ΑΠΟΤΥΧΙΩΝ… ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ!

1 από 3

(Σε όσους προσπαθούν και ξαναπροσπαθούν στη ζωή τους…)

• «Πολλοί απ’ τους αποτυχημένους είναι άνθρωποι που δεν κατάλαβαν πόσο κοντά ήταν στην επιτυχία, λίγο προτού τα παρατήσουν». [Τόμας Eντισον, 1847-1934, Αμερικανός Εφευρέτης]

ΥΠΑΡΧΟΥΝ επιτυχίες και “επιτυχίες” στη ζωή, όπως αποτυχίες και «αποτυχίες». Εξαρτάται πώς τις βλέπουμε, πώς τις ερμηνεύουμε και πώς τις αντιμετωπίζουμε. ΑΛΛΟ είναι μια επιτυχία ή αποτυχία στην ιδιωτική ζωή κι άλλο στη δημόσια. Αν και πολλές φορές οι «δυο» ζωές είναι παράλληλες. Ιδιαίτερα για τους πολιτικούς -που βλέπουν ακόμη και σε εμφανείς αποτυχίες μόνο επιτυχίες- οι δυο έννοιες είναι πάντα… μια! Πάρτε για παράδειγμα τις εκλογές, τα προγράμματα, τα spots, τη μαύρη διαφήμιση, τα αποτελέσματα.

Πάρτε ακόμη και την …ιστορία του success story του κ. Σαμαρά. ΞΕΚΙΝΑΜΕ κάθε τι το καινούργιο στη ζωή με την ελπίδα ότι θα έχει αίσιο τέλος. Προετοιμαζόμαστε σκληρά, μελετάμε παραμέτρους, συγκρίνουμε, σχεδιάζουμε εναλλακτικές διεξόδους, ξοδεύουμε χρήμα και χρόνο, αξιοποιούμε γνωριμίες… ΚΙ ΟΜΩΣ, η αποτυχία πάντα καραδοκεί. Ας πούμε, οι σημερινοί μας νέοι σπουδάζουν, παίρνουν μεταπτυχιακά, διδακτορικά, υποβάλλουν «βιογραφικά», δίνουν πολλές «συνεντεύξεις» (και μέσω skype), με μηδενικό τις περισσότερες φορές αποτέλεσμα! Πολλοί επιμένουν και ξαναρχίζουν. Δεν τα παρατούν. Υπάρχουν κι άλλοι που απογοητευμένοι μεταναστεύουν… ΚΑΘΕ αποτυχία εισόδου μας στην κοινωνία αποτελεί μικρή εμπειρία ζωής (1).

Που, αν και επώδυνη φορές, δεν παύει να είναι αναγκαία για το επόμενο βήμα μας. Για όποιον ξέρει να “χάνει”, μπορεί μια αποτυχία να αποτελέσει το σκαλοπάτι για μια εντελώς «καινούργια» ζωή. Προσωπικά, η αποτυχία μου στις πρώτες δημόσιες γραπτές και προφορικές εξετάσεις της ζωής μου από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο, υπήρξε ένα από τα συγκλονιστικότερα γεγονότα της ζωής μου. Δεν τα παράτησα. Πείσμωσα. Ξανάδωσα κάτω από εντελώς διαφορετικές συνθήκες και σε άλλο τόπο. Πέρασα. Σπούδασα… ΟΙ ΑΠΟΤΥΧΙΕΣ δεν είναι θορυβώδεις, ούτε έρχονται με… αξίνες για να γκρεμίσουν ό,τι δημιουργήσαμε. Είναι σιωπηλές και θέλουν να περάσουν από τη ζωή μας απαρατήρητες. Απλά μας ζητούν να συγκατανεύσουμε στην παρουσία τους και να τις αναγνωρίσουμε ως «αποτυχίες». Αλλά και να τις… γδύσουμε, ώστε να δούμε πού σφάλαμε και ποιες καινούργιες προοπτικές μας ανοίγουν. Το «ουδέν κακόν αμιγές καλού», πάντα στην πράξη…

ΑΝΤΙΘΕΤΑ, όποιος γραπώνεται με νύχια και με δόντια σε μια “τελειωμένη” προσπάθεια (εμμένοντας στη λέξη “αποτυχία” και το αρνητικό συναίσθημα που αυτή προκαλεί), όποιος δεν θέλει να δει ότι η ζωή συνεχίζεται, όποιος “αυτομαστιγώνεται” παράλογα ή καταφεύγει στην αυτοαπομόνωση και το διαρκή θυμό, όποιος τελικά δεν βλέπει πέρα από τον εαυτούλη του…, διαβρώνεται σιγά – σιγά, παραξενεύει, “αρρωσταίνει”. Στερεί από τον εαυτό του την ευκαιρία για μια ειλικρινή εγκατάβαση στο είναι του. ΜΟΝΟ, αν κάνει κανείς το «ταξίδι της αυτογνωσίας», θα διακρίνει λάθη, αστοχίες, σκοτεινές πλευρές του εαυτού του. Μόνο τότε αναγνωρίζοντας τον άλλο εαυτό του, μπορεί να ξαναξεκινήσει. ΜΙΑ αποτυχία στις Πανελλαδικές εξετάσεις, στις εκλογές, στο γάμο ή στην αναζήτηση δουλειάς δεν σημαίνει ότι είμαστε και “χαμένοι”! Δεν “χάνεται» κανείς, ούτε ο κόσμος γύρω του…

Εκείνη τη στιγμή αυτό που χρειαζόμαστε είναι περισσότερη λογική και λιγότερο συναίσθημα. ΜΠΟΡΕΙ μεν ο ορθολογισμός να γεννήθηκε στην Ελλάδα, όμως οι Έλληνες παραμένουμε βαθιά συναισθηματικοί σε οτιδήποτε μας συμβαίνει. Ας πούμε, εξακολουθούμε να ψηφίζουμε θυμωμένα, έστω κι αν αντιλαμβανόμαστε ότι μια «αγανακτισμένη» ψήφος δε λύνει κανένα πρόβλημά μας… Με το ξανακάνουμε τα ίδια λάθη, από… πείσμα ή εκδίκηση, δεν τιμωρούμε παρά μόνο τον εαυτό μας. ΑΝ βάλουμε τη λογική μας να δουλέψει, τότε μάλλον θα αναρωτηθούμε «τι το διαφορετικό μπορούμε να πράξουμε έχοντας ήδη την εμπειρία»…

Η μόνη περίπτωση να μείνουμε πραγματικά “ηττημένοι” της ζωής, είναι όταν σταματήσουμε να επιδιώκουμε νέες εμπειρίες. Όταν κολλάμε στο «γιατί» και δεν προχωράμε στο «πώς». Και η ζωή δεν είναι τίποτε περισσότερο παρά συνεχείς καταπληκτικές εμπειρίες. ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ μιας επιτυχημένης ζωής βρίσκεται στο να μπορούμε να ξεφύγουμε απ’ τις ψυχολογικές-και σωματικές πολλές φορές- συνέπειες μιας αποτυχίας. Η αποτυχία μας μπάζει σε κάποιο “μεταβατικό στάδιο” όπου μας δίνεται η ευκαιρία να σκεφτούμε κάτι καλύτερο. Η ΚΑΘΕ επιτυχία απαιτεί σωστότερη προετοιμασία. Έπειτα, «ιστορικά» και στατιστικά σπάνιες είναι οι επιτυχίες “με την πρώτη”. Οι περισσότερες επιτυχίες είναι το επιστέγασμα πολλών – πολλών αποτυχιών.

Οι εμπειρικές επιστήμες κάτι παραπάνω γνωρίζουν πάνω στο θέμα. ΣΤΗΝ κάπως παράδοξη ερώτηση «ποιο είναι το κόστος της επιτυχίας και ποιο το κέρδος της αποτυχίας;», η απάντηση του Νόρμαν Μέιλερ (2) νομίζουμε ότι είναι η πιο αντιπροσωπευτική: «Καλή ερώτηση. Το κόστος της επιτυχίας έχει πάντα να κάνει με τις καινούριες ασθένειες που πλήττουν το Εγώ του ανθρώπου. Υπάρχουν πολύ λίγοι άνθρωποι που μπορούν να συμβιώσουν με την επιτυχία, επειδή συνήθως η επιτυχία παραμορφώνει όλα όσα ξέρουμε. Μπορεί να αλλάξει τη γνώμη που έχουμε ακόμη και για τον ίδιο μας τον εαυτό, “ταΐζει” τη ματαιοδοξία μας, αλλάζει όλες τις παλιές μας σχέσεις. Παλιοί, πιστοί φίλοι, μπορεί ξαφνικά να γίνουν ακριβοθώρητοι αν ο χαρακτήρας σου δεν είναι και τόσο καλός. Από την άλλη, αν ο χαρακτήρας σου είναι πολύ καλός, τότε περνάς πολύ χρόνο κυνηγώντας μία κάποια αλλαγή του χαρακτήρα σου, διότι δεν προχωράς αντίστοιχα με την επιτυχία. Γενικώς η επιτυχία δημιουργεί πολλά προβλήματα.

Μια τεράστια επιβεβαίωση που σου προσφέρει όμως είναι η επίγνωση ότι τουλάχιστον δεν είσαι αποτυχημένος. Το να γνωρίζει ένας άνθρωπος κάτι τέτοιο είναι πολύ σημαντικό πράγμα. Τώρα, όσον αφορά την αποτυχία, η καλή της πλευρά είναι ότι πάντα σε διδάσκει τρεις φορές περισσότερα πράγματα απ’ ό,τι η επιτυχία. Διότι, αν επιτύχεις, από τα συγχαρητήρια που σου δίνουν οι άλλοι όλη την ώρα, δεν σου μένει χρόνος να συνειδητοποιήσεις τι ακριβώς γίνεται. Αν αποτύχεις, εισπράττεις πολλή κριτική, εισπράττεις πολλά συλλυπητήρια, από τα οποία άλλα είναι ειλικρινή και άλλα ψεύτικα, και έχεις την ευκαιρία να κοιτάξεις μέσα σου και να προσπαθήσεις να δεις τι έφταιξε. Θα έλεγα ότι για έναν δυνατό άνθρωπο η αποτυχία έχει πολύ μεγαλύτερη αξία από την επιτυχία. Για έναν αδύναμο άνθρωπο και τα δύο είναι σκέτη καταστροφή…»

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ: -(1) Για τον Αμερικανό επιχειρηματία Malcolm S. Forbes (1919 – 1990), “η αποτυχία καταλήγει σε επιτυχία, αν διδαχθούμε από την αποτυχία”. -(2) «Το κόστος της επιτυχίας και το κέρδος της αποτυχίας». Απόσπασμα από τη συνέντευξη του Νόρμαν Μέιλερ στο Θανάση Λάλα, BHMAgazino, τεύχος 203. (24-5-14)