Από τη μια πλευρά υπάρχει η θεωρία πως ζούμε σε καλύτερους καιρούς σε σχέση με τους προγόνους μας, και πως η επιστήμη κάνει θαύματα βοηθώντας να καλυτερεύσουμε τις συνθήκες της ζωής μας. Από την άλλη ωστόσο υπάρχουν πολλοί που πιστεύουν πως οι παλιότερες γενιές λειτουργούσαν καλύτερα από εμάς σε πολλούς τομείς. Και πως τα κατάφερναν εντυπωσιακά σε ζητήματα που εμείς σήμερα χωλαίνουμε σοβαρά. Η αλήθεια είναι πως οι πρόγονοι μας είχαν τη δυνατότητα να λύνουν πολλά προβλήματα, τα οποία σήμερα μας φαίνονται βουνό. Και πως παρότι δεν απολάμβαναν τα «καλά» της επιστήμης -που απολαμβάνουμε εμείς σήμερα ως δεδομένα- ήταν μεθοδικότεροι, με μεγαλύτερη ενσυναίσθηση και αγάπη για ό,τι τους περιτριγύριζε, και κατά συνέπεια, και για τον ίδιο τους τον εαυτό.
Ξόδευαν όσα επέτρεπε
η τσέπη τους
Το 1944 δημιουργήθηκε το σύστημα του Bretton Woods σύμφωνα με το οποίο οι χώρες αντί να εξαργυρώνουν τα χρήματά τους σε χρυσό, θα τα εξαργύρωναν σε δολάρια ΗΠΑ. Αυτό έκανε το δολάριο να είναι, κατά μια έννοια, η νέα μορφή χρυσού. Το δολάριο ΗΠΑ ήταν συνδεδεμένο με την αξία του χρυσού και αυτό είχε σκοπό να διατηρήσει το σύστημα σταθερό, επιτρέποντας ταυτόχρονα στο πρόσφατα εφευρεθέν Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Παγκόσμια Τράπεζα να έχουν κάπως μεγαλύτερη ευελιξία στη δημιουργία χρήματος. Όμως, το 1971 τα πάντα κατέρρευσαν. Ο Πρόεδρος Νίξον τερμάτισε τη σύνδεση μεταξύ χρυσού και δολαρίου ΗΠΑ και τα τυπογραφεία άρχισαν να λειτουργούν σε απόλυτη φρενίτιδα, παράγοντας αχρηστο –ουσιαστικά- χρήμα. Από εκείνη τη στιγμή, ο κόσμος ξεκίνησε να ζει από τα κέρδη του μέλλοντος. Και ο λόγος που η ζωή μας σήμερα δεν φαίνεται να ξεπηδά από σελίδες βιβλίου για τη Μεγάλη Ύφεση είναι ότι όλοι έχουμε τεχνητά πλούτη. Το τρομακτικό είναι ότι κάποια στιγμή όλα θα καταρρεύσουν—απλώς δεν ξέρουμε πότε. Αν αναλογιστούμε τις οικονομικές κρίσεις που ταλανίζουν τον πλανήτη τα τελευταία χρόνια, έχουμε μια ιδέα της κατάρρευσης και των συνεπειών της. Προτού ωστόσο τεθούν σε εφαρμογή αυτά τα συστήματα, ο κόσμος κέρδιζε χρήματα από την εργασία του και τα διαχειριζόταν σοφά και συνετά. Για τις αγορές τους, οι πρόγονοι μας χρησιμοποιούσαν συνήθως χρήματα που είχαν αποταμιεύσει και σίγουρα όχι τη Visa τους για να πληρώσουν με εισόδημα από το μέλλον. Επίσης, οι πρόγονοι μας δεν είχαν (ούτε και ήθελαν) προγράμματα δόσεων για να αγοράσουν νέες κουρτίνες, λούσα και ταξίδια! Κοντολογίς: αν χρησιμοποιείτε τα λεφτά σας όπως οι πρόγονοί σας, το πιθανότερο είναι να είστε πλουσιότεροι από τους γείτονές σας. Αν ζείτε στο τώρα και δεν βάζετε χέρι στα λεφτά του μέλλοντος, αύριο θα έχετε λεφτά. Η τουλάχιστον θα έχετε περισσότερα λεφτά από εκείνους που ήδη έχουν ξοδέψει τα μελλοντικά τους εισοδήματα.
Ήταν εκπληκτικοί στη σχέση τους με το περιβάλλον
Εμείς προσπαθούμε να σώσουμε τον πλανήτη, ωστόσο οι πρόγονοί μας ήταν πολύ καλύτεροι στη σχέση τους μαζί του. Το απλό πλαστικό εφευρέθηκε το 1898, ωστόσο μπήκε στην γενική παραγωγή τη δεκαετία του 1930. Τότε η ICI άνοιξε το πρώτο εργοστάσιο παραγωγής πλαστικού στον κόσμο, και μάλιστα την ίδια μέρα που ο Χίτλερ εισέβαλε στην Πολωνία: την πρώτη Σεπτεμβρίου 1939. Και πάλι όμως, χρειάστηκε να φτάσουμε στη δεκαετία του 1960 για να παράγεται πλαστικό με ασύλληπτο ρυθμό. Τα υπόλοιπα μάλλον τα ξέρετε… Από τότε, καλαμάκια, μπιχλιμπίδια, τσάντες σούπερ μάρκετ και τα περισσότερα από τα αντικείμενα που χρησιμοποιούμε καθημερινά μας έχουν οδηγήσει σε έναν εφιάλτη ρύπανσης και κακοποίησης του πλανήτη. Οι πρόγονοί μας από την άλλη αποθήκευαν τα προϊόντα τους σε γυάλινα δοχεία, τα οποία χρησιμοποιούσαν ξανά και ξανά. Επιπλέον, τα περισσότερα τρόφιμα παράγονταν οικιακά, μηδενίζοντας ουσιαστικά τα απόβλητα, που κατέληγαν συνήθως σε αθώο και ευεργετικό κομπόστ.
Βελτίωναν τους εαυτούς τους
Με το χέρι στην καρδιά: πότε ήταν η τελευταία φορά που διαβάσατε ένα βιβλίο; Όλοι έχουμε πρόσβαση σε αυτά—αλλά αντί να διαβάζουμε είμαστε ολημερίς κολλημένοι σε κάποια οθόνη. Της τηλεόρασης, του κινητού, του λάπτοπ, του τάμπλετ. Και όμως, είναι πανεύκολο να μιμηθούμε τους προγόνους μας όσον αφορά τη βελτίωση του μυαλού μας και του εαυτού μας εν γένει. Αρχικά πρέπει να περιορίσουμε τη χρήση των ηλεκτρονικών μας συσκευών και να αφιερωσουμε μια ώρα στο διάβασμα βιβλίων. Διαβάζοντας, το μυαλό «ανοίγει» με πολλούς τρόπους. Η φαντασία ξυπνά και από τη φαντασία έχουν προέλθει πολλές σπουδαίες ανθρώπινες δημιουργίες. Είναι λογικό η φαντασία σας να κοιμάται όταν είστε αγκαλιά με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Εκεί συνήθως διαβάζετε ιδέες και απόψεις των άλλων. Σκεφτείτε μόνο το εξής: ίσως να έχετε τις προϋποθέσεις για να σκεφτείτε την επόμενη μεγάλη ιδέα που θα βοηθήσει ανθρωπότητα, όμως είστε τόσο απασχολημένοι με το να περιηγείστε σε φωτογραφίες του instagram ώστε δεν θα μάθετε ποτέ τις πιθανές δυνατότητες του μυαλού σας… Θλιβερό δεν είναι;
Ετρωγαν καλύτερα και γυμνάζονταν καλύτερα
Τώρα θα ακουστώ σαν τη μαμά μου, αλλά έχει και ένα δίκιο η μάνα…. Τα fast food και οι επεξεργασμένες τροφές δημιούργησαν στρατιές παχύσαρκων. Ιδιαίτερα στην Αμερική, αλλά όχι μόνο, η κατάσταση είναι απελπιστική. Οι πρόγονοι μας έτρωγαν βούτυρο και λάδι, μαζί με άλλες «απαγορευμένες» σήμερα τροφές, τη στιγμή που βομβαρδιζόμαστε με «λάιτ» προϊόντα, διάφορα αναψυκτικά τύπου «cola» και συσκευασμένες λιχουδιές που είναι μεν «γρήγορες», αλλά μακροπρόθεσμα καταστροφικές. Μια ισορροπημένη διατροφή που περιλαμβάνει τα πάντα ακόμα και μικρές ποσόστητες από το «ενοχοποιημένο» βούτυρο, δεν κατέστρεψε ποτέ κανέναν. Αντίθετα η «σύγχρονη» διατροφή ευθύνεται για διάφορες βουλιμικές ή ανορεξικές εξάρσεις. Οι διάφορες «δίαιτες» και οι αυστηρότατες διατροφές μάλλον αρνητικά αποτελέσματα έχουν παρά θετικά. Επιπλέον οι πρόγονοί μας έκαναν γυμναστική. Οχι στο γυμναστήριο, όμως κινούνταν. Η καθημερινότητά τους περιλάμβανε περπάτημα και σωματική άσκηση που προέκυπτε από τις χειρωνακτικές εργασίες τις οποίες χρειαζόταν να κάνουν. Σήμερα, μαντέψτε: οι περισσότεροι έχουν ακριβές συνδρομές σε γυμναστήρια, όπου δεν εμφανίζονται σχεδόν ποτέ…
Πέρναγαν καλά!
Αν οι μελλοντικές γενιές έβλεπαν σημερινές διαφημίσεις, θα πίστευαν ότι ζούμε σε μια εξαιρετικά διασκεδαστική εποχή. Οι διαφημίσεις είναι γεμάτες από γελαστές ομάδες ανθρώπων που φαίνεται πως περνούν εξαιρετικά. Όμως στην πραγματικότητα πρόκειται μόνο για επινοήσεις. Η εποχή μας μπορεί να συνοψιστεί στα εξής: πηγαίνουμε ευσυνείδητα στη δουλειά (όσοι έχουμε την τύχη να δουλεύουμε και δεν είμαστε θύματα της οικονομικής κρίσης), κερδίζουμε τα χρήματα που χρειάζονται για να κάνουμε περιστασιακά διακοπές, αγοράζουμε δυο τρία καλούδια και αφιερώνουμε πολύ χρόνο στο Διαδίκτυο. Από την άλλη, οι πρόγονοί μας –παρότι στα βιβλία του Ντίκενς περιγράφονται απόκληροι και μίζεροι- είχαν την τύχη να ζήσουν σε εποχές ανακαλύψεων και εφευρέσεων. Αγαπούσαν την τέχνη, το θέατρο και τον κινηματογράφο που ήταν από τις απολαύσεις ακόμα και των φτωχότερων στρωμάτων. Ακόμα και εκείνοι που δεν είχαν χρήματα, διασκέδαζαν ρεφενέ με συγγενείς και φίλους. Στις μαζώξεις τους έπαιζαν μουσική, χόρευαν και το σημαντικότερο – γελούσαν. Και μπορεί να μην είχαν social media για να ανεβάζουν selfies, όμως από φωτογραφίες άλλων εποχών βλέπουμε πως τα περνούσαν περίφημα, ακόμα και με ελάχιστα χρήματα!
Για περισσότερα δείτε και τα:
https://quizzclub.com/stories/history/5-things-our-ancestors-did-better-than-us
https://familyhistorydaily.com/genealogy-help-and-how-to/things-your-ancestors-did
