Ο Άρον Νίμζοβιτς γεννήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 1886 στη Ρίγα της Λετονίας και πέθανε στις 16 Μαρτίου 1935 στην Κοπεγχάγη. Υπήρξε ο πιο σπουδαίος εκπρόσωπος της σχολής του υπερμοντερνισμού στη σκακιστική σκέψη.
Ο Νίμζοβιτς προερχόταν από μια εύπορη εβραϊκή οικογένεια και έμαθε σκάκι από τον έμπορο πατέρα του. Ταξίδεψε στη Γερμανία για να σπουδάσει φιλοσοφία, αλλά ξεκίνησε την καριέρα του ως επαγγελματίας σκακιστής τον ίδιο χρόνο. Μετά τα ταραχώδη χρόνια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Νίμζοβιτς μετακόμισε στην Κοπεγχάγη το 1922 (μερικές πηγές αναφέρουν το 1920) όπου έζησε για το υπόλοιπο της ζωής του, έχοντας λάβει τη δανέζικη υπηκοότητα, σε ένα μικρό νοικιασμένο διαμέρισμα.
Αν και υπέφερε για χρόνια από καρδιακά προβλήματα, ο θάνατός του υπήρξε αναπάντεχος. Ασθένησε στα τέλη του 1934 και νοσηλεύτηκε για τρεις μήνες πριν καταλήξει από πνευμονία. Αναπαύεται στο κοιμητήριο του Μπίσπεμπιεργκ στην Κοπεγχάγη.
Στο ζενίθ της καριέρας του (1927-1931), ο Νίμζοβιτς ήταν ο τρίτος καλύτερος παίχτης στον κόσμο, αμέσως μετά τον Αλιέχιν και τον Καπαμπλάνκα. Αν και σύγχρονος αυτών των δύο, δεν έπαιξε ποτέ εναντίον τους σε σοβαρό ματς. Οι πιο αξιόλογες επιτυχίες του ήταν η πρώτη θέση στην Κοπεγχάγη το 1923, στο Μάριενμπαντ το 1925, στη Δρέσδη το 1926, στο Ανόβερο το 1926, στα πρωταθλήματα του Κάρλσμπαντ (1929, 1933, και 1934) και δεύτερη θέση μετά από τον Αλιέχιν στο Σαν Ρέμο το 1930. Αν και ο Νίμζοβιτς ποτέ δεν ανέπτυξε ιδιαίτερα το αγωνιστικό παίξιμο, η μεγαλύτερή του αγωνιστική επιτυχία ήταν μια ισοπαλία με τον Αλιέχιν (αν και αυτό το ματς αποτελούνταν από μόνο τρεις παρτίδες το 1914, δεκατρία χρόνια πριν γίνει παγκόσμιος πρωταθλητής ο Αλιέχιν).
Αν και ο Νίμζοβιτς δεν κέρδισε ούτε μια παρτίδα εναντίον του Καπαμπλάνκα, πήγε πολύ καλύτερα εναντίον του Αλιέχιν, τον οποίο νίκησε με τα μαύρα στην Αγία Πετρούπολη το 1914.
Μία ακόμη από τις πιο διάσημες παρτίδες του Νίμζοβιτς είναι η πολυθρύλητη Αθάνατη παρτίδα Τσούγκσβανγκ ενάντια στον Ζέμις στην Κοπεγχάγη το 1923. Άλλη μία παρτίδα στο ίδιο ύφος ήταν η νίκη του εναντίον του Πωλ Τζόουνερ στη Δρέσδη το 1926. Όταν ο Νίμζοβιτς ήταν σε φόρμα ήταν ιδιαίτερα επικίνδυνος με τα μαύρα, κερδίζοντας με δεξιοτεχνία αρκετούς κορυφαίους σκακιστές.
Ο Νίμζοβιτς θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σκακιστές και συγγραφείς στην ιστορία. Τα έργα του επηρέασαν αρκετούς άλλους σπουδαίους σκακιστές, όπως ο Σαβιέλλυ Ταρτακόβερ, ο Μίλαν Βίντμαρ, ο Ριχάρδος Ρέτι, ο Ακίμπα Ρουμπινστάιν, ο Μπεντ Λάρσεν και ο Τίγκραν Πετροσιάν μεταξύ άλλων, ενώ η επιρροή του είναι αισθητή και σήμερα.
Έγραψε τρία βιβλία για τη σκακιστική στρατηγική: Mein System (Το Σύστημα μου) (1925), Die Praxis meines System (Η πρακτική του συστήματός μου) και Die Blockade (Το Μπλοκάρισμα). Το τελευταίο είναι δυσεύρετο στα Αγγλικά, πάντως αρκετό από το περιεχόμενο έχει καλυφθεί και στο «Το Σύστημα μου». Λέγεται ότι 99% των μεγάλων σκακιστών έχουν διαβάσει Το Σύστημα μου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να το θεωρούν πολλοί την μεγαλύτερη συνεισφορά του Νίμζοβιτς στο σκάκι. Το βιβλίο αυτό εκθέτει τις πιο σπουδαίες ιδέες του, ενώ το δεύτερο σε επιρροή έργο του Η Πρακτική του Σκακιού αναπτύσσει διεξοδικά αυτές τις ιδέες, προσθέτει μερικές καινούργιες, και έχει τεράστια αξία σαν ενδιαφέρουσα συλλογή των παρτίδων του Νίμζοβιτς συνοδευόμενη από τον ιδιαίτερο, υπερβολικό σχολιασμό του, που συχνά είναι τόσο διασκεδαστικός όσο και διδακτικός.
Οι σκακιστικές θεωρίες του Νίμζοβιτς αψηφούσαν τις ορθόδοξα ακολουθούμενες συμβάσεις του κορυφαίου θεωρητικού της εποχής, του Ζίγκμπερτ Τάρρας και των οπαδών του. Οι αδιάλλακτες γενικεύσεις του Τάρρας βασιζόταν σε προηγούμενες εργασίες του Βίλχελμ Στάινιτς, ενώ ο κοφτερός λόγος του Τάρρας, απέρριπτε τις όποιες διαφωνίες. Οι σπουδαιότεροι σκακιστές της εποχής, όπως οι Αλιέχιν, Λάσκερ και ο Καπαμπλάνκα, δεν επέτρεπαν το παιχνίδι τους να περιχαρακώνεται από τυφλή υποταγή στις κεντρικές ιδέες της σκακιστικής φιλοσοφίας του Τάρρας. Οι αρχάριοι όμως διδάσκονταν να αντιλαμβάνονται ως απαράλλακτες αρχές γενικεύσεις όπως οι εξής: το κέντρο πρέπει να ελέγχεται από πιόνια, η ανάπτυξη πρέπει να πραγματοποιείται υποστηρικτικά προς τον έλεγχο, οι πύργοι ανήκουν σε ανοικτές γραμμές και στήλες, ανοίγματα από τα πλάγια είναι σαθρά.
Ο Νίμζοβιτς συνέτριψε αυτές τις υποθέσεις. Εισήγαγε έννοιες αμυντικού παιχνιδιού προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι στόχοι ενός σκακιστή μέσω της αποτροπής της πραγματοποίησης των σχεδίων του αντιπάλου. Οι σημαντικότερες από αυτές είναι η υπερπροστασία, ο έλεγχος του κέντρου με κομμάτια αντί πιονιών, το μπλοκάρισμα κομματιών του αντιπάλου και η προφύλαξη. Ήταν ένας από τους πρωτοπόρους στην ανάπτυξη αξιωματικών για το σχηματισμό φιανκέτου. Πιο σημαντικό ήταν ότι σχηματοποίησε την ορολογία που χρησιμοποιείται και σήμερα σε σύνθετες σκακιστικές τακτικές. Δεν ήταν ο πρώτος που εφήρμοσε αυτές τις ιδέες, αλλά ήταν ο πρώτος που τις παρουσίασε συστηματικά ως ένα είδος λεξικού, συνοδευόμενου από εκτενείς ταξινομημένες παρατηρήσεις.
Πολλά σκακιστικά ανοίγματα και βαριάντες έχουν πάρει το όνομά του, όπως η Νιμζοϊνδική Άμυνα ή Ινδική άμυνα του Νίμζοβιτς και η λιγότερο διαδεδομένη Άμυνα του Νίμζοβιτς . Ο βιογράφος του Νίμζοβιτς, γκρανμαίτρ Ρέημοντ Κην αλλά και άλλοι αναφέρονται στο άνοιγμα 1. Ιζ3 δ5 2. β3 ως την Επίθεση Νίμζοβιτς-Λάρσεν. Ο Κην έγραψε βιβλίο σχετικά με αυτό το άνοιγμα. Τα προαναφερθέντα ανοίγματα αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα των ιδεών του Νίμζοβιτς σχετικά με τον έλεγχο του κέντρου με τα κομμάτια. Επίσης έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην ανάπτυξη δυο γαλλικών αμυντικών συστημάτων, τη Βαριάντα Βίναβερ επίσης γνωστή και ως Βαριάντα Νίμζοβιτς και τη Βαριάντα Προώθησης.
Πολλά διασκεδαστικά ανέκδοτα υπάρχουν για τον Νίμζοβιτς. Για παράδειγμα όταν έχασε την πρώτη θέση χάνοντας από τον Ζέμις, σε τουρνουά του Βερολίνου και μόλις αντελήφθη ότι επίκειται να χάσει σηκώθηκε από το τραπέζι και φώναξε: «Μα να χάσω από αυτόν τον ηλίθιο!».
Ο Νίμζοβιτς εκνευριζόταν από το κάπνισμα των αντιπάλων του. Μία δημοφιλής ιστορία, με τις λεπτομέρειες να ποικίλλουν ανά βιβλιογραφική πηγή αφορά στον επίμαχο αντίπαλο καπνιστή, είτε τον Λάσκερ είτε τον Μιλάν Βίντμαρ, να αφήνει ένα σβηστό τσιγάρο στο τραπέζι, με την πρόθεση να το ανάψει. Ο Νίμζοβιτς αμέσως παραπονέθηκε στους διαιτητές του τουρνουά λέγοντας: «Απειλεί να καπνίσει και ως έμπειρος σκακιστής πρέπει να γνωρίζετε ότι η απειλή είναι ισχυρότερη και από την εκτέλεσή της».
O Ταρτακόβερ είχε σχολιάσει σχετικά με τον Νίμζοβιτς, «Παριστάνει τον τρελό, για να μας τρελάνει όλους.»
Τουρνουά διεκδικητών
Χθες στο Εκατερίνεμπουργκ διεξήχθη ο 4ος γύρος του τουρνουά των 8 κορυφαίων σκακιστών που παλεύουν για την πρώτη θέση που θα τους δώσει το δικαίωμα να διεκδικήσουν τον παγκόσμιο τίτλο σε ματς με τον Μάγκνους Κάρλσεν.
Μετά την ολοκλήρωση του 5ου γύρου η βαθμολογία έχει ως ακολούθως:
1. Ίαν Νεπομνιάτσκι (Ρωσία 2774) 3,5β.
2.Μαξίμ Βασιέ-Λαγκρά (Γαλλία 2767) 3β.
3-5. Γουανγκ Χάο (Κίνα 2762), Φαμπιάνο Καρουάνα (ΗΠΑ 2842), Αλεξάντερ Γκρίστσιουκ 9Ρωσία 2777) 2,5β.
6-8. Ντιγκ Λιρέν (Κίνα 2805), Κίριλ Αλεκσένκο (Ρωσία 2698), Άνις Γκίρι (Ολλανδία 2763) 2β.
