» Υπότροφος Πανεπιστημίου Νότιγχαμ – ερευνήτρια πάνω στον χρόνιο πόνο
Η έρευνα πάνω στον “χρόνιο πόνο” που ταλαιπωρεί εκατομμύρια ανθρώπους, αλλά και πιο πρόσφατα η ψυχολογία, η συμπεριφορά και τα συμπτώματα πόνου την περίοδο της καραντίνας του κορωνοϊού αποτελούν τα βασικά αντικείμενα εργασίας της Αφροδίτης Κουράκη.
H Α. Κουράκη κάνει με υποτροφία το διδακτορικό της στο Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ στη Μ. Βρετανία, μιλάει για την επιστημονική έρευνα στην οποία συμμετέχει, τις δυσκολίες του να μπορέσει να βρει εργασία ένα νέος επιστήμονας στην Ελλάδα αλλά δεν κρύβει και την επιθυμία της κάποια στιγμή να επιστρέψει στη χώρα της.
«Τι ήταν αυτό που σε έκανε να επιλέξεις να κάνεις το διδακτορικό σου στο Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ; Ποιες δυνατότητες προσφέρονται για νέους ερευνητές εκεί και πως σκοπεύεις να τις αξιοποιήσεις ;» είναι το ερώτημα μας στην νέα επιστήμονα… «Το Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ έχει πολύχρονη ιστορία στην έρευνα και ιδιαίτερα το Nottingham Biomedical Research Centre (BRC) διακρίνεται για την πρωτοποριακή έρευνα σε συνήθεις ασθένειες, όπως άσμα, κατάθλιψη και αρθρίτιδα που ταλαιπωρούν εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Επειδή είναι βασισμένο στο Nottingham University Hospitals NHS Trust, ένα από τα πιο ενεργά στην έρευνα νοσοκομεία της χώρας, ¨ευνοείται¨ από χιλιάδες ασθενείς, φροντιστές και εθελοντές που παίρνουν μέρος σε κλινικές έρευνες. Ειδικοί από διαφορετικούς τομείς της έρευνας και της ιατρικής συνεργάζονται για να πετύχουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για τους ασθενείς και το ευρύ κοινό. Υπάρχει πολύ επικοινωνία μεταξύ κλινικών και βασικών επιστημόνων. Απολαμβάνω την έρευνα του διδακτορικού μου γιατί μου δίνεται η δυνατότητα να ασχοληθώ με διαφορετικούς τομείς από γενετική και νευρολογία μέχρι ψυχολογία. Σαν ¨φοιτητής¨ του πανεπιστήμιου μπορείς να παρακολουθείς πολλά μαθήματα από προχωρημένη στατιστική και προγραμματισμό μέχρι επιδημιολογία. Ενθαρρύνεται η συμμετοχή σε διεθνή επιστημονικά συνέδρια, με τα έξοδα πληρωμένα από το πανεπιστήμιο φυσικά, και απαιτείται η συγκέντρωση εκπαιδευτικών μονάδων (συγκεκριμένος αριθμός κάθε χρόνο) σε εκπαιδευτικά προγράμματα ειδικά σχεδιασμένα για φοιτητές και πανεπιστημιακό προσωπικό όπως για παράδειγμα δεξιότητες χρήσης υπολογιστή και ερευνητικές μέθοδοι.»
Το ζήτημα της πολύ χαμηλής χρηματοδότησης της έρευνας στη χώρα μας, που μας το έχουν θίξει πολλοί νέοι επιστήμονες που έφυγαν στο εξωτερικό, είναι ένα ζήτημα που θίγουμε στην Αφροδίτη: «Σίγουρα αυτός είναι ένας πιο βασικούς παράγοντες φυγής στο εξωτερικό» σημειώνει συμπληρώνοντας πως «χωρίς να γνωρίζω τα ενδότερα της έρευνας στην Ελλάδα και μιλώντας με επιφύλαξη, έχω την εντύπωση ότι οι ούτως ή άλλως περιορισμένοι πόροι διανέμονται συνεχώς στα ιδία τμήματα/ερευνητικά κέντρα και στους ίδιους επιστημονικούς τομείς. Επίσης η μακροχρόνια διάρκεια της διδακτορικής έρευνας στη Ελλάδα (περίπου 5 χρόνια που ενδεχομένως κρατάει και παραπάνω σε σχέση για παράδειγμα με 3 χρόνια που είναι στην Αγγλία) ενδεχομένως απωθεί ερευνητές/φοιτητές.»
Ο ΧΡΟΝΙΟΣ ΠΟΝΟΣ
Εργάζεσαι πάνω στην έρευνα για τον χρόνιο πόνο . Το ζήτημα βέβαια είναι πολυσύνθετο αλλά εκτιμάς ότι είστε κοντά ως επιστημονική κοινότητα ώστε να δώσετε λύσεις για πολλές από τις περιπτώσεις πόνου ανακουφίζοντας εκατομμύρια συνανθρώπους μας ;
«Φυσικά είναι ένα πολυσύνθετο ζήτημα όπως σωστά επισημάνατε. Δεν είναι μια απλή περίπτωση αιτίας-αποτελέσματος και για αυτό πιστεύω ότι η λύση δεν θα προέλθει από μια θεραπεία όπως είναι η αντιβίωση για τη λοίμωξη αλλά από συνδυασμό παρεμβάσεων που θα στοχεύουν σε περισσότερες από έναν μηχανισμό της ασθένειας και θα έχουν στο επίκεντρο τον κάθε ασθενή ατομικά και τις ιδιαίτερες ανάγκες του (personalised medicine and intervention). Είναι ενθαρρυντικό ότι αποτελέσματα ερευνών διαμορφώνουν τα NHS guidelines τα όποια ανανεώνονται συνεχώς για να αφομοιώσουν τα τελευταία ευρήματα, το λεγόμενο bench to bedside δηλαδή το πέρασμά τους από το στάδιο της έρευνας στην κλινική εφαρμογή» απαντάει η επιστήμονας.
Όσο για τη συμμετοχή της ίδιας στην έρευνα του πανεπιστημίου της για τον πόνο την περίοδο της καραντίνας τονίζει πως «τα αποτελέσματα είναι ακόμα πολύ πρώιμα και η ερευνά βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη. Πάντως διαφαίνεται ότι οι συνθήκες απομόνωσης στην διάρκεια της καραντίνας επηρέασαν εκτός από την ψυχική υγεία των συμμετεχόντων και τη σωματική (άλλωστε αυτά είναι αλληλένδετα) με ασθενείς να αναφέρουν αυξημένα συμπτώματα πόνου. Πιθανολογείται ακόμα ότι οι συμμετέχοντες ενδέχεται να επηρεαστούν και από τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας αφού πολλοί έχουν ήδη χάσει ή ενδέχεται να χάσουν την δουλεία τους από το Σεπτέμβριο και μετά. »
Ρωτάμε την Χανιώτισσα υπ. Διδάκτορα για το επίπεδο της διαβίωσης στο Νότιγχαμ, την καθημερινότητα εκτός εργασίας, την ψυχαγωγία, τις κοινωνικές σχέσεις… «Το Νοτιγχαμ έχει περίπου διπλάσιους κατοίκους από τα Χάνια. Γενικά φημίζεται για τη νυχτερινή ζωή του και λόγω των πανεπιστημίων και των φοιτητών. Από το Νοτιγχαμ προέρχεται φυσικά και ο θρύλος του Robin Hood. Ο θρύλος διαδραματίζεται στο δάσος του Sherwood και στο κάστρο του Νοτιγχαμ μέρη υπαρκτά. Το πανεπιστήμιο έχει παίξει σημαντικό ρολό στην ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής. Πολλοί λένε ότι το Νοτιγχαμ είναι λίγο σαν μικρογραφία του Λονδίνου αφού έχει αέρα κοσμοπολίτικο και προοδευτικό. Φυσικά έχει και πολλούς Έλληνες του εξωτερικού που κατοικούν εδώ μόνιμα και έχουν κάνει οικογένεια. Έχει ακόμα και ελληνική ορθόδοξη εκκλησία, αλλά και ελληνικά καφέ και εστιατόρια. Ο καιρός όπως και στην υπόλοιπη Αγγλία είναι γενικά βροχερός και υγρός. Οι Άγγλοι γενικά είναι πολύ περήφανοι για τη χωρά τους. Στην πλειοψηφία τους είναι πολύ φιλικοί. Πολλοί άγγλοι διασκεδάζουν βγαίνοντας από πολύ νωρίς στις παμπ και πίνοντας μέχρι το βράδυ με αποτέλεσμα να μεθάνε πολύ και συχνά να γίνονται βίαιοι και να προκαλούν καβγάδες.
Γενικά η ποιότητα ζωής είναι καλή. Τα ενοίκια δεν είναι τόσο εξωφρενικά ακριβά όσο είναι του Λονδίνου και οι ρυθμοί ζωής είναι πιο αργοί σε σύγκριση με το Λονδίνο. »
Η ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ
Επιχείρησες μετά το τέλος των σπουδών σου να βρεις εργασία στην Ελλάδα; Ποιες συνθήκες αντιμετώπισες; Ήταν τόσο αποτρεπτικές ώστε να σε κάνουν να φύγεις στο εξωτερικό, είναι το επόμενο ερώτημα μας… «Επιχείρησα να κάνω διδακτορικό στην Ελλάδα μετά το τέλος των σπουδών μου στην Αγγλία αλλά αντιμετώπισα αρκετές δυσκολίες. Είχα έρθει σε επικοινωνία με αρκετά ερευνητικά κέντρα. Σε κάποια από αυτά υπήρχε έλλειψη χρηματοδότησης σε αλλά ενώ με δέχτηκαν δεν είχα τα απαραίτητα χαρτιά λόγο του ότι έχω σπουδάσει στην Αγγλία και παίρνει αρκετό καιρό η αναγνώριση του πτυχίου στην Ελλάδα. Από την προσωπική μου εμπειρία αλλά και εμπειρίες γνωστών μου η αναγνώριση του τίτλου σπουδών στην Ελλάδα μέσω του Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π. δημιουργεί εμπόδια στο να έρθουν παιδιά από το εξωτερικό. Πολλές φορές είναι ένας άκαμπτος μηχανισμός όχι μόνο λόγο του είναι χρονοβόρα διαδικασία (3-6 μήνες) αλλά και γιατί άνθρωποι που έχουν πάρει πτυχία σε νέους ερευνητικούς τομείς λόγου χάρη η βιοιατρική με το να μην υπάρχει αντίστοιχη σχολή προς αναγνώριση του πτυχίου σου, σου ζητείτε να δώσεις μαθήματα σε κάποια αντίστοιχη σχολή στην Ελλάδα το οποίο απαιτεί πολύ χρόνο και κόπο. Συγκεκριμένα, ενώ είχα πρόταση για συνεργασία στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και υπήρχε ανοιχτή θέση, λόγο της καθυστέρησης της επεξεργασίας της αίτησης μου και λόγο του ότι μου ζητήθηκε να δώσω μαθήματα προς αναγνώριση του πτυχίου μου δεν καρποφόρησε. »
Όσο για τον επαναπατρισμό και κάτω από ποιες συνθήκες η Αφροδίτη είναι ξεκάθαρη: «Ναι σκέφτομαι τον επαναπατρισμό ίσως μετά από μερικά ακόμα χρόνια εμπειρίας στο εξωτερικό. Φυσικά μου λείπει η οικογένεια μου και νοσταλγώ πολύ τον τόπο καταγωγής μου. Λατρεύω τη θάλασσα και τον ήλιο και τον τρόπο ζωής στην Ελλάδα. Η ποιότητα ζωής ειδικά στα Χανιά είναι νομίζω ανεκτίμητη. Θέλω να δουλεύω πάνω στον τομέα των σπουδών μου και γι’ αυτό θα επέστρεφα αν υπήρχε ευκαιρία δουλειάς στην Ελλάδα τον τομέα εργασίας μου. »
Μέσα από τη στήλη “Χανιώτες του εξωτερικού” τα “Χ.ν.” παρουσιάζουν ιστορίες συμπολιτών μας που έφυγαν από τα Χανιά και διακρίνονται σε διάφορους τομείς στο εξωτερικό.