«Οι κοινόχρηστοι χώροι Πρασίνου είναι η ανάσα της πόλης. Είναι μια σιωπηλή πηγή ζωής.»
WWF Ελλάς
Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε μια ραγδαία αστικοποίηση. Εξέλιξη που αύξησε την τσιμεντοποίηση και μείωσε το αστικό πράσινο στις πόλεις. Έτσι το διαχρονικό πρόβλημα πλέον των αστικών κέντρων στην χώρα μας είναι η συνεχώς μειούμενοι ελεύθεροι χώροι με πράσινο και η αδυναμία συντήρησης τους.
Το αστικό πράσινο, το έχουμε πλέον ανάγκη, γιατί συμβάλει στην βελτίωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, φιλτράροντας ατμοσφαιρικούς ρύπους, όπως τα οξείδια του αζώτου, του άνθρακα και του θείου. Καταναλώνει διοξείδιο του άνθρακα και ενέργεια και αποδεσμεύει οξυγόνο, κατά την διάρκεια της ημέρας που φωτοσυνθέτει. Επιφάνεια ενός στρέμματος με συμπαγή βλάστηση αποδίδει 60 kg οξυγόνο και καταναλώνει 90 kg διοξείδιο του άνθρακα. Σε περιόδους υψηλών θερμοκρασιών, πόλεις με αστικό και περιαστικό πράσινο, έχουν μειωμένες θερμοκρασίες έως και 5 βαθμούς, αποφεύγοντας έτσι τις ακραίες θερμοκρασίες, πράγμα που σημαίνει, ότι βελτιώνει το μικρόκλιμα της περιοχής και το κάνει ποιο φιλικό προς τον άνθρωπο. Πολύ απλά τα φυτά απορροφούν μεγάλο μέρος της ακτινοβολίας του ήλιου για να παράξουν οργανική ύλη, ενώ οι δομημένες επιφάνειες απορροφούν την ηλιακή ακτινοβολία, για να την απελευθερώσουν όμως κατά την διάρκεια της νύχτας. Τσιμέντο και άσφαλτος λειτουργούν σαν ηλιακοί συλλέκτες. Επιπλέον το αστικό πράσινο, εμπλουτίζει τον υδροφόρο ορίζοντα, λειτουργεί ηχομονωτικά, προσφέρει αναψυχή και βελτιώνει την αισθητική, των αφιλόξενα δομημένων σύγχρονων πόλεων. Πέραν όμως από τα περιβαλλοντικά οφέλη, έχουμε και τα οικονομικά οφέλη, ανάπτυξη επιχειρήσεων για την παραγωγή και συντήρηση του φυτικού υλικού… επιπλέον για την διατήρηση και την συντήρηση του αστικού πράσινου απαιτείται έμπειρο και εξειδικευμένο προσωπικό. Είναι επομένως κατανοητό, γιατί το αστικό πράσινο ανήκει πλέον στα έργα των βασικών υποδομών, για μια πόλη που σέβεται τους πολίτες της .Το ΥΠΕΧΩΔΕ θεωρεί αποδεκτό τα 5,5 m2/ ανά κάτοικο, ενώ ο παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά ότι η ελάχιστη αναλογία πρασίνου στις σύγχρονες πόλεις δεν θα πρέπει να είναι κάτω από 9 m2/ κάτοικο. Το Συμβούλιο της Ευρώπης ορίζει και επισημαίνει ότι οι ανοιχτοί πράσινοι χώροι είναι :<<….βασικό τμήμα της αστικής μας κληρονομιάς, δομικό στοιχείο της αισθητικής και αρχιτεκτονικής μορφής μιας πόλης….σημαντικοί για την κοινωνική αλληλεπίδραση και την ενίσχυση της κοινωνικής αλλά και οικονομικής ανάπτυξης….>>
Στην χώρα μας δυστυχώς υπάρχει ακόμα η λογική της τσιμεντοποίησης και αδιαφορίας για αυτό το ποιοτικό χαρακτηριστικό που λέγεται αστικό πράσινο. Δεν θεωρείτε σαν ένας τομέας που πέραν των ευεργετικών του επιπτώσεων για τον πολίτη, συγχρόνως φέρνει και ανάπτυξη. Δεν αισθάνθηκαν ποτέ την ανάγκη κεντρική εξουσία και κυρίως Τοπική αυτοδιοίκηση να το αντιμετωπίσουν, σαν μια από τις βασικές υποδομές μια σύγχρονης πόλις και να αναζητήσουν λύσεις, που θα είναι φιλικές προς τον δημότη. Ζούμε σε μια χώρα, που η τοπική αυτοδιοίκηση αγνοεί την χρησιμότητα αυτής της βασικής υποδομής. Αυτή η διαπίστωση γίνεται ακόμα ποιο θλιβερή αν πάρουμε υπ όψιν μας τα νέα επιστημονικά δεδομένα, που μας λένε ότι η σχέση πολεοδόμησης – ρύπανσης είναι λογαριθμική…. που σημαίνει ότι σε διπλασιασμό της δόμησης τότε έχουμε δεκαπλασιασμό της ρύπανσης, εάν δεν έχει προβλεφθεί αντίστοιχη αύξηση ελεύθερων χώρων με πράσινο. Ένας από τους βασικούς λόγους , που οι μεγαλουπόλεις της χώρας μας έχουν υψηλή συγκέντρωση ρύπων είναι η έλλειψη αστικού πράσινου …..η Αθήνα έχει 0,96 m 2 και η Θεσν/ικη 1,6 m2 και για να συγκρίνουμε …..Ρώμη και Λονδίνο 9 m 2, Βερολίνο 13, Βιένη 20 και Άμστερνταμ 27 m 2 πράσινο ανά κάτοικο…..
Τα Χανιά …η Βενετία της Ανατολής και η πόλις των γιασεμιών δεν μπορούν πλέον να συγκαταλέγονται στους Δήμους εκείνους που έχουν επάρκεια πρασίνου, βλ. Πίνακα 1.
Στον πιν. 2 βλέπουμε από μια διπλ. Εργασία του Δήμου Ιωάννη – Πολυτεχνείου Κρήτης, την αναλογία χρηστικού και συνολικού πρασίνου για τον Δήμο Χανίων.
Σύμφωνα με τον παραπάνω πίνακα τα τελευταία χρόνια δυστυχώς η αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο και ποσοστιαία μειώνεται δραματικά και το τσιμέντο και η άσφαλτος έχουν καλύψει πολλές ελεύθερες επιφάνειες. Χαρακτηριστικά να αναφέρω τους χώρους γύρω από τα δικαστήρια, όπου ασφαλτοστρώθηκαν για να ….μην σκονίζονται τα αυτοκίνητά μας. Τα όμβρια ύδατα δεν απορροφούνται πλέον από το έδαφος με αποτέλεσμα να ξεραίνονται τα πεύκα. Στην ίδια πλατεία εξαφάνισαν παράνομα, προηγούμενες Δημοτικές Αρχές την δενδροφυτευμένη παιδική χαρά περίπου μισό στρέμμα….. όπως επίσης και οι νεραντζιές αυτής της πλατείας θυσιάζονται προς χάριν των τραπεζοκαθισμάτων. Η Δημοτική Αρχή είναι προκλητικά απούσα, ενώ είναι δικιά της αρμοδιότητα να ελέγχει και να υπερασπίζεται το δικαίωμα του πολίτη να ζει σ ένα υγιές αστικό περιβάλλον.
Εκεί όμως που η Δημοτική Αρχή, σιωπά εκκωφαντικά, και δείχνει προκλητική αδιαφορία, απέναντι στον πολίτη και ιδιαίτερα στις νέα γενιά, που χρειάζεται χώρους άθλησης και αναψυχής, είναι το ανενεργό πλέον Στρατόπεδο Μαρκοπούλου. Να θυμίσω ότι το θέμα απόδοσης του Στρατοπέδου στην τοπική κοινωνία επικαιροποιήθηκε και από το παρών Δημοτικό Συμβούλιο και αποφασίστηκε ο Δήμαρχος μαζί με τους θεσμικούς του νομού να μεθοδεύσουν τις κινήσεις διεκδίκησης του. Απορία αφελούς : Το Δημοτικό Συμβούλιο παίρνει αποφάσεις, για να τις αγνοεί προκλητικά η Δημοτική Αρχή ; Και καλά η συμπολίτευση η αντιπολίτευση γιατί σιωπά και δεν καταγγέλλει,…αδιαφορία ή άγνοια ;
Έτσι η Δημοτική μας Αρχή αρκείται στον κήπο που δημιούργησε επί τουρκοκρατίας το 1870 ο Ρεούφ Πασά. Σήμερα λοιπόν τα Χανιά συνεχίζουν να έχουν βασικό πνεύμονα πρασίνου τον Δημοτικό Κήπο, που καλύπτει μια έκταση μόλις 16,722 m2. Δίπλα σ αυτόν έχει προστεθεί, το Πάρκο Ειρήνης και Φιλίας με 14,703 m2, σύνολον περίπου 30 στρέμματα. Για φανταστείτε αν προσθέτονταν σ αυτά και τα 54 στρ. του στρατοπέδου Μαρκοπούλου κι ακόμα παραπέρα….να γίνονταν κι η ενοποίηση των χώρων αυτών…. πόσο θα βελτίωνε την ποιότητα και τις συνθήκες ζωής του πολίτη. Να θυμίσω, ότι η προηγούμενη δημοτική Αρχή, μπόρεσε και ξεκαθάρισε μέσω της δικαστικής οδού τους Αγίους Αποστόλους. Βέβαια η κινηματική δράση των πολιτών ήταν αυτή που απέτρεψε την τσιμεντοποίησή τους. Η σημερινή Αρχή με 4 κυβερνώντες βουλευτές και με 2 υπουργούς στο πλευρό της δεν είναι ικανή να διεκδικήσει αυτά τα 54 στρέμματα από το ΥΠΕΘΑ, που δεν έχει καν τίτλους ιδιοκτησίας… που έχουν μαζευτεί παλαιότερα 6,000 υπογραφές από τους πολίτες, όταν κατέβαιναν στους δρόμους για να το διεκδικήσουν.
Να θυμίσω ακόμα στους παλαιότερα… αγωνιστικούς και λαλίστατους σημερινούς κυβερνητικούς βουλευτές… τότε που διοργανώναμε μαζί τις γιορτές διεκδίκησης, ότι είναι απογοητευτική ή σημερινή αδιαφορία και σιωπή τους. Τέσσερις κυβερνητικοί βουλευτές, δυο υπουργοί και γενικοί γραμματείς δεν μπορούν να πείσουν τον εταίρο τους κ. Καμμένο να παραχωρήσει στα Χανιά κάτι που τους ανήκει; Να τους θυμίσω ακόμα, ότι παλαιότερα ο κ. Μεϊμαράκης σαν ΥΠΕΘΑ το παρέδιδε για χρήση για 40 χρόνια στον Δήμο Χανίων και ο τότε δήμαρχος δυστυχώς έχασε αυτήν ευκαιρία.
