Πώς είναι να ζεις στον Νότιο Πόλο της Γης; Στο ερώτηµα αυτό θα επιχειρήσουν να δώσουν απαντήσεις δύο ερευνήτριες από το Πολυτεχνείο Κρήτης, οι οποίες είναι οι πρώτες γυναίκες επιστήµονες από την Ελλάδα που θα συµµετέχουν σε επιστηµονική αποστολή στην Ανταρκτική.
Η διαβίωση σε ακραία περιβάλλοντα είναι ένα από τα αντικείµενα που θα διερευνήσουν!
Πρόκειται για την Χριστίνα Μπαλωµενάκη και την Εύχαρις Γουρουντή, οι οποίες αναχωρούν το Σάββατο 21 ∆εκεµβρίου από την Ελλάδα και θα φιλοξενηθούν στη Βουλγαρική βάση στην Ανταρκτική, στη νήσο Λίβινγκστον.
Μάλιστα, είναι η πρώτη φορά που Ελληνίδες ερευνήτριες συµµετέχουν σε αποστολή στην Ανταρκτική. Σκοπός τους είναι να µελετήσουν, µεταξύ άλλων, τις επιπτώσεις από τη διαβίωση για µεγάλο διάστηµα των επιστηµόνων µέσα σε ερευνητικό σταθµό και να υλοποιήσουν πειράµατα για τη µείωση του στρες. Επίσης, θα διερευνηθεί η δυνατότητα δηµιουργίας ελληνικής βάσης στην Ανταρκτική.
Η ελληνική αποστολή διοργανώνεται από την Ελληνική Εταιρία Πολικών Ζωνών (ΕΛΕΠΟΖ) σε συνεργασία µε το Εργαστήριο Μεταβαλλόµενων Ευφυών Περιβαλλόντων (TUC TIE Lab ) της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Οι δύο ερευνήτριες είναι απόφοιτες της Σχολής Αρχιτεκτόνων και ενεργά µέλη της επιστηµονικής οµάδας του Εργαστηρίου.
Επιστηµονικοί υπεύθυνοι από τη µεριά του Πολυτεχνείου, είναι ο διευθυντής του Εργαστηρίου Μεταβαλλόµενων Ευφυών Περιβαλλόντων, αντιπρύτανης Έρευνας και Καινοτοµίας, καθηγητής Κωνσταντίνος-Αλκέτας Ουγγρίνης και η Αρχιτέκτων-Μηχανικός ΑΠΘ, MSc MIT – Massachusetts Institute of Technology, υπεύθυνη σχεδιασµού και διαχείρισης των ερευνητικών προγραµµάτων του Εργαστηρίου TUC TIE Lab, Μαριάνθη Λιάπη.
Οπως µας λέει ο κ. Ουγγρίνης, στο Εργαστήριο πραγµατοποιείται έρευνα για τη διαβίωση σε ακραία περιβάλλοντα µε τις ερευνήτριες να συµµετέχουν σε δύο οµάδες:
Η Χριστίνα Μπαλωµενάκη είναι αρχιτέκτονας μηχανικός, απόφοιτος του Πολυτεχνείου Κρήτης και συντονίστρια της ομάδας Διαστημικής Αρχιτεκτονικής και Κατοίκησης Ακραίων Περιβαλλόντων του Εργαστηρίου Μεταβαλλόμενων και Ευφυών Περιβαλλόντων (TUC TIE Lab) της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πολυτεχνείου Κρήτης, η οποία ασχολείται με ζητήματα συνθηκών κατοίκησης σε ακραία περιβάλλοντα. Επιπλέον, μελετά την ποσοτικοποίηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών των ενδιαιτημάτων αυτών των περιβαλλόντων, εξετάζοντας πώς αυτά μπορούν να υποστηρίξουν και να ενισχύσουν θετικά την ανθρώπινη δραστηριότητα και αλληλεπίδραση.
Στην Ανταρκτική, στο πλαίσιο της αποστολής θα υλοποιήσει πείραμα με αντικείμενο την εφαρμογή οπτικοακουστικού συστήματος «για τον μετριασμό των ψυχολογικών επιπτώσεων από μακρά παραμονή σε περιορισμένα περιβάλλοντα».
Το αντικείμενο έρευνας ανήκει στο σύγχρονο πεδίο της Νευροαρχιτεκτονικής, της σύνδεσης δηλαδή της Αρχιτεκτονικής και της Νευροεπιστήμης, που εξετάζει την επιρροή του χώρου στην ανθρώπινη ψυχολογία και διάθεση. Το εργαστήριο Μεταβαλλόμενων Ευφυών Περιβαλλόντων (TUC TIE Lab) του Πολυτεχνείου Κρήτης είναι το πρώτο που δραστηριοποιήθηκε σε αυτό το ερευνητικό πεδίο από το 2012.
Ειδικά στα ακραία περιβάλλοντα, όπως αυτό της Ανταρκτικής, η συγκεκριμένη ερευνητική κατεύθυνση έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς η διατήρηση της ψυχολογικής σταθερότητας των ανθρώπων που συμμετέχουν στις αποστολές παίζει κρίσιμο ρόλο, τόσο στην ασφάλειά τους, όσο και στην επιτυχία της αποστολής γενικότερα. Στη συγκεκριμένη ερευνητική προσπάθεια, πρωταρχικός στόχος του πειράματος είναι η ενίσχυση της ψυχολογικής και συναισθηματικής ευεξίας των ατόμων που βρίσκονται για παρατεταμένες περιόδους σε περιορισμένους χώρους και ακραία περιβάλλοντα.
Η Εύχαρις Γουρουντή είναι αρχιτέκτονας-µηχανικός και ερευνήτρια του εργαστηρίου Μεταβαλλόµενων Ευφυών Περιβαλλόντων (TUC TIE Lab) του Πολυτεχνείου Κρήτης. Στο πλαίσιο των ερευνητικών της δραστηριοτήτων στο TUC TIE Lab έχει συμμετάσχει σε διεπιστημονικά προγράμματα που συνδυάζουν την αρχιτεκτονική, την τεχνολογία, την εκπαίδευση και τον πολιτισμό. Η έρευνά της επικεντρώνεται στο συμμετοχικό σχεδιασμό και τις ψηφιακές τεχνολογίες (Participatory Design & Digital Fabrication), καθώς και στην ανάπτυξη συμμετοχικών εργαλείων για την επίτευξη χωρικής εργονομίας με τις μεγαλύτερες δυνατές διαστάσεις συμπερίληψης. Με εξειδίκευση στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό και με επίκεντρο τον χρήστη (User-Centered Design), επικεντρώνεται στη δημιουργία χώρων που βελτιώνουν την καθημερινότητα και διευκολύνουν την ανθρώπινη αλληλεπίδραση.
Χρησιμοποιώντας καλές πρακτικές από την αρχιτεκτονική και τον συμμετοχικό σχεδιασμό, στόχος της είναι να προτείνει τις χωρικές διατάξεις και τα περιβαλλοντικά στοιχεία που θα διασφαλίσουν στο εσωτερικό ενός ερευνητικού σταθμού, για παράδειγμα, βέλτιστες συνθήκες διαβίωσης και κατά συνέπεια τη σωματική και ψυχολογική άνεση των ανθρώπων που ζουν και εργάζονται απομονωμένοι, σε συνθήκες εγκλεισμού.
Η συγκεκριμένη ερευνητική προσέγγιση περιλαμβάνει τη διερεύνηση της χωρικής αντίληψης και της αλληλεπίδρασης των ανθρώπων που ζουν στο σταθμό φιλοξενίας στην Ανταρκτική με το περιβάλλον τους, μέσα από βιωματικά εργαστήρια συμμετοχικού σχεδιασμού με βάση την ανάλυση της δραστηριότητάς τους (activity based design), μέσα από ερωτηματολόγια, συνεντεύξεις και πρωτόκολλα παρατήρησης.
Η συγκεκριμένη έρευνα ανήκει στο ευρύτερο πλαίσιο βελτίωσης της ολοκληρωμένης μεθοδολογίας συμμετοχικού σχεδιασμού για τη σχεδίαση προσαρμοστικών καταλυμάτων σε ακραία περιβάλλοντα που έχει αναπτύξει το εργαστήριο Μεταβαλλόμενων Ευφυών Περιβαλλόντων (TUC TIE Lab) του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Σηµειώνεται ότι έχει συγκροτηθεί οµάδα υποστήριξης στην οποία συµµετέχουν οι: Μάριος Αντωνακάκης (Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Υπολογιστών, MSc, PhD, Επιστηµονικός Συνεργάτης Display Lab, Πολυτεχνείο Κρήτης), Κύνθια Χαµηλοθώρη (Αρχιτέκτων-Μηχανικός ΠΚ, MSc, PhD, Επίκουρη Καθηγήτρια Human-Technology Interaction group, Eindhoven University of Technology), Ιάσονας Πατεράκης (Αρχιτέκτων-Μηχανικός ΠΚ, MSc, PhD Candidate, University of California, Santa Barbara), Νεφέλη Μανουδάκη (Αρχιτέκτων-Μηχανικός ΠΚ, MSc, PhD Candidate, University of California, Santa Barbara), Μάριος Χριστουλάκης (Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Υπολογιστών, MSc, PhD Candidate, Ερευνητής TUC TIE Lab, Πολυτεχνείο Κρήτης), Μάριος Ιωαννίδης (Πληροφορικός, MSc, PhD Candidate Πανεπιστήµιο Αιγαίου, Ερευνητής TUC TIE Lab, Πολυτεχνείο Κρήτης), Χρήστος Ιβόπουλος (Αρχιτέκτων-Μηχανικός ΠΚ, Ερευνητής TUC TIE Lab, Πολυτεχνείο Κρήτης), Κλέα Μπινιάκου (Φοιτήτρια επί πτυχίω, Ερευνήτρια TUC TIE Lab, Αρχιτεκτονική Σχολή, Πολυτεχνείο Κρήτης), Αργυρώ Τσιλιά (Φοιτήτρια επί πτυχίω, Ερευνήτρια TUC TIE Lab, Αρχιτεκτονική Σχολή, Πολυτεχνείο Κρήτης), Ισµήνη Χρυσοχόου (Αρχιτέκτων-Μηχανικός ∆ΠΘ, MSc, Ερευνήτρια TUC TIE Lab, Πολυτεχνείο Κρήτης), Θοδωρής Παρασκάκης (Εικαστικός-Γραφίστας-Εκπαιδευτικός, Ερευνητής TUC TIE Lab, Πολυτεχνείο Κρήτης).
ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Χθες, τις δύο ερευνήτριες υποδέχτηκε χθες η υφυπουργός Ανάπτυξης Ζωή Ράπτη.
Στη συνάντηση παραβρέθηκε ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Πολικών Ζωνών Συµεών Κωνσταντινίδης, καθώς µε πρωτοβουλία της ΕΛΕΠΟΖ οργανώνεται η αποστολή των δυο ερευνητριών. Η αποστολή πραγµατοποιείται χάρη στη χορηγία της Ναυτιλιακής Εταιρίας Laskaridis Shipping Company Ltd και η ΕΛΕΠΟΖ έχει ξεκινήσει στενή συνεργασία µε το Βουλγαρικό Ινστιτούτο Ανταρκτικής, το οποίο προσέφερε πολύτιµη βοήθεια. Η κα Ράπτη τόνισε, σε δηλώσεις της, ότι «στο Υπουργείο Ανάπτυξης στηρίζουµε αυτές τις πρωτοβουλίες» και συµπλήρωσε ότι η Ελληνική Πρεσβεία στο Μπουένος Άιρες θα υποδεχθεί και θα συνδράµει τις ερευνήτριές µας κατά τη διέλευση και σύντοµη παραµονή τους στην Αργεντινή».
