Όταν κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στη Ρωσία, ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας επισκέφθηκε το Πανεπιστήμιο της Μόσχας (9-4-2015), άκουσε έκπληκτος ένα φοιτητή από το Κιργιστάν να του μιλάει σε άπταιστα Ελληνικά, να του λέει πόσο του αρέσει η ελληνική γλώσσα και πόσο θαυμάζει την Ελλάδα.
Την ίδια ευχάριστη έκπληξη πιστεύω νοιώσαμε και όλοι εμείς που είδαμε τη σκηνή από τις τηλεοράσεις μας.
Η συγκεκριμένη στιγμή και σκηνή, μού έφερε στο μυαλό μια παλαιότερη σκέψη και αποτέλεσε το ερέθισμα για το σημερινό σημείωμα.
Είναι ίσως κοινός τόπος να περιγράψω την πνευματική ξηρασία που απλώνεται στις ζωές των ανθρώπων, σαν «φυσική» και αναπότρεπτη τάχα συνέπεια, καθώς στον πλανήτη κυριαρχούν η παγκοσμιοποίηση και οι παντοδύναμες «αγορές», οι οποίες βέβαια έχουν άλλα προτάγματα.
Η πνευματική αποστέωση της ζωής μας πιστεύω ότι δεν έχει αφεθεί στην τύχη, αλλά οι δυνάμεις που προανέφερα, μέσω των φορέων τους και των πρόθυμων υπηρετών τους ανά τον κόσμο, την απεργάζονται συνειδητά και μεθοδικά.
Η επαναφορά στην πράξη του δεκα ή δωδεκαώρου εργασίας, από το οποίο βγαίνεις εξουθενωμένος, απρόθυμος, αλλά και χωρίς ελεύθερο χρόνο…
Οι γλίσχρες απολαβές, που σου θυμίζουν κάθε στιγμή ότι βρίσκεσαι στα όρια του βιοπορισμού, αν όχι και της επιβίωσης σε πολλές περιπτώσεις…
Η αβεβαιότητα για την εργασία, που σημαίνει αβεβαιότητα για το αύριο, δηλαδή για την ίδια τη ζωή…
Με μια λέξη ο φόβος, που μπήκε ύπουλα στη ζωή μας (με στόχο να μας κάμει εύκολα διαχειρίσιμους), μέσα από ιδέες και πρακτικές που οι επιτήδειοι μας τις λάνσαραν σαν πρόοδο και κάποιοι άλλοι, πολλοί δυστυχώς, ανόητοι, τις χειροκρότησαν με ενθουσιασμό.
Από την άλλη πλευρά, στο βαθμό που η κουλτούρα και η πνευματική ενασχόληση θεωρήθηκε εμπόρευμα και ενδιαφέρθηκε το ιδιωτικό συμφέρον (χαρακτηριστικό παράδειγμα η τηλεόραση), όλο και χαμηλώνει ο πήχης, αφού εκεί χαμηλότερα είναι πλατύτερα τα στρώματα και άρα το κέρδος μεγαλύτερο.
Θα μου πείτε γιατί τα λέω όλα αυτά και τι σχέση έχουν με την εισαγωγή του σημειώματος;
Ο λόγος είναι ότι έχω την αίσθηση ότι οι διαπιστώσεις αυτές έχουν απλωθεί και ισχύουν όπου στον πλανήτη έχει απλωθεί και η παγκοσμιοποίηση.
Ακόμα, γιατί πιστεύω ότι ο άνθρωπος όπου γης, μέσα στις νέες συνθήκες της αβεβαιότητας, όλο και περισσότερο θα έχει ανάγκη και θ’ αποζητά πιο στέρεες και δοκιμασμένες βάσεις για ν’ ακουμπήσει τη ζωή του και να σκεφτεί μήπως κάποιο λάθος έχει κάμει, μήπως αξίζει κάτι καλύτερο.
Εδώ ακριβώς πιστεύω ότι η Ελλάδα έχει, μπορεί και πρέπει να παίξει το ρόλο της. Ποιός άραγε μπορεί να της αμφισβητήσει τη φιλοσοφία, τη γλώσσα, την ιστορία της, τόσο στην αρχαία όσο και στην νεότερη εκδοχή τους; Ποιός άραγε αμφιβάλει ότι σ’ αυτά τα στέρεα θεμέλια πάτησε ο άνθρωπος για να βγει από τον Μεσαίωνα και να δημιουργήσει μια ελπιδοφόρα, μέχρι τα τώρα, νεωτερικότητα;
Φαντασθείτε τα αυτά να προσφέρονται στους διεθνείς ενδιαφερόμενους, στον τόπο που γεννήθηκαν, που διαδραματίστηκαν, που πρωτακούστηκαν.
Ενδιαφερόμενοι, ανά τον κόσμο, θα υπάρξουν πολλοί κι ενθουσιώδεις, όπως ο νεαρός από το Κιργιστάν και όπως τόσοι ελληνιστές που σπουδάζουν την Ελλάδα σε Γερμανικά ή Αγγλικά ή Αμερικάνικα Πανεπιστήμια.
Φαντασθείτε ένα εκπαιδευτικό Ίδρυμα ανώτατων σπουδών (μεταπτυχιακά, διδακτορικά, συνέδρια κ.ά.) στη φιλοσοφία, στη γλώσσα, στην ιστορία με εγκαταστάσεις π.χ. στους Δελφούς, στην Ολυμπία, στη Βεργίνα, που θα απευθύνεται στα πιο προικισμένα και ανήσυχα πνεύματα της Ελλάδας, αλλά κυρίως του εξωτερικού.
Φαντασθείτε ένα πρωτοπόρο Ίδρυμα σε αυτά τα γνωστικά πεδία, που θα αξιοποιεί ό,τι εκλεκτότερο δυναμικό έχουν τα ελληνικά Πανεπιστήμια και θα αποτελεί ταυτόχρονα πόλο έλξης της παγκόσμιας διανόησης και του σύγχρονου φιλοσοφικού προβληματισμού.
Φαντασθείτε πόσοι νέοι απόφοιτοι κάθε χρόνο, τέλειοι γνώστες των Ελληνικών και έμφορτοι ενθουσιασμού από τις γνώσεις και τα βιώματα των σπουδών τους, θα αποτελούν τους καλύτερους ανά τον κόσμο πρεσβευτές της Ελλάδας.
Φαντασθείτε, πιο πεζά αλλά όχι χωρίς ουσία, πόσα σημαντικά οικονομικά οφέλη θα έχουν οι περιοχές εγκατάστασης, αλλά και η χώρα συνολικά, από τα δίδακτρα και τη διαμονή τόσων ανθρώπων.
Δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι αρνητικό στην ιδέα αυτή, όπως και δεν μπορώ να καταλάβω γιατί δεν υλοποιείται, αφού ούτε μεγάλες δαπάνες απαιτεί, ούτε και κάποιο μεγάλο ρίσκο τη συνοδεύει.
(*) Δρ. Μηχανικός τ. Δ/ντής ΔΕΔΔΗΕ
Όλα τα δημοσιευμένα κείμενα της στήλης μπορείτε να τα βρείτε στο http://www.haniotika-nea.gr/author/koufakis/
