Απόψε κλαίει η Σαµαριά…

«Τον τόπο τον κάνουν οι άνθρωποι» µου λεγε… Εγώ θα πρόσθετα… και τον αναδεικνύουν οι µπροστάρηδες. Ένας από αυτούς είναι ο Αντώνης Πλυµάκης που έφυγε στα 90 του, ακούραστος µέχρι την τελευταία του πνοή, αν όχι να περπατεί στις βουνοκορφές, αλλά να τις προβάλλει, να τις περιγράφει, από τις σελίδες των ‘‘Χανιώτικων νέων’’, αλλά και µε πολλές εκδόσεις βιβλίων του, που µας κάνει κοινωνούς, στις ατέλειωτες πεζοπορίες του, αλλά και τις συναναστροφές του µε τον ντόπιο, κυρίως ορεσίβιο πληθυσµό.
Όπως τον προλογίζει ο κ. Στρατιδακης στο βιβλίο του ΜΝΗΜΕΣ ΣΑΜΑΡΙΑΣ… ο Αντώνης της υπεράσπισης του φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος. Πολλά πατροπαράδοτα, έχουν διασωθεί για τις επόµενες γενιές, αλλά και πολλές οµορφιές του κρητικού τοπίου… κυρίως σπήλαια και φαράγγια… έχουν εξερευνηθεί και προβληθεί από τον Αντώνη. Για αυτό, κυρίως ο ξεχασµένος στην ενδοχώρα, Κρητικός Πολιτισµός, από σήµερα θα είναι πιο φτωχός, γιατί έχασε µια σηµαντική φωνή συµπαράστασης και προβολής.
Κατά κάποιον τρόπο είχε µια ερωτική σχέση µε τα φαράγγια, τις απότοµες πλαγιές, τα ερηµωµένα ορεινά χωριά και τους εναποµείναντες κατοίκους των. Γι’ αυτό όταν επισκεπτόταν τη Σαµαριά, µε τον Ορειβατικό Σύλλογο, οι κάτοικοι χαίρονταν και όπως του έλεγε ο φίλος του ο Β. Βίγλης, όταν τους άκουγαν από µακριά να πλησιάζουν, έλεγαν στις γυναίκες: -Έρχονται οι κουζουλοί…., γιατί έπρεπε να είσαι κουζουλός και να λατρεύεις το κρητικό τοπίο, για να κάνεις ατέλειωτες πεζοπορίες, τότε από το 1952… η πρώτη σου επίσκεψη στην Σαµαριά… για να το εξερευνήσεις και µετά να το αναδείξεις, µαζί µε τα ζωντανά και τους ανθρώπους του, που ζούσαν τότε αποµονωµένοι κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες. Η παρακαταθήκη του, είναι σήµερα πιο επίκαιρη από ποτέ: «…αυτά που σας µεταφέρω, να αναταράξουν, υπηρεσίες και πολίτες, χωρίς να προσµετράτε µόνο στο χρήµα, για να µην υπάρξει άλλη καταστροφική ‘‘αξιοποίηση’’ και να διατηρηθεί η αγριάδα, η οµορφιά και παράδοση…». Ελπίζω έστω και αργά Πολιτεία, αλλά και πολίτες να αναστοχαστούµε, πάνω σε αυτά. Το οφείλουµε στις επόµενες γενιές.
Σε µια κουβέντα θυµάµαι, τότε που ετοίµαζε την έκδοση για τα Μιτάτα και τσι κούµους…µε ρώτησε αν έχω καµιά καλή φωτογραφία από το Μιτάτο του Ξηρουχογιαννη.
-Ακουστά το ‘χω, αλλά δεν το επισκέφτηκα ποτές µου Αντώνη.
-Τουλάχιστον να µην το λες, γιατί σαν Σφακιανός θα πρέπει να ντρέπεσαι.
Με την αγγελία του θανάτου του πολλά µου έρχονται στο νου. Όπως όταν ήµουν αντιδήµαρχος στα Σφακιά, που ήρθε και µε βρήκε… και γνωριστήκαµε… για να µε ενηµερώσει για µια αρχαία εκκλησία, από την εποχή των πειρατών, του Αγίου Γεωργίου κάτω από τις Κοµιτάδες, που καταρρέει.
-Από τον 14 αιώνα µε τοιχογραφίες του ξακουστού αγιογράφου του Παγωµένου, µου είπε… Κι αν έτρεξε τότε, για να δροµολογήσει την σωτηρία της… που τελικά σωτηρία δεν ήρθε.
Αν και δεν απέφευγες ποτέ τις κακοστραθιές, γιατί αυτές οδηγούν στο ξέφωτο, εύχοµαι φίλε µου να έχεις καλοστραθιά στην τελευταία σου πεζοπορία, να ξαναπιάσεις πάλι την κουβέντα µε παλιούς φίλους… εκεί θα σε υποδεχτεί και Τζάτζιµος ο Γιάννης, ο πατριάρχης των ριζιτικων.
Μάνα κι αν έρθουν οι φίλοι µου…