Χάγη – Οδός αμηχανίας ή αποσυμπίεσης;

Στη χρονική συγκυρία κυριαρχούν πολλά θέματα, το κυριότερο ο εμφύλιος στη Λιβύη ο οποίος αναβίωσε τα ελληνοτουρκικά, όσον αφορά τη διευθέτησή τους στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Εν προκειμένω ο κ. πρωθυπουργός σε συνέντευξή του σε Κυριακάτικη Εφημερίδα δήλωσε: «Θα πρέπει να πούμε καθαρά ότι αν δεν μπορούμε να τα βρούμε τότε θα πρέπει να συμφωνήσουμε, η μία διαφορά, που αναγνωρίζει η Ελλάδα, να εκδικαστεί… απ’ το Δ.Δ. της Χάγης… Αναφέρομαι στον ορισμό της υφαλοκρηπίδος και των θαλασσίων ζωνών… Θα πρέπει να είμαστε απολύτως σίγουροι ότι έχουμε το δίκιο με το μέρος μας… και έτοιμοι να δεχθούμε την τελική απόφαση». Υπ’ όψιν ότι η Χάγη είναι πολιτικό σώμα και όχι όργανο δικαίου.
Ο κ. Μητσοτάκης θεώρησε δεδομένο «ότι μια τέτοια πρωτοβουλία θα τύγχανε τη στήριξη των πολιτικών δυνάμεων». Η δήλωση στην περικοπή «ορισμό της υφαλοκρηπίδος και των θαλασσίων ζωνών», ερμηνεύεται ότι περιλαμβάνει τα χωρικά ύδατα που δεν ήσαν ποτέ διαπραγματεύσιμα. Η επέκτασή των μέχρι τα 12 ν.μ. είναι κυριαρχικό δικαίωμα με εφαρμογή της μέσης γραμμής με γειτνιάζοντα κράτη, που απέχουν λιγότερο από 12 ν.μ. Για τη δήλωση αντέδρασε η αντιπολίτευση, ζητώντας διόρθωση, που ανταποκρίθηκε ο κ. Μητσοτάκης. Μιλώντας σε δημοσιογράφους έκανε τη δήλωση, ότι αν πάμε στη Χάγη, το θέμα θα είναι για την υφαλοκρηπίδα και την Α.Ο.Ζ. αφαιρώντας απ’ την αρχική δήλωση τις “θαλάσσιες ζώνες”.
Η προσφυγή στη Χάγη δεν μπορεί να γίνει χωρίς προσχεδιασμένη, διαδικασία. Να έχουν ενεργοποιηθεί οι διερευνητικές επαφές, η επανέναρξη των Μ.Ο.Ε. και να ‘χει επέλθει αποκλιμάκωση της έντασης. Να έχει συμφωνηθεί η καταγραφή των σημείων σύγκλισης και αυτών της απόκλισης και η υπογραφή συνυποσχετικού. Αυτή η περίπτωση έχει ελάχιστες πιθανότητες, διότι βλέπουμε, ότι η ένταση αυξάνεται κλιμακούμενη αντί να αμβλύνεται.
Αν η Τουρκία δεχθεί τη Χάγη, θα θέσει θέμα γκρίζων ζωνών, αποστρατικοποίηση νήσων και “άλλα συναφή θέματα”. Αυτά τα “συναφή θέματα” τα δεχθήκαμε στο περιθώριο της διάσκεψης του ΝΑΤΟ το ’97 στο κοινό ανακοινωθέν της Μαδρίτης και στη Σύνοδο του Ελσίνκι το ’29, όπου αναγνωρίζαμε ότι η Τουρκία έχει “ζωτικά συμφέροντα” στο Αιγαίο, πέραν των “συνοριακών διαφορών”.
Αφού όπως λένε, «έχει φτάσει ο κόμπος στο χτένι», ας πάμε στη Χάγη. Πώς όμως θα πάμε, αν δεν έχουμε ενισχυθεί διαπραγματευτικά; Ποιο χώρο θα υπερασπιστούμε; Τι θα υποστηρίξουμε; Τα χωρικά ύδατα που δεν έχουμε επεκτείνει ή την Α.Ο.Ζ. που δεν έχουμε ανακηρύξει, ούτε οριοθετήσει; Εμείς έχουμε το πλεονέκτημα, διότι υπογράψαμε τη Συνθήκη του Μοντέγκο Μπέι, ενώ η Τουρκία όχι!
Υπάρχουν φωνές, που ισχυρίζονται ότι είναι ακόμα καιρός να προλάβουμε, υποστηρίζοντας τα κυριαρχικά μας δικαιώματα νοτίως της Κρήτης με μόνιμη παρουσία, ναυτικών δυνάμεων. Διότι αν οι Τούρκοι κάνουν πρώτοι έρευνες, εκεί που έχουν συμφωνήσει Α.Ο.Ζ. με τη Λιβύη, θα πάμε να τους διώξουμε; Δεν θα είμαστε ούτε θεσμικά κατοχυρωμένοι!
Πάντως η υπογραφή του East Med στο Ζάππειο είναι μεγάλο αγκάθι στα σχέδια της Τουρκίας. Εδώ δεν θα ‘μαστε μόνοι μας.