Ο πόλεμος στην Ουκρανία, στην καρδιά της Ευρώπης, έχει οδηγήσει την Ευρώπη σε πολύπλευρη κρίση. Κρίση στην οικονομία της, κρίση στη στρατηγική της, κρίση στην ενοποίηση της.
Ο κόσμος σήμερα περνά την πιο μεγάλη κρίση που γνώρισε το ανθρώπινο γένος. Σ’ όποια γωνιά της γης κι αν ζουν οι άνθρωποι, κατέχονται από άγχος και αγωνία. Ύστερα από δύο μεγάλους και αιματηρούς πολέμους περιμέναμε πως κανένα πρόβλημα δεν μπορεί να βρει τη λύση του στον πόλεμο. Αυτό θα ‘πρεπε να προβληματίσει την Ευρώπη, γιατί αυτοί οι πόλεμοι που αιματοκύλησαν την ανθρωπότητα και ιδιαίτερα την Ευρώπη, ξεκίνησαν από την «πολεμοχαρή» ευρωπαϊκή ήπειρο.
Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, οι ηγέτες του κόσμου που έζησαν τις καταστροφικές συνέπειες του, προσπάθησαν να θεμελιώσουν την ειρήνη πάνω στην αλληλεγγύη των λαών. Υποσχέθηκαν έναν καλύτερο κόσμο, απαλλαγμένο από τον φόβο και την ανάγκη.
Αν σήμερα οι τοπικοί πόλεμοι γίνονται με συμβατικά όπλα, κανένας δεν μπορεί να εγγυηθεί πως η εμπλοκή μίας υπερδύναμης σ’ έναν τοπικό πόλεμο δεν θα καταλήξει σε θερμοπυρηνικό πόλεμο. Διότι είναι δύσκολο να δεχθεί κανένας από τους μεγάλους την ήττα του σαν οριστική, πριν χρησιμοποιήσει τα πυρηνικά όπλα του. Ένα λάθος, λοιπόν, η μια ενέργεια ενός παρανοϊκού μπορεί να δημιουργήσει θερμοπυρηνικό πόλεμο και να καταστραφεί ο πλανήτης.
Δεν θα δεχόταν για παράδειγμα ο Χίτλερ την ήττα της Γερμανίας, πριν χρησιμοποιήσει ατομικά όπλα, αν είχε προφτάσει να τα κατασκευάσει. Ο κόσμος λοιπόν δεν έχει απαλλαγεί ούτε από τον φόβο ούτε από την ανάγκη!
Φαίνεται ότι ο θεός έχει βάλει περιορισμό στη μωρία τους. Έτσι λοιπόν που πορεύεται ο κόσμος, οδηγείται η ανθρωπότητα προς την φθορά. Μέσα σ’ αυτούς τους κινδύνους έχει περιέλθει και το μέλλον της Ευρώπης. Αυτές οι ανησυχίες βέβαια υπήρχαν πάντοτε, γιατί τα συμφέροντα υπάρχουν πάντοτε. Και φωτισμένα μυαλά της Ευρώπης οραματίστηκαν μια ενωμένη Ευρώπη για να συμβάλει στην παγκόσμια ειρήνη.
Αυτοί οι φωτισμένοι διανοούμενοι και πολιτικοί επιδίωξαν να δημιουργηθεί μια πολυεθνική ευρωπαϊκή δύναμη που να αποτελέσει τον άξονα, όχι μόνο για την πρόοδο της Ευρώπης αλλά και για την ειρήνη στον πλανήτη μας. Οραματίστηκαν μια Ευρώπη της ειρήνης, της αλληλεγγύης, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της ισότητας, της δημοκρατίας, του αντιφασισμού.
Οραματίστηκαν μια Ενωμένη Ευρώπη που να ‘χει τη δική της φωνή και να μην αποτελεί παρακολούθημα της πολιτικής των υπερδυνάμεων. Να αποκτήσει τη δική της ανεξάρτητη παρουσία, για να μπορεί να επηρεάζει τις παγκόσμιες εξελίξεις. Για να μπορεί να ‘χει επιρροή στην προστασία της ειρήνης και να μην αποτελεί μοναδική αιτία για την παγκόσμια ειρήνη η ισορροπία του τρόμου μεταξύ των υπερδυνάμεων.
Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΥΡΩΠΗ
Ο πόλεμος της Ουκρανίας αλλά και η επακολουθήσασα ενεργειακή και οικονομική κρίση, ξεσκέπασαν τα προβλήματα, τις ατέλειες και τα αδιέξοδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μπορεί να αποτελεί ευρωπαϊκή κοινότητα, αλλά μόνο ενωμένη δεν είναι. Τα ιδεολογικά και οργανικά προβλήματα της είναι τόσο μεγάλα που αυτοί που την καθοδηγούν φέρουν ιστορικές ευθύνες. Αποδείχθηκε ότι η πολιτική της ηγεσία είναι λειψή. Δεν έχει καμία ομοιότητα με το μέγεθος και τη βαρύτητα των προηγούμενων ηγεσιών. Των ηγετών εκείνων που αγωνιούσαν για το μέλλον της Ευρώπης, που εργάζονταν για την πολιτική ενότητα της. Αυτοί οι πολιτικοί ηγέτες δεν είχαν μπερδέψει την πολιτική και το μέλλον της Ευρώπης με το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Με τους οίκους αξιολόγησης της οικονομίας! Τους ενδιέφερε η ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής ιδέας, για να δώσει στους Ευρωπαίους σιγουριά, αλληλεγγύη και ευημερία.
Για όλους τους Ευρωπαίους!
Αυτοί, βέβαια, οι ηγέτες είχαν ζήσει τις καταστροφές του πολέμου, τη λαίλαπα του φασισμού και δεν επιθυμούσαν να ξαναβρεθεί η Ευρώπη μέσα σ’ αυτή τη δίνη. Σήμερα, δυστυχώς, παρουσιάζονται ξανά τέτοιοι κίνδυνοι με τον πόλεμο της Ουκρανίας, στην καρδιά της Ευρώπης και δυστυχώς η πολιτική ηγεσία της δεν νοιάζεται για την απομάκρυνση τους. Φαίνεται να θεωρεί τον πόλεμο στο «σπίτι» μας σαν ένα «φυσικό φαινόμενο» και είναι «αραγμένη» στο χρηματοπιστωτικό σύστημα που δυστυχώς κατευθύνει τις τύχες της Ευρώπης. Ενδιαφέρεται να διαφυλάξει το βάρβαρο νεοκαπιταλιστικό σύστημα που επιβλήθηκε στους λαούς της Ευρώπης με τον ακραίο οικονομικό φιλελευθερισμό. Ένα σύστημα διακυβέρνησης που ιδιαίτερα οι λαοί της Νότιας Ευρώπης οδηγήθηκαν στην πτωχοποίηση και την απελπισία. Έχουν «πήξει» από τα δημόσια και ιδιωτικά χρέη! Η εμπλοκή της Ε.Ε. στον ουκρανικό πόλεμο λοιπόν, ανέδειξε τα τεράστια προβλήματα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και της στρατηγικής της.
Οδηγήθηκε η Ευρώπη σε αδιέξοδο. Επί 9 μήνες συνεδριάζουν για να βρουν λύση στο ενεργειακό πρόβλημα που προέκυψε με τη στάση της στον πόλεμο και ακόμη θα… συνεδριάζουν. Και όμως οι ηγέτες της Ε.Ε. ισχυρίζονται ότι με τη στάση τους στον ουκρανικό πόλεμο συντάχθηκαν με τη… σωστή πλευρά της ιστορίας.
Ουαί και αλίμονο αν η σωστή πλευρά της ιστορίας καθορίζεται από τους πολεμόφιλους και όχι από τους ειρηνόφιλους. Η ιστορία δεν έχει κατηγορήσει μόνο αυτούς που προκαλούν τον πόλεμο, αλλά κι αυτούς που με τη στάση τους τον ενισχύουν. Η ιστορία επαινεί αυτούς που τάσσονται υπέρ της ειρήνης και παλεύουν γι’ αυτήν και όχι αυτούς που με τη στάση τους ρίχνουν λάδι στη φωτιά του πολέμου.
Αλήθεια δεν θα ήταν καλύτερα αν η Ε.Ε. αναλάμβανε μια προσπάθεια ειρήνευσης στο «σπίτι» μας, παρά να στέλνει όπλα για την παράταση του πολέμου;
Δεν θα ήταν καλύτερα να σταματήσει αυτός ο πόλεμος, όπως συνεχώς δηλώνει ο έμπειρος Κίσινγκερ; Ναι, η συνέχιση αυτής της εμπόλεμης κατάστασης μπορεί να καταστρέψει ξανά την Ευρώπη.
Η στάση της Ευρώπης δεν προφυλάσσει την ειρήνη και δεν εκφράζει τους στόχους της ιδρυτικής διακήρυξης της ευρωπαϊκής ιδέας. Δεν εκφράζει αυτούς που συνέλαβαν και προώθησαν την ευρωπαϊκή ιδέα. Τον Μονέ και τον Σουμάν, τον Ντε Γκολ και τον Βίλι Μπραντ, τον Μιτεράν και τον Μπερλιγκονέρ.
Για 10 μήνες διαδραματίζεται ένας σκληρός πόλεμος στην καρδιά της Ευρώπης και που κινδυνεύει να εξελιχθεί σρ θερμοπυρηνικό πόλεμο και η Ευρώπη δεν έχει κάνει καμία προσπάθεια για να συμβάλει στην ειρήνευση της περιοχής. Αντί να στέλνει μηνύματα ειρήνης, στέλνει όπλα για να συντηρείται ο πόλεμος.
Έχει γίνει παρακολούθημα των συμφερόντων των ΗΠΑ! Οι ΗΠΑ όμως βγήκαν κερδισμένες οικονομικά απ’ αυτόν τον πόλεμο και έχουν λόγους συμφέροντος για να τον συντηρούν. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με την Ευρώπη. Η Ευρώπη οδηγείται στην οικονομική καταστροφή. Βέβαια δεν θα πρέπει να μετρούμε τα αποτελέσματα ενός πολέμου με βάση τα οικονομικά κριτήρια, γιατί χάνονται χιλιάδες παιδιά και ισοπεδώνονται πόλεις.
Αλλά, δυστυχώς, στις παγκόσμιες εξελίξεις προηγούνται τα οικονομικά συμφέροντα και ακολουθεί ο ανθρωπισμός! Μ’ αυτή λοιπόν την πολιτική της Ε.Ε. στον πόλεμο δεν έχει κερδίσει τίποτα. Κατάφερε να γίνει «θύμα» των ΗΠΑ και εχθρός της Ρωσίας. Έγινε συμπλήρωμα της στάσης των ΗΠΑ, ενώ ο στόχος της Ευρώπης ήταν να στέκεται ανάμεσα στις υπερδυνάμεις. Να ‘χει τη δική της φωνή.
Ούτε με τον έναν, ούτε με τον άλλο.
Εκτός κι αν έχει τελειώσει η ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής ιδέας με την οικονομική ένωση. Και πραγματικά θα πρέπει να ανησυχούν οι λαοί της Ευρώπης, γιατί κανένας Ευρωπαίος ηγέτης δεν προωθεί την πολιτική ένωση της.
Και είναι γεγονός ότι αν δεν υπάρξει αυτή η ένωση της Ευρώπης, δεν μπορεί να αυτονομηθεί. Δεν μπορεί να ‘χει δική της αμυντική και εξωτερική πολιτική και θα σέρνεται πίσω από τις υποδείξεις των ΗΠΑ! Δυστυχώς, οικοδομήθηκε μια Ευρώπη των οικονομικών συμφερόντων και όχι η Ευρώπη των λαών που ήταν το όραμα των Ευρωπαίων. Και πληρώνει σήμερα η Ευρώπη αυτές τις συνέπειες.
ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ
ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΤΑΡ
Η εμπλοκή της Ε.Ε. στον πόλεμο λέγεται ότι προήλθε γιατί παραβιάστηκε το Διεθνές Δίκαιο. Και πράγματι παραβιάστηκε με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Έχει καταδικαστεί αυτή η εισβολή. Αλήθεια, γιατί δεν έδειξαν Ε.Ε., ΝΑΤΟ, ΗΠΑ την ίδια ευαισθησία, όταν τώρα και μισό αιώνα παραβιάζεται με την τουρκική εισβολή στην Κύπρο; 40.000 Τούρκοι στρατιώτες βρίσκονται στην Κύπρο σε αντίθεση προς τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου και οι «θεματοφύλακες» της διεθνούς νομιμότητας δεν συγκινούνται. Η Τουρκία καθημερινά παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο σε βάρος της κυριαρχίας της χώρας μας και δεν αντιδρούν καθοριστικά ούτε το ΝΑΤΟ ούτε η Ε.Ε.
Εδώ δεν υπάρχει Διεθνές Δίκαιο, αλλά το θυμήθηκαν μόνο στην περίπτωση της Ουκρανίας;
Δυστυχώς, όταν τα οικονομικά συμφέροντα προηγούνται στις αποφάσεις των ισχυρών, τότε κανένα Διεθνές Δίκαιο δεν γίνεται σεβαστό.
Το Διεθνές Δίκαιο έχει γίνει παρακολούθημα αυτών των συμφερόντων. Το επικαλούνται στην περίπτωση της Ουκρανίας, όχι για ανθρωπιστικούς λόγους, όχι για να προωθήσουν την ειρήνη, αλλά γιατί υπάρχουν οικονομικά συμφέροντα. Οι εταιρείες υγροποιημένου αερίου των ΗΠΑ έχουν θησαυρίσει οι εφοπλιστές, δεν προλαβαίνουν να το μεταφέρουν και κάνουν νέες παραγγελίες καραβιών!
Ας αφήσουν λοιπόν ήσυχο το… Διεθνές Δίκαιο.
Αλλά και να μην προκαλούν συγχρόνως την ιστορία με το να προσδιορίζουν από τώρα τις σωστές… πλευρές της!
Είναι γεγονός, λοιπόν, ότι η Ευρώπη περνά μεγάλη οικονομική κρίση με τις επιλογές της στον πόλεμο. Καταριούνται αυτοί που αποφάσισαν την εμπλοκή της σ’ αυτόν τον πόλεμο, τη Ρωσία. Καλά δεν περίμεναν οι «σοφοί» που κατευθύνουν την Ε.Ε. ότι όταν παίρνουν τέτοια σκληρά μέτρα εναντίον της Ρωσίας, η Ρωσία θα αντιδράσει; Δηλαδή περίμεναν ότι θα τους χειροκροτούσε; Τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής τα πληρώνουν οι Ευρωπαίοι. Αλλά δεν έφτανε όμως μόνο ο πόλεμος και η ενεργειακή κρίση για να ξεσκεπαστούν τα αδιέξοδα της Ε.Ε.
Κοντά σ’ αυτά ήρθε και το τεράστιο σκάνδαλο Κατάρ- Μαρόκου. Αποδείχθηκε με τον πιο προκλητικό τρόπο ότι οι 25.000 λομπίστες ή μεσιτικά γραφεία, που έπεσαν σαν «ακρίδες» πάνω στις εστίες της λήψης των αποφάσεων των θεσμών της Ε.Ε. προωθούν, όχι βέβαια την ευημερία της Ευρώπης, αλλά τα οικονομικά συμφέροντα, εξαγοράζοντας τους εκπροσώπους αυτών των θεσμών. Έτσι λοιπόν η Ε.Ε. έχει οδηγηθεί στην ανυποληψία, στη φθορά και διαφθορά. Έχει θεμελιωθεί ένα κατασκεύασμα που έχει απογοητεύσει τους πολίτες και έχει κλονίσει την πίστη τους στην ευρωπαϊκή ιδέα. Και όταν υπάρχει αποστροφή των πολιτών, τότε η Ε.Ε. δεν έχει μέλλον. Ή θα πρέπει να διπλωθεί αυτό το οικοδόμημα ή θα πρέπει να αναγεννηθεί. Οι λαοί της Ευρώπης είναι προβληματισμένοι και δυστυχώς προοδευτικοί λαοί έχουν στραφεί προς την ακροδεξιά (Γαλλία, Ιταλία, Σουηδία…)
Αυτή η στροφή τους μακάρι να εκφράζει μια φωνή διαμαρτυρίας για την πορεία της Ε.Ε. Γιατί μια τέτοια επιλογή δεν αποτελεί λύση. Θα πρέπει η πάλη των λαών για να αναδημιουργηθεί η Ευρώπη, να αποτελέσει τον στόχο των προοδευτικών και αναγεννητικών δυνάμεων. Οι λαοί της Ευρώπης με αιχμή του δόρατος αυτές τις εκσυγχρονιστικές δυνάμεις θα πρέπει να πάρουν τις τύχες στα χέρια τους. Θα πρέπει να καταργήσουν αυτή την τεχνοκρατική ευρωπαϊκή μηχανή που έχει απομακρύνει τους λαούς της Ευρώπης. Όχι μόνο γιατί παράγει διαφθορά, αλλά και γιατί δεν έχουν καμία δυνατότητα επιβολής τους σ’ αυτή. Η Ευρώπη, λοιπόν, μπροστά στα πλήγματα των κρίσεων δείχνει ότι είναι ανίσχυρη. Είναι καχεκτική γιατί δεν μπορεί να πείσει τους λαούς της.
Η διανόηση, δυστυχώς, απουσιάζει από τη σημερινή Ευρώπη. Δεν υπάρχουν διανοητές που «τράβηξαν» τους λαούς της στην Αναγέννηση, στις κοινωνικές εξεγέρσεις για κοινωνική δικαιοσύνη και ανθρώπινη δικαιώματα.
Η Ευρώπη έχει αφεθεί στα χέρια μιας ανάλγητης κάστας συμφερόντων και ακριβοπληρωμένων καθοδηγητών της. Μιας κάστας που με τη στρατηγική της θέλει η Ε.Ε. να ακολουθήσει ένα συγκεκριμένο τύπο κοινωνίας.
Μιας κοινωνίας των εχόντων.
Μιας κοινωνίας των οικονομικά ισχυρών.
Μιας κοινωνίας που δεν δίνει στους πολίτες της τις ίδιες δυνατότητες και ισότητες ευκαιριών;
Αυτή η Ευρώπη δεν έχει μέλλον!
*Ο Βασίλης Πεντάρης
είναι π. Βουλευτής Χανίων
