2ο Γυμνάσιο Ελευθερίου Βενιζέλου και 6ο Γυμνάσιο Χανίων συμμετείχαν σε περιβαλλοντικό συνέδριο
Βασιλεύουσα! Η Πόλη των πόλεων η κυρία του Βοσπόρου, η καρδιά και η ελπίδα των νεοελλήνων! Ανεπανάληπτες στιγμές βίωσαν όσοι μαθητές και εκπαιδευτικοί σχολείων όλης της Ελλάδας και της ομογένειας είχαν το προνόμιο να ταξιδέψουν 4-7 Απριλίου στην Κωνσταντινούπολη για να συμμετέχουν στο 1ο μαθητικό περιβαλλοντικό συνέδριο υπό την Αιγίδα της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου, κ.κ. Βαρθολομαίου.
Ο κάθε επισκέπτης της Βασιλεύουσας σπεύδει να απαριθμήσει τα μνημεία τα οποία επισκέφθηκε, αγιά Σοφιά, Πριγκηπόνησα, και τόσα άλλα…..
Το προσκύνημα όμως στην Κωνσταντινούπολη ενέχει και μια αθέατη πλευρά, την πιο αληθινή, την πιο ουσιαστική, αυτή που τυπώνεται ανεξίτηλα στην μνήμη του επισκέπτη. Μια πλευρά σιωπηρά βροντερή που σε μαγεύει, σε ελκύει και σε καλεί να επιστρέψεις στον τόπο σου. Στην αγιά Σοφιά αισθανθήκαμε δέος σκεπτόμενοι πως περπατάμε στα χνάρια των βυζαντινών αυτοκρατόρων, των πατριαρχών και των αγίων της ρωμιοσύνης. Κάναμε αυθόρμητα το σταυρό μας και θαυμάσαμε το μεγαλείο της αναπολώντας την μεγάλη της δόξα.
Στην Πρίγκηπο ασκηθήκαμε στην υπομονή ώσπου να καταφέρουμε να μπούμε στο μικρό ηλεκτρικό λεοφωρειάκι που οδηγεί στις παρυφές ενός ανηφορικού πετρόστρωτου δρόμου 3,5 χιλιομέτρων. Μετά την κοπιώδη ανάβαση, στην κορυφή του νοτίου λόφου αντικρύσαμε τη μονή του αγίου Γεωργίου του Κουδουνά. Άγιο τον οποίο σέβονται και τιμούν ακόμη και οι μουσουλμάνοι, όπως δηλώνεται από τα κουβάρια νήματος που ξετυλίγουν σε όλο το μήκος του δρόμου, χωρίς να μιλούν, ως τάματα για να εκπληρωθεί το αίτημά τους, αλλά και τα κορδέλες ή μαντίλια που είναι δεμένα στα κλωνάρια των δέντρων γύρω από τη μονή και ανεμίζουν για να σου θυμίζουν πως και αλλόθρησκοι αγαπούν τον άγιό μας και ζητάνε τη βοήθειά του.
Το πιο γνωστό από τα Πριγκιπόνησα, η Χάλκη, φιλοξενεί, από τα βυζαντινά χρόνια, την κάποτε διάσημη Ιερά Θεολογική σχολή της Χάλκης (ίδρυμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου) που βρίσκεται στο λόφο της Ελπίδας. Η λειτουργία της σχολής σταμάτησε το 1971 με νόμο της τουρκικής κυβερνήσεως και παραμένει έως σήμερα κλειστή παρόλες τις υποσχέσεις για την επαναλειτουργία της από την πλευρά του τουρκικού κράτους. Το γεγονός αυτό αφήνει μετέωρη τη δυνατότητα διαδοχής στον Πατριαρχικό θρόνο, καθώς ο εκάστοτε υποψήφιος Οικουμενικός Πατριάρχης επιβάλλεται να κατέχει εκτός από την τουρκική υπηκοότητα και σπουδές σε ίδρυμα τουρκικού εδάφους. Αφού περιηγηθήκαμε τους χώρους της σχολής, καθίσαμε στα θρανία σε μια από τις πλουσιότερες (10.000 περίπου βιβλία) στον κόσμο σε παιλαιότυπα και σπάνια βιβλία βιβλιοθήκη, η οποία άνοιξε τις πόρτες της κατ’ εξαίρεση για εμάς (τους χιλιάδες Έλληνες εκπαιδευτικούς και μαθητές).
Χαλκηδόνα, πατρίδα της αγίας μεγαλομάρτυρος Ευφημίας και τέταρτη πολυπληθέστερη ελληνικού στοιχείου κοινότητα της Πόλης, μετά το Πέραν και τα Πριγκηπόννησα. Εκεί μας υποδέχθηκε αρχικά ο εν ενεργεία ορθόδοξος ναός του αγίου Παντελεήμονα στη γειτονιά του οποίου συνυπάρχουν, από ότι μάθαμε ειρηνικά άνθρωποι ετερόκλητων θρησκευτικών προσανατολισμών (ορθόδοξοι, Αρμένιοι και εβραίοι). Στη συνέχεια βρεθήκαμε στο ναός της αγίας Ευφημίας στον οποίο έλαβαν χώρα οι εργασίες της Δ΄ Οικουμενικής συνόδου και μάθαμε το θαύμα της αγίας που σφράγισε την Δ΄ Οικουμενική σύνοδο.
Πλησιάζουμε στο Φανάρι μια θάλασσα Ελλήνων μαθητών όλων των βαθμίδων έχει ήδη πλημμυρίσει το μικρό δρομάκι που μας οδηγεί στο Πατριαρχείο και τον ναό του αγίου Γεωργίου για να συμμετέχουμε στην ακολουθία των Γ΄ Χαιρετισμών. Η μεγάλη κεντρική αυλόπορτα του Πατριαρχείου από χρόνια κλειστή μας θυμίζει τη θυσία του Πατριάρχου Γρηγορίου του Ε΄ για το ποίμνιό του. Μπαίνουμε από την ανατολική είσοδο.
Η αυλή κατάμεστη από ελληνόπουλα προσκυνητές των μαρτυρικού αυτού τόπου. Ανάβουμε ευλαβικά το κεράκι μας και παρακολουθούμε την ακολουθία. Στεκόμαστε όλοι ο ένας δίπλα στον άλλο. Ο ναός γεμάτος, οι δύο όροφοι του γυναικωνίτη επίσης. Μαθητές και εκπαιδευτικοί άλλοι καθιστοί και άλλοι όρθιοι ακούμε τους χορούς των ψαλτών να διαδέχονται ο ένας τον άλλο. Κανείς ωστόσο δεν φανταζόταν, ούτε περίμενε αυτό που θα ακολουθούσε. Έρχεται η στιγμή για τους ψάλτες να ξεκινήσουν το «Τη Υπερμάχω» το πανηγυρικό τροπάριο ευχαριστίας του ακαθίστου ύμνου. Τη στιγμή αυτή γίναμε εμείς οι ίδιοι, αλλά και βιώσαμε το θαύμα που συγκλόνισε βαθύτατα τις ψυχές μας. Στο άκουσμα του ύμνου «που στην πραγματικότητα είναι ο εθνικός ύμνος του αγωνιστικού Βυζαντίου», όπως χαρακτηριστικά έλεγε ο Στρατής Μυριβήλης, όλοι μεμιάς βρεθήκαμε όρθιοι σε στάση προσοχής. Όλοι μαζί μαθητές και εκπαιδευτικοί ενώσαμε τις φωνές μας και ψάλλαμε μεγαλόφωνα το «Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῳ τά νικητήρια, Ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν εὐχαριστήρια. Ἀναγράφω σοι ἡ Πόλις σου Θεοτόκε», αβίαστα, αυθόρμητα, παρακλητικά. Ο χρόνος φάνηκε να γυρνάει πίσω, η Ελλάδα να επανέρχεται στον τόπο της κι ένας λυγμός να ξεχειλίζει απ΄ τις καρδιές μας. Ρίγη συγκίνησης, δάκρυα νοσταλγίας και χαράς ταυτόχρονα τρικύμισαν το είναι μας. Οι ιερείς σταμάτησαν, οι ψάλτες χαμήλωσαν τις φωνές τους και γύρισαν κοιτάζοντας προς το μέρος των παιδιών. Οι λίγοι ηλικιωμένοι ρωμιοί της Πόλης έκλαιγαν εκστασιασμένοι μαζί μας. Ένιωθες τότε πως η Κυρία Δέσποινά μας είναι παρούσα και υπόσχεται για άλλη μια φορά το: «πάλι με χρόνους μς καιροιύς…». Μόνο όταν επιστρέψαμε στα Χανιά μάθαμε πως ενώ εμείς ψάλλαμε τον ύμνο της στην αγιά Σοφιά έπεσαν οι κουρτίνες με τις οποίες οι τούρκοι σκεπάζουν την Παναγία την Πλατυτέρα. Σαν να φύσηξε λέει παράξενος αέρας, ενώ όλα ήταν κλειστά.
Ζωγράφειο Λύκειο με έτος ίδρυσης 1893, το σχολείο από το οποίο αποφοίτησε και ο Πατριάρχης μας. Σήμερα φιλοξενεί μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου. Θερμή η υποδοχή από τον διευθυντή του Σχολείου κ. Γιάννη Δερμιτζόγλου ο οποίος συγκινημένος παρατήρησε πως κάθε μέρα εδώ και 130 χρόνια το σχολείο αυτό συνεχίζει αδιάκοπα να διαλαλεί τη νίκη του φωτός της παιδείας κατά του σκότους της αμάθειας, όπως συμβολίζει το έμβλημα της σχολής, η σφίγγα». Πολλά τα σχολεία που παρευρέθηκαν. Ξεχωριστή ωστόσο η τιμή των σχολικών μονάδων που επιλέχθηκαν για να παρουσιάσουν την εργασία τους στο συνέδριο.
Τα σχολεία μας, 2ο Γυμνασίου Ελευθερίου Βενιζέλου και 6ο Γυμνάσιο Χανίων συνεργάσθηκαν υλοποιώντας το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα με τίτλο «Συνάντηση με τις μνήμες της πόλης των γιασεμιών». Νιώθουμε υπερήφανοι που συμπεριληφθήκαμε κατόπιν αξιολόγησης στις 35 μαθητικές ομάδες που παρουσίασαν το έργο τους και εκπροσωπήσαμε την πόλη μας παρουσιάζοντας τη δουλειά μας.
Λίγο παρακάτω περάσαμε από την καθολική εκκλησία του αγίου Αντωνίου, θαυμάσαμε το διάσημο πύργο του Γαλατά, και ρίγη συγκίνησης μας κατέκλεισαν από το Χριστός Ανέστη που μας έψαλε στα ελληνικά μια παρέα τούρκων φοιτητών που συναντήσαμε. Η Πόλη που ζει, η Πόλη που βοά χωρίς να ακούγεται και μας υπενθυμίζει πως «η Ρωμανία κι αν πέρασε ανθεί και φέρει κι άλλο.» Αυτό το μήνυμα πήραμε κλείνοντας το ταξίδι μας με τον περίπλου του Βοσπόρου.
Το συνέδριο χάρισε στους μαθητές και εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν από την Ελλάδα και την ομογένεια την ξεχωριστή ευκαιρία επικοινωνίας μεταξύ τους, την επιστροφή στις ρίζες, την ανταλλαγή ιδεών και γνώσεων, την κατανόηση του μεγαλείου της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και την επιτακτική ανάγκη διαφύλαξής της. Ταυτόχρονα ωστόσο, πρόσφερε και τη χαρά της επιβράβευσης σε ομάδες όπως τη δική μας που επιλέχθηκαν για να παρουσιάσουν την προσπάθειά τους. Πρόσθεσε τέλος σε όλους την αίσθηση της προσωπικής ευθύνης για τη συνέχεια της ομογενειακής παιδείας και της ρωμιοσύνης.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ στους διοργανωτές του Συνεδρίου, την Α.Θ.Π. τον οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο που μας πρόσφερε τη δυνατότητα να ζήσουμε αυτή την εμπειρία, και τέλος, το διευθυντή και τους συντελεστές του Ζωγράφειου Λυκείου για τη από καρδιάς φιλοξενία.
Στο βιβλίο εντυπώσεων του Ζωγράφειου Λυκείου γράψαμε:
«Μέγα θαύμα να γεμίζει και πάλι το Πέραν με ελληνικές φωνές και χτυποκάρδια!
Ποτάμια νεαρών ρωμιών να πλημμυρίζουν το Πατριαρχείο και να ψάλλουν όλοι μαζί το: «τη Υπερμάχω».
Να παίρνει πάλι ζωή το Ζωγράφειο Λύκειο της Πόλης.
Σας ευχαριστούμε γι’ αυτό το μέγα θαύμα!
Σας ευχαριστούμε που στέκεστε και κρατάτε Θερμοπύλες!
Σας ευχαριστούμε που κρατάτε τη Φλόγα αναμμένη και την Ελπίδα ζωντανή!».
Στις παραπάνω γραμμές κλείσαμε όλες τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τις εικόνες και τις εντυπώσεις από το οδοιπορικό μας στην Πόλη των Πόλεων.
•Για το 2ο Γυμνάσιο Ελευθερίου Βενιζέλου Χανίων & το 6ο Γυμνάσιο Χανίων
Οι συντονίστριες του προγράμματος φιλόλογοι: Γκούση Μαρία & Νατάσα Μπιλά
