Ήταν ανάμεσα στα ελευταία κρούσματα της πολιομυελίτιδας στα Χανιά, της αρρώστιας που το εμβόλιο την εξαφάνισε σχεδόν από τον πολιτισμένο κόσμο, αλλά οι ίδιοι ήταν άτυχοι και δεν μπόρεσαν να το κάνουν έγκαιρα. Τέσσερις Χανιώτες που κτυπήθηκαν από την αρρώστια θυμούνται τη δική τους πορεία, τις αγωνίες, τα προβλήματα που αντιμετώπισαν. Αλλά και το θάρρος, την πίστη, τον αγώνα και την προσπάθειά τους να προκόψουν και να πετύχουν στη ζωή τους. Παράλληλα σημειώνουν πως θα κάνουν άμεσα το εμβόλιο για τον κορωνοϊό καθώς γνωρίζουν από πρώτο χέρι την αξία της επιστημονικής γνώσης και των δημιουργημάτων της.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΝΤΟΥΡΑΚΗΣ: «Ήμασταν οι άτυχοι της εποχής μας»
«Eχω την ατυχία να είμαι από τα τελευταία θύματα της πολιομυελίτιδας στα Χανιά. Όταν με πήγαν να κάνω το εμβόλιο “σκάλωσε η δουλειά” γιατί είχα παρουσιάσει πυρετό. Περίμεναν να πέσει ο πυρετός για να κάνω το εμβόλιο αλλά αυτός ο πυρετός ήταν της πολιομυελίτιδας που με κτύπησε στα πόδια» αναφέρει ο Παναγιώτης Κουντουράκης. Άμεσα μεταφέρθηκε στην Αθήνα στο Ασκληπιείο της Βούλας όπου νοσηλεύονταν τα βαριά περιστατικά πολιομυελίτιδας. «Ήταν ένας τεράστιος θάλαμος, με τα σιδερένια κρεβάτια που βλέπουμε στις ταινίες σήμερα. Αυτό ήταν το πρώτο μου σπίτι έμεινα εκεί μέχρι τα έξι χρόνια. Γιατί; Οι γονείς μου δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να με ανεβοκατεβάζουν, ποιος είχε λεφτά εκείνη την εποχή για το αεροπλάνο; Ελάχιστοι, καράβι είχε σχεδόν κάθε δύο ημέρες. Ο πατέρας μου Μιχάλης και η μητέρα μου Γεωργία πάλευαν όσο μπορούσαν, σίγουρα πονούσαν αλλά δεν με έκαναν να νιώσω ποτέ μειονεκτικά. Στο ίδρυμα θυμάμαι και τα παιδιά που τα είχαν δεμένα πάνω στα κρεβάτια για να μην χτυπηθούν…».
Χρειάσθηκε να φτάσει σε ηλικία 6 ετών για να γυρίσει στα Χανιά μετά από τις θεραπείες που έκανε στην Αθήνα. «Θυμάμαι αξέχαστα να έρχονται να με πάρουν από το καράβι ο πατέρας μου με τον Σταύρο Κεκάκη, τον Γιώργο Μακρή ένα γειτονάκι και να με φέρουν στο σπίτι. Μπήκα στο σπίτι και δεν γνώριζα κανένα, ούτε την αδελφή μου, αφού ήμουν μέσα στο ίδρυμα 6 χρόνια, γύρισα σπίτι μου και ήμουν όπως το ψάρι έξω από το νερό» θυμάται.
Εκείνα τα χρόνια η αντιμετώπιση των ατόμων με αναπηρία, δεν έχει καμία σχέση με το σήμερα. «Τι να σου πω; Το τι τράβηξα, ακούω και λένε για “μπούλιγκ” σήμερα και…γελάω! Ήλθα σε ηλικία 8-9 ετών για να δουλέψω στην ταβέρνα του πατέρα μου και να βοηθήσω και όλοι με κοιτούσαν -μικροί και μεγάλοι- λες και έβλεπαν εξωγήινο και να λένε “ο κουτσός, ο κουτσός”… Ξέρεις πόσες φορές είχα πάει πίσω στις τουαλέτες και έριχνα μπουνιές στα πλακάκια από το παράπονο μου; Εκεί να δεις στεναχώρια. Μετά είπα όμως ότι δεν θα παραδοθώ! Ασχολήθηκα με όλα τα αθλήματα ποδόσφαιρο, μπάσκετ, βόλει, ποδήλατο μπορεί να έκανα και 50 χλμ.! Άρχισε να υποχωρεί το κούτσεμα. Το είχα πείσμα από 15 χρονών και μετά δεν καταλάβαινα τίποτα. Αν σηκώσεις το χορτάρι στο γήπεδο του Μινωταύρου θα βρεις τα κομμάτια μας όλων όσων παίζαμε εκείνα χρόνια. Τώρα είμαι μια χαρά, έχω 4 παιδιά τον Μιχάλη, τη Γεωργία, τον Σπύρο-Ανδρέα και το μαγαζί γιατί και αυτό το έχω παιδί, το βρήκα μια σταλιά και το μεγάλωσα, το επέκτεινα.»
Πάντα ο κ. Κουντουράκης θα έχει το παράπονο πόσο θα είχε αλλάξει η ζωή του αν είχε προλάβει να κάνει το εμβόλιο και δεν παρουσίαζε την αναπηρία. «Ναι το έχω στο νου αλλά θεωρώ τον εαυτό μου καταξιωμένο, έκανα οικογένεια, έχω μια αξιοπρεπή επιχείριση, το πάτησα “πείσμα” και τα κατάφερα! Για αυτό και είμαι υπέρ του εμβολίου τώρα για τον κορωνοιό και θα το κάνω μόλις μπορέσω!» είναι τα λόγια του.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΛΑΡΑΚΗΣ: «Η επιστήμη -ευτυχώς- έχει προχωρήσει!»
Γέννημα θρέμμα και μόνιμος κάτοικος του Γαλατά ο κ. Γιώργος Κλαράκης, γεννήθηκε το 1950 μια εποχή που δεν υπήρχε το εμβόλιο πολιομυελίτιδας. «Είχα περπατήσει και η αρρώστια με κτύπησε σε ηλικία 4 ετών, ευτυχώς μόνο στο ένα άκρο. Αγρότες οι γονείς μου, με πενιχρά μέσα για την εποχή εκείνη με πήγαν στους γιατρούς εδώ που σήκωναν τα χέρια ψηλά,! Με πήγαν Ασκληπιείο από όπου την “κοπάνησα” μετά από τρεις ημέρες. Γιατί; Ήταν ένα παιδί με κλειστό το χέρι, που του είχαν βάλει μια βαλδίδα για να του το τεντώσουν. Πόναγε το παιδί και φώναζε, οι γιατροί έλεγαν ότι έτσι θα ανοίξει το χέρι του. Εγώ ήμουν “αντιδραστικό” στοιχειό και του λάσκαρα τη βίδα ώστε να σταματήσει ο πόνος, με αντιλήφθηκε ο γιατρός που με κοίταξε άγρια και εγώ πήραν την απόφαση να την κοπανίσω από το παράθυρο…» διηγείται.
Στο σχολείο μπόρεσε και πήγε σε ηλικία 9 ετών ο κ. Κλαράκης. Όπως μας αφηγείται «ήμουν αγαπητός στους συμμαθητές μου, δεν ένιωσα κακή συμπεριφορά ποτέ, με αγαπούσαν και με σέβονταν. Απλά ένιωθα λίγο μειονεκτικά γιατί δεν μπορούσα να τρέξω ή να παίξω μπάλα όπως οι υπόλοιποι. Τώρα και από την κοινωνία απέξω δεν είχα ιδιαίτερα θέματα…εντάξει στο δρόμο με έβλεπαν οι γιαγιούλες έκαναν το σταυρό τους και έλεγαν κρίμα το παιδάκι. Αλλά με τον καιρό κατάλαβα πως μπορούσα να κάνω καλά άλλα πράγματα που δεν τα έκαναν τα αρτιμελή παιδιά. Είχαμε ένα αξέχαστο γυμναστή το Μελισσάκη που μας πήγαινε για γυμναστική στο γήπεδο και έπιανα το σκοινί και ανέβαινα στην κορυφή με μεγάλη άνεση, όταν δεν μπορούσαν τα περισσότερα αρτιμελή παιδιά να φτάσουν ούτε στον πρώτο-δεύτερο κόμπο! Έκανα επίσης πολύ μονόζυγο και είχε δυναμώσει πολύ το υπόλοιπο σώμα μου . Εκεί που δέχτηκα “μπούλιγκ” ήταν από διάφορους οργανισμούς ψάχνοντας δουλειά. Είχα τελειώσει το λύκειο και μια τριετή σχολή λογιστών και έδινα εξετάσεις για την Εθνική Τράπεζα. Όταν ήμουν στο εξεταστικό κέντρο λέει κάποιος προϊστάμενος πως ακόμα και αν γράψει κάποιος πολύ καλά θα εξεταστεί το θέμα της αρτιμέλειας του. Μου κόπηκαν χέρια και πόδια γιατί κατάλαβα ότι δεν είχα ελπίδες…»
Ακολούθως ο κ. Γιώργος εργάστηκε ως ελαιοχρωματιστής, ως τσαγκάρης, μετά στο “Πανόραμα” το ξενοδοχείο στα λογιστικά και μέσω της Επιθεώρησης Εργασίας διορίστηκε στο ψυχιατρείο ώσπου ο τότε δήμαρχος Ν. Κυδωνίας κ. Αποστολάκης τον έφερε στο Δήμο .
Ο κ. Κλαράκης ήταν από τους πρωτεργάτες και βασικός αθλητής μέχρι και πέρυσι των “Αετών Κρήτης” της ομάδας των ΑμΕΑ με έδρα τα Χανιά. «Την ιδέα για την ομάδα την είχε ο Γιάννης Στυλιανάκακης που είχε ασχοληθεί με τον αθλητισμό τον ΑμΕΑ . Βρήκαμε άλλα 3-4 άτομα και κάναμε ένα το σύλλογο που προσφέρει πολλά στα Χανιά » λέει. Ο ίδιος δηλώνει πως θα κάνει με την πρώτη ευκαιρία το εμβόλιο για τον covid γιατί γνωρίζει καλά την αξία των εμβολίων αφού «η επιστήμη -ευτυχώς – έχει προχωρήσει!».
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΠΕΡΑΤΣΑΚΗΣ: «Εμβόλιο; Οπωσδήποτε!»
«Ημασταν οι άτυχοι, ενώ το εμβόλιο κατά της πολιομυελίτιδας είχε βγει δεν προλάβαμε να το κάνουμε για μερικές εβδομάδες, μερικούς μήνες» μας λέει ο Λεωνίδας Περατσάκης που είναι έτοιμος να κάνει το εμβόλιο για τον κορωνοιό. «Ο καθένας είναι υπεύθυνος τι θα κάνει με το σώμα του, όμως ο covid 19 είναι μια φοβερή ασθένεια και αυτός που θα μπει στην εντατική και είναι τυχερός και επιζήσει δεν ξέρει τι σημάδια θα του αφήσει! Σίγουρα όλοι είμαστε προβληματισμένοι γιατί βγήκε πολύ γρήγορα το εμβόλιο αλλά όταν το συστήνουν όλοι οι επιστήμονες, και υπάρχουν τα σημερινά τεχνικά μέσα και η πληροφόρηση, τότε μας δημιουργείται και η βεβαιότητα ότι το εμβόλιο για τον covid είναι απαραίτητο και φυσικά θα το κάνω» αναφέρει.
Ο Λεωνίδας γεννήθηκε τον Αύγουστο του 1961. Τα χρόνια αυτά μας εξηγεί πως «γίνονταν στα παιδιά το εμβόλιο κατά της Πολιομυελίτιδας μόλις συμπλήρωναν το πρώτο εξάμηνο. Εγώ την “πάτησα” και με κτύπησε η αρρώστια 15 ημέρες πριν συμπληρώσω το εξάμηνο. Mε “κτύπησε” κυρίως στο αριστερό και λίγο στο δεξί πόδι και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να έχω μια μόνιμη, εμφανή αναπηρία. Για λίγες μέρες δηλαδή αν είχα προλάβει και είχα κάνει το εμβόλιο δεν θα είχα το πρόβλημα. Ο πατέρας μου το ανακάλυψε καθώς με γαργάλισε στο αριστερό πόδι και δεν ανταποκρίθηκα, με πήγε στην παιδίατρο την Καλλιόπη Μυλωνάκη τότε και μετά στην Αθήνα. Είχα την τύχη και οι δύο γονείς μου ήταν μορφωμένοι για τα δεδομένα της εποχής, είχαν τελειώσει το λύκειο καταλάβαιναν τι έλεγαν οι γιατροί και πως αν ακολουθούσαν τις οδηγίες τους το παιδί τους θα ζούσε όσο πιο φυσιολογικά μπορούσε και έτσι έφτασα στα 60 πλέον!».
Για το Λεωνίδα τα χρόνια εκείνα κάθε 2 μήνες ήταν υποχρεωτική η παρουσία του στην Αθήνα και στα νοσοκομεία , ενώ καθημερινά μαζί με τους γονείς του έδινε ένα πραγματικό αγώνα. «Πρώτα έμαθα να κολυμπάω και μετά να περπατάω! Είχαν πει στο πατέρα μου ότι το κολύμπι κάνει καλό και με πήγαινε από 3 ετών στο Μώλο (σημερινή πλατεία Τάλω) με έδενε με ένα σκοινί από τις μασχάλες και έτσι έμαθα να κολυμπάρω. Ήταν φίλος του ο Τάκης Χουλιόπουλος που του πρότεινε -και έτσι έγινε- να με πάει στο ΝΟΧ. Έκανα 17 χρόνια συστηματική κολύμβηση, συναγωνιζόμουν με αρτιμελή παιδιά και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να “δέσει” το κορμί μου, να μην χρειάζομαι υποστηρικτικούς μηχανισμούς! Λόγω της ενασχόλησης μου με τον αθλητισμό το μεταπολιομυελετικό σύνδρομο ήταν πιο ελαφρύ. Αυτής ήταν η πρώτη μου μεγάλη τύχη και η δεύτερη ο προσκοπισμός! Στα 9 μου γράφτηκα και η ενασχόληση μου με τον προσκοπισμό μου έδωσε όχι μόνο γνώσεις αλλά κοινωνικότητα, εντάχθηκα στο κοινωνικό σύνολο. Γιατί ένα παιδί που δεν παίζει στην αλάνα μπορεί να αποκτήσει άλλα θέματα. Όταν τα άλλα παιδιά έτρεχαν εγώ έβρισκα κάτι άλλο να ασχοληθώ» αναφέρει.
Ρωτάμε τον Λεωνίδα για την αντιμετώπιση από τους ανθρώπους της ηλικίας του και τους μεγαλύτερους. «Τα πρώτα χρόνια ήταν δύσκολα! Ήταν άνθρωποι που σε αποδέχονταν και άλλοι που έδειχναν την αποστροφή τους! Είχαμε απορρίψεις τέτοιες, είχαμε και αποδοχές, υπήρχαν άνθρωποι που κοιτούσαν την προσωπικότητα σου και όχι αν κούτσαινες ή έβλεπαν ότι μπορεί να μην έτρεχες αλλά είχες αναπτύξει άλλες ικανότητες. Όταν ξεκίνησα να σπουδάζω και να ολοκληρώνομαι ως προσωπικότητα κατάλαβα ότι δεν είναι απαραίτητο να μπορείς να τρέξεις, ή να περπατήσεις κάμποσα χιλιόμετρα για να γίνεις μέλος της κοινωνίας. Είναι σημαντικό να δουλεύει το μυαλό σου, να μπορείς να διαχειριστείς τη ζωή σου! Για αυτό και όσα χρόνια ζω θα πληρώνω τη συνδρομή μου στο ΝΟΧ και θα είμαι πάντα πρόσκοπος, γιατί μου έδωσαν μαθήματα ζωής».
Ο συνομιλητής μας σπούδασε διοίκηση επιχειρήσεων, εργάστηκε για 25 χρόνια στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ως καθηγητής, πραγματοποίησε ίσως την πρώτη εργασία στην Ελλάδα για τον τουρισμό ανθρώπων με αναπηρία, στη συνέχεια άνοιξε το δικό του κατάστημα, πέρασε το φαράγγι της Σαμαριάς 7-8 φορές, έφτιαξε οικογένεια και χάρις στην στήριξη των ανθρώπων γύρω του αλλά και του δικού του προσωπικού αγώνα αποτελεί ένα αξιοσέβαστο μέλος της κοινωνία μας.
«Σε φοιτήτριες που έκαναν μια εργασία πριν από μερικά χρόνια τους είχα πει ότι έχω μάθει να ζω με την αναπηρία σαν να συμβιώνω με μια δύσκολη γειτόνισσα! Δεν είπα κακή γειτόνισσα, αλλά δύσκολη. Έτσι αντιμετωπίζω την αναπηρία μου» καταλήγει.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΑΚΑΚΗΣ: «Βιώσαμε απαράδεκτες συμπεριφορές»
Οταν ήταν μόλις 10 ημερών η πολιομυελίτιδα κτύπησε τον Γιάννη Στυλιανακάκη από τον Φρε Αποκορώνου. Γιος ανάπηρου πολέμου που είχε το περίπτερο στην πλατεία του χωριού, με τη μητέρα του να εργάζεται ως μοδίστρα πέρασε τα βρεφικά του χρόνια αρχικά στο Παίδων, μετά στο ΠΙΚΠΑ Βούλας για θεραπείες και μέχρι την ηλικία των 21 ετών πηγαινοέρχονταν στα ιδρύματα.
«Μέσα στα νοσοκομεία μεγάλωσα, θυμάμαι μια νοσοκόμα τη Νίκη Κουζουκάκη που με είχε ως αναθρεμμένο διαφορετικά θα είχα πεθάνει…15 φορές» μας λέει.
Πέρα από τις θεραπείες, χρειάστηκε να κάνει και πολλές χειρουργικές επεμβάσεις.
«Στην ουσία μεγάλωσα στο ίδρυμα. Ήταν μια κακή κατάσταση που δεν μπορώ να περιγράψω, πολλά παιδιά, πολλή βρώμα, άθλιες συνθήκες» λέει και μας περιγράφει ένα περιστατικό χαρακτηριστικό. «Εκεί στα μέσα της δεκαετίας του ’70 επρόκειτο να μας επισκεφθεί η γυναίκα του τότε προέδρου της δημοκρατίας του Τσάτσου. Μια μέρα πριν έλθει για την επίσκεψη έβαψαν τους θαλάμους, μας έβαλαν καινούργια ρούχα, άλλαξαν τα σεντόνια. Όλα αυτά για την επίσκεψη, γιατί μετά που έφυγε μας τα πήραν πίσω. Για τέτοιες καταστάσεις μιλάμε! Από την άλλη μας πήγαιναν για σχολείο στη Γλυφάδα όπου μας μιλούσαν στον πληθυντικό και μας υπολόγιζαν. Γενικά πάντα υπήρχε η κοροιδία απέναντι στη διαφορετικότητα και συνεχίζει να υφίσταται».
Στο εθνικό ίδρυμα αποκατάστασης αναπήρων ο κ. Στυλιανακάκης σπούδασε την οδοντοτεχνική, δεν κατάφερε να βρει δουλειά σε αυτόν τον τομέα , μπήκε στο Ψυχιατρείο ως φύλακας αρχικά, μετά στα γραφεία τηλεφωνητής και στη συνέχεια μετατάχθηκε στην Εφορεία Χανίων.
Όσοι τον γνωρίζουν μιλούν για έναν άνθρωπο που πάντα βοηθούσε όλους τους συναλλασσόμενους και προσπαθούσε να τους εξυπηρετήσει. Για αυτό και είχε την εκτίμηση του κόσμου. Ωστόσο οι άσχημες συμπεριφορές δεν έλειπαν. «Δεν ξέρω σε τι οφείλονταν οι συμπεριφορές αυτές στο ότι ήμουν ανάπηρος ή επειδή ήμουν αυτός που δεν έλεγε ποτέ όχι για τη δουλειά; Δεν θέλω να αναφέρω περιστατικά αλλά υπήρξε και προϊσταμένη στην Εφορία που όταν είχαν χαλάσει τα ασανσέρ και ζητούσα να μου δοθεί άδεια το διάστημα μέχρι να φτιαχτούν γιατί δεν μπορούσα να ανεβαίνω τους ορόφους το αρνήθηκε! Ήθελε – παρά το πρόβλημα μου- να ανεβαίνω τους ορόφους», λέει.
Έχοντας αγωνιστεί σε συλλόγους ΑμΕΑ σε ακόντιο, δίσκο και σφαίρα ο Γιάννης Στυλιανάκης ήταν από τους πρώτους που συνέβαλλαν στο να γίνουν οι “Αετοί Κρήτης”. « Και το μπάσκετ με καρότσι αλλά και την κολύμβηση για άτομα με αναπηρίες το προχωρήσαμε γιατί ήταν σημαντικές δράσεις. Για την αγορά των καροτσιών τότε μας βοήθησε πολύ ο Μανώλης Σκουλάκης που ως υφυπουργός είχε βγάλει ένα κονδύλι από τα κρατικά λαχεία και οφείλουμε να του το αναγνωρίσουμε» τονίζει.
Και ο κ. Στυλιανακάκης θα είναι από τους ανθρώπους που θα κάνουν το εμβόλιο κατά του covid καθώς όπως τονίζει «οφείλουμε να το κάνουμε όλοι».
