Απολυταρχία και αναρχία

Από γεννησιμιού μου ή, για να κυριολεκτώ, από τότε που πρωτοπήγα στο σχολείο, έχω απορίες και προσπαθώ κάθε στιγμή να βρω απαντήσεις για όλα όσα μας περιβάλλουν καθημερινά. Όσοι με ξέρουν καλά, λένε πως εκ γενετής ό,τι με χαρακτηρίζει είναι το ότι ποτέ δεν δέχομαι «αυθεντίες», «ωτασπίδες ή παρωπίδες», να με κατευθύνουν στην ερμηνεία όσων γίνονται στη ζωή μου, αλλά πάντα ψάχνω προς όλα τα σημεία του ορίζοντα και διασταυρώνω τα συλλεγμένα στοιχεία και τα κρίνω ως προς την ορθότητα και την αντικειμενικότητά τους διαρκώς με σκοπό να μάθω την αλήθεια. Όμοιος είμαι ενός ανθρώπου ο οποίος περνάει συνεχώς από την απορία και την αμφισβήτηση στην αλήθεια και ξανά από εκεί στην αμφιβολία.

Οι γονείς μου με έχουν διδάξει να μιλάμε καθαρά για τα καθημερινά ζητήματα της ιδιωτικής και, κυρίως, της δημόσιας και της κοινωνικής ζωής και να μην κρυβόμαστε πίσω από λέξεις, που μπορούν να ερμηνευτούν λανθασμένα ή να οδηγήσουν σε παρερμηνείες μακριά από την αλήθεια. Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, χωρίς «παρωπίδες ή ωτασπίδες» μα με λόγια καθαρά, σήμερα να ιδούμε μαζύ τι σημαίνει για ένα ανθρώπινο κοινωνικό σύνολο «απολυταρχία» και τι «αναρχία».

Πρώτ’ απ’ όλα, ας ορίσουμε ως κοινωνία εκείνο το σύνολο ανθρώπων οι οποίοι ζουν και δρουν στον ίδιο περιχαρακωμένο τόπο, έχουν κοινά συμφέροντα και κοινές επιδιώξεις και βρίσκονται σε διαρκή σχέση αλληλεξάρτησης και αλληλεπίδρασης.

Στη συνέχεια, από τη μια, στην απολυταρχία οι κυβερνώντες μιας ανθρώπινης κοινωνίας ασκούν την εξουσία δίχως να δίνουν λογαριασμό στο λαό για τις επιλογές τους και χωρίς να δέχονται περιορισμούς σ’ αυτές από τους φυσικούς ή τους θετούς και πατροπαράδοτους νόμους.

Εμφανίζεται, συνήθως, ως επακόλουθο των κοινωνικών αναταραχών, τα αίτια των οποίων, με τη σειρά τους, μπορούν να βρεθούν, μεταξύ άλλων, στην απώλεια της εθνικής συνείδησης, στην αλλοτρίωση της λαϊκής παράδοσης, στην ανεξέλεγκτη έξαρση του εθνικισμού, στην αχαλίνωτη μανία του φανατισμού, στην αδυναμία οικονομικής ανάπτυξης και εξεύρεσης λύσης για σοβαρά οικονομικά και κοινωνικοπολιτικά προβλήματα.

Όταν μιλούμε, από την άλλη, για αναρχία, εννοούμε την ακυβερνησία ή την έλλειψη εξουσίας. Επίσης, αναρχία έχουμε κάθε φορά που μια κυβέρνηση δεν έχει το δικαίωμα να ελέγχει την ιδιωτική ζωή των πολιτών και να νουθετεί, με νόμους «κομμένους και ραμμένους» στα μέτρα των οικονομικά και κοινωνικοπολιτικά ισχυρών κοινωνικών τάξεων, το λαό και παύει, κατά συνέπεια, να είναι διαιτητής των πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών, θρησκευτικών ανταγωνισμών στην κοινωνία, ο λαός παίρνει και αυτεξούσιος διαχειρίζεται τα ηνία της εξουσίας χωρίς αυθεντίες και αφεντικά.

Ο αναρχισμός, εξάλλου, πρεσβεύει ότι η πολιτική εξουσία, με οποιαδήποτε μορφή, δεν είναι αναγκαία, ούτε επιθυμητή. Η ανομία, τέλος, διακρίνεται από την αναρχία, γιατί υπάρχει μεν κυβέρνηση, αλλά οι νόμοι δεν τηρούνται από τους απογοητευμένους εξαιτίας των δημαγωγών ή τους αδιάφορους για το κοινό συμφέρον πολίτες ή καταπατούνται προς ίδιον όφελος από αρχομανείς κυβερνώντες.