Με σημαντική ερευνητική δουλειά στην ανάλυση δεδομένων και σε υπολογιστικές υποδομές για μεγάλες επιστημονικές εφαρμογές, η Αναστασία Αϊλαμάκη διαπρέπει στην Ελβετία.
H Αναστασία Αϊλαμάκη από το 2008 έως σήμερα είναι τακτική καθηγήτρια στο Τμήμα Πληροφορικής και Επικοινωνιών και διευθύντρια στο Εργαστήριο Συστημάτων και Εφαρμογών Δεδομένων (Data-Intensive Applications and Systems Laboratory) του Ομοσπονδιακού Πολυτεχνείου (EPFL) της Ελβετίας στη Λωζάνη.
Από το 2015 είναι ιδρύτρια και διευθύνουσα σύμβουλος της εταιρείας RAW Labs, η οποία αναπτύσσει νέες τεχνολογίες εξερεύνησης δεδομένων που επιτρέπουν γρήγορη εξόρυξη πληροφορίας εξουδετερώνοντας την εκθετική αύξηση των Big Data, μέσω της επιτόπιας ενσωμάτωσης και αναζήτησης ακατέργαστων δεδομένων. Η RAW Labs παρέχει στις επιχειρήσεις την δυνατότητα να χρησιμοποιούν αποτελεσματικά τις πηγές δεδομένων τους με ελάχιστο κόστος.
Η Αναστασία Αϊλαμάκη, που ξεκίνησε την ακαδημαϊκή της καριέρα στο φημισμένο πανεπιστήμιο Carnegie Mellon της Αμερικής, ενώ το 1999 είχε εργαστεί στη Microsoft, έχει σειρά διακρίσεων και βραβείων στο βιογραφικό της.
Μεταξύ άλλων, το 2019 έλαβε το βραβείο SIGMOD Edgar F. Codd Innovations Award το οποίο απονέμεται σε υποψήφιους με καινοτόμες και εξαιρετικά σημαντικές συμβολές διαρκούς αξίας στην ανάπτυξη, κατανόηση ή χρήση συστημάτων βάσεων δεδομένων. Η ΙΕΕΕ και η ACM, οι διεθνείς οργανισμοί στην Μηχανική και στην Πληροφορική, της απένειμαν την ύψιστη βαθμίδα μέλους (Fellow) το 2018 και 2019 αντίστοιχα “για συνεισφορές στα συστήματα βάσεων δεδομένων με επίγνωση του υλικού και την διαχείριση επιστημονικών δεδομένων”. Το 2018 επίσης της απονεμήθηκε το Βραβείο Νέμιτσα από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επίσης έχει λάβει δέκα βραβεία καλύτερης δημοσίευσης σε συνέδρια ενώ έχει σειρά δημοσιεύσεων.
Από το 1990 έως το 1995 ήταν συντονίστρια σε Ερευνητικά Προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και Διαχειρίστρια τυου Δικτύου της Πολυτεχνειούπολης στο Πολυτεχνείο Κρήτης.
Η Αναστασία Αϊλαμάκη, η οποία έχει γεννηθεί στην Κύπρο από μητέρα κυπρία και πατέρα κρητικό, έζησε στα Χανιά έως το 1995, οπότε έφυγε στο εξωτερικό με πρώτο σταθμό τις ΗΠΑ.
«Συστήματα δυναμικά σε πραγματικό χρόνο»
Για το αντικείμενο της έρευνάς της η ίδια εξηγεί:
«Η έρευνα μου είναι σε συστήματα διαχείρισης μεγάλων ποσοτήτων δεδομένων που χρησιμοποιούνται σε επιστημονικές και βιομηχανικές εφαρμογές. Με την ερευνητική μου ομάδα, σχεδιάζουμε συστήματα για την βέλτιστη χρησιμοποίηση μοντέρνων επεξεργαστών και μονάδων αποθήκευσης ώστε για να διαχειριστούμε δεδομένα με μεγαλύτερη ακρίβεια και αποτελεσματικότητα. Ταυτόχρονα σχεδιάζουμε έξυπνα συστήματα διαχείρισης δεδομένων για ειδικευμένες εφαρμογές όπως αστρονομία και νευροεπιστήμες. Οι εφαρμογές αυτές χρειάζονται ταυτόχρονη πρόσβαση σε πολλά είδη δεδομένων τα οποία εμπλουτίζονται συνεχώς, ενώ οι απαιτήσεις των ίδιων των εφαρμογών για τη διαχείριση των δεδομένων αυτών επίσης μεταβάλλονται με το χρόνο. Τα συστήματα που σχεδιάζουμε είναι δυναμικά σε πραγματικό χρόνο, δηλαδή ο κώδικας γράφεται και ξαναγράφεται αυτόματα και έτσι προσαρμόζεται αυτόματα στις αλλαγές, χωρίς ανθρώπινη επέμβαση. Με τον τρόπο αυτό ελευθερώνουμε τις επιστημονικές εφαρμογές από περιορισμούς που επιβάλλει η πολυπλοκότητα του χειρισμού μεγάλων συνόλων ετερογενών δεδομένων, επιταχύνοντας έτσι την επιστημονική πρόοδο, καθώς οι επιστήμονες μπορούν να εξερευνήσουν γρήγορα και αποτελεσματικά τεράστιες ποσότητες δεδομένων».
Για την πιο σημαντική στιγμή μέχρι τώρα στην καριέρα της, θα πει:
«Έχω την απαράμιλλη τύχη να εργάζομαι με ταλαντούχους νέους ανθρώπους σε μια ερευνητική κοινότητα που αναγνωρίζει το έργο μου και μου προσφέρει μεγάλες τιμές. Οι σημαντικές στιγμές είναι ως εκ τούτου πολλές, και οι διακρίσεις με κάνουν να νιώθω όλο και πιο όμορφα. Η απονομή του Βραβείου Νέμιτσα από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας τον Οκτώβριο του 2018 ήταν μια ξεχωριστή στιγμή που με έφερε ακόμα πιο κοντά στην Κύπρο όπου γεννήθηκα (η πατρίδα της μητέρας μου). Η διάκριση που ακόμα και σήμερα την αισθάνομαι εξωπραγματική είναι το ACM SIGMOD Edgar F. Codd Innovation Αward (βραβείο ευρηματικότητας) που μου απονεμήθηκε το 2019, που επιβραβεύει το επιστημονικό έργο ζωής και θεωρείται το σημαντικότερο επίτευγμα σε ολόκληρο τον επιστημονικό τομέα της διαχείρισης δεδομένων. Τίποτα όμως δε συγκρίνεται με την ευτυχία και την περηφάνεια που αισθάνομαι όταν ένα από τα παιδιά μου τελειώνει το διδακτορικό, και έχω την τιμή να του/της το απονείμω και να σφίξω το χέρι συγκινημένων και εξίσου υπερήφανων γονέων και φίλων. Εκεί νιώθω τελικά την μεγαλύτερη χαρά και ικανοποίηση».
Για την εταιρεία που έχετε ιδρύσει στην Ελβετία, εξηγεί:
«Η RAW Labs SA ιδρύθηκε βοηθά τις επιχειρήσεις να ανταποκριθούν στην μεγαλύτερη πρόκληση της πληροφορικής σήμερα: τον ψηφιακό μετασχηματισμό, που έχει σαν κινητήρια δύναμη την αποτελεσματική διαχείριση των δεδομένων. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι ήδη μια αγορά 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων και αυξάνεται κατά 20% ετησίως. Το προϊόν είναι μια πλατφόρμα λογισμικού που ονομάζεται RAW και ενσωματώνει όλες τις πηγές δεδομένων των επιχειρήσεων, μετατρέποντάς τις σε προστιθέμενη αξία που βελτιώνει τις επιχειρηματικές επιδόσεις και τα κέρδη της επιχείρησης. Το RAW λειτουργεί σαν μια εικονική αποθήκη δεδομένων (μη επιβαρύνοντας έτσι την επιχείρηση με τα πρόσθετα κόστη και χρόνο συντήρησης που έχουν οι συμβατικές αποθήκες δεδομένων). Το RAW καθιστά δυνατή την πρόσβαση σε δεδομένα οποιουδήποτε τύπου ανεξάρτητα από τη μορφή και την πολυπλοκότητα, και τα αναλύει, τα καθαρίζει και τα μετατρέπει σε “έξυπνα δεδομένα” χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη και μηχανική εκμάθηση, με εγγυημένη ασφάλεια για τα δεδομένα της επιχείρησης.
Οι συνεργασίες μας είναι με μεγάλες εταιρίες στον τομέα τηλεπικοινωνιών όπως η Swisscom, μέσων ενημέρωσης όπως η Ελβετική Εταιρία Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης, βιομηχανία τροφίμων όπως η Nestlé, και τραπεζικών συστημάτων όπως είναι η Credit Suisse. Έχουμε επίσης συνεργασίες με εταιρίες ΙΤ όπως η Huawei. Στους στόχους μας περιλαμβάνεται η διεύρυνση των συνεργασιών με περισσότερες επιχειρήσεις σε διεθνές επίπεδο και η προσέλκυση επενδύσεων για να μεγαλώσουμε την ομάδα και να επεκτείνουμε τα προϊόντα μας».
Για το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα και το εξωτερικό, επισημαίνει:
«Σπούδασα στο Πανεπιστήμιο Πατρών, και εργάστηκα στο εκεί υπολογιστικό κέντρο. Στο Πολυτεχνείο Κρήτης παρέδωσα μαθήματα στην τότε νεοσύστατη σχολή Ηλεκτρονικών Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών και εργάστηκα σαν μηχανικός δικτύων για την νεόκτιστη Πολυτεχνειούπολη. Στην Αμερική σπούδασα στα Πανεπιστήμια του Rochester και του Wisconsin, και εργάστηκα για 8 χρόνια στο Carnegie Mellon University ως καθηγήτρια πριν έλθω στο EPFL. Όμως σαν καθηγήτρια για μένα η Ελλάδα είναι ξεχωριστή. Αν και ερευνητικά καποια πράγματα είναι δυσκολότερα, πχ για να διεξαχθούν έρευνες που χρειάζονται πολυέξοδα πειράματα σε ακριβά μηχανήματα απαιτείται πολύ περισσότερη προσπάθεια στην Ελλάδα από ό,τι στο εξωτερικό λόγω περιορισμένων πόρων. Από την άλλη, ο πλούτος του ελληνικού μυαλού, το φιλότιμο και η όρεξη για δουλειά (ναι!) και πρόοδο είναι απαράμιλλες κινητήριες δυνάμεις για να δημιουργήσει κανείς εξέχουσες επιστημονικές ομάδες. Ο μηχανισμός εκπαίδευσης στην Ελλάδα έχει σίγουρα περιθώριο για βελτίωση, αλλά έχοντας περάσει από πολλά διαφορετικά συστήματα έμαθα ότι το κάθε σχολείο έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά του, και δεν υπάρχει “τέλειο” σύστημα! Μπορώ να πω ότι με χαρά και όρεξη θα επέστρεφα να δουλέψω σε οποιοδήποτε από όλα αυτά τα πανεπιστήμια».
Για το μέλλον του Ιντερνετ σημειώνει:
«Το μέλλον και του διαδικτύου και τον δεδομένων είναι …εκθετικό! Οι αριθμοί είναι σε εξωπραγματικά επίπεδα και η ανάπτυξη θα συνεχίσει να είναι ραγδαία. Αυτό δημιουργεί καθημερινά νέες ευκαιρίες να βελτιώσουμε τη ζωή στον πλανήτη μας και μέσω της τεχνολογίας να αντιμετωπίσουμε πολύ σημαντικά προβλήματα όπως επιδημίες και κλιματικές αλλαγές. Η ανάπτυξη βοηθάει πρωτίστως την επικοινωνία, ώστε να μαθαίνονται γρηγορότερα τα νέα επιστημονικά επιτεύγματα και να μοιραζόμαστε πιο αποτελεσματικά τα δεδομένα μας, που μπορούν να συνδυαστούν και να συμβάλλουν σε νέες ανακαλύψεις. Τα δεδομένα του δικτύου, όσο αχανή και “αδάμαστα” κι αν είναι με τις ελλείψεις και τα λάθη που περιέχουν και τους κινδύνους παραπληροφόρησης που ενέχει η χρήση τους, είναι παρόλα αυτά πολύτιμα και η συμβολή τους θα είναι θετικά καθοριστική στην πορεία της ανθρωπότητας».
«Θα επέστρεφα»
Για το αν θα επέστρεφε στα Χανιά θα πει:
«Στα Χανιά έζησα ως το 1995, όπου έφυγα για την Αμερική. Αν μου δινόταν η ευκαιρία, θα επέστρεφα αύριο! Είναι ο τόπος μου και θέλω να επιστρέψω το συντομότερο και να ζήσω για πάντα εκεί».
Μέσα από τη στήλη “Χανιώτες του εξωτερικού”
τα “Χ.ν.” παρουσιάζουν ιστορίες συμπολιτών μας που έφυγαν από τα Χανιά και διακρίνονται σε διάφορους τομείς στο εξωτερικό.
