Ας μην γελιόμαστε πλέον!

Μια ολόκληρη ζωή συνάπτουμε σχέσεις ερωτικές ή φιλικές και κρατιόμαστε απ’ αυτές με νύχια και με δόντια για να μην βυθιστούμε στο έρεβος της μοναξιάς. Υπό το κράτος ενός τέτοιου φόβου σχετιζόμαστε και προσφέρουμε στον άλλο θεωρώντας πως αυτό τρέφει μια σχέση:
Το δόσιμο άνευ όρων εκατέρωθεν, αυτή η ανιδιοτέλεια στη συμβολή, στο άπλωμα χειρός για την ικανοποίηση αναγκών και των δύο συμβαλλομένων μερών μιας σχέσης.
Μα να όμως που αυτή η κίνηση ανθρωπιάς και καλής θέλησης προς τον άλλον δεν είν’ το πρώτο κινούν σε μια σχέση, δεν είν’ αυτό που τη συντηρεί και την διαιωνίζει παρά μάλλον είν’ το αποτέλεσμα μιας άλλης διεργασίας που έχει ήδη ξεκινήσει μέσα στη συνείδηση των δύο μιας σχέσης:
Οι αμοιβαίες παραχωρήσεις προηγούνται πάντα απ’ οτιδήποτε άλλο φαίνεται ότι κρατάει υγιή μια σχέση. Aλλως ειπείν, ο ψυχοφθόρος συμβιβασμός είναι αυτό που απωτέρως κρατάει ζωντανή μια ανθρώπινη σχέση, δηλαδή η παραχώρηση χώρου και χρόνου στον άλλο, μια κάποια υποχώρηση και των δύο αναφορικά με τα πάντα. Αποφασίζεις να κάνεις πίσω για να συνυπάρξεις με τον άλλο;
Για ν’ αντέξεις την παρουσία του; Για να προσαρμοστείς ανώδυνα σε νέες καταστάσεις που μοιραία δημιουργεί ο σχετισμός με ανθρώπους; Eχεις κάνει το σημαντικότερο και το μεγαλύτερο βήμα για να ακολουθήσουν και το δόσιμο κι η προσφορά (εξάλλου κι αυτό το δόσιμο στον άλλο είναι μια μορφή συμβιβασμού: του δίνεις γιατί μέσα σου έχεις χώνεψες για τα καλά ότι πρέπει ν’ αφήσεις το πιο εγωιστικό κομμάτι του εαυτού σου στην άκρη και να βγεις απ’ την ησυχία σου).
Θα ’λεγα καλύτερα ότι αυτό το μοίρασμα και χάρισμα του εαυτού είν’ επακόλουθο ενός απόλυτου συμβιβασμού κι όσο πιο συμβιβάσιμος είσαι τόσο περσότερο αρεστός γίνεσαι στον άλλο, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να επιβιώσει η σχέση κι εσύ μαζί με τον όποιον άλλο αποφάσισες να σχετιστείς. Γι’ αυτό κι οι λιγότερο συμβιβάσιμοι άνθρωποι είν’ αυτοί που μένουν τελικώς μόνοι τους, αρνούμενοι να θυσιάσουν κομμάτι ή κομμάτια του εαυτού για κάποιον άλλον, αρνούμενοι όχι μόνο να φθαρούν αλλά παν’ απ’ όλα να φθείρουν:
Πάντα η παρουσία ενός ανυποχώρητου ζημιώνει τον άλλο και καταντάει ανυπόφορη. Εξηγείται έτσι γιατί παραμένουν οι ασυμβίβαστοι οι πιο δίκαιοι των συναναστροφών. Μάλλον ο Αριστοτέλης στην περίφημη ρήση του, ὁ δὲ μὴ δυνάμενος κοινωνεῖν ἢ μηδὲν δεόμενος δι’ αὐτάρκειαν οὐθὲν μέρος πόλεως, ὥστε ἢ θηρίον ἢ θεός (Πολιτικά Α, 1253.a25), ξέχασε να προσθέσει κι αυτούς τους ανυποχώρητους!