Οι παρακάτω σκέψεις αποτελούν έκφραση αγωνίας, µετά από µια σηµαντική εκδήλωση που πραγµατοποίησε ο ∆ήµος Πλατανιά σε συνεργασία µε τον Οργανισµό «Το Χαµόγελο του Παιδιού» στο ∆ηµαρχείο Πλατανιά, µε θέµα «Κακοποίηση και Παραµέληση των Παιδιών».
Εισηγήτρια ήταν η Ψυχολόγος Τζαµαλούκα ∆ιονυσία, η οποία προσπάθησε να συντονίσει το πλήθος των ερωτηµάτων, στο πλαίσιο της πρόληψης και της ευαισθητοποίησης της κοινωνίας, σχετικά µε την παραµέληση και την κακοποίηση των παιδιών ιδιαίτερα στην περιοχή µας (ΑµΕΑ, ενδοοικογενειακή βία κ.λπ).
Είµαι σίγουρος ότι, τελικά, οι περισσότεροι φύγαµε προβληµατισµένοι θετικά, όχι τόσο για τα όσα πολύ ενδιαφέροντα πραγµατοποιούνται σε επίπεδο θεσµών, όπως το «Χαµόγελο του Παιδιού» ή και άλλων Οργανισµών, αλλά για το πλήθος των ερωτηµάτων που παρήγαγε το παραπάνω θέµα. Υπάρχει µία κοινωνία η οποία είναι προβληµατισµένη από την έλλειψη ενηµέρωσης, νοµικών κενών, τη δυσλειτουργία παρέµβασης στα κακώς κείµενα, ακόµα και τη γραφειοκρατία, που κρατούν µακριά όσους επέλεξαν να καταγγείλουν περιστατικά κακοποίησης. Από την άλλη, εάν δεν ανήκεις στην κατηγορία των πολιτών που από µάρτυρας γίνεσαι κατηγορούµενος, απλώς δέχεσαι και αποδέχεσαι το πρόβληµα, µε αποτέλεσµα σήµερα να βρισκόµαστε αντιµέτωποι µε µία κοινωνική έκρηξη, τόσο στην ενδοχώρα όσο και στις µεγάλες αστικές κοινωνίες.
Το πρόβληµα είναι πολυπαραγοντικό κι αυτό φάνηκε από τις αγωνίες των συµµετεχόντων. Ο γονιός, ο δάσκαλος, ο εκπαιδευτικός, ο κοινωνικός λειτουργός, ο γείτονας κ.ά. γίνονται µέρος του προβλήµατος αν και οι ίδιοι αποτελούν και µέρος της λύσης του. Εκείνο που µας προβληµατίζει είναι ότι τελικά στις ηµέρες µας αποδεχόµεθα το όποιο κοινωνικό πρόβληµα, στην περίπτωσή µας τον κακοποιό, τον «ατρόµητο βιαστή» – µε άλλα λόγια ένα κακέκτυπο της πατριαρχίας- και περιµένουµε από τους θεσµούς ή τους όποιους Οργανισµούς (∆ήµο, ∆ικαιοσύνη, Σχολική Κοινότητα, Αστυνοµία) να δώσουν λύση στο πρόβληµα που η ίδια η κοινωνία δηµιούργησε. Στην εποχή µας, εποχή του υπερδικαιωµατισµού, όπου όλοι έχουµε δίκαιο και κανείς δεν έχει άδικο – άρα δεν κάνει τίποτα, απλώς συµµετέχουµε στη διόγκωση των προβληµάτων και δεν προσπαθούµε ούτε για την πρόληψη αλλά ούτε για τη θεραπεία τους. Να δούµε δηλαδή το ΠΡΙΝ, το ΤΩΡΑ και το ΜΕΤΑ!
Μεταξύ των αποτελεσµάτων της διεθνούς έρευνας Health Behaviour in School-aged Children (HBSC) του Παγκόσµιου Οργανισµού Υγείας (ΠΟΥ), η οποία διεξάγεται κάθε τέσσερα χρόνια και παρέχει διεθνή συγκριτικά στοιχεία σχετικά µε την υγεία, την ποιότητα ζωής, την υγεία, το κοινωνικό περιβάλλον και τις συµπεριφορές υγείας παιδιών σχολικής ηλικίας (11, 13 και 15 χρόνων), σηµειώνονται και τα εξής: οι έφηβοι που νιώθουν υποστήριξη από την οικογένεια, τους φίλους και τους εκπαιδευτικούς και εκείνοι που κάνουν συχνά φυσική δραστηριότητα αναφέρουν σε υψηλότερο ποσοστό από τους υπόλοιπους συνοµηλίκους τους υψηλή ικανοποίηση από τη ζωή και σε χαµηλότερο ποσοστό εκδήλωση ψυχολογικών και σωµατικών συµπτωµάτων. Απεναντίας, οι έφηβοι που υφίστανται εκφοβισµό (bullying) και εκείνοι που υπολογίστηκε ότι κάνουν προβληµατική χρήση των µέσων κοινωνικής δικτύωσης (social media) αναφέρουν σε χαµηλότερο ποσοστό ικανοποίηση από τη ζωή τους και σε υψηλότερο ποσοστό την εκδήλωση ψυχολογικών και σωµατικών συµπτωµάτων. Αυτό κάτι έχει να µας πει. Παιδί και Γονιός, Παιδί και Εκπαιδευτικός, Παιδί και κοινωνία είναι σχέση και µάλιστα σχέση εµπιστοσύνης. Κι αν πάµε ακόµα και σε ακραία περιστατικά και µάλιστα πολύ επίκαιρα, το παιδί που «βρίζει µε χυδαίο τρόπο τη µητέρα του ή τους εκπαιδευτικούς» αποτελεί και µία εσωτερική φωνή διαµαρτυρίας, που το «αφήσαµε στο έλεος του Θεού» να ταυτιστεί µε τον πατριαρχικό «άτροµο» πατέρα του!
Είναι επικίνδυνο πολλές φορές να µιλάµε για περιστατικά, τα οποία πάντα είναι περίπλοκα, και να µένουµε στο κατηγορητήριο, χωρίς να µπορούµε να κάνουµε κάτι. Υπάρχει ανάγκη να δηµιουργήσουµε δοµές (∆ήµος, Εκκλησία, Εκπαιδευτικά Ιδρύµατα κ.ά.) που θα περάσουµε στην υποστήριξη και στη θεραπεία του προβλήµατος. Γονιός δεν γεννιέσαι, αλλά γίνεσαι χάρις στα παιδιά. Για τον λόγο αυτόν χρειαζόµαστε όλοι να µαθαίνουµε και να µπορούµε να διαχειριζόµαστε τα προβλήµατα και πρωτίστως να µάθουµε να παντρεύουµε το χθές, το σήµερα και το αύριο. Αυτό µπορεί να επιτευχθεί µε τη δηµιουργία Σχολών Γονέων µε Προγράµµατα για µαθητές (δεξιότητες, αντιµετώπιση ακραίων συγκρούσεων, ενσυναίσθηση, σωστή χρήση των κινητών και των Νέων Τεχνολογιών), Προγράµµατα για εκπαιδευτικούς (σωστή διαχείριση της Τάξης, συνεργασία Οικογένειας-Σχολείου-Τάξης) και φυσικά στη Συµβουλευτική των Γονέων µε την υποστήριξή τους για την αντιµετώπιση επιθετικής συµπεριφοράς των παιδιών στο σπίτι, µε παροχή εξατοµικευµένης καθοδήγησης και συµβουλών και την ενηµέρωση και την ενδυνάµωση γονέων µε πληροφορίες και στρατηγικές πρόληψης επιθετικής συµπεριφοράς και προώθησης θετικής ανάπτυξης παιδιών. Χωρίς βέβαια να λησµονούµε ότι ο γονιός είναι και ζευγάρι και, όταν αυτό δεν λειτουργεί, οι συνέπειες είναι ορατές…
Για να µη συνεχίσουµε να βασανιζόµαστε ως κοινωνία για το εάν πρέπει να καταγγέλλουµε (και είναι λογικό ότι πρέπει να το πράξουµε κι αυτό στο πλαίσιο σεβασµού και ήθους προς τον εαυτό µας και τον συνάνθρωπό µας), αλλά ούτε και να φτάνουµε στο σηµείο να αποδεχόµεθα τα κακώς κείµενα µιας δύσκολης κοινωνίας, ας αναζητήσουµε ανάµεσα στους Κωδικούς του Προϋπολογισµού της ζωής µας τον σωστό κωδικό ή εάν δεν υπάρχει ας τον βάλλουµε µε την ένδειξη «ΑΝΘΡΩΠΟΣ»!
*Ο ∆ρ Κων. Β. Ζορµπάς είναι Γενικός ∆ιευθυντής της Ορθοδόξου Ακαδηµίας Κρήτης.
