Η ∆ηµοκρατία είναι το πολίτευµα της καθολικής ψηφοφορίας και της καθολικής αξιοπρέπειας. Αποτελεί µια σηµαντική ανακάλυψη της ανθρώπινης σοφίας. Η λειτουργία της στοχεύει να αναβαθµίσει και να προστατέψει τον πολίτη. Να δηµιουργήσει µια κοινωνία πολιτών µε ίσα δικαιώµατα και όχι µια κοινωνία υπηκόων.
Είναι µια µεγάλη πράξη πίστης και θάρρους, ένας σταθµός προς την κορυφή, που ανυψώνει τον άνθρωπο όταν µπορέσει να ανέβει. Ο άνθρωπος έδωσε σκληρούς αγώνες ενάντια στις δουλοκτητικές δηµοκρατίες και τις παντοδύναµες δήθεν δηµοκρατίες και αριστοκρατίας. Εναντίον των αυταρχικών και φασιστικών καθεστώτων. Με τους αγώνες αυτούς προσπάθησε να οικοδοµήσει τη ∆ηµοκρατία των πολιτών και να επιβάλλει την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας. Γι’ αυτές τις ιδέες αγωνίστηκαν οι άνθρωποι και πέθαναν αγωνιστές. Στο όνοµα τους κινητοποιήθηκαν οι λαοί και έδιωξαν βασιλιάδες, αυτοκράτορες, τσάρους, δικτάτορες, φασιστικά καθεστώτα.
Είναι λοιπόν ανησυχητικό αν υπάρχουν σήµερα άνθρωποι που απαρνούνται τη ∆ηµοκρατία και ακόµα την αγνοούν. Πρέπει πάντα να κυριαρχεί η πεποίθηση ότι µόνο η λειτουργία της ∆ηµοκρατίας µπορεί να δώσει ελπίδες και προοπτική στον λαό. Μόνο µε την ύπαρξη της αποκτιέται ξανά η ευτυχία ενός λαού, όταν την έχει χάσει.
Είναι γεγονός ότι στη χώρα µας η ∆ηµοκρατία έχει ταλαιπωρηθεί είτε από ξένες επεµβάσεις είτε από εµφύλιο αλληλοσπαραγµό. Έχει επανειληµµένα καταλυθεί από δικτατορίες. Στο τέλος όµως πάντοτε η αποκατάσταση της έδινε διέξοδο στον λαό και ελπίδες στο δηµοκρατικό ξεκίνηµα. ∆υστυχώς όµως δεν αποφύγαµε την οικοδόµηση µιας καχεκτικής ∆ηµοκρατίας . Για µια τέτοια ∆ηµοκρατία όλοι φταίνε. Κόµµατα, πολιτικοί, κοινωνία. ∆εν υπάρχει αυτονοµία της πολιτικής από την κοινωνία. Είναι αδύνατο να αντικρούσουµε την ιδέα ότι ένας λαός έχει την κυβέρνηση που του αξίζει και το πολιτικό σύστηµα που τον εκφράζει. Πολιτική και κοινωνία είναι συνοδοιπόροι του καθολικού κοινωνικού συστήµατος και συνδιαµορφωτές του.
ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΤΙΚΗ
∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Στην ιστορία µας υπάρχουν περίοδοι που ενισχύθηκε η ∆ηµοκρατία. Μια τέτοια περίοδος ήταν το 1964 µε τον θρίαµβο της Ε.Κ. Μια τέτοια περίοδος ήταν όταν κατέρρευσε η δικτατορία. Τότε µαζί της κατέρρευσε και ένα αντιδηµοκρατικό σύστηµα εξουσίας που οικοδοµήθηκε στα µετεµφυλιακά χρόνια. Οι αντιδηµοκρατικοί µη εκλεγµένοι θεσµοί εξουσίας (παλάτι, στρατός) παραµερίστηκαν και αποκαταστάθηκε µια διευρυµένη ∆ηµοκρατία, µε πρωταγωνιστή τα κόµµατα. Από µια ελεγχόµενη ∆ηµοκρατία περάσαµε στη ∆ηµοκρατία των κοµµάτων. Από την ποιότητα των κοµµάτων και του κοµµατικού ανταγωνισµού εξαρτήθηκε η µεταπολιτευτική ∆ηµοκρατία. Αυτή καθόρισε τη συµπεριφορά των ψηφοφόρων και ιδιαίτερα εκείνων που ήταν αποκλεισµένοι από το µετεµφυλιακό κράτος της ∆εξιάς. Ήθελαν να ΄χουν λόγο, που τους είχε στερηθεί για 30 χρόνια. Ήθελαν συµµετοχή στη ζωή της ∆ηµοκρατίας που τους είχε αποβάλει για 30 χρόνια το µετεµφυλιακό κράτος. ∆εν επρόκειτο για κάποιο ρεµβασισµό, αλλά για δικαίωµα στην ελεύθερη ζωή και κατάκτηση δηµοκρατικών δικαιωµάτων. Ο αποκλεισµένος κοινωνικός δυναµισµός του εκσυγχρονισµού της δηµόσιας ζωής, ζητούσε να βρει διέξοδο προς το πολιτικό σύστηµα και τη δηµόσια διοίκηση. Για να καταργηθεί το διπλό κράτος που χώριζε τους Έλληνες σε “εθνικόφρονες” και “µιάσµατα”.
Όµως δυστυχώς ξαναλειτούργησε ένα άλλο διπλό κράτος, πάλι µε βάση τα πολιτικά φρονήµατα των πολιτών, πάλι µε βάση την κοµµατική τους τοποθέτηση. Το κράτος ήταν προσιτό για τους οπαδούς του κυβερνητικού κόµµατος. Προδικτατορικά είχαµε τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονηµάτων της αστυνοµίας. Μεταδικτατορικά είχαµε τα πιστοποιητικά των κοµµατικών οργανώσεων. Για µια τέτοια πολιτική τα κόµµατα εξουσίας φέρουν ιστορικές ευθύνες. Χώρισαν πάλι την ελληνική κοινωνία στα “δικά µας παιδιά” και τα “ξένα”. Το πελατειακό κράτος µεγαλούργησε. Ένα τέτοιο κράτος επέβαλε τη “βία” και νοθεία στην αρχή της λαϊκής κυριαρχίας. Ο πολίτης εκβιαζόταν και νοθευόταν η ελευθερία της πολιτικής του βούλησης. Το δέλεαρ ήταν το κράτος!
Και τελικά οικοδοµήθηκε ένα κράτος ανελεύθερο, στάσιµο, αντιδηµοκρατικό, ανοργάνωτο, ακατάλληλο για πρόοδο και ∆ηµοκρατία. Σε κάθε θεοµηνία παρακαλούµε τη µοίρα µας να µας λυπηθεί! Τα τρένα “παίζουν” στη ρωσική ρουλέτα τη ζωή των ανθρώπων. Ένας κράτος ανύπαρκτο!
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΟΛΩΣΗ
Στον τόπο µας επικρατεί ένας κοµµατικός ανταγωνισµός που εξελίχθηκε σε υψηλή πολιτική πόλωση. Μια πόλωση που προερχόταν από τη σύγκρουση των µεγάλων παρατάξεων. Και που εκφράζανε ιστορικές πολιτικές παραδόσεις. Αυτός όµως ο σφοδρός ανταγωνισµός δεν καθορίστηκε από µεγάλες ταξικές αντιθέσεις. Ούτε η Ν.∆., ούτε το ΠΑΣΟΚ, ούτε ακόµα και το ΚΚΕ εξασφάλισαν µεγάλη συγκεντρωµένη επιρροή σε κάποια κοινωνική τάξη, για να θεωρηθούν εκφραστές του συνόλου. Η πολιτική ζωή κυριαρχήθηκε από µεγάλα πολυσυλλεκτικά, διαταξικά κόµµατα. Βέβαια η Ν.∆. υπερείχε κατά τι στα ανώτερα στρώµατα και το ΠΑΣΟΚ στα κατώτερα, αλλά οι διαφορές ήσαν πολύ µικρές για να θεωρηθούν ταξικές ψήφοι.
Αυτές οι διαπιστώσεις εξηγούν και την πορεία των ψηφοφόρων από το έναν στο άλλο κόµµα. Ο πολίτης διαπίστωσε ότι απλώς γίνεται µια διαχείριση του ίδιου συστήµατος από όλα τα κόµµατα εξουσίας και εποµένως αποµυθοποιήθηκε ο λεγόµενος κοµµατικός πατριωτισµός. Απελευθερώθηκε το δικαίωµα της ελεύθερης επιλογής του. Συνειδητοποίησε ότι γι’ αυτόν τον λόγο καλείται ο πολίτης κάθε 4 χρόνια, για να εκφράσει την αλλαγή του, τη δυσαρέσκεια του, τη νέα γνώµη του. ∆ιαφορετικά θα είχαµε εκλογές κάθε… πενήντα χρόνια!
Τα κόµµατα είχαν καλλιεργήσει το δόγµα του κοµµατικού πατριωτισµού, για να κρατούν οµήρους και µαντρωµένους τους ψηφοφόρους. Παρουσίαζαν το δικαίωµα αλλαγής σαν… προδοσία! Παρόλα αυτά είχαµε αλλαγή και µετακίνηση των ψηφοφόρων που εκφράστηκε µαζικά, απρόσµενα την τελευταία δεκαετία. Ένα µικρό κόµµα, έγινε κόµµα εξουσίας. Λέγεται ότι το βοήθησαν οι συγκυρίες.
Μήπως δεν βοήθησαν τον θρίαµβο της Ν.∆. το 1974 οι συγκυρίες;
Μήπως δεν βοήθησαν το ΠΑΣΟΚΜ οι συγκυρίες του 1981;
Κάτι τέτοιο εκφράζει τη θέση του πολιτικού κατεστηµένου της χώρας. Ένα κατεστηµένο που στηριζόταν στα προνόµια της οικογενειοκρατίας και στα προνόµια αυτών που θέλουν να κατευθύνουν την πολιτική ζωή της χώρας.
Αυτό το σύστηµα εξουσίας είχε ιδιοτελείς λόγους για να αντιδράσει, γιατί έχασε τα προνόµια της εξουσίας. Γιατί όµως αντέδρασαν µε πάθος τα άλλα κόµµατα σ’ αυτήν τη στροφή του λαού µας; Καλά η συντηρητική ∆εξιά είχε λόγους να αντιδράσει, γιατί θεωρεί ότι η εξουσία είναι ιδιοκτησία της. Το ΠΑΣΟΚ όµως αλλά και το ΚΚΕ, γιατί συντάχθηκαν στον αντιΣΥΡΙΖΑ αγώνα µε τη Ν.∆.; ∆εν γνώριζαν ότι το σύνθηµα «Τι Πλαστήρας, τι Παπάγος» έφερε µια παντοδύναµη ∆εξιά που οικοδόµησε το µετεµφυλιακό κράτος της ∆εξιάς;
Οι ευθύνες βαραίνουν περισσότερο το ΠΑΣΟΚ. Μ’ αυτήν την πολιτική του απαρνήθηκε την αντιδεξιά ιδρυτική και καταστατική του διακήρυξη. Ο λαός πίστεψε ότι εκφράζουν δύο κόµµατα τον συντηρητισµό. Τον πατροπαράδοτο συντηρητισµό η Ν.∆. και τον φιλελεύθερο συντηρητισµό το ΠΑΣΟΚ! Και δυστυχώς έβλεπε η εκλογική βάση του ΠΑΣΟΚ µε µεγαλύτερη συµπάθεια τη Ν.∆. από τον… αποδιοποµπαίο ΣΥΡΙΖΑ!
Αυτό όµως το αντιΣΥΡΙΖΑ µέτωπο δεν βοήθησε το ΠΑΣΟΚ. Η συµπεριφορά των ψηφοφόρων το αποδεικνύει. Σήµερα στην εκλογική δύναµη της Ν.∆. υπάρχει ένα 30% που παλιότερα ψήφιζε ΠΑΣΟΚ. Πίστευε το ΠΑΣΟΚ µε την αντιΣΥΡΙΖΑ πολιτική του ότι θα τους είχε “επαναπατρίσει” και τους έσπρωξε προς τη Ν.∆. Πέρασε η ιδεοληψία ότι καλύτερα ο Μητσοτάκης παρά ο Τσίπρας. Και ότι αφού εµείς δεν µπορούµε να “ρίξουµε” τον Τσίπρα, πάµε στον Μητσοτάκη!
Ήταν λοιπόν λανθασµένη η µονοµέτωπη πολιτική του ΠΑΣΟΚ εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ, στην αγωνιώδη προσπάθεια του να επιστρέψουν οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ στο ΠΑΣΟΚ. Λες και του είχαν “κλέψει” τους ψηφοφόρους! Ξέχασε όµως τον ιδρυτή του που είχε διαχωρίσει τις πολιτικές δυνάµεις σε δύο στρατόπεδα. Και στο δικό του στρατόπεδο τοποθετούσε τα κόµµατα της αριστεράς. Και µάλιστα η ∆εξιά τον χαρακτήριζε συνοδοιπόρο της Αριστεράς.
Ξέχασε τη συνεργασία των δηµοκρατικών δυνάµεων στους άλλους δηµοκρατικούς θεσµούς. Ξέχασε ότι αν αυτές οι δυνάµεις δεν ψήφιζαν την επιλογή του ΠΑΣΟΚ για πρόεδρο της ∆ηµοκρατίας το 1985, τότε θα ΄πεφτε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και θα ΄ρχοταν ο Κ. Μητσοτάκης!
Αυτό είπε ο Α. Παπανδρέου στον αδελφό µου, βουλευτή του ΠΑΣΟΚ, όταν τον κάλεσε να ψηφίσει τον Σαρτζετάκη. Ακολούθησε λοιπόν το ΠΑΣΟΚ µια µονοµέτωπη πολιτική και άφησε τη ∆εξιά να “αλωνίζει” στο µεγαλύτερο πεδίο του πολιτικού φάσµατος. Οι αριθµοί το αποδεικνύουν. O ΣΥΡΙΖΑ πήρε το 2019 31,5% και το 2023 17,8%. Αυτό το 13,7% που έχασε δεν πήγε στο ΠΑΣΟΚ. Το 3% πήγε στο ΠΑΣΟΚ και το 11% στη Ν.∆. Έτσι λοιπόν το κόµµα της Ν.∆. κάλυψε τη διαρροή του από τη δεξιά του πτέρυγα. Όσο πήραν περίπου τα κόµµατα δεξιότερα της Ν.∆. πήρε η Ν.∆. από τους πρώην ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ και µετέπειτα του ΣΥΡΙΖΑ.
Το κυβερνητικό κόµµα ανταποκρίθηκε άµεσα σ’ αυτό το γεγονός και η µισή κυβέρνηση της Ν.∆., ανήκει στο… Σηµιτικό ΠΑΣΟΚ. Σήµερα υπάρχουν προσδοκίες ότι µπορούν οι δυνάµεις της κεντροαριστεράς να συµπορευθούν, για να αποτελέσουν ένα προοδευτικό κυβερνητικό πόλο. Θα είναι µεγάλο ατόπηµα, αν θα συνεχίσει το ΠΑΣΟΚ να πιστεύει στην ίδια στρατηγική. Ότι δηλαδή θα περιµένει πρώτα τον “αφανισµό” του ΣΥΡΙΖΑ και µετά θα το σκεφτεί! Θα “βοηθήσει” ξανά στην παράταση της µονοκρατορίας της ∆εξιάς. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στις δηµοσκοπήσεις. Παρόλο που η Ν.∆. µειώνεται και ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται σε κατάσταση τραγική, το ΠΑΣΟΚ παραµένει στα ίδια περίπου ποσοστά. ∆εν µπορεί να εκφράσει µόνο του ένα πλειοψηφικό κυβερνητικό ρεύµα!
Ο ΚΟΜΜΑΤΙΚΟΣ
ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΣ
Η παραπάνω κριτική για την πορεία του ψηφοφόρου δεν έχει σαν στόχο να την επικρίνει. Εξάλλου η ελευθερία της ψήφου αποτελεί αναφαίρετο δικαίωµα του πολίτη και βασικό συστατικό της ∆ηµοκρατίας. Απ’ αυτό το δικαίωµα δεν εξαιρείται κανένας. Ούτε οι πολιτικοί που κακώς τους ζητείται να µένουν “απολιθωµένοι”. Αυτό αναφέρει το Σύνταγµα της χώρας, ότι δηλαδή οι βουλευτές ψηφίζουν κατά συνείδηση. Κατοχυρώνεται συνταγµατικά η ελευθερία της ψήφου. Έχει λοιπόν ατονίσει σήµερα ο ψευδεπίγραφος κοµµατικός πατριωτισµός. Μακάρι αυτό το γεγονός να αποτελέσει την αφετηρία για τον αναπροσανατολισµό και την αναγέννηση του πολιτικού συστήµατος. Να συµβάλει στην επιστροφή του πολίτη στη ζωή της ∆ηµοκρατίας. Γιατί είχε αποτελέσει δογµατισµό στην ελληνική κοινωνία και είχε επιφέρει ζηµιά στο κράτος, στο πολιτικό σύστηµα, στην αξιοπρέπεια του πολίτη, στη ∆ηµοκρατία!
Όταν ο λαός µας παραµερίσει ολοκληρωτικά τον ολέθριο κοµµατικό πατριωτισµό και απελευθερωθεί η πολιτική του βούληση, τότε θα έχουµε ανέλιξη του πολιτικού συστήµατος. Τότε θα συνειδητοποιήσει το πολιτικό σύστηµα ότι η ελευθερία της ψήφου ούτε παρασύρεται, αλλά ούτε δελεάζεται. Ότι µπορεί µε τη δύναµη της να µετατρέψει τα κόµµατα σε πολιτισµικούς θεσµούς. Να εξαναγκάσει τα κόµµατα να εγκαταλείψουν τη δηµαγωγία και την πειθώ της παραπλάνησης. Τότε ίσως κατανοήσει ο λαός µας ότι οι ψεύτικες υποσχέσεις των πολιτικών και των κοµµάτων, δεν πρέπει να λησµονούνται.
Γιατί όπως έλεγε ο Τάσος Λειβαδίτης
«Όταν τα στόµατα λένε ψέµατα και ξεχνιούνται,
τότε αυτά τα ψέµατα τρέφονται από τα ίδια στόµατα».
*Ο Βασίλης Πεντάρης είναι π. βουλευτής Χανίων
