» Ερευνητικός επιστήμονας στα εργαστήρια επαυξημένης και εικονικής πραγματικότητας της εταιρείας Facebook
Τα καλά κρυμμένα μυστικά του εγκεφάλου “ξεκλειδώνει” ο Ευτύχης Πνευματικάκης, ένας Χανιώτης επιστήμονας που σε ηλικία μόλις 39 ετών έχει ήδη μια εντυπωσιακή σταδιοδρομία στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
Τα “Χανιώτικα νέα” βρίσκουν σήμερα τον Ευτύχη σε μια νέα θέση εργασίας, αυτή του ερευνητικού επιστήμονα στα εργαστήρια επαυξημένης και εικονικής πραγματικότητας του Facebook.
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ
Όπως μας εξηγεί, «η έρευνά μου είναι πάνω στον τομέα των υπολογιστικών νευροεπιστημών και στην ανάλυση νευρικών δεδομένων. Το κεντρικό ερώτημα του τομέα είναι το πώς λειτουργεί ο εγκέφαλος σε επίπεδο μικρών εγκεφαλικών κυκλωμάτων και με πιο τρόπο πραγματοποιεί τις διάφορες λειτουργίες του. Η κατανόηση του εγκεφάλου θεωρείται ως μια από τις πιο σημαντικές επιστημονικές προκλήσεις για τον 21ο αιώνα και απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα θα μπορούσαν να έχουν πολλές εφαρμογές, π.χ., καλύτερη κατανόηση νευρικών διαταραχών, αλλά και σχεδιασμό καλύτερων μεθόδων μηχανικής μάθησης και τεχνητής νοημοσύνης. Παρόλο που η άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης είναι αλματώδης και εντυπωσιακή αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο χαμηλό κόστος της υπολογιστικής δύναμης. Ένα παιδί 1-2 χρονών μπορεί να λύσει πολλά προβλήματα που δεν μπορεί να τα λύσει κανένας σύγχρονος υπολογιστής, οπότε υπάρχουν ακόμα πάρα πολλά πράγματα που δεν ξέρουμε. Από την άλλη η τεχνητή νοημοσύνη μας δίνει πολλά εργαλεία για την καλύτερη κατανόηση των νευρικών δεδομένων και την επέκταση των ανθρωπίνων δυνατοτήτων. Θα έλεγα ότι η δουλειά μου είναι πάνω στην αλληλεπίδραση μεταξύ βιολογικής και μηχανικής μάθησης/νοημοσύνης».
ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΕΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙΣ
Τα τελευταία 5 χρόνια ο Ευτύχης εργαζόταν ως ερευνητικός επιστήμονας στο Ινστιτούτο Flatiron (Flatiron Institute). Εκεί, μεταξύ άλλων, ανέπτυξε ένα λογισμικό για την στατιστική επεξεργασία δεδομένων μικροσκοπίας φθορισμού στις νευροεπιστήμες. Όπως μας εξηγεί, «πρόκειται για μια τεχνική οπτικής απεικόνισης που δίνει την δυνατότητα να παρατηρήσουμε πως ο εγκέφαλος κάποιων ζώων λειτουργεί σε επίπεδο μεμονωμένων νευρώνων κατά τη διάρκεια εκτέλεσης κάποιας άσκησης, και πώς αυτή η λειτουργία αλλάζει καθώς το ζώο μαθαίνει να εκτελεί την άσκηση καλύτερα. Το λογισμικό αυτό διατίθεται με ανοικτό κώδικα που επιτρέπει στον καθένα να το χρησιμοποιήσει/τροποποιήσει δωρεάν και είναι αυτήν τη στιγμή το πιο δημοφιλές στον κόσμο για αυτού του είδους ανάλυση».
Πρόσφατα άλλαξε περιβάλλον και από τον Φεβρουάριο δουλεύει ως ερευνητικός επιστήμονας στα εργαστήρια επαυξημένης και εικονικής πραγματικότητας (augmented/virtual reality) της εταιρείας Facebook. «Η έρευνά μου θα κινηθεί πάνω στην ανάπτυξη νευρικών διεπαφών μεταξύ μηχανών και του ανθρώπινου κινητικού συστήματος».
Η ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ
Ο Ευτύχης βρέθηε στην Αμερική ο 2004 για διδακτορικές σπουδές στο πανεπιστήμιο Columbia. «Ήξερα ότι ήθελα να κάνω μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό και με γοήτευε η ιδέα του να ζήσω στη Νέα Υόρκη. Από εκεί και πέρα δεν είχα κάποιο συγκεκριμένο στόχο για το αντικείμενο, αυτά προέκυψαν στην πορεία». Για τα ελληνικά πανεπιστήμια όπως τα έζησε, πιστεύει πως «είναι πολύ καλά στο να δίνουν στους φοιτητές τους γνώσεις και βάσεις για να κάνουν έρευνα, αλλά υστερούν στο να δίνουν κατεύθυνση στους φοιτητές τους μέσα στο ευρύτερο πεδίο της έρευνας ή της αγοράς. Θα έλεγα ότι είμαι προϊόν αυτού του μοντέλου».
Κομβικό σημείο για τη ζωή του συνομιλητή μας ήταν όταν παρουσιάστηκε μια ευκαιρία με μία θέση στο Ι.Τ.Ε. το 2013. «Επέλεξα, με μεγάλη δυσκολία, να την αρνηθώ και να μείνω εδώ. Μετά από αυτήν την απόφαση, άλλαξα στάση και προσπάθησα να αφομοιωθώ καλύτερα στην εδώ πραγματικότητα και να εξερευνήσω τις όποιες δυνατότητες». Πλέον έχω οικογένεια και ένα μικρό παιδί οπότε θεωρώ τον εαυτό μόνιμο κάτοικο, τουλάχιστον για το κοντινό μέλλον».
Όσο για τα υπέρ και τα κατά της ζωής στο εξωτερικό για έναν άνθρωπο που μεγάλωσε σε μια πόλη όπως τα Χανιά, ο Ευτύχης παρατηρεί: «Υπάρχει μια αίσθηση ανεξαρτησίας και αυτονομίας είτε το θέλει κανείς είτε όχι. Φαντάζει και είναι ωραία, αλλά η οικογένεια πάντα λείπει και ως νέος πατέρας, αυτόν τον καιρό η βοήθεια που μπορεί να προσφέρει η οικογένεια λείπει πολλαπλά. Πέρα από τη βοήθεια που δεν παίρνεις από την οικογένεια και από τους φίλους είναι και η βοήθεια που δεν δίνεις, και αυτό είναι κάτι που με απασχολεί όλο και περισσότερο. Τώρα που ζούμε στις συνθήκες πανδημίας και απομόνωσης η απόσταση είναι ακόμα πιο δύσκολη (αλλά οποιοδήποτε ταξίδι θα ήταν κοινωνικά ανεύθυνο)».
Ο ίδιος προσθέτει πως «η ανωνυμία σε μια πόλη σαν την Νέα Υόρκη, το ότι γενικά κανείς δεν νοιάζεται ποιος είσαι και από που έρχεσαι, είναι απελευθερωτική αλλά μπορεί εύκολα να σου δημιουργήσει ένα αίσθημα ότι δεν ανήκεις κάπου. Αυτά που θα αναγνώριζα ως θετικά στη Νέα Υόρκη είναι ο πολυπολιτισμικός χαρακτήρας της που με τον καιρό σου δίνει μια πιο ανοικτή και προσγειωμένη προσέγγιση της πραγματικότητας, και οι δυνατότητες που προσφέρει στο να κυνηγήσεις τα ενδιαφέροντά σου, είτε επαγγελματικά είτε όχι».
Υπάρχει νόστος για την πατρίδα; Ο Ευτύχης απαντά θετικά, όμως κάποια πράγματα δεν του λείπουν καθόλου από τα Χανιά κι ελπίζει να αλάξουν: «Όσο περνάνε τα χρόνια μου λείπουν πρακτικά πράγματα, όπως νόστιμες ντομάτες και πορτοκάλια αλλά και το πόσο πιο εύκολο είναι να κανονίσεις να βρεθείς με ένα φίλο/φίλη σου. Τα στέκια και τα τοπία με τα οποία μεγάλωσα στην πλειοψηφία τους έχουν είτε κλείσει είτε αφομοιωθεί από τον τουρισμό, και δυσκολεύομαι να νοιώσω ντόπιος στο κέντρο της πόλης όπου και μεγάλωσα και όπου μένουν ακόμα οι γονείς μου. Εξαίρεση αποτελεί η γειτονιά της Νέας Χώρας που μου φαίνεται αναλλοίωτη αλλά και ο δημοτικός κήπος με το καφέ και το θερινό σινεμά. Δεν μου λείπουν καθόλου τα beach bars και οι καφετέριες, η κουλτούρα του αυτοκινήτου, και οι τουρίστες.
Στα Χανιά έρχομαι κάθε χρόνο, παλιότερα και περισσότερες από μία φορά αλλά τώρα αυτό είναι πιο δύσκολο λόγω οικογένειας. Ποτέ μη λες ποτέ, αλλά θεωρώ δύσκολο το να επιστρέψω για να εργαστώ, τουλάχιστον σε κάτι συναφές με το αντικείμενο μου. Αυτό που με απασχολεί περισσότερο για τα Χανιά είναι το να μην μετατραπούν σε ένα απέραντο τουριστικό θέρετρο και να μπορεί το κάθε παιδί που μεγαλώνει στα Χανιά να φανταστεί το μέλλον του εκεί πέρα από τον χώρο του τουρισμού. Με όλον τον σεβασμό στο μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού που ζει από τον τουρισμό και θα δεχτεί ισχυρό πλήγμα φέτος, η πανδημία του κορονοϊου δείχνει ότι σαν τόπος πρέπει να βάζουμε τα αυγά μας σε πολλά καλάθια».
Η προοπτική της Ελλάδας
Ζητήσαμε από τον Ευτύχη τις προτάσεις του ώστε να μπορέσει η Ελλάδα να υποστηρίξει θέσεις εργασίας όπως η δική του:
«Θα απαντήσω λίγο διαφορετικά βάσει της πραγματικότητας που ζούμε σήμερα. Η πανδημία του κορονοϊού θα οδηγήσει με βεβαιότητα σε μια παγκόσμια ύφεση και θα επιταχύνει μη αναστρέψιμες αλλαγές στον τρόπο που ζούμε και εργαζόμαστε. Η τηλεργασία είναι πιθανόν να εδραιωθεί σε αρκετούς τομείς και να μην είναι απαραίτητα γεωγραφικά περιορισμένη μέσα σε μία χώρα. Πιστεύω πώς τομείς όπως η βιολογία και η προσωποποιημένη ιατρική, η διαχείριση και ανάλυση προσωπικών δεδομένων, και οι τεχνολογίες επαυξημένης πραγματικότητας, θα δουν μεγάλη ανάπτυξη σε επίπεδο έρευνας και τεχνολογίας. Τα ελληνικά πανεπιστήμια (και δη αυτά της Κρήτης) έχουν τις δυνατότητες να προσφέρουν και να επωφεληθούν από αυτές τις αλλαγές. Από εκεί και πέρα χρειάζεται μια απαραίτητη ευελιξία και εξωστρέφεια ώστε όχι μόνο να μην φεύγουν οι Eλληνες για το εξωτερικό, αλλά να μπορεί και η Ελλάδα να προσελκύσει υπηκόους άλλων χωρών. Μέρη όπως το Επιστημονικό και Τεχνολογικό Πάρκο Κρήτης πρέπει να στηρίζονται αλλά και να διαφημίζονται τόσο σε διεθνές όσο και σε τοπικό επίπεδο.»
Το who is who του Ευτύχη Πνευματικάκη
•Γεννήθηκε στα Χανιά το 1981.
• Είναι διπλωματούχος μηχανικός από το Tμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου (1999-2004).
• Κατέχει Μάστερ (2006) και διδακτορικό (2010) από το τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών (Electrical Engineering) του Columbia University
• Ήταν μεταδιδακτορικός ερευνητικός επιστήμονας στο τμήμα Στατιστικής και στο Κέντρο Θεωρητικών Νευροεπιστημών (Center for Theoretical Neuroscience) του Columbia University (2010-2014).
• Διετέλεσε ερευνητικός επιστήμονας στο Κέντρο Υπολογιστικής Βιολογίας (2014-2018), και στο Κέντρο Υπολογιστικών Μαθηματικών (2018-παρών) του Flatiron Institute, Simons Foundation. (Με άδεια από 02/2020)
• Σήμερα είναι ερευνητικός επιστήμονας στα Facebook Reality Labs
• Έχει συμμετάσχει σε περίπου 40 δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά και συνέδρια (αναλυτική λίστα στο https://scholar.google.com/citations?user=fDc1X1YAAAAJ&hl=en&oi=ao)
• Είναι παντρεμένος και έχει μια κόρη.
Μέσα από τη στήλη “Χανιώτες του εξωτερικού” τα “Χ.ν.” παρουσιάζουν ιστορίες συμπολιτών μας που έφυγαν από τα Χανιά και διακρίνονται σε διάφορους τομείς στο εξωτερικό. Προτείνετε κι εσείς συμπολίτες μας στο info@haniotika-nea.gr
