πρόγραµµα µνηµειώδους διαµόρφωσης της ακρόπολης της Λύττου στις αρχές του 2ου αιώνα µ.χ.
• Ευρήµατα όπως το µαρµάρινο άγαλµα του αυτοκράτορα Αδριανού από τα γόνατα µέχρι το λαιµό ύψους 1.30, τα βάθρα πορτραίτων του Αδριανού, της γυναίκας του Σαββίνας, της αδελφής και της πεθεράς του.
• Επιγραφές και βάσεις αγαλµάτων.
• Πλακόστρωτο οδός, µε πλάκες µεγάλων διαστάσεων ιδιαίτερης και ξεχωριστής κατασκευής.
Την εκδήλωση διοργάνωσε η Ιστορική, Λαογραφική και Αρχαιολογική Εταιρεία Κρήτης µε την πρόεδρο της κ. Μ. Βλαζάκη να προλογίζει τον οµιλητή , παρουσιάζοντας το πολύ πλούσιο βιογραφικό του και το σηµαντικό ερευνητικό και συγγραφικό του έργο. Μετά το τέλος της διάλεξης ακολούθησαν ερωτήσεις από το κοινό.
Σύσκεψη για τις έρευνες
στην Αρχαία Λύκτο
Ενηµερωτική συνάντηση πραγµατοποιήθηκε χθες στην Περιφέρεια Κρήτης για τα έως τώρα αποτελέσµατα και τις µελλοντικές προοπτικές των ερευνών στην αρχαία Λύκτο.
Στην σύσκεψη συµµετείχαν ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης, οι ανασκαφείς της αρχαίας Λύκτου ο ∆ρ. Άγγελος Χανιώτης, καθηγητής στο Ινστιτούτο Προηγµένων Μελετών του Πρίνστον, ο ∆ρ. Αντώνης Κοτσώνας αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήµιο Νέας Υόρκης, η ∆ρ. Βασιλική Συθιακάκη προϊσταµένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηρακλείου, και οι δήµαρχοι Μινώα – Πεδιάδας και Χερσονήσου Βασίλης Κεγκέρογλου και Ζαχαρίας ∆οξαστάκης αντίστοιχα. Επίσης συµµετείχαν ο πρόεδρος της τοπικής κοινότητας Λύκτου Χαράλαµπος Αποστολάκης και ο πρόεδρος του Σωµατείου Φίλοι Αρχαίας Λύκτου Μανώλης Λυδάκης.
Στη συνάντηση αναδείχτηκαν τα αποτελέσµατα της έως τώρα τετραετούς έρευνας και αναλύθηκαν οι προοπτικές της, εν όψει του νέου 5ετούς ερευνητικού προγράµµατος που προετοιµάζεται.
Τόσο ο περιφερειάρχης όσο και οι δήµαρχοι ανέλαβαν την δέσµευση για την οικονοµική και τεχνική υποστήριξη της προσπάθειας, µε στόχο την καλύτερη δυνατή ανάδειξη του πολιτιστικού πλούτου της αρχαίας Λύκτου.
Τα… Ζωνιανά της αρχαίας Κρήτης
∆ίνοντας περισσότερες πληροφορίες για την πόλη της Λύττου την περίοδο της Ρωµαϊκής κατάκτησης της Κρήτης ο αρχαιολόγος υπογράµµισε πως «παρά το γεγονός ότι η Λύττος εντάσσεται στο κοσµοπολίτικο χαρακτήρα της Ρωµαϊκής αυτοκρατορίας, συνεχίζει να είναι από παράδοση πάρα πολύ συντηρητική πολιτική για αυτό και είχαν αντισταθεί και στους Κνώσσιους. »
Χαρακτηριστικό του συντηρητισµού είναι ότι συγγραφείς της εποχής αναφέρουν πως «οι Λύττιοι είχαν ένα νόµο στην προ-ρωµαϊκή εποχή ότι απαγορεύονταν η είσοδος επικούρειων φιλοσόφων στην πόλη τους. Αν έκανε το λάθος κάποιος επικούρειος φιλόσοφος και έµπαινε στη Λύττο, τον έπιαναν, τον πασάλειβαν µε µέλι και τον έδεναν σε ένα στύλο για να τον φάνε οι µέλισσες και οι µύγες. Αν µετά από 20 ηµέρες επιβίωνε τον έριχναν σε ένα γκρεµνό. Αυτό αναφέρει ο Αντώνινος Λιµπεράλις. Ήταν το αντίστοιχο των… Ζωνιανών» κατέληξε χαριτολογώντας ο καθηγητής.
Παρασκευάς Περάκης και Μιχαήλ Λαμπαθάκης κάνουν… uboxing την επικαιρότητα
