«Αυτοσθένης» (∆ιάλογος περί αυτογνωσίας – Αυτοσθένης και Σωκράτης)

Αυτοσθένης: Σε λίγο, πέφτει ο ήλιος, τελειώνει και τούτη η µέρα! Σε βλέπω προβληµατισµένο…
Σωκράτης:  Ναι, έχεις δίκιο!
Αυτοσθένης: Τι τρέχει;
Σωκράτης:   Η ώρα του ηλιοβασιλέµατος σε φέρνει πιο κοντά στην ψυχή σου και στο πνεύµα σου.
Αυτοσθένης: Και κακό το θεωρείς αυτό;
Σωκράτης:   Προσπαθώ, καταπώς µε ορµηνεύει και το δαιµόνιο,  εδώ και χρόνια στο τέλος κάθε µέρας να κάνω απολογισµό όλων όσα έχω στη διάρκειά της.
Αυτοσθένης: Α! ∆ηλαδή;
Σωκράτης:    Με αυτοκριτική και αυτοέλεγχο, αλλά και τη συνεπακόλουθη αυτών αυτογνωσία,  έχεις µάτια να ιδείς πάντα και αφτιά ν’ αφουγκραστείς όσα περιβάλλουν τη ζωή σου, εκείνα που πραγµατικά τη γεµίζουν, τη γαληνεύουν και την ευχαριστούν και µε θάρρος να την εξοπλίζεις και αισιοδοξία για το µέλλον.
Αυτοσθένης: Έτσι βρίσκεις εύκολα και ξεδιαλέγεις ποια από αυτά που σκέφτηκες, διέπραξες και  είπες ήταν σωστά και ποια λανθασµένα, ναι;
Σωκράτης:   Σωστά! Κακό, λοιπόν,  λένε όλοι οι άνθρωποι ότι είναι να πέφτεις σε λάθη ενώ προσπαθείς ν’ αντιµετωπίσεις τα διάφορά σου προβλήµατα. Έχεις, όµως, πάντα την ευκαιρία ή το περιθώριο να τα διορθώσεις νοµίζω εγώ αφού ψάξεις µε ενδοσκόπηση εντός σου τη λύση. Χειρότερο, µολαταύτα, σφάλµα θάναι, θαρρώ, εάν τ’ αφήνεις να µη σου επιτρέπουν να χαράζεις το µέλλον όπως ονειρεύεσαι και να πραγµατώνεις τις ελπίδες σου…
Αυτοσθένης:  Μου παρουσίασες µόλις, νοµίζω, τη σηµασία της αυτογνωσίας! Η αυτογνωσία στα µάτια µου µοιάζει καθρέφτης που σου δείχνει το όλον του εαυτού σου όπως ακριβώς είναι και η αυτοκριτική θυµίζει αδέκαστο και δίκαιο κριτή των όσων σκέφτεσαι και λες και πράττεις, ενώ ο αυτοέλεγχος είναι το ξάγρυπνο ψαχτήρι εντός µας αυτών που ξεχωρίζουν το σωστό από το λάθος, το δίκαιο από το άδικο, την αρετή από την κακία, την αγάπη από το µίσος, την ευστροφία από το δόλο, τη γενναιότητα από τη δειλία, µε άλλα λόγια µπαίνει και ψάχνει για πάρτη µας στη δεξαµενή αυτών που χαρακτηρίζουν την καθηµερινή ζωή των ανθρώπων.
Σωκράτης:   Θα οµολογήσω ότι έχεις µεγάλο δίκιο. Η αυτογνωσία έρχεται να φωτίσει τα εσώψυχά µας και το πνεύµα µας, αλλά και να ενδυναµώσει εκείνες τις λειτουργίες του χαρακτήρα µας  που δεν τις ξέρει ο έξω κόσµος αλλά ξεκινώντας από πολύ βαθιά µάς βοηθούν στη διαµόρφωση της εξωτερικής µας εικόνας και στην καθηµερινή δηµόσια και την ιδιωτική ζωή µας  καθώς επηρεάζουν σηµαντικά το συναισθηµατικό µας κόσµο, τη διάνοιά µας και οτιδήποτε µας σπρώχνει να κάνουµε ή να µην κάνουµε ή να πούµε κάτι, µε άλλα λόγια όλη την ύπαρξη και τη συµπεριφορά µας.
Αυτοσθένης: Θα συµπληρώσω ότι, αν κρίνω ζώντας κοντά σου τόσα χρόνια και βλέποντας αντικειµενικά και όχι επηρεασµένος από την φιλία µας τη ζωή σου, εσύ ο ίδιος έχοντας µε την αυτοκριτική και την αυτογνωσία αντιληφθεί, προσλάβει και ενστερνιστεί την παρουσία των τόσων διαφορετικών πτυχών του εαυτού σου εντός και εκτός σπιτιού, βρίσκεις µεγάλη βοήθεια, το κάθε πρώτο – πρώτο σκαλί θα έλεγα της κλίµακας προς τη διαρκή αλλαγή και την πραγµατική συνεχή ψυχική ισορροπία, την υλική ευηµερία, την πνευµατική πρόοδο και την ηθική βελτίωση.
Σωκράτης:   Μάλιστα! Αν δεν γνωρίζεις κάτι, δεν θα µπορείς ποτέ να το αλλάξεις ή/και να το διώξεις αν είναι σφάλµα από τη ζωή σου ή να το κάνεις ακόµη καλύτερο εάν είναι κάτι και καλό και που ωφελεί και το γύρω σου κοινωνικό σύνολο και σένα τον ίδιο. Μου θυµίζει το γεωργό που ξέροντας καλά τα φυτά και τα δέντρα που έχει στον αγρό ή στον κήπο του και καθαρίζοντάς τα συνάµα από τυχόν αρρώστιες, από τα ζιζάνια και τα κάθε λογής σκουλίκια, τούς αλλάζει προς το καλύτερο την όψη ή/και τα φροντίζει µε τέτοιο τρόπο και τόση αγάπη, ώστε να του δίνουν πάντα τα λουλούδια και τους καρπούς τους αντίστοιχα.
Αυτοσθένης: Επιπλέον, θεωρώ ότι όταν οι άνθρωποι βρουν και κατανοήσουν όσα από µέσα τους, είτε από την ψυχή τους, είτε από το νου τους, λειτουργούν ως κινητήριες δυνάµεις των λόγων, των έργων και των σκέψεών τους, γεµίζουν αυτοπεποίθηση, ιδίως όταν έτσι µπορούν να µεταβάλλουν µια αρνητική ή εσφαλµένη συµπεριφορά από µόνοι τους, µε τις δικές τους ψυχοπνευµατικές αρετές και δυνάµεις, σε θετική και σωστή, από κατακριτέα σε αποδεκτή… Έτσι δεν είναι;
Σωκράτης:  Ναι! Ώρα, όµως, να σε αφήσω! Η Ξανθίππη θα έχει κάθε δίκιο να µου πάρει τα αφτιά µε τις αγριοφωνάρες της πάλι, από το πρωί έχω πάρει τους δρόµους…
Αυτοσθένης: Άντε στο καλό, φίλε, η παρούσα µας συζήτηση µε βοήθησε πολύ να καταλάβω την αξία του ονόµατος που φέρω χάρη στον αείµνηστο πατέρα µου Πλείσταρχο, πόσο µε άλλα λόγια σηµαντικό είναι να δυναµώνεις τον εαυτό σου µε την αυτογνωσία. Φεύγοντας να µην ξεχάσεις σε παρακαλώ ότι θα ήθελα πολύ να τα πούµε τις επόµενες µέρες και για τον «Φιλοκτήτη», που δίδαξε χθες  στα «∆ιονύσια» µε µεγάλη επιτυχία ο καλός µας Σοφοκλής, εφόσον σε είδα από τις πρώτες σειρές στο θέατρο – είµαι σίγουρος ότι θα το θες και συ! Έως τότε, ποιος την ακούει την φοβερή σου τη σύνευνο για µιαν ακόµη βραδιά! ∆ε θάθελε κανείς να βρίσκεται στη θέση σου! Κρεβατοµουρµούρα, για την οποία όλη η Αθήνα έχει να λέει και να… γελάει!