Δεν γνωρίζουμε ακόμα σε πόσο μεγάλο βαθμό επηρέασε τα παιδιά η οικονομική κρίση, αλλά και η πανδημία του COVID 19, σε μια κοινωνία που την διαπερνούσε ήδη η κρίση αξιών και μιας χαμένης ρότας, απέναντι στη ραγδαία εξέλιξη των πραγμάτων!
Αυτή η γενικότερη κρίση έχει μεν τις ρίζες της στις αρχέγονες και προγονικές εστίες, ωστόσο γίνεται ολοένα και πιο έντονη, καθώς διαβαίνει ο χρόνος, ο οποίος συνοδεύεται από την ταχέως διαδιδόμενη τεχνολογία. Ακούμε συχνά την μεταφορική φράση «άλλαξαν οι εποχές», αλίμονο αν δεν άλλαζαν! Ο άνθρωπος, νοήμον ον, εξελίξιμο, δεν μπορεί να υφίσταται αν δεν αλλάζει, αν δεν συμμορφώνεται με την εποχή, όπου: “Τα πάντα ρει, μηδέποτε κατά τ’ αυτό μένειν“, που σημαίνει, όλα είναι ρευστά και τίποτα δεν μένει το ίδιο, είπε ο μεγάλος Ηράκλειτος, τον 5, αιώνα π.Χ. Αυτό όλο, γεννάει ανασφάλεια, άγχος και πολλά ερωτηματικά για το τι « μέλλει γενέσθαι»!
Έτσι, λοιπόν, φτάσαμε σε μια εποχή όπου τίποτα δεν θεωρείται αυτονόητο, αλλά και τίποτα δεν είναι προβλέψιμο! Από τη μια στιγμή στην άλλα έρχονται τα πάνω κάτω, η ειρήνη στον κόσμο βάλλεται από παντού, η οικονομική ευμάρεια δεν είναι δεδομένη, αφού εξουσιάζεται ο κόσμος από τα μεγάλα συμφέροντα των ισχυρών της γης! « Θύματα» των καιρών είναι κυρίως τα παιδιά που καταπιέζονται να ακολουθήσουν μια πεπατημένη πορεία, ένα ανεκπλήρωτο όνειρο των γονιών τους, χειραγωγούνται από αυτούς, οδηγούνται σε μια ζωή γεμάτη στρες, ακολουθούν ένα σκληρό, πολλές φορές «εργασιακό» ωράριο, που υπερβαίνει τις δέκα ώρες το εικοσιτετράωρο!
Αρχίζουν, έτσι και γίνονται…. σοβαροί έφηβοι, προσομοιάζοντας τη ζωή τους με τη ζωή των ενήλικων! Αυτή η πραγματικότητα των εφήβων και των νέων εμπεριέχει και το στοιχείο της «κλεισούρας» στον εαυτό τους με μόνη παρηγοριά την πολύωρη ενασχόληση με την «τηλεζωή», δηλαδή, κυρίως» τα ηλεκτρονικά παίγνια! Με μια σούμα, αν υποθέσουμε ότι ένα παιδί πηγαίνει σχολείο, κατά μέσο όρο, έξι ώρες, δύο ώρες φροντιστήριο, δύο ώρες άλλες δράσεις, δύο ώρες μελέτη, δύο ώρες ηλεκτρονικά, φτάσαμε στο δεκατετράωρο! Απομένουν δέκα ώρες, οι οποίες θα πρέπει να περιλαμβάνουν ύπνο, χαλάρωση, συνεύρεση με γονείς κλπ. Δεν είναι μόνο ότι τα παιδιά και οι έφηβοι είναι οι πλέον σκληρά εργαζόμενοι, αλλά, πολλές φορές τους ανατίθενται ρόλοι που δεν συνάδουν με την ηλικία τους, ή που επιθυμούν οι γονείς να είναι όπως οι μεγαλύτεροι σε διάφορες εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής! Πρέπει να υπάρχουν διακριτοί ρόλοι ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας, στις υποχρεώσεις και τα καθήκοντα κάθε μέλους. Δεν μπορεί να γίνεται ισοπέδωση των πάντων, όπως για παράδειγμα στο λεξιλόγιο, στην παρακολούθηση ταινιών στην τηλεόραση ή σε άλλα μέσα, στην συζήτηση ενός θέματος, στο ντύσιμο και γενικότερα στην επικοινωνία και στις σχέσεις μεταξύ ανήλικων και ενήλικων. Σήμερα οι ρόλοι αυτοί έχουν αντιστραφεί, δηλαδή, στους μικρούς επιβάλλεται να επιθυμούν να γίνουν μεγάλοι, ενώ οι μεγάλοι επιθυμούν να ήταν πάντα παιδιά! Αυτά που λέγονται από γονείς, κατά κόρον, είναι οι φράσεις: « Αγόρι μου ή «κορίτσι μου, σε υπερθετικό βαθμό, σε παιδιά οχτώ και δέκα χρονών! Καλλιεργείται έτσι η ψευδαίσθηση ότι το παιδί μπορεί πια να ανταπεξέλθει, σαν μεγάλος, στις δυσκολίες της ζωής και αναλαμβάνει, πολλές φορές το ρόλο του αρχηγού της οικογένειας!
Τα παιδιά έχουν δικαιώματα, αλλά και υποχρεώσεις στο βαθμό που μπορούν να ανταποκριθούν, αναλόγως με τις ικανότητες και με το οικογενειακό περιβάλλον! Δεν θα πρέπει να καταπιέζονται για να ασκούν καθήκοντα των ενήλικων μελών, αλλά και ταυτόχρονα να μην καταπατώνται, με διάφορους τρόπους, τα δικαιώματά τους! Φυσικά, ούτε να παρουσιάζεται ο κόσμος ιδανικός, με απέραντα λουλουδένια λιβάδια ή αντίθετα να βομβαρδίζονται από τις εικόνες ενός σκληρού κόσμου γεμάτο βία και εκμετάλλευση του ανθρώπου από τον ίδιο τον άνθρωπο!
Το ολέθριο λάθος που γίνεται, είναι, κατά τη γνώμη μας, η κοινωνία μας να παράγει σοφούς «ενήλικες», με διχασμένη προσωπικότητα, με μια σύγχυση ρόλων και να αναπτύσσονται, αυτό που θα λέγαμε στην λαϊκή μας γλώσσα, παιδιά «μικρομέγαλα»!