Χαμηλές πτήσεις στο κέντρο της πόλης

1 από 17

O εκκωφαντικός θόρυβος από τις εξατμίσεις, η μυρωδιά καμένου ελαστικού και λαδιού, η εκπληκτική ατμόσφαιρα που είχαν δημιουργήσει χιλιάδες θεατές που παραληρούσαν από το θέαμα σε κάθε πέρασμα των αγωνιστικών αυτοκινήτων, που για πρώτη φορά έβλεπαν, συνθέτουν το σκηνικό του πιο διάσημου – μοναδικού και ανεπανάληπτου σιρκουί αυτοκινήτων που γνώρισαν ποτέ τα Χανιά…
Γυρίζουμε, λοιπόν, 44 χρόνια πίσω και ξαναθυμόμαστε τον αγώνα που ξεσήκωσε ολόκληρη την Κρήτη. Το ημερολόγιο έγραφε Κυριακή 21 Ιουλίου 1971, ημερομηνία που έμελλε να μείνει χαραγμένη σε όσους είχαν την τύχη (μεταξύ αυτών και ο υπογράφων) να παρακολουθήσουν το σιρκουί ταχύτητας που διεξήχθη για μια και μοναδική φορά στην πόλη των Χανίων. Ηδη από το απόγευμα του Σαββάτου τα Χανιά γνώριζαν για πρώτη φορά τον ξέφρενο ρυθμό που δημιουργεί ένας πραγματικός αγώνας ταχύτητας. Η διαδρομή του αγώνα είχε στηθεί από νωρίς, με τις δεκάδες αχυρόμπαλες, τις σημαίες, τα πανώ, να δημιουργούν μια πολεμική ατμόσφαιρα και να προϊδεάζουν τον κόσμο για το τι πρόκειται να ακολουθήσει. Από νωρίς το πρωί της Κυριακής επικρατούσε το αδιαχώρητο. Ο κόσμος κρεμόταν κυριολεκτικά από τα μπαλκόνια και τις ταράτσες, ενώ πάνω στις μάντρες και μέσα στις αυλές δεν έπεφτε καρφίτσα. Μόνο στα πεζοδρόμια είχε λίγο κόσμο γιατί φοβόντουσαν ατυχήματα. Η αγωνία και η περιέργεια που ήταν ζωγραφισμένες στα πρόσωπα των χιλιάδων θεατών, μαρτυρούσαν ότι η πόλη είχε μπει για τα καλά στο πνεύμα της ημέρας. Ολα τα μεγάλα ονόματα της εποχής ήταν εδώ…

Ο αγώνας
Από τα δοκιμαστικά φάνηκε ότι η θηριώδης Corvette του Πεσμαζόγλου ήταν το φαβορί για τη νίκη. Από κοντά ο “γαμπρός” του Τζόνυ ο Σιρόκο (Τάσος Λιβιεράτος) με την Alpine Renault και αμέσως μετά οι “Μαύρος” (Γιάννης Μεϊμαρίδης) με Alfa Romeo GTAm και Φωτιάδης με Alfa Romeo GTA. Ο Σπύρος Τσινιβίδης με τη BMW δεν έκανε δοκιμαστικό γύρο εξαιτίας ενός σπασμένου ημιαξονίου. Αλλά και ο κινητήρας είχε σπάσει την προηγούμενη μέρα στην ανάβαση Ομαλού και οι μηχανικοί του  τον είχαν αντικαταστήσει με έναν νορμάλ. Ο Νίκος Καπετανάκης με το πρωτότυπο Crossle BMW, το πρώτο σπορ ρέισινγκ αυτοκίνητο που ήρθε στην Ελλάδα, αντιμετώπιζε συνεχώς προβλήματα… νεότητας.
Με τη φιλαρμονική ορχήστρα του Δήμου άρχισε ο αγώνας στις 10 το πρωί, με την πρώτη μισή ώρα του αγώνα να είναι γεμάτη από εναλλαγές στην πρώτη θέση. Αρχικά ο “Μαύρος”, έχοντας τον καλύτερο γύρο των δοκιμαστικών, πετάχτηκε μπροστά, αλλά σε έναν μόνο γύρο ο Γιώργος Μοσχούς με τη BMW “ελεκτρόνικα” τον πέρασε, ακολουθούμενος από τον Πεσμαζόγλου. Ο Μοσχούς, νικητής στο προηγούμενο σιρκουί της Κέρκυρα, οδήγησε την κούρσα για 30 λεπτά περίπου πριν εγκαταλείψει από σπασμένη τροχαλία νερού. Αν δεν συνέβαινε αυτό, η πρωτοπορία της BMW ήταν αδύνατο να καλυφθεί κάτω από κανονικές συνθήκες. Πριν εγκαταλείψει όμως πίσω από τη BMW και τη Corvette γινόταν σφαγή για την τρίτη θέση, ανάμεσα στον “Σιρόκο”, τον εκπληκτικό “Αστερίξ” (Άρης Λουμίδης) και τον “Μαύρο”. (Σημ.: Ποιος θα το φανταζόταν ότι 39 μέρες μετά, στο σιρκουί της Ρόδου ο “Μαύρος” θα έχανε τη ζωή του και αυτό ήταν ο λόγος που σταμάτησαν οι αγώνες ταχύτητας μέσα στις πόλεις, αφού οι δρόμοι δεν προσέφεραν καμία ασφάλεια σε οδηγούς και θεατές). Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα σε 5 – 6 γύρους το αυτοκίνητο του “Μαύρου” ήταν από πρώτο, πέμπτο και χαρακτηριστικότερο το ότι έχανε έδαφος. Φυσικά ο οδηγός μπορεί να έκρινε ότι δεν θα ήταν άσχημο να περιμένει και αν δεν υπήρχε αυτή η τακτική, εκ των υστέρων απεδείχθη σωστή.
Αλλά το χαμένο έδαφος ήταν πολύ για να δικαιολογεί μια τέτοια τακτική, τουλάχιστον έναντι του Μοσχού, οπότε μάλλον δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Στο τέλος του αγώνα ο “Μαύρος” είπε ότι του είχαν τοποθετήσει πίσω καινούργια τακάκια, λίγο πριν την αρχή και ήταν αδύνατο να πάει γρήγορα, σαν δεν τα “δούλευε” λίγο. Πράγματι οι γύροι του άρχισαν να βελτιώνονται, ενώ συγχρόνως δούλεψε και η τύχη. Εμεινε ο Μοσχούς, άρχισαν να μη “δουλεύουν” τα φρένα του “Αστερίξ” και μπήκε στα πιτς ο “Σιρόκο” από κιβώτιο ταχυτήτων. Ο Γιάννης Μεϊμαρίδης βρέθηκε ξαφνικά δεύτερος με τον Πεσμαζόγλου μπροστά του. Η επίθεση που είχε αρχίσει συνεχίστηκε πιο λυσσασμένη και η GTAm την Corvette με συχνότητα 3-4 δευτερολέπτων τον γύρο. Η διαφορά από 30 δευτερόλεπτα που ήταν στην αρχή, έγινε 10 και η απόσταση από τον Τζόνι θα είχε καλυφθεί αν λάβουμε τον ρυθμό με τον οποίο οδηγούσε ο “Μαύρος”. Ομως πέντε λεπτά πριν συμπληρωθεί μισό μέρος του αγώνα, έσπασε η ντίζα του γκαζιού και μια θαυμάσια κούρσα αυτοκινήτου και οδηγού τελείωσε άδοξα. Ετσι στη μέση του αγώνα οι δύο πρώτοι οδηγοί που οδηγούσαν τον αγώνα, ήταν ένας παλαίμαχος και ένας φέρελπις. Ο Τζόνι με τη “στρίγγλα” είχε πάρει “κεφάλι”, ενώ πίσω του βρισκόταν ο “Αστερίξ” με Porsche 911. Τρίτος είχε περάσει ο Σπύρος Τσινιβίδης με την αδύναμη “μπέμπα” 2002 ti, ενώ ακολουθούσαν “Σιρόκο”, Φωτιάδης, Παύλος Μαδεντζής, Ανέστης, Καλύμνιος και οι υπόλοιποι. Οταν ο “Αστερίξ” άρχισε να ενοχλεί τον Τζόνι, τα φρένα της Porsche παραζεστάθηκαν, δικαίως, αφού η 911 ήταν εντελώς νορμάλ. Ετσι έπειτα από 33 γύρους και μέση ωριαία ταχύτητα 87.852 χλμ./ώρα, η καρώ σημαία του τερματισμού πέφτει μπροστά από τον  Πεσμαζόγλου, ο οποίος σημείωσε και τον ταχύτερο γύρο με χρόνο 2.36,5.
Στη δεύτερη θέση τερμάτισε ο “Αστερίξ” 33 γύρους / 87.586 μέση ωριαία και τ.γ 2.40.07. Ο Σπύρος Τσινιβίδης ήταν τρίτος, 33 γύρους/86.864 μέση ωριαία και τ.γ. 2.41,7. Ακολούθησαν ο Ανέστης (Porsche), Καλύμνιος (BMW), “Σιρόκο” (Alpine)… Οπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων πέντε αυτοκίνητα ήταν σε θέση να πολεμήσουν. Τα τέσσερα από αυτά έχασαν έδαφος ή έμειναν για διαφόρους λόγους πριν από τον Μοσχού ή μετά και το μόνο που απέμεινε ήταν η Corvette που κέρδισε άνετα  τον αγώνα. Τα τέσσερα αυτοκίνητα ήταν οι δύο Alfa Romeo GTAm και GTA των “Μαύρου”, Φωτιάδη, η Alpine του “Σιρόκο” και η Porsche του “Αστερίξ”…

Το τέλος των αγώνων μέσα στις πόλεις
Στα τέλη της δεκαετίας του ’60 μέχρι και το 1971 πολλές πόλεις της Ελλάδος όπως Κέρκυρα, Ρόδος, Αθήνα (Ν. Σμύρνη) και Χανιά φιλοξενούσαν αγώνες ταχύτητος τα λεγόμενα ως γνωστό σιρκουί. Ομως όταν τον Οκτώβριο του 1971 στο σιρκουί της Ρόδου οι αγώνες αυτοί δέχτηκαν χτύπημα με τον θάνατο του Γιάννη Μεϊμαρίδη “Μαύρος”. Τα συντρίμμια της Alfa Romeo GTAm παρέσυραν στον θάνατο και τα σιρκουί πόλης της Ρόδου και της Κέρκυρας, που από τότε απαγορεύτηκαν.
Πολλά από τα στοιχεία του ρεπορτάζ τα συγκεντρώσαμε μέσα από το αρχείο των “Χανιώτικων νέων” και από το περιοδικό των “4 Τροχών” του 1971 καθώς επίσης από το βιβλίο του Διονύση Λιβέρη “Η ιστορία των αγώνων αυτοκινήτου στην Ελλάδα 1896 – 1973”, Τόμος Α’. Πολλές δε από τις φωτογραφίες που δημοσιεύουμε βλέπουν για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας. Να σημειώσουμε ότι αυτές διασώθηκαν και δόθηκαν  στον υπογράφοντα από τον αείμνηστο συνεργάτη της εφημερίδας μας Βασίλη Μιχελιουδάκη, ο οποίος να σημειωθεί στον αγώνα του 1971 ήταν μέλος της οργανωτικής επιτροπής.

ΣΗΜ.: Ο Σύλλογος Ιδιοκτητών Παλαιού Αυτοκινήτου Κρήτης (Σ.Ι.Π.Α.Κ.) είχε προγραμματίσει για αύριο να πραγματοποιήσει στους κεντρικούς δρόμους της πόλης μας, για 7η χρονιά, την αναβίωση του Σιρκουί. Ομως λόγω των πολιτικών εξελίξεων ο αγώνας αναβάλλεται.