Το διαστημόπλοιο Dawn της NASA θα μπει αυτή την εβδομάδα σε τροχιά γύρω από τον μυστηριώδη πλανήτη νάνο “Δήμητρα” τελειώνοντας ένα ταξίδι που κράτησε 7 χρόνια, 3 μήνες και 8 ημέρες. Η αποστολή Dawn (στα αγγλικά σημαίνει αυγή) είναι μια αποστολή της NASA. Πρόκειται για ένα ρομποτικό διαστημόπλοιο που περιπλανάται στην Κυρίως Ζώνη Αστεροειδών και εξερευνά τους μεγαλύτερους από αυτούς.
Στόχος της αποστολής είναι να απαντηθούν κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με την εξέλιξη των πλανητών. Αυτό θα επιτευχθεί ερευνώντας λεπτομερώς τους δυο μεγαλύτερους αστεροειδείς, την 1 Δήμητρα και την 4 Εστία που έχουν παραμείνει άθικτες από τη στιγμή της δημιουργίας τους. Η αποστολή εκτοξεύτηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2007 από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ (Cape Canaveral) στη Φλόριντα των Η.Π.Α. Στις 26 Ιουνίου 2011 το Dawn έφτασε στην Εστία, γύρω από την οποία παρέμεινε σε τροχιά μέχρι το 2012. Αναμένεται σε φτάσει στη Δήμητρα το 2015. Ο μυστηριώδης πλανήτης νάνος Δήμητρα έχει άγνωστα φωτεινά σημεία στην επιφάνειά του και ένα μυστηριώδες λαμπρό φως. Αυτό που συμβαίνει σ’ έναν νάνο πλανήτη έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον της ΝΑΣΑ για εξερεύνηση. Από την ενημέρωση από τη NASA μαθαίνουμε ότι το διαστημόπλοιο Dawn αναμένεται να φτάσει στον νάνο πλανήτη Δήμητρα «μεγαλύτερο σώμα στην κύρια ζώνη των αστεροειδών μεταξύ Άρη και Δία» την Πέμπτη το βράδυ 5 Μαρτίου. Η προσέγγιση και εξερεύνηση της Δήμητρας θα πρέπει να είναι μια μεγάλη στιγμή των μη επανδρωμένων διαστημοπλοίων διότι χρησιμοποιεί τους superefficient κινητήρες ιόντων χαμηλής ώσης και πλησιάζει τον νάνο πλανήτη πολύ αργά. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του DAWN είναι ότι προωθείται με τρεις κινητήρες ιόντων ξένου. Είναι ο πρώτος βολιστήρας της ΝΑΣΑ με αυτό τον τύπο προώθησης.
«Έχουμε ήδη χρησιμοποιήσει το σύστημα προώθησης ιόντων για μεγάλα χρονικά διαστήματα σταδιακά σε τροχιές γύρω από τον Ηλιο. Και το έχουμε αναμορφώσει έτσι ώστε να ταιριάζει με την τροχιά στη Δήμητρα», είπε ο διευθυντής της αποστολής Dawn και αρχιμηχανικός Marc Rayman. Διευκρίνισε επίσης ότι είναι συναρμολογημένο στο Jet Propulsion Laboratory της NASA στην Πασαντίνα Καλιφόρνια.
Η αποστολή, κόστους 466.000.000 δολαρίων, ξεκίνησε στις 27 Σεπτεμβρίου του 2007 για να μελετήσει τους αστεροειδείς Vesta και Ceres, που είναι (530 χιλιόμετρα) και (950 χιλιόμετρα) πλάτος, αντίστοιχα. Παρατηρήσεις αυτών των νάνων πλανητών και τα δομικά στοιχεία των αναμένεται να ρίξουν φως στη διαδικασία σχηματισμού των πλανητών και στις συνθήκες που επικρατούσαν κατά τη διάρκεια των πρώτων ημερών του ηλιακού μας συστήματος. Αξιωματούχοι της NASA έχουν πει επίσης ότι, αν όλα πάνε καλά και σύμφωνα με το σχέδιο, το βράδυ της Πέμπτης 5 Μαρτίου 2015 θα μπει σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα.
Το Dawn θα περάσει περίπου έξι εβδομάδες σπειροειδώς κινούμενο στην πρώτη τροχιά της αποστολής του, την οποία θα ολοκληρωθεί στις 23 Απριλίου. Οι παρατηρήσεις της Δήμητρας θα αρχίσουν να είναι σοβαρές από αυτό το σημείο και θα συνεχίσουν μέχρι την 30 Ιουνίου 2016, όταν η αποστολή αναμένεται να τελειώσει.
Η Δήμητρα είναι ένα ελάχιστα γνωστό αντικείμενο που ο Ιταλός αστρονόμος Giuseppe Piazzi ανακάλυψε το 1801. Είναι ο μόνος πλανήτης νάνος στη ζώνη των αστεροειδών και περιέχει περίπου 30 % της συνολικής μάζας του σε νερό.
Η Δήμητρα πιστεύεται ότι διαθέτει μια μεγάλη ποσότητα νερού, ως επί το πλείστον με τη μορφή πάγου στο υπέδαφος. Μερικοί επιστήμονες πιστεύουν ότι ο νάνος πλανήτης μπορεί να φιλοξενεί ακόμη λίμνες ή ωκεανούς υγρού νερού κάτω από την επιφάνειά της, αυξάνοντας την πιθανότητα ότι η Δήμητρα θα μπορούσε να είναι σε θέση να υποστηρίξει τη ζωή όπως την ξέρουμε.
Το διαστημόπλοιο δεν είναι εξοπλισμένο για να αναζητήσει ίχνη ζωής. Αλλά ο ανιχνευτής θα δώσει στους ερευνητές τις πρώτες κοντινές εικόνες της Δήμητρας, φέρνοντας τον σαγηνευτικό άγνωστο κόσμο της σε πολύ σαφέστερη εστίαση. Πρόσφατες φωτογραφίες του Dawn έχουν αποκαλύψει ήδη νέα στοιχεία για τα μυστηριώδη φωτεινά σημεία στην επιφάνεια της Δήμητρας. Τα οποία σχεδιάζουν τα μέλη της ερευνητικής ομάδας της αποστολής να διερευνήσουν περαιτέρω όταν τεθεί σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα.
«Γνωρίζαμε ήδη ότι από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble ότι υπήρχαν φωτεινές περιοχές για τη Δήμητρα. Ωστόσο, αυτές οι εικόνες από τα φωτεινά σημεία ελήφθησαν περισσότερο από 180 εκατομμύρια μίλια μακριά και φαίνεται να είναι μεγάλη η απόσταση». Ο κύριος ερευνητής Chris Russell του UCLA δήλωσε την Παρασκευή (27 Φεβρουαρίου):
«Οταν το διαστημόπλοιο θα έχει έρθει πιο κοντά στη Δήμητρα, τα φωτεινά σημεία θα έχουν γίνει πιο φωτεινά και μικρότερα. Πράγματι, είναι πολύ πιο φωτεινά από το γύρω τοπίο. Το τι συμβαίνει αναμένεται να επιλυθεί από τις φωτογραφίες».
«Τα φωτεινά σημεία προφανώς παράγονται από ένα φαινόμενο που λειτουργεί σε πολύ μικρότερη κλίμακα από ό,τι εκείνη των πολλών κρατήρων της Δήμητρας».
«Και επειδή δεν έχω ιδέα τι είναι για τον λόγο αυτό είμαι μπερδεμένος» δήλωσε ο Ράσελ.
Η Δήμητρα (λατινικά και διεθνώς: Ceres – Σίριζ, επίσημη ονομασία: 1 Δήμητρα) είναι ο μικρότερος πλανήτης νάνος του Ηλιακού μας συστήματος και ο μόνος που βρίσκεται μέσα στην Κύρια Ζώνη Αστεροειδών.
Επίσης είναι ο πρώτος αστεροειδής που ανακαλύφθηκε ποτέ. Ανακαλύφθηκε τυχαία την Πρωτοχρονιά του 1801 (την πρώτη νύκτα του αιώνα) από τον Τζουζέπε Πιάτζι, στο αστεροσκοπείο του Παλέρμο της Σικελίας. Στην αρχή νόμιζε ότι είχε ανακαλύψει ένα καινούργιο άστρο, μετά έναν κομήτη. Όταν διαπιστώθηκε ότι ήταν μικρός πλανήτης που περιφερόταν γύρω από τον Ήλιο, του έδωσε το όνομα της θεάς -αρχαίας προστάτιδας της Σικελίας, αφού και οι πλανήτες είχαν ονόματα αρχαίων ελληνικών θεών. Η απόσταση του αντικειμένου υπολογίστηκε από τον Καρλ Φρίντριχ Γκάους κάπου ανάμεσα στον Άρη και τον Δία. Σήμερα γνωρίζουμε ότι είναι ο μεγαλύτερος από τους αστεροειδείς της Κύριας Ζώνης Αστεροειδών. Το σχήμα του είναι σχεδόν σφαιρικό, ελαφρώς πεπλατυσμένο, με μέγιστη διάμετρο 975 χιλιόμετρα και ελάχιστη 909 χιλιόμετρα. Λόγω του μικρού της μεγέθους η Δήμητρα δεν έχει φωτογραφηθεί σε μεγάλη ανάλυση μέχρι σήμερα. Τελευταίες φωτογραφίες από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble δείχνουν μια επιφάνεια με μεγάλες αντιθέσεις στη φωτεινότητα και ένα μυστηριώδες λευκό σημείο. Από φασματοσκοπικές παρατηρήσεις ξέρουμε ότι η Δήμητρα αποτελείται κατά ένα μεγάλο ποσοστό από πάγο νερού, που σε ποσότητα είναι ίσως περισσότερο απ’ όσο το σύνολο του γλυκού νερού που υπάρχει στη Γη.
Μερικά αστρονομικά χαρακτηριστικά της Δήμητρας
Ημιάξονας τροχιάς 2,8 AU
Έτος Δήμητρας 4,6 έτη
Διάρκεια ημέρας – νύχτας Δήμητρας 9 ώρες
Ακτίνα ισημερινού 487,3 (+-) 1,8 Km
Ακτίνα πόλου 454,7 (+-) 1,6 Km
Βαρύτητα 0,27m/sec*sec η 0,028g
Ταχύτητα διαφυγής 0,51 Km/sec
Θερμοκρασία -106 βαθμοί C.
