Κάπως πρόωρα άρχισε και φέτος η συγκομιδή σε διάφορες περιοχές στην Πελοπόννησο, την Κρήτη, όπως και στην Ισπανία, για διαφορετικούς λόγους σε κάθε περίπτωση.
Στην Πελοπόννησο η συγκομιδή άρχισε αρκετά νωρίς από τις πρώτες Οκτωβρίου για την ποικιλία “Αθηνολιά” στους Αγίους Αποστόλους Λακωνίας, στο Κορυφάσιο Μεσσηνίας για την ποικιλία “Μαυρολιά”, τους Γαργαλιάνους κ.α., που όμως αποτελούν ειδικές περιπτώσεις, αφού επιδιώκουν παραγωγή αγουρέλαιου.
Στην Κρήτη η συγκομιδή άρχισε και φέτος αρκετά νωρίς, από τέλη Οκτωβρίου – αρχές Νοεμβρίου, κυρίως σε διάφορες περιοχές των Χανίων (Πλάτανος, Κολυμπάρι, Ακρωτήρι, Αποκόρωνας) όπως συνηθίζεται -μάλλον χωρίς ιδιαίτερο λόγο- τα τελευταία χρόνια.
Σε άλλες περιοχές της Κρήτης (Σελιά, Ροδάκινο, Μπράχιμο Ρεθύμνου, Θραψανός, Πεζά Ηρακλείου, Ζάκρος Σητείας), σύμφωνα με πληροφορίες ελαιοτριβείων, η συγκομιδή θα αρχίσει κατά τις 10-15 Νοεμβρίου, ενώ στις υπόλοιπες περί τα τέλη Νοεμβρίου.
Η καθυστέρηση, βέβαια, εγκυμονεί κινδύνους για απώλειες από ανέμους ή δακοπροσβολές, οπωσδήποτε όμως έχει και τα θετικά της γιατί αυξάνει σημαντικά την ελαίωση (λάδωμα) του καρπού, αλλά και την εξάντλησή του (ξελάδωμα) στα ελαιοτριβεία, όταν μάλιστα μετά τις πρώτες βροχές ακολουθούσουν ημέρες με ηλιοφάνεια.
Πάντως, οι αποδόσεις του καρπού σε λάδι και η ποιότητα στις περιπτώσεις που άρχισε η συγκομιδή και η έκθλιψη στα Χανιά, μπορούν να χαρακτηριστούν σχετικά καλές για αρχή της περιόδου. Σύμφωνα με πληροφορίες ελαιοτριβείων (Αστρικας, Κολυμπάρι, Αγ. Πάντες) οι μέχρι τώρα αποδόσεις του καρπού σε λάδι κυμάνθηκαν στα 4,5 – 6 προς 1, ενώ οι οξύτητες κυμάνθηκαν μεταξύ 0,4 – 0,6 βαθμούς τα πολλά και στους 0,3 βαθμούς πολύ λίγα.
Ετσι, παρά τη χωρίς προηγούμενο φετινή καθυστέρηση στην εφαρμογή της δακοκτονίας που άρχισε αντί για Ιούνιο τον Αύγουστο, σε πολλές περιοχές, χάρη και πάλι στις υψηλές θερμοκρασίες του θέρους, αλλά και τις ατομικές επεμβάσεις των παραγωγών, οι δακοπροσβολές κρατήθηκαν σε σχετικά ανεκτά επίπεδα.
Ωστόσο, πρόβλημα φαίνεται να υπάρχει φέτος ιδίως στα Χανιά με την ανεπάρκεια εργατών για τη συγκομιδή. Πολλοί ξένοι εργάτες λόγω της κρίσης φαίνεται ότι έφυγαν και οι λίγοι που έμειναν ζητούν μεγάλα ημερομίσθια. Από την άλλη πλευρά το capital control φαίνεται ότι αποτελεί ένα επιπλέον εμπόδιο, αφού οι πλείστοι ξένοι εργάτες θέλουν πληρωμή με μετρητά και όχι μέσω τραπέζης.
Αγωνία και ανησυχία για την πληρωμή της ενιαίας ενίσχυσης – Δέσμευση Υπ.Α.Α.Τ., για πληρωμή προκαταβολής τέλη Νοεμβρίου, δεν φαίνεται εύκολο να τηρηθεί
Η έλλειψη ενημέρωσης των παραγωγών για τον χρόνο της καταβολής της ενιαίας ενίσχυσης, αλλά και για το τελικό ύψος τους, όπως είναι φυσικό, έχει προκαλέσει αρκετή αγωνία, αλλά και σημαντική ανησυχία σε όλους τους παραγωγούς.
Κι αυτό γιατί, ενώ κάθε χρόνο τον Οκτώβριο οι ελαιοπαραγωγοί, συνήθως εισέπρατταν τουλάχιστον το μισό της ενιαίας ενίσχυσης, φέτος προχωρούμε ήδη στον Νοέμβριο χωρίς να υπάρχει κάποια σαφής επίσημη ανακοίνωση.
Βέβαια, υπάρχουν οι δηλώσεις του υπουργού Α.Α.Τ. κ. Αποστόλου για πληρωμές προκαταβολών των ενισχύσεων κατά το τρίτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου. Ωστόσο, αυτό δεν φαίνεται και πολύ σίγουρο, δεδομένου ότι απαιτείται η ολοκλήρωση πολλών διαδικασιών που εκκρεμούν, όπως αυτών που αφορούν το λεγόμενο «πρασίνισμα» που καλύπτει το 30% του συνόλου των ενισχύσεων, η ανάρτηση των προσωρινών δικαιωμάτων και η υποβολή ενστάσεων που απαιτεί 20 ήμερες κ.λπ. Ετσι, είναι φανερό ότι οι διαδικασίες αυτές, που πρεπει οπωσδήποτε να τηρηθούν από πλευράς Ε.Ε., θα οδηγήσουν σε καθυστέρηση που εκτιμάται ότι μπορεί να φθάσει και μέχρι και τα μέσα Δεκεμβρίου.
Βέβαια το «πρασίνισμα», σύμφωνα με τους κανονισμούς, αλλά και παλαιότερες ανακοινώσεις του Υπ.Α.Α.Τ., δεν αφορά τους ελαιώνες, οι όποιοι από τη φύση τους στην Ελλάδα καλύπτουν όλες τις προϋποθέσεις. Ωστόσο, οι άλλες διαδικασίες που πρέπει να τηρηθούν είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν μπορούν να παρακαμφθούν και η καθυστέρηση και για τους ελαιοπαραγωγούς είναι δεδομένη.
Κατά τα δημοσιεύματα, επρόκειτο να γίνει η δημοσιοποίηση πινάκων στις κατά τόπους (πρώην) Ε.Α.Σ. με τα ονόματα των παραγωγών που εντάσσονται στους μικρούς παραγωγούς, δηλαδή σε εκείνους που θα λαμβάνουν ενισχύσεις μικρότερες των 1.250 ευρώ, πράγμα που όμως δεν έγινε μέχρι σήμερα.
Βέβαια, η ανάρτηση των προσωρινών δικαιωμάτων, η οποία θα αποκαλύψει και ποιο θα είναι τελικά το ύψος των περικοπών που θα υποστούν οι ελαιοπαραγωγοί φέτος, πρώτο έτος της εφαρμογής της νέας Κ.Α.Π., θα αποτελέσει ένα επώδυνο γεγονός, αφού θα προσθέσει στους αναστατωμένους για τα φορολογικά αγρότες μια επί πλέον απογοήτευση!
Κι αυτό γιατί οι ελαιοπαραγωγοί εκτός από τη γενική μείωση 8,5% που υπέστησαν το 2014, θα υποστούν το 2015 μία επί πλέον συνολική μείωση περίπου 21%, η οποία θα ακολουθηθεί από μειώσεις 5-6% το έτος για τα επόμενα χρόνια μέχρις ότου καταλήξει το 2019 στα 50 ευρώ/στρ. που προβλέπεται για τα δενδρώδη.
Σημειώνεται ότι η γενική αυτή μείωση των ενισχύσεων των ελαιοπαραγωγών 21% το 2015 θα προκύψει από την οριζόντια μείωση 16% (2% νέοι αγρότες, + 5% φυσικοί περιορισμοί + 9% συνδεδεμένες) και από την επί πλέον ειδικά γι’ αυτούς μείωση 5% για να προσεγγίσουν οι ενισχύσεις τα 50 ευρώ/στρ. που έχει προβλεφθεί για τα δενδρώδη!
Και όλα αυτά για τους με μεγάλες ενισχύσεις ελαιοπαραγωγούς. Γιατί για τους παραγωγούς που έπαιρναν κάτω από 250 ευρώ ή έχουν κάτω από 4 στρέμματα έκτασης θα υπάρξει πλήρης διαγραφή και εξαφανισμός τους από τις καταστάσεις των ενισχύσεων!
Τιμές: Σταθερή πορεία στα 3,30 – 3,50 €/κ – Πτώση στην Ισπανία, ελαφρά άνοδος στην Ιταλία
Σε σταθερή πορεία στο εύρος 3,30 – 3,50 €/κ φαίνεται να κινούνται οι τιμές για το έξτρα παρθένο οξυτ. 0,3ο στην Ελλάδα μετά τη γενική κάθοδο που παρουσίασαν, σύμφωνα με το Δελτίο Τιμών του Σ.Ε.ΔΗ.Κ., μοναδικό στην Ελλάδα, που δημοσιεύεται κάθε Τρίτη – Τετάρτη στην Ιστοσελίδα του Σ.Ε.ΔΗ.Κ. www.sedik.gr
Στην Ισπανία, σύμφωνα με το ίδιο Δελτίο, αυτή την εβδομάδα οι τιμές για το έξτρα παρθένο, έπεσαν ελαφρά, αλλά διατηρούνται υψηλότερα από την Ελλάδα μεταξύ 3,50 – 3,90 €/κ, ενώ στην Ιταλία παρουσίασαν μια ελαφρά ανάκαμψη και κινούνται στα 4,0 – 5,0 €/κ.
Βεβαία η αγορά το διάστημα αυτό πρακτικά κινείται τελείως υποτονικά, κυρίως με λάδια παλαιάς εσοδείας ακόμη, αφού τα λάδια της νέας σοδειάς που έκαναν την εμφάνισή τους είναι σε πολύ μικρές ποσότητες, οι οποίες για την Κρήτη εκτιμώνται συνολικά σε 100 – 150 τόνους.
Οπωσδήποτε οι τιμές που διαμορφώθηκαν στις πρώτες Οκτωβρίου στην Πελοπόννησο με τις δημοπρασίες που έγιναν σε γνωστούς Συν/σμους ήταν υψηλότερες. Αφορούν όμως λάδια ειδικών κατηγοριών και ποικιλιών και κακώς αποκαλούνται κάθε χρόνο «βαρόμετρα» της αγοράς από πολλά Μ.Μ.Ε. που συνήθως το ένα αντιγράφει σε εκφράσεις το άλλο!
Στον Συν/σμο «Αγ. Απόστολοι» στα Βάτικα Λακωνίας η τιμή που προσφέρθηκε για λάδι ποικιλίας “Αθηνολιάς” ήταν 4,60 €/κ. Ωστόσο, η τιμή αυτή δεν οφείλεται στην ποικιλία, η οποία φαίνεται να είναι ιδία με την “Τσουνάτη” ή “Μουρατολιά” της Κρήτης, αλλά στην πρώιμη συγκομιδή της που γίνεται αρχές Οκτώβρη για παραγωγή “αγουρέλαιου”.
Αυτό επιβεβαιώνεται και από την ανακοίνωση του Συν/σμου της 29-9-2015, σύμφωνα με την οποία «όσοι παραγωγοί επιθυμούν, υπάρχει πρόταση για αγορά ελαιολάδου ποικιλίας “Αθηνολιάς” στην τιμή των 4,60 € κατά κιλό, που πρέπει να έχει συλλεχθεί αυθημερόν, κατά το χρονικό διάστημα από 28/9 έως και 8/10 και το ελαιόλαδο που θα παραχθεί να είναι αυστηρά οξύτητας έως 0,3».
Επομένως δεν πρόκειται για αντιπροσωπευτική, αλλά για ειδική περίπτωση και δεν αποτελεί ένδειξη για τις μελλοντικές τιμές.
Ανάλογη περίπτωση είναι και του Συν/σμου Κορυφασίου Μεσσηνίας, ο όποιος έτυχε τιμή 4,0 €/κ για λάδι της ποικιλίας “Μαυρολιάς”.
Τεράστια παραγωγή λαδιού προβλέπεται φέτος στη Συρία! – Ενώ ο πόλεμος μαίνεται σε λιόφυτα, ελαιοτριβεία και εμπόριο!
Ενώ ο εμφύλιος πόλεμος εξακολουθεί να μαίνεται στη Συρία, αναγκάζοντας τον μισό πληθυσμό της να εγκαταλείπει τα σπίτια του, υπό τις δραματικές συνθήκες που καθημερινά βιώνουμε στην Ελλάδα, οι ελιές ατρόμητες προσφέρουν φέτος απλόχερα άφθονο τον καρπό τους, σε ένδειξη της αλληλεγγύης που οι προηγμένες χώρες αδυνατούν να προσφέρουν!
Σύμφωνα με το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου (ΔΣΕ), οι ελαιώνες στη Συρία κρατούν μια παραγωγή 215.000 τόνους (χ.τ.) ελαιολάδου και τη φέρουν φέτος τέταρτη στην παραγωγή ελαιολάδου στον κόσμο, μετά την Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα.
Ο εκπρόσωπος του ΔΣΕ Juliette Cayol δήλωσε ότι η σοδειά της Συρίας είναι εξαιρετικά μεγάλη, αυξημένη κατά 105% σε σχέση με την περσινή.
Ωστόσο, για να μετατραπεί η εξαιρετική αυτή σοδειά σε λάδι πρέπει να ξεπεραστούν οι πολύ δύσκολες συνθήκες που προκαλούνται από τον εμφύλιο πόλεμο που μαίνεται στη χώρα από το 2011. Ο πενταετής αυτός πόλεμος έχει στοιχίσει σχεδόν 250 χιλ. ζωές από το σύνολο των 11 εκατομμυρίων και έχει αναγκάσει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού να εγκαταλείψει τις εστίες του. Το μεγαλύτερο μέρος της επικράτειας βρίσκεται υπό τον έλεγχο των εξεγερμένων, ενώ αεροπορικές επιθέσεις από τα ρωσικά και αμερικανικά πολεμικά αεροπλάνα σφυροκοπούν την ύπαιθρο.
Συγκομιδή με γυναικόπαιδα και ελαιουργεία κάτω από βόμβες
Ο Mohammed Hassan Zeno, έμπορος ελαιολάδου από την πολιορκούμενη επαρχία του Aleppo (Χαλέπι), με δηλώσεις του στο IBTimes της Αγγλίας, περιγράφει χαρακτηριστικά την ανασφάλεια και επικινδυνότητα κάτω από τις οποίες γίνονται όλες οι εργασίες από την παραγωγή μέχρι την εμπορία ελαιολάδου.
Οι μάχες, όπως είπε, έχουν καταστρέψει αρκετούς ελαιώνες και αρκετά αιωνόβια δέντρα έχουν κοπεί για καυσόξυλα καθώς ο πληθυσμός προσπαθεί να περάσει τους κρύους μήνες του χειμώνα.
Στην ελαιοκαλλιέργεια έχει γίνει ολοένα και πιο δύσκολο το να βρεις εργάτες. Από τότε που ξέσπασε η σύγκρουση, πάνω από τέσσερα εκατομμύρια Σύροι έχουν εγκαταλείψει τη χώρα για την Ευρώπη ή άλλες χώρες, περίπου 200.000 έχουν σκοτωθεί, ενώ αυτοί που έμειναν είναι υποχρεωμένοι να αγωνίζονται.
Ετσι, παρατηρεί, γυναίκες και παιδιά έχουν αντικαταστήσει τους άρρενες εργάτες στην ελαιοκαλλιέργεια.
Ομως, οι συνεχείς συμπλοκές κάνουν ανασφαλή και επικίνδυνη τη μετάβαση των εργατών στους ελαιώνες και στα ελαιοτριβεία.
Το 2012, τουλάχιστον 20 άνθρωποι σκοτώθηκαν από βομβαρδισμό σε ένα ελαιοτριβείο στο βορειο-δυτικό τμήμα Idlib, το οποίο, μαζί με τη γειτονική επαρχία του Χαλεπίου και τις ελεγχόμενες από το καθεστώς Ασαντ παράκτιες περιοχές της Λατάκειας και Ταρτούς, αποτελούν την κύρια ζώνη της συριακής ελαιοκαλλιέργειας.
Εξαγωγές μέσα από πειρατείες και… δωροδοκίες!
Η εξαγωγική εταιρεία “Βιομηχανία Τροφίμων” του κ. Ζeno εξάγει το μεγαλύτερο μέρος του ελαιολάδου της στο εξωτερικό, κυρίως στη Σαουδική Αραβία, στις χώρες του Περσικού κόλπου, τις Η.Π.Α. και την Ισπανία.
Όπως, τόνισε όμως ο κ. Ζeno «η μεταφορά του ελαιολάδου, μετά την έκθλιψη του ελαιοκάρπου, είναι σοβαρό πρόβλημα. Το ελαιόλαδο είναι πολύ ακριβό και τα φορτηγά μας υπήρξαν πολλές φορές θύματα πειρατείας»!
Για να φτάσει το ελαιόλαδο στο εξωτερικό, παρατηρεί ο Zeno, τα φορτηγά που το μεταφέρουν, πρέπει πρώτα να βγουν έξω από την ελεγχόμενη από τους Κούρδους πόλη Afrin, όπου βρίσκεται η έδρα της εταιρείας. Στη συνέχεια πρέπει να περάσουν μέσα από περιοχές που κατέχονται από αντίπαλες φατρίες, μέχρι να καταλήξουν τελικά στο ελεγχόμενο από την κυβέρνηση λιμάνι της Λατάκειας.
Σε πολλά σημεία της διαδρομής απαιτούνται δωροδοκίες για να επιτραπεί η διέλευση, ενώ σε κάθε ζώνη που περνάμε πρέπει να πληρώσουμε και τις τοπικές Αρχές, συμπεριλαμβανομένου του συριακού στρατού.
Παρόλα αυτά, όπως δήλωσε ο Zeno, οι εταιρείες εμπορίας ελαιολάδου εξακολουθούν να λειτουργούν με κέρδος. «Το κόστος μας εξακολουθεί να είναι πολύ χαμηλότερο από ό,τι στην Ισπανία, τη Ν. Ευρώπη, ακόμη και στη Β. Αφρική» εξήγησε.
*Ο δρ Νίκος Μιχελάκης, πρώην δ/ντής του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και επιστ. σύμβουλος του Σ.Ε.ΔΗ.Κ., διευκρινίζει ότι τα κείμενα των άρθρων του εκφράζουν προσωπικές του απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του Σ.Ε.ΔΗ.Κ. Μπορούν να αναδημοσιευτούν μονό μετά από άδεια του ίδιου (nmixel@otenet.gr).
