Ατσιπόπουλο: Ιστορία – Οικονομία – Πολιτισμός

Την Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2014 βρεθήκαμε στην κατάμεστη, άνετη και καλαίσθητη αίθουσα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ατσιπόπουλου όπου παρουσιάστηκε το βιβλίο του Γιώργου Εμμ. Περπιράκη, Επιτ. Σχολικού Συμβούλου, με τον παραπάνω τίτλο.
Είναι ογκώδες με 450 σελ. και διαστάσεις 30Χ20. Χωρίζεται σε επτά μέρη και υποδιαιρούνται σε κεφάλαια. Το Α είναι γενικό, το Β αναφέρει την ιστορία του Ατσιπόπουλου στην πορεία του χρόνου, το Γ στους αγώνες του Εθνους, Κρητικές επαναστάσεις και Ατσιπόπουλο. Το Δ μέρος περιλαμβάνει τη Διοικητική οργάνωση, πολιτισμό, θεσμούς και συλλόγους. Το Ε την οικονομία, το Στ τα επώνυμα των ανθρώπων του χωριού και Ζ τα τοπωνύμια του Ατσιπόπουλου. Ακολουθεί ο επίλογος και η βιβλιογραφία.
Στα προλεγόμενα του βιβλίου ο Δρ. Ελευθέριος Σκανδάλης μεταξύ άλλων αναφέρει… «Το Ατσιπόπουλο είχε εξελιχθεί σε εκκολαπτήριο επαναστατικότητας, και παντού στα σπίτια, τις γειτονιές, στα καφενεία οι συζητήσεις ήταν για τους πολέμους και τις επαναστάσεις, άλλωστε κάθε δέκα χρόνια η Κρήτη είχε και μια επανάσταση στο 19ο αιώνα… Στο Ατσιπόπουλο δύσκολα θα εύρισκες σπίτι χωρίς έναν επαναστάτη ή νεκρό… Η μεθοδικότητα του συγγραφέα κ. Γεωργίου Εμμ. Περπιράκη και η επιστημονική μέθοδος που ακολούθησε, αλλά και η ερευνητικότητά του να καταφύγει σε πάσης φύσεως πηγές, υπό τον απαράβατο όμως όρο της διασταύρωσης των πληροφοριών, ώστε να καταλήγει σε αδιαμφισβήτητα στοιχεία περί την ακρίβεια και αλήθεια των χρησιμοποιούμενων δεδομένων, οδήγησαν στη συγγραφή του ανά χείρας βιβλίου, το οποίο αποτελεί ένα εξαιρετικό ντοκουμέντο αναφοράς.
Ο συγγραφέας, χωρίς να φεισθεί κόπων και χρόνου, με ιώβειο υπομονή και επιμονή, έφθασε στην αρτιότητα και γι’ αυτό είναι άξιος της ευγνωμοσύνης όλων μας και κυρίως του ίδιου του Ατσιπόπουλου…».
Στον πρόλογο του βιβλίου ο κ. Νικόλαος Εμμ. Παπαδάκης, Γενικός Διευθυντής Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος” αναφέρει πως το Ιδρυμα εκτός από τις συνεργασίες με πανεπιστημιακά και ερευνητικά ιδρύματα της χώρας και σε μια πλειάδα έγκριτων επιστημόνων για την προαγωγή του έργου του, οι συνεργασίες αυτές εκτείνονται σε πολλούς πνευματικούς φορείς και καταξιωμένους ιστορικούς ερευνητές που ασχολούνται με την τοπική ιστορία. Μεταξύ αυτών, ξεχωριστή θέση ασφαλώς κατέχει ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ατσιπόπουλου “Αγιος Ελευθέριος” με τον οποίο το Ιδρυμα, από το ξεκίνημα της λειτουργίας του μέχρι σήμερα, έχει μακρά και εποικοδομητική συνεργασία. Καρπός της είναι η ανάδειξη άγνωστων πτυχών της ιστορίας του τόπου μας που δεν είχαν φωτιστεί ιδιαίτερα, με έμφαση στη στενή σχέση του Ελευθερίου Βενιζέλου με το ιστορικό χωριό.
Σε αναγνώριση αυτής της προσφοράς το Δ.Σ. του Ιδρύματος προχώρησε στην αναγνώριση του Συλλόγου σε εταίρο, την ανωτάτη τιμητική διάκριση για όσους έχουν προσφέρει σημαντικές υπηρεσίες στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης του Βενιζέλου. Με αυτόν τον τρόπο γνωρίσαμε και εκτιμήσαμε ιδιαίτερα τον Επίτιμο Σχολικό Σύμβουλο Πρωτ. Εκπ/σης κ. Γεώργιο Περπιράκη, ο οποίος επί σειρά ετών διετέλεσε Πρόεδρος του Συλλόγου, αναπτύσσοντας αξιόλογη δραστηριότητα. Το ανά χείρας βιβλίο αποτελεί καρπό πολυετούς συστηματικής έρευνας του κ. Περπιράκη, ενός ακαταπόνητου ερευνητή της Κρητικής ιστορίας, με ειδικότερο ενδιαφέρον για την πλούσια ιστορική διαδρομή της ιδιαίτερης πατρίδας του. Ο συγγραφέας αποθησαύρισε πολύτιμες πληροφορίες, συγκέντρωσε προφορικές μαρτυρίες μεγάλης ιστορικής αξίας, ερεύνησε συστηματικά όλες τις διαθέσιμες πηγές, επισκεπτόμενος αρχεία και βιβλιοθήκες στο Ρέθυμνο, στα Χανιά, στο Ηράκλειο και στην Αθήνα… Το αποτέλεσμα είναι η πλήρης καταγραφή της πορείας του Ατσιπόπουλου μέσα στο χρόνο, με αναφορές σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής με χρήση σπάνιου αρχειακού και φωτογραφικού υλικού.
Αναδεικνύει την ενεργό συμμετοχή του Ατσιπόπουλου σε όλες τις κρητικές επαναστάσεις για ελευθερία και ένωση και στη συνέχεια σε όλους τους εθνικούς αγώνες. Ξεκινώντας από τους θρύλους και τις παραδόσεις για τους ήρωες του χωριού, επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στο σηκωμό του ’21, στη μεγάλη επανάσταση 1866-69, στο Θέρισο. Και αργότερα, στους Βαλκανικούς πολέμους, στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο, στη Μικρασιατική εκστρατεία, στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο και στη Μάχη της Κρήτης. Ο κ. Περπιράκης αναδεικνύει τον πρωταγωνιστικό ρόλο που διαδραμάτισαν οι συγχωριανοί του στην επανάσταση του Θερίσου, στο πλευρό του Βενιζέλου, παρουσιάζοντας με ιστορική εγκυρότητα τα γεγονότα του Αυγούστου 1905 και την ένοπλη σύγκρουση με τους Ρώσους. Η προσφορά του Ατσιπόπουλου στην επανάσταση του Θερίσου ήταν σπουδαία, καθώς το ιστορικό χωριό υπήρξε στην πραγματικότητα ο δεύτερος σε σημασία ιστορικός τόπος στην Κρήτη σε αυτήν την κρίσιμη φάση του αγώνα για τη διεκδίκηση της ένωσης και την αποτίναξη της πριγκιπικής απολυταρχίας. Ξεχωριστή θέση στο έργο του έχει η στενή σχέση των Ατσιποπουλιανών με τον Ελευθέριο Βενιζέλο…
Συγχαίρουμε τον κ. Περπιράκη για το υποδειγματικό έργο που μας παρουσιάζει. Ευχόμαστε να έχει υγεία για να μπορεί να συνεχίσει για πολλά χρόνια με την ίδια αυταπάρνηση να προσφέρει στην ιστορική γνώση και στον τόπο.
Την παρουσίαση του βιβλίου έκαμαν οι διακεκριμένοι επιστήμονες ο κ. Χουρδάκης Αντώνιος, κοσμήτορας της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπ. Κρήτης και ο κ. Γάσπαρης Χαράλαμπος, δρ. φιλόλογος, ιστορικός, διευθυντής του Κέντρου Ιστορικών Ερευνών, του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.
Στη συνέχεια πήρε το λόγο ο συγγραφέας του βιβλίου κ. Γεώργιος Περπιράκης, συνταξιούχος σήμερα, που για 17 χρόνια υπηρέτησε ως Σχολ. Σύμβουλος, αφήνοντας όπου υπηρέτησε καλή μνήμη στους μαθητές και τους συναδέλφους του δασκάλους, οι οποίοι ακόμα και σήμερα τον εκτιμούν. Αναφέρθηκε στην προϊστορία του βιβλίου που έχει τις ρίζες στα παιδικά του χρόνια, όταν άκουε ιστορίες στο οικογενειακό του περιβάλλον για το Ατσιπόπουλο και τους ανθρώπους του. Το βιβλίο είναι αποτέλεσμα της αγάπης για την ιστορία της ιδιαίτερης πατρίδας, η γνώση της οποίας, όχι ως γνώση αυτόνομη, αλλά ως γνώση που εντάσσεται στο ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο της τοπικής ιστορίας, αλλά και της εθνικής, ανατροφοδοτεί την τοπική ταυτότητα και την αυτογνωσία. Ακολούθως ευχαρίστησε έναν – έναν χωριστά όσους τον βοήθησαν να φέρει σε πέρας αυτήν την πολύ απαιτητική εργασία και η κυρίως παρουσίαση έκλεισε με σύντομο, αλλά μεστό, λόγο του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Ευγενίου. Η εκδήλωση έκλεισε με κρητική μουσική και χορούς που έπαιξαν και χόρεψαν νέες και νέοι του Ατσιπόπουλου με άψογες παραδοσιακές ενδυμασίες και υποδειγματικό χορό. Ακολούθησε μικρή δεξίωση.
Σημειωτέον ότι ο συγγραφέας κ. Περπιράκης παραχώρησε εγγράφως όλα τα δικαιώματά του από το βιβλίο στον τοπικό Πολιτιστικό Σύλλογο που το πωλεί στη συμβολική τιμή των 10 ευρώ.
Δύο λόγια για το βιογραφικό του. Τελείωσε το Γυμνάσιο στο Ρέθυμνο όπου και γεννήθηκε και αποφοίτησε από την Παιδ. Ακαδημία Ηρακλείου με άριστα. Διορίστηκε δάσκαλος το 1964 και τη διετία ’68-’70 φοίτησε στο Διδασκαλείο Δημ. Εκπαίδευσης. Το ’73 έλαβε το πτυχίο του Παντείου Πανεπιστημίου. Το ’82 αποσπάστηκε στο Παιδ/κό Ινστιτούτο και εργάστηκε σε ομάδες συγγραφής διδακτικών βιβλίων. Το 1983 προήχθη σε Σχολικό Σύμβουλο Π.Ε. και υπηρέτησε στην Αθήνα, Χανιά και Ρέθυμνο. Οργάνωσε εκπαιδευτικά σεμινάρια και δίδαξε στο Περιφερειακό Επιμ/κο Κέντρο Ηρακλείου.
Ευνοήτως απέφυγα να αναφέρω δικά μου σχόλια και κριτική για το βιβλίο και άφησα ειδικότερους κριτές να το κάμουν. Δεν ήθελα να φανεί ότι ίσως δεν θα ήμουνα αντικειμενικός, αφού υπάρχει μια αδελφική, προσωπική και οικογενειακή φιλία που σφυριλατήθηκε στα υπηρεσιακά μας χρόνια και που κρατεί μέχρι σήμερα αναλλοίωτη τριάντα περίπου χρόνια.
Νιώθω ιδιαίτερη χαρά και ικανοποίηση που έχω έναν τόσο σπουδαίο φίλο.