Βαθύ αποτύπωμα έχει αφήσει η καραντίνα, λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, στις ανθρώπινες σχέσεις αλλά και στη ψυχική υγεία των ανθρώπων, ιδιαίτερα των εφήβων και στα Χανιά.
Ζευγάρια που έμειναν σπίτι, χωρίς εναλλακτικές, όπως διασκέδαση και συναντήσεις με φίλους, δεν… άντεξαν τη συμβίωση, κλονίστηκε η σχέση τους η οποία σταδιακά αποδιοργανώθηκε και έφτασαν μέχρι τον χωρισμό. Ανήλικοι εμφάνισαν βαριά κατάθλιψη.
Ταυτόχρονα, ο συνδυασμός εγκλεισμού και οικονομικών προβλημάτων σε νοικοκυριά, αποτελεί “βόμβα” έτοιμη να εκραγεί στα θεμέλια οικογενειών αλλά και του ψυχισμού των ανθρώπων.
Οι διαπιστώσεις αυτές προέρχονται από τα περιστατικά που απευθύνονται στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας Χανίων αλλά και στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας Ρεθύμνου.
Στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας Χανίων εργάζεται μόνον ένας παιδοψυχίατρος, ο Γιώργος Βαγιωνής, ο οποίος είναι ο μοναδικός κρατικός παιδοψυχίατρος στον Νομό. Οπως λέει στα “Χανιώτικα νέα”, ο κ. Βαγιωνής, η μεταβολή στα περιστατικά «είναι κατά κύριο λόγο ποιοτική. Δηλαδή, έρχονται περιστατικά που είναι σαφώς πιο βαριά. Εχουμε δει ότι δυσλειτουργικές οικογένειες οι οποίες με κάποιον τρόπο κατάφερναν να επιβιώσουν στην κοινή ζωή, τώρα λόγω του εγκλεισμού, τελικά αποδιοργανώθηκαν. Αυτό έχει άμεση επίπτωση και στη ψυχική υγεία των παιδιών. Κατά τ’ άλλα δεν θα έλεγα πως υπάρχει μια μεγάλη αυξητική πορεία. Υπάρχει μια ελαφριά αύξηση, χωρίς κάτι το ιδιαίτερο».
Ο ίδιος διαπιστώνει ότι «στα διαζύγια φαίνεται ότι υπάρχει μια ανοδική πορεία. Περισσότεροι γονείς οδηγούνται τελικά στο διαζύγιο, στον χωρισμό, λόγω της υποχρεωτικής συμβίωσης και μη ύπαρξης βαλβίδων ασφαλείας όπως είναι μια έξοδος, οι φίλοι, η κοινωνική ζωή. Αυτές οι βαλβίδες ασφάλειας, λόγω της καραντίνας, εξαφανίστηκαν».
Απαντώντας σε ερώτηση των “Χανιώτικων νέων” ο κ. Βαγιωνής σημειώνει ότι τα βαριά περιστατικά «κατά κύριο λόγο αφορούν παραβατικότητα και αφορούν και το κομμάτι της κατάθλιψης των παιδιών. Τα παιδιά φαίνεται να έχουν πάρει μία πιο καταθλιπτική θέση αυτόν τον καιρό. Οσον αφορά τις συναισθηματικές διαταραχές, κατά κύριο λόγο η μεγαλύτερη αντιπροσώπευση είναι στην εφηβεία. Οσον αφορά το κομμάτι των διαταρακτικών συμπεριφορών, κατά κύριο λόγο είναι παιδιά δημοτικού».
Ο ίδιος διευκρινίζει ότι η παραβατικότητα στην εφηβεία δεν έχει παρουσιάσει την πιο μεγάλη αύξηση και ότι η μεταβολή αφορά στο ότι «η βαρύτητα των περιστατικών είναι διαφορετική. Μια ήπια θλίψη είναι διαφορετικό από ένα παιδί που έχει κάνει απόπειρα αυτοκτονίας».
Ο παιδοψυχίατρος διαπιστώνει ότι «έχουμε περισσότερα παιδιά που είναι στην κόψη του ξυραφιού να την κάνουνε. Είναι τόσο βαριές οι εικόνες που μπορεί να μην τις έχουν κάνει τις απόπειρες, αλλά είναι βαριές εικόνες». «Η καραντίνα έφερε μια απώλεια του κοινωνικού υποστηρικτικού περιβάλλοντος, έφερε μια απώλεια των δυνατοτήτων διαφυγής από τα μικρά ή τα μεγάλα προβλήματα ενός εφήβου και ενός παιδιού. Και αυτό που έφερε είναι μεγάλα υπαρξιακά ερωτήματα, πάνω στον θάνατο και πάνω στο ποια είναι η επαφή με την ασθένεια. Αυτά τα ερωτήματα είναι δυσεπίλυτα για παιδιά τα οποία είναι μικρά σε ηλικία», συμπληρώνει ο ίδιος.
Να σημειώσουμε ότι στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας Χανίων το οποίο, όπως μας λέει ο κ. Βαγιωνής, είναι αποσπασμένη υπηρεσία του Νοσοκομείου Χανίων με έδρα την Κροκίδα 25 λειτουργούν τμήμα για παιδιά και εφήβους, τμήμα για ενηλίκους και Κέντρο Ημέρας.
Στο τμήμα για παιδιά και εφήβους «απευθύνονται περιστατικά 0 – 18 ετών ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις γίνεται προετοιμασία του γονέα, να υποδεχτεί το παιδί». Τα περιστατικά που αφορούν ανηλίκους χωρίζονται σε διάφορες μεγάλες κατηγορίες. «Το πρώτο είναι οι παραβατικές συμπεριφορές των ανηλίκων. Τα παιδιά που έχουν διαταραχτικά, που στο σχολείο δημιουργούν πρόβλημα ή που στο σπίτι δημιουργούν πρόβλημα. Η άλλη κατηγορία είναι οι νευροαναπτυξιακές διαταραχές. Υπάρχει και μια άλλη μεγάλη κατηγορία που είναι τα παιδιά που έχουν συναισθηματικές διαταραχές όπως οι καταθλίψεις, όπως παιδιά που έχουν φοβίες και παιδιά που έχουν κάνει απόπειρες αυτοκτονίες».
Ο κ. Βαγιωνής επισημαίνει επίσης ότι το το Κέντρο Ψυχικής Υγείας Χανίων έχει και την ευθύνη ουσιαστικά όλων των εισαγγελικών παραγγελιών: «κάθε κακοποίηση, κάθε θέμα που αφορά ανήλικους, τελικά με τον άλφα ή βήτα τρόπο περνάει από τη δικιά μας πραγματογνωμοσύνη».
«Ο ΦΟΒΟΣ ΑΥΞΗΣΕ ΤΙΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΕΙΣ»
Ο διευθυντής στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας Ρεθύμνου, ψυχίατρος Αντώνης Λιοδάκης σημειώνει στα “Χανιώτικα νέα” ότι σε όλο το ηλιακό φάσμα έχουν αυξηθεί οι φοβίες, οι καταθλίψεις, οι ιδεοψυχαναγκασμοί γιατί οι άνθρωποι λειτούργησαν και συνεχίζουν να λειτουργούν κάτω από το φόβο. Το φόβο μην κολλήσουμε. Και ένα μέρος οφείλεται στην πανδημία και ένα άλλο μέρος οφείλεται στο lock down και στα μέτρα. Και ο φόβος επηρεάζει πάρα πολύ τον άνθρωπο».
Ο κ. Λιοδάκης εξηγεί ότι ο φόβος και το σύνολο των μέτρων μαζί με την οικονομική κρίση δημιουργεί αποδιοργάνωση.
Οσο για τη νεολαία, επισημαίνει ότι «ειδικά στις ηλικίες 18-25 ο φυσικός χώρος είναι τα πανεπιστήμια και όταν στερείς σε έναν νέο τον φυσικό του χώρο, είναι σαν να διακόπτεται το αύριο και να δημιουργείται μια ρήξη στον ψυχισμό του νέου ανθρώπου».
Ο κ. Λιοδάκης σημειώνει ότι είναι πάρα πολλά τα περιστατικά που απευθύνονται στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας Ρεθύμνου και «πρέπει να δοθεί από την πολιτεία έμφαση στα ζητήματα ψυχικής υγείας και όχι υποβάθμιση ή απαξίωσή τους γιατί η πανδημία με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα αντιμετωπιστεί αλλά αυτό που θα αφήσει πίσω όσον αφορά τα ψυχικά ζητήματα και όσον αφορά τα οικονομικά ζητήματα είναι πάρα πολύ μεγάλο. Ολες οι μελέτες δείχνουν ότι όταν αυξάνεται 1% η ανεργία, οι δείκτες της ψυχικής υγείας επιδεινώνονται».
