Οπως κάθε χρόνο την τελευταία 15ετία, η Ομοσπονδία Σωματείων Αποκορώνου Χανίων διοργάνωσε εκδρομή στη Σιάτιστα Κοζάνης προκειμένου να συμμετάσχει στις εορταστικές εκδηλώσεις για την απελευθέρωση της πόλης από τον τουρκικό ζυγό και να τιμήσει τους Κρητικούς, που έπεσαν στην καθοριστική για την απελευθέρωση της ευρύτερης περιοχής της Δυτικής Μακεδονίας μάχη της Σιάτιστας στις 4-11-1912.
Μεταξύ των πεσόντων ήταν ο οπλαρχηγός του Αποκόρωνα Λεωνίδας Παπαμαλέκος από τον Βάμο και οι εθελοντές αγωνιστές Γιάννης Ανδρουλάκης και Γιώργης Καγιαννάκης από τον Φρε.
Το Σάββατο 1-11-2014 ξεκινήσαμε από την Αθήνα και με μερικές ενδιάμεσες στάσεις φθάσαμε στη Σιάτιστα, όπου μας υποδέχτηκαν εκπρόσωποι του Δήμου Βοίου, του Συλλόγου Βοϊοτών Κοζάνης και αρκετών ντόπιων φίλων και γνωστών.
Το βράδυ στη μεγάλη αίθουσα δεξιώσεων του κεντρικού ξενοδοχείου “Αρχοντικό”, όπου είχαμε καταλύσει, συμμετείχαμε στην “Κρητική βραδιά”, που είχε διοργανώσει η Ομοσπονδία διά του προέδρου της κ. Γιάννη Τερεζάκη, στην οποία παρευρέθησαν ο δήμαρχος Βοίου κ. Δημήτρης Λαμπρόπουλος με το Δημοτικό του Συμβούλιο, πρώην δήμαρχοι, εκπρόσωποι τοπικών αρχών και ο πρόεδρος του Συλλόγου Βοϊοτών κ. Βαγγέλης Παπαγιώτας με τα μέλη του Διοικητικού του Συμβουλίου.
Το πλούσιο τραπέζι συμπεριελάμβανε και το παραδοσιακό μας πιλάφι που παρασκεύασαν οι μάγειροι με τις οδηγίες και την επίβλεψη του προέδρου του Συλλόγου των Φρεδιανών κ. Μανώλη Μακριδάκη.
Μετά τα αμοιβαία καλωσορίσματα και τις ανταλλαγές αναμνηστικών δώρων άρχισε το ξεφάντωμα.
Το συγκρότημα του γνωστού λυράρη και εκλεκτού φίλου μας κ. Γιάννη Κακουδάκη έδωσε τον καλύτερό του εαυτό και κράτησε ψηλά το κέφι μέχρι αργά. Η άψογη εμφάνιση του χορευτικού συγκροτήματος της Ομοσπονδίας με παραδοσιακές στολές εντυπωσίασε και απέσπασε πολλά χειροκροτήματα.
Την επόμενη το πρωί, Κυριακή 2-11-2014, αναχωρήσαμε από Σιάτιστα με δύο μικρά πούλμαν που μας παραχώρησε ο Δήμος Βοίου με τη συνοδεία του δημάρχου κ. Λαμπρόπουλου, μελών του Δημοτικού Συμβουλίου, του προέδρου και του Δ.Σ. του Συλλόγου Βοϊοτών για μια ξενάγηση στην περιφέρεια του Δήμου. Μαζί μας ακόμη είχαμε και τον εκπρόσωπο του Δήμου Αποκορώνου αντιδήμαρχο κ. Λεωνίδα Λιμαντζάκη.
Ο πολύ καλός καιρός, η ευχάριστη διάθεσή μας, η καλή συντροφιά και οι σπάνιες ομορφιές των τοπίων, με την τέλεια εναλλαγή εικόνων και χρωμάτων σε όλες τις διαδρομές ανάμεσα σε κοιλάδες, δασωμένες με πλούσια βλάστηση κυρίως από δρυς και καστανιές πλαγιές της Πίνδου, με τα τρεχούμενα νερά των ποταμών και τα διάσπαρτα παραδοσιακά σπίτια των χωριών που επισκεφθήκαμε μας χόρτασαν με ξεχωριστές εικόνες. Η Μακεδονική ύπαιθρος σε όλο της το φυσικό μεγαλείο.
Πρώτη μας στάση η Νεάπολη όπου και η έδρα του Δήμου Βοίου. Εδώ τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων στο μνημείο των πεσόντων, στο οποίο αναγράφονται αρκετά ονόματα πεσόντων Κρητών στη μάχη της Νεάπολης κατά τους Βαλκανικούς πολέμους 1912 – 1913. Εκπρόσωπος του Δήμου αναφέρθηκε σε σύντομη ομιλία του στη μάχη και τη συμβολή των Κρητών στην αίσια έκβασή της. Στη συνέχεια επισκεφθήκαμε το Δημαρχείο όπου μας προσφέρθηκαν τοπικά γλυκά και αναψυκτικά.
Προχωρώντας μέσα σ’ ένα καταπράσινο τοπίο φθάσαμε στο χωριό Αυγερινός. Το χωριό είναι από τα πλέον φημισμένα «Μαστοροχώρια» και «Καστανοχώρια» του Βοίου Κοζάνης.
Αφού επισκεφθήκαμε την παλιά εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου με το εξαιρετικής τέχνης σκαλιστό τέμπλο από ξύλο καρυδιάς και θαυμάσαμε τη μεγάλη συλλογή σπάνιων εκκλησιαστικών αντικειμένων και ιερών εικόνων του ναού, πήγαμε στο παλαιό κτήριο του σχολείου που έχει μετατραπεί σε λαογραφικό μουσείο με πλούσια εκθέματα και ξεναγηθήκαμε από τον πρόεδρο του κοινοτικού διαμερίσματος και υπεύθυνο του μουσείου κ. Γκίνη Χρήστο.
Επόμενη στάση μας ήταν το μοναστήρι της Αγίας Τριάδας στο Βυθό Πενταλόφου που βρίσκεται σε υψόμετρο 1.050 μ. και έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού αγώνα. Σπάνιο αριστούργημα αρχιτεκτονικής καλυμμένο εσωτερικά ως το τελευταίο εκατοστό με σπουδαίες αγιογραφίες.
Συνεχίσαμε την πορεία μας και φθάσαμε στο χωριό Πεντάλοφος. Πρόκειται για κεφαλοχώρι με πολλά παραδοσιακά πέτρινα κτήρια και πολλά αξιοθέατα. Την πλατεία του χωριού στολίζει μεταξύ των άλλων χάλκινο άγαλμα αφιερωμένο στην ηρωίδα γυναίκα της Πίνδου, που κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940 μετέφερε στην πλάτη της πολεμοφόδια για τον Ελληνικό Στρατό οδοιπορώντας μεγάλες αποστάσεις μέσα στα χιόνια στις δύσβατες πλαγιές της Πίνδου.
Εδώ μας παρατέθηκε γεύμα προσφορά του Συλλόγου Βοϊοτών και ακολούθως επισκεφθήκαμε την παλαιά εκκλησία (1742) του Αγίου Αχιλλείου. Η εκκλησία είναι ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής κατασκευής και πλήρως αγιογραφημένη. Από τις αγιογραφίες ξεχωρίζει παράσταση της Δευτέρας Παρουσίας όπου εμφανίζεται ο Μ. Αλέξανδρος κρατώντας σκήπτρο πλάι στους Βασιλείς Κύρο, Δαρείο και Πόρο που κρατούν ξίφη, ενώ σε μία άλλη εμφανίζεται ο Αγιος Σισόης μπροστά στον τάφο του Μ. Αλεξάνδρου. (Οσιος ασκητής στην Αίγυπτο).
Παίρνοντας τον δρόμο της επιστροφής στη Σιάτιστα περάσαμε από το Τσοτύλιο και επισκεφθήκαμε το κτήριο του παλαιού Γυμνασίου Τσοτυλίου, που σήμερα χρησιμοποιείται από τον Δήμο, όπου λειτουργούσε επί τουρκοκρατίας ένα από τα 4 πρώτα Ελληνικά Γυμνάσια της Μακεδονίας.
Αργά το απόγευμα επιστρέψαμε στη Σιάτιστα και αφού ξεκουραστήκαμε για λίγο παρακολουθήσαμε μια υπέροχη μουσική εκδήλωση στο ιστορικό κτήριο του Τραμπάντζειου Γυμνασίου Σιάτιστας που διοργάνωσε το Μουσικό Σχολείο Σιάτιστας. Η εκδήλωση συμπεριελάμβανε σκετς, μουσικό πρόγραμμα με ορχήστρα μαθητών του σχολείου αποτελούμενη από κλαρίνα, τρομπέτες, τύμπανα και λαγούτο καθώς και παραδοσιακούς χορούς της Δ. Μακεδονίας.
Η έκπληξη της βραδιάς ήταν η απόδοση του παραδοσιακού «Ταμπαχανιώτικου» τραγουδιού «Οσο βαρούν τα σίδερα» από την ορχήστρα και η αξιόπιστη ερμηνεία του από μαθήτρια του σχολείου.
Το πρωί της Δευτέρας 3-11-2014 επισκεφθήκαμε την πόλη της Καστοριάς και νωρίς το απόγευμα επιστρέψαμε στη Σιάτιστα. Ακολούθως ανεβήκαμε στον λόφο «Καστράκι» στην περιοχή όπου έγινε η μεγάλη μάχη. Εκεί ψάλθηκε επιμνημόσυνη δέηση χοροστατούντος του μητροπολίτη Σισανίου και Σιατίστης κ. Παύλου με την παρουσία του δημάρχου Βοίου κ. Λαμπρόπουλου, εκπροσώπων αρχών και Συλλόγων και πλήθους κόσμου.
Το βράδυ πήγαμε για δείπνο στο χωριό Βλάστη σε παραδοσιακή ταβέρνα. Πολύ γρήγορα με την επήρεια του εξαιρετικού ντόπιου κρασιού ήρθαμε στο κέφι και τραγουδήσαμε ριζίτικα, μαντινάδες και πολλά τραγούδια με τη μουσική συνοδεία του τζουρά του Γιώργου Γιακουμινάκη.
Το πρωί της Τρίτης 4-1-2014 πήγαμε ομαδικά, με επικεφαλής τα λάβαρά μας και το τμήμα μας, άνδρες και γυναίκες, με παραδοσιακές κρητικές ενδυμασίες, στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Δημητρίου της Σιάτιστας όπου παρακολουθήσαμε τη Θεία Λειτουργία, τη δοξολογία και τον πανηγυρικό της ημέρας που εκφωνήθηκε από τον φιλόλογο κ. Φίλιο Γεώργιο.
Ακολούθησε επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων στο μνημείο των πεσόντων που βρίσκεται μπροστά στο δημαρχιακό μέγαρο. Στον χώρο αυτό υπάρχουν οι προτομές του οπλαρχηγού του Αποκόρωνα Λεωνίδα Παπαμαλέκου που έπεσε όπως προαναφέραμε στη μάχη της Σιάτιστας και του αρχηγού των Κισαμιτών ιατρού Μιχάλη Αναστασάκη που τραυματίστηκε στην ίδια μάχη.
Στη συνέχεια μεταβήκαμε στον χώρο της παρέλασης. Την εντυπωσιακή παρέλαση άνοιξε μεικτό τμήμα Κρητών και Βοϊοτών με παραδοσιακές ενδυμασίες και ακολούθησε η μαθητιώσα νεολαία και ο Ιππικός Σύλλογος Σιάτιστας με έφιππους άνδρες ντυμένους με παραδοσιακές ενδυμασίες.
Οι εορτασμοί συνεχίστηκαν με μουσική εκδήλωση στο Κουκουλίδειο Πνευματικό Κέντρο με παραδοσιακά τραγούδια από τη Χορωδία Γυναικών Σιάτιστας με συμμετοχή μαθητών του Μουσικού Σχολείου Σιάτιστας. Ο Αποκορωνιώτης και κοσμήτορας της Παγκρητίου Ενώσεως κ. Στέλιος Βανταράκης τραγούδησε το ριζίτικο που είναι αφιερωμένο στον ήρωα Παπαμαλέκο και καταχειροκροτήθηκε.
Τέλος στη μεγάλη σάλα του ξενοδοχείου «Αρχοντικό» ο Δήμος Βοίου παρέθεσε δεξίωση για τους επισήμους και τους Κρήτες που συμμετείχαν στις εκδηλώσεις κατά τη διάρκεια της οποίας το χορευτικό τμήμα του Συλλόγου Βοϊοτών με τη συνοδεία ορχήστρας «χάλκινων» παρουσίασε παραδοσιακούς χορούς της Δ. Μακεδονίας.
Αργά το βράδυ επιστρέψαμε στην Αθήνα πλημμυρισμένοι με ευχάριστες αναμνήσεις.
*λογοτέχνης – ποιητής,
αντιπρόεδρος
Διεθνούς Εταιρείας
Ελλήνων Λογοτεχνών
