Στα έργα τέχνης ψάχνει απαντήσεις. Ακόµη κι αν δεν τις βρίσκει, της αρκεί να παρατηρεί, να ορίζει και να καταθέτει το µέσα της. Αυτό προσπαθεί να κάνει κι η ίδια µε την ποίησή της. Η Αριάδνη Καλοκύρη βρίσκεται ανάµεσα σε αρχιτεκτονική και ποίηση, δυο τοµείς φαινοµενικά ασύνδετους που για εκείνη έχουν κοινό στόχο και σηµεία.
Με αφορµή την έλευσή της στα Χανιά για την χθεσινοβραδινή παρουσίαση της νέας ποιητικής της συλλογής “Σχέδιο Κήπου” αλλά και το εργαστήρι που θα πραγµατοποιήσει στο comixadiko αύριο, Κυριακή 6 Απριλίου, µε την Μαΐτα Χατζηιωαννίδου, οι “διαδροµές” µίλησαν µε την ποιήτρια για τη νέα της συλλογή, για τον διπλό της ρόλο στη ζωή, τις λέξεις που κινδυνεύουν να χαθούν στη δίνη της ταχύτητας, ενώ µαθαίνουµε και… τι ποίηµα θα µπορούσε να είναι!
Η φύση φαίνεται να κυριαρχεί και στο “Σχέδιο Κήπου”, τη δεύτερη ποιητική σου συλλογή. Από ποιες εικόνες της ζωής σου την εµπνεύστηκες;
Είναι µικρά κοµµάτια φύσης που βλέπουµε στην καθηµερινότητά µας· µπορεί να είναι στον δρόµο, στα πεζοδρόµια, µια γλάστρα σε ένα µπαλκόνι. Είναι ουσιαστικά η λεπτοµέρεια που προσφέρει κάτι στο γκρίζο της πόλης. Πρόκειται για µια παύση σε µια ταχεία καθηµερινότητα, η οποία σε φρενάρει και την παρατηρείς. Ταυτόχρονα, κάπως σε ηρεµεί. Μεγάλωσα σε προάστιο της Αθήνας, στη Νέα Πεντέλη, ένα µέρος εντελώς απόµακρο και µοναχικό, µέσα στη φύση στο οποίο υπάρχει κι ο φόβος ότι το χάνεις ανά πάσα στιγµή. Παρόλα αυτά κινούµαι στην πόλη, βρίσκοµαι σε αυτήν κι επειδή αυτή η συλλογή έχει ένα µεγάλο κοµµάτι στην περίοδο της καραντίνας, τότε ξεκινήσαµε να βλέπουµε µε άλλο µάτι αυτές τις λεπτοµέρειες και να δίνουµε έµφαση σε κάτι όµορφο κι αληθινό, όπως ένα αγριολούλουδο που θα ξετρυπώσει στα πεζοδρόµια.
Ένα ποίηµα που ξεχωρίζεις από τη νέα ποιητική συλλογή;
Επιλέγω το παρακάτω ποίηµα από το “Σχέδιο κήπου”. ∆εν είµαι σίγουρη αν αποτελεί ενδεικτικό παράδειγµα της συλλογής, περιλαµβάνει όµως στοιχεία από τη διαδικασία συγγραφής. Ίσως µε αυτόν τον τρόπο, τελικά, να σχετίζεται και µε τα υπόλοιπα κείµενα του βιβλίου.
“Σε επανάληψη”
Με βοηθάνε οι λέξεις
σ’ ένα παιχνίδι κρυφτό.
Τεµαχίζουν αναίµακτα όσα δεν χωράνε
στον καθαρό λόγο.
Γιατί, αντίθετα, εσύ
ευθαρσώς να καγχάζεις
στα µύρια όσα που αρέσκεσαι να κατακτάς;
Εναποθέτω
στο σµιλεµένο κενό
την ερώτηση προσθέτοντας
την ισχυρή παύση στη συνέχεια της επιτάχυνσης
για να φωνάξω σε επανάληψη
τη λέξη ηχώ.
Ασχολείσαι πλέον µε δύο – φαινοµενικά τουλάχιστον – εντελώς διαφορετικά πεδία. Αρχιτεκτονική και ποίηση. Υπάρχουν σηµεία συνάντησης;
Έχω σπουδάσει αρχιτεκτονική, ασχολούµαι όµως µε τον γραφιστικό σχεδιασµό. Λειτουργώ λοιπόν µε σύµβολα και στοιχεία που λειτουργούν σαν µεταφορές, οπότε σίγουρα έχει κοινά στοιχεία. Το ένα µετατρέπεται σε εικόνα και το άλλο µετατρέπεται σε ιστορία και περιγράφεις την εικόνα. Υπάρχει µια αφήγηση και στις δύο περιπτώσεις και για εµένα έχουν κοινό στόχο και τα δύο πεδία. Το ποιητικό κοµµάτι προέκυψε πιο ξεκάθαρα µετά τις θεατρικές σπουδές που έκανα. Η τριβή µε τα κείµενα µε έφερε πιο κοντά στη συγγραφή.
Η περίοδος που διανύουµε είναι κατάλληλη για δηµιουργία;
Κάθε περίοδος είναι κατάλληλη κι είναι απαραίτητος συνοδοιπόρος η τέχνη σε κάθε τοµέα. Σαν αναγνώστρια αλλά και σαν δηµιουργός µιλώντας, αναζητώ απαντήσεις σε έργα τέχνης και προσπαθώ να ορίσω αυτό που µας συµβαίνει κάθε φορά, ειδικά µε τις σύγχρονες ανισορροπίες που βιώνουµε. Είναι σηµαντικό το να καταθέτουµε, να αναζητούµε και να παρατηρούµε και να αρχίσει κάτι να συζητιέται.
Τελικά, ο ποιητής βλέπει καλύτερα τον κόσµο;
Σίγουρα παρατηρεί κι αποτυπώνει στη συνέχεια αυτό που περνά από το δικό του φίλτρο. Θεωρώ πως ο καθένας µπορεί να το πετύχει αυτό από το δικό του µετερίζι, αρκεί να κάνει αυτήν την παύση που προείπαµε. Αν καταγράφεται κάτι, µπορεί να µην ξεχαστεί και χαθεί στη ροή της καθηµερινότητας. Αυτό µπορεί να συµβεί σε κάθε τοµέα, στους επιστηµονικούς, λογοτεχνικούς κοκ.
Οι λέξεις αρκούν για να περάσουν το µήνυµα τη σύγχρονη εποχή της εικόνας;
Εκτός από την εικόνα, ζούµε στην εποχή της ταχύτητας. Ακόµη και µια εικόνα µπορεί να µην καταφέρει να περάσει το µήνυµα στον κόσµο, διότι θα τη δεις φευγαλέα και θα χαθεί στη στιγµή ή να υπάρχουν πολλαπλά µηνύµατα που να µην καταφέρει κάποιος να τα λάβει. Όλα θέλουν τον προσωπικό µας χρόνο και προσπάθεια για να γίνουν κατανοητά. Πλέον, υπάρχουν νέοι, πειραµατικοί τρόποι στον χώρο της ποίησης. Για παράδειγµα, ποίηση κι αφήγηση µέσω παραστάσεων και παρουσιάσεων (performances). Η προφορικότητα και το µοίρασµα της οµάδας ενέχει και το οπτικό κοµµάτι συχνά αλλά και το σωµατικό. Επίσης, αναπτύσσονται βιντεοποιήµατα, φεστιβάλ και υβριδικές µορφές πιο σύγχρονες, αλλά πάντα επιστρέφουµε στο βιβλίο.
Η καλή ποίηση τι τόνο έχει κατά τη γνώµη σου; Καταγγελτικό, εξοµολογητικό ή κάτι άλλο;
Η ποίηση που µε αφορά έχει αληθινό τόνο. Είτε πρόκειται για καταγγελία είτε για εξοµολόγηση, επανάσταση, έκρηξη φαντασίας, ιστορική ερµηνεία, παιχνίδι ή πολιτική ανάλυση, το κείµενο που µε συγκινεί ξεκινάει από το προσωπικό ρεαλιστικό φίλτρο, ακολουθεί µία δηµιουργική διαδροµή και στοχεύει στην έξοδο (ή συνεχίζεται στο επόµενο ποίηµα).
Αγαπηµένο βιβλίο ή συλλογή που διαβάζεις αυτήν την περίοδο;
Έχω ξεχωρίσει κάποια έργα τον τελευταίο χρόνο: της Λένιας Ζαφειροπούλου τη “Φύση µισή. Τα χειρόγραφα από το σπίτι του λόφου”, ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο, το “Προς ∆αµασκόν” του Σταµάτη Πολενάκη, τον “Συνεταιρισµό θυρωρών” του Αντώνη Τσόκου, την ποίηση της Ελένης Κεφάλα µε το “Direct orient”.
Αν η Αριάδνη ήταν ποίηµα ποιο θα ήταν και γιατί;
Αυτή την περίοδο – κυρίως διότι θέλω να επιµένω προς κάτι καλύτερο, κόντρα σε ό,τι µας βυθίζει- είµαι το άτιτλο ποίηµα της Μαρίας Λαϊνά:
«Σε τόπο ξερό
απλώνω τον κήπο µου
έως ότου γεµίσει το στόµα µου γέλιο»
Ρόδινος φόβος, 1992.
Τι θα κάνετε στο Εργαστήρι “Σχέδιο και κείµενο. Ένα δικό µας δωµάτιο”;
Το εργαστήρι που θα πραγµατοποιήσουµε την Κυριακή στο comixadiko µε την Μαΐτα Χατζηιωαννίδου είναι ένας πειραµατισµός στα δηµιουργικά µας εργαλεία και στην αναζήτηση αυτών, µε στόχο να εξασκήσουµε το σχέδιο και τη συγγραφή, βάζοντας µια παύση και αφήνοντας το αντικείµενο, τον χώρο ή αυτό που θα καταγράψουµε να µας ανοίξει την φαντασία. Να δηµιουργήσουµε εν ολίγοις συνειρµούς, συνδέσεις. Θα αναζητήσουµε εκφραστικά µέσα, θα κρατήσουµε σηµειώσεις οι οποίες θα αποτελέσουν µια πρώτη ύλη ώστε να τις επεξεργαστούµε δηµιουργικά σε δεύτερη φάση.
Σ.Σ. Το εργαστήρι θα πραγµατοποιηθεί αύριο, Κυριακή 6 Απριλίου 2025, στις 11:00, µε διάρκεια 3 ώρες στο Comixadiko (Ξέπαπα 15, Χανιά).
