Είχα να επισκεφθώ την Κρήτη μια δεκαετία περίπου και αποφασίζω να την ξαναανακαλύψω. Μετά από μια εβδομάδα περιήγησης στο νησί και έχοντας καλύψει 1.500 χιλιόμετρα με το αυτοκίνητο, η Κρήτη πάντα θα παραμένει ένα ανεξερεύνητο νησί.
Παίρνω το ημερήσιο καράβι από τον Πειραιά με προορισμό τη Σούδα και μετά από ένα 24ωρο στο Ρέθυμνο, στα Χανιά πλέον. Επόμενο πρωί κάνω την πρώτη βόλτα στη Χαλέπα, την ιστορική αρχοντική συνοικία των Χανίων με τα αρχοντικά, που ήταν πρεσβείες των ξένων χωρών, μπαίνω στη ρώσικου ρυθμού εκκλησία της Αγίας Μαρίας Μαγδαληνής στον όμορφο Κήπο της Βασιλόπαιδος Μαρίας. Βλέπω το σπίτι του Ελευθερίου Βενιζέλου, που σήμερα έχει γίνει μουσείο, το άγαλμά του απέναντι στην πλατεία, το Ιδρυμα Μελετών και δίπλα στην οικία του, ένα άλλο αρχοντικό, εγκαταλελειμμένο, με μεγάλη αυλή και φοίνικες. Ανεβαίνω για τον Προφήτη Ηλία και τους Τάφους των Βενιζέλων, έχοντας θέα όλα τα Χανιά. Βλέποντας πεντακάθαρα το παλιό λιμάνι και τον Φάρο, εικόνα σαν καρτ ποστάλ. Βλέπω το άγαλμα του ήρωα Σπ. Καγιαλέ με τη σημαία και περπατώ στο πάρκο του Προφήτη Ηλία ανάμεσα στα πεύκα. Μετά κάθομαι για καφέ και τρώω το φημισμένο “ζουμερό” σε μαγαζί κοντά στους τάφους των Βενιζέλων, σαν σοκολατόπιτα, έχοντας θέα από το μπαλκόνι όλα τα Χανιά.
Πάω Κουνουπιδιανά, βλέπω το Πολυτεχνείο Κρήτης και το Κολυμβητήριο, πάω στον Καλαθά, μια παραλία που έχω βουτήξει πολλές φορές παλαιότερα και στον Σταυρό, εκεί που παλαιότερα είχε γυριστεί η ταινία Ζορμπάς, ενώ πιο κάτω χωρίς να προλάβω να πάω μου προτείνουν την παραλία Σεϊτάν, που είναι σαν πισίνα.
Αφήνω το Ακρωτήρι και φεύγω για το Ελαφονήσι, σε έναν δύσκολο δρόμο ανάμεσα από χωριά και τούνελ, δίπλα στο βουνό. Φθάνω στο Ελαφονήσι αργά το απόγευμα και αν με πολύ κόσμο, τα νερά τιρκουάζ σαν πισίνα και περπατώ κατά μήκος της παραλίας, μια από τις ομορφότερες στην Ελλάδα. Επειτα, χωρίς να προλάβω να κάτω μια δεύτερη βουτιά στο Κεδρόδασος λίγο πιο κάτω, πριν νυχτώσει πάω Παλαιόχωρα, περπατάω στον πεζόδρομο και τον παραλιακό της, φτάνω σε ένα μαγαζί που μπροστά του έχει μια υπέροχη μικρή παραλία, όπου κάθομαι και τρώω κρητικό φαγητό και πίνω νερό Σαμαριά, κλείνοντας με πολλές τοπικές τσικουδιές.
Επιστροφή βράδυ πίσω για τα Χανιά και επόμενο πρωί αρκετά νωρίς, πριν τον πολύ κόσμο, κατεβαίνω από τη Χάληδων προς το παλιό λιμάνι. Σταματώ να προσκυνήσω στον Μητροπολιτικό Ναό και στην Παναγία την Τριμάρτυρη, με την πλατεία μπροστά και τα ωραία καφέ, περνάω μπροστά από το αρχαιολογικό μουσείο των Χανίων και θαυμάζω το ιστορικό κτήριο που στεγάζεται, βλέπω μπροστά στο παλιό λιμάνι το Γιαλί Τζαμισί, που είχε εικαστική έκθεση, τα Νεώρια και το Μεγάλο Αρσενάλι, με τη Σχολή Αρχιτεκτονικής, το παλιό Νεώριο που σήμερα έχει γίνει ο Ιστιοπλοϊκός Ομιλος, με μουσείο και καφέ και απέναντι ο αιγυπτιακός Φάρος που έχει δεσπόζουσα θέση στο παλιό λιμάνι.
Φεύγω για Κίσαμο γιατί ίσα που προλαβαίνω να πάρω το καραβάκι για Γραμβούσα και Μπάλο και χωρίς να προλάβω αυτή τη φορά να κάνω βουτιά στα Φαλάσαρνα, που βρίσκονται λίγο πιο πέρα. Μετά από μία ώρα φθάνω στο νησάκι της Γραμβούσας, βλέποντας έξω από την παραλία ένα ναυαγισμένο πλοίο. Κάνω την πρώτη βουτιά στα απίστευτα νερά αυτής της μικρής παραλίας, γαλαζοπράσινα. Απέναντι ένα εκκλησάκι και πιο πάνω ένα μονοπάτι που σε πάει στην κορυφή και στο θρυλικό κάστρο της Γραμβούσας, εκεί όπου έδιναν μάχη οι πειρατές να το κερδίσουν. Η παραλία μόνο με πεύκα, κέδρους και αρμυρίκια για σκιά σε κάνει να θέλεις να παραμείνεις εκεί για πολύ. Επόμενη στάση μετά από λίγο ο Μπάλος και καθώς βουτώ στη μικρή παραλία με τα γαλαζοπράσινα νερά δίπλα εκεί που σε αφήνουν οι λάντζες, περπατάω τη λιμνοθάλασσα του Μπάλου με τα ζεστά της νερά ως την άκρη και βουτώ στη μέση της, εκεί που δεν είναι τόσο ρηχά όσο στην άκρη. Καρτ ποστάλ η εικόνα του Μπάλου και φεύγω πίσω με το καραβάκι και αφού περνάμε ανάμεσα από κάθετα βράχια, επιστροφή Κίσαμο και μετά Χανιά.
Επόμενο πρωί κάνω βόλτα στην ιστορική Δημοτική Αγορά στο κέντρο των Χανίων, με τα ψαράδικα, τα τυριά και τα παραδοσιακά προϊόντα. Κατεβαίνω προς το παλιό λιμάνι και την Ακτή Κουντουριώτη, που στην άκρη βρίσκεται το Ναυτικό Μουσείο. Χάνομαι στα στενά της παλιάς πόλης, στην οδό Αγγέλου, στην Αντ. Γάμπα, στη Θεοτοκοπούλου, στη Θεοφάνους, Ζαμπελίου Σπυρίδωνος, ανάμεσα στα μαγαζιά και τα ιστορικά ξενοδοχεία.
Μάλιστα ανακαλύπτω ένα Ιερό μέσα σε ένα μαγαζί με τουριστικά. Από την Ιωσήφ Σήφακα πάω προς τα παλιά Τείχη και τα παραδοσιακά Μαχαιράδικα, όπως του Αρμένη και τα υπόλοιπα, δίπλα σε παλιά κτήρια. Φεύγω από το Κέντρο με κατεύθυνση τις Βρύσες και μετά τη Χώρα των Σφακίων, συναντώ στον δρόμο μου το πολεμικό μουσείο και μετά από αλλεπάλληλες στροφές με θέα τη θάλασσα, μπαίνω στη Χώρα των Σφακίων, κάθομαι στα μαγαζάκια μπροστά στην παραλία, δοκιμάζω παραδοσιακή σφακιανή πίτα με τυρί και μέλι και πίνω την τοπική πορτοκαλάδα Γεράνι. Μπροστά στην παραλία βλέπω τα θαλάσσια ταξί να πηγαίνουν στο Λουτρό, εκεί που δεν έχει αυτοκίνητα ή άλλη πρόσβαση, ένα μοναδικό μέρος, όπως και τα κοντινά Αγ. Ρούμελη και Αγ. Παύλο. Φεύγω από τα Σφακιά αντικρίζοντας την τρυπημένη από σφαίρες πινακίδα και αφού περάσω τον Αγ. Νεκτάριο, φθάνω στο Φραγκοκάστελο. Βλέπω τον βενετσιάνικο Λέοντα πάνω από την κεντρική πύλη του κάστρου, διαβάζω για τις μάχες που έγιναν εκεί και το αίμα πολεμιστών που χύθηκε. Θυμήθηκα τον μύθο με τους Δροσουλίτες να βγαίνουν μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, σαν σκιές των πολεμιστών και κάνω βουτιά στην όμορφη αμμουδερή παραλία μπροστά από το Φραγκοκάστελο.
Επόμενη στάση λίγο πιο πέρα στην Ορθή Άμμο, με τους αμμόλοφους, μια πολύ όμορφη παραλία. Επιστροφή μετά τις βουτιές στο Λιβυκό, στο κέντρο των Χανίων και την οδό Εμ. Τζανακάκη με τα νεοκλασικά, το Μέγαρο Μανούσακα και φεύγω για την Αγία Μαρίνα με τα beach bar, τα τουριστικά μαγαζιά και τα πολυτελή ξενοδοχεία και φθάνω Πλατανιά και κάθομαι για φαγητό σε έναν παλιό νερόμυλο και στην υπέροχη αυλή του, με ιδιαίτερη αισθητική, σε ένα από τα καλύτερα εστιατόρια της Κρήτης.
Επόμενο πρωί κάνω βόλτα στο παλιό λιμάνι των Χανίων και πίνω καφέ στην Τομπάζη, έχοντας ως θέα τον Φάρο και όλο το παλιό λιμάνι. Πάω στη Δημοτική Αγορά να ψωνίσω μαλλοτήρα, Κουμ Καπί και Ανατολική Τάφρο και κάνω βόλτα στον Δημοτικό Κήπο, με το ιστορικό καφέ Κήπος του 1870.
Έπειτα πάω για βουτιά στο Μαράθι στο Ακρωτήρι με τα καθαρά νερά και μετά για λίγο στο Λουτράκι, με τις ξαπλώστρες στο γρασίδι. Τελευταίο βράδυ, χωρίς να προλάβω να επισκεφθώ τη Γαύδο, κάνω βόλτα στο φωτισμένο παλιό λιμάνι, χάνομαι στα στενάκια και πίνω τσικουδιά, τρώγοντας ντάκο και κρητική γραβιέρα και ακούγοντας κρητική μουσική, κρατώντας τις καλύτερες αναμνήσεις από μια εβδομάδα στην Κρήτη, με τις τόσες εικόνες σε αυτό το μοναδικό μέρος.
*Ο Νεκτάριος Καλαντζής είναι οικονομολόγος, κοινωνιολόγος, δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Παλλήνης
