Η βελτίωση των λαμπτήρων τύπου LED -και συγκεκριμένα η μείωση της ενέργειας που απαιτείται για την κατασκευή τους- είναι το βασικό αντικείμενο έρευνας του Κωνσταντίνου Δασκαλάκη. Ο 33χρονος Χανιώτης ερευνητής αφού εξασφάλισε το 2016 την υποτροφία “Μαρί Κιουρί” και βρέθηκε στο πανεπιστήμιο του Aalto στο Ελσίνκι της Φινλανδίας, ήταν ανάμεσα στους 7 ερευνητές που κέρδισαν φέτος την ευρωπαϊκή επιχορήγηση ERC Starting Grant 2020, για την δημιουργία μιας επιστημονικής ομάδας η οποία θα επικεντρωθεί σε έρευνα βελτίωσης των οργανικών λαμπτήρων LED (OLED) στο πανεπιστήμιο του Turku πάλι στη Φινλανδία.
O Κ. Δασκαλάκης μιλάει στα “Χ.Ν.” για την έρευνα του, τη ζωή στη Φινλανδία αλλά και το ενδεχόμενο της επιστροφής στα πάτρια εδάφη…
Ο διοικητής του Νοσοκομείου Χανίων Γ. Μπέας και η εκπαιδευτικός Ειρήνη Καλαιτζάκη στο 8ο ημερολόγιο καραντίνας
• Από που προέκυψε η… Φινλανδία και το πανεπιστήμιο του Aalto στη ζωή σου; Ποιες ήταν οι συνθήκες που βρήκες εκεί; (περιβάλλον εργασίας, εργαστήρια, καθηγητές κ.λπ.).
Στη Φινλανδία ήρθα όταν τελείωσα το διδακτορικό μου στο Imperial College London στην Αγγλία. Ενώ ήμουν στην Αγγλία κοντά στο τέλος το διδακτορικού μου, έψαχνα τρόπους για να μπορέσω να πάρω την υποτροφία “Μαρί Κιουρί (Marie Skłodowska-Curie)”, ύψους 180.000 ευρώ, από την Ευρωπαϊκή Ένωση που θα μου επέτρεπε να λειτουργήσω σαν ανεξάρτητος ερευνητής. Η υποτροφία “Μαρί Κιουρί” θεωρείται ένα σημαντικό επιστημονικό «παράσημο» σε νέους ερευνητές αλλά έχει σαν όρο ότι δεν τη δικαιούσαι στη χώρα που ζεις. Αυτό γίνεται για να σπρώξει ερευνητές να πάνε σε νέο ερευνητικό περιβάλλον, για να ανοίξουν οι ορίζοντες της γνώσης – κάτι εξαιρετικά σημαντικό στην έρευνα αιχμής! Το 2015 λοιπόν έλαβα μια προσφορά να πάω στο πανεπιστήμιο Aalto στην Φιλανδία, όπου και θα μου επέτρεπε να διεκδικήσω την υποτροφία . Μετά από μια αποτυχημένη προσπάθεια το 2015, κατάφερα να την πάρω την επόμενη χρονιά και έτσι μετακόμισα στη Φιλανδία.
• Μίλησε μας για το αντικείμενο εργασίας και έρευνάς σου. Ποιες είναι οι εφαρμογές του στην καθημερινότητα;
Η έρευνά μου βασίζεται στις οπτικές και ηλεκτρονικές ιδιότητες στερεών υλικών. Χρησιμοποιώντας σε μεγάλο βαθμό την κβαντομηχανική, προσπαθούμε να βελτιώσουμε κάποιες ιδιότητες αυτών των υλικών αλλά και να ερευνήσουμε νέες θεωρίες. Η δουλεία μου βέβαια είναι κατά κόρον “πειραματική”, δηλαδή η έρευνα γίνεται σε εργαστήρια και όχι θεωρητικά. Είναι εκπληκτικό το ότι μπορούμε να “δούμε” ενέργειες και υλικά να υβρίζονται με φως – κάτι που μερικές φορές μοιάζει βγαλμένο από ταινία επιστημονικής φαντασίας. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι για να μπορούμε να κάνουμε αυτού του τύπου έρευνα, χρειαζόμαστε εργαστηριακές εγκαταστάσεις και εξοπλισμό που κοστίζουν εκατομμύρια. Τα τελευταία 2-3 χρόνια προσπαθώ να κλείσω την ψαλίδα μεταξύ βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας. Οπότε τώρα τρέχω ένα επιστημονικό πρόγραμμα που έχει σκοπό χρήση πολαριτονικών δομών (βασική έρευνα) για τη βελτίωση οργανικών light-emitting diodes (OLED, εφαρμοσμένη έρευνα). Τα LED παίζουν βασικό ρόλο σε μοντέρνες ηλεκτρονικές συσκευές και αποτελούν την βάση για κατασκευή των λαμπτήρων οικονομίας που όλοι πλέον έχουμε στα σπίτια μας. Δυστυχώς, οι LED λάμπες σήμερα βασίζονται σε μη-οικολογικά ανόργανα και τοξικά υλικά, και η κατασκευή τους γίνεται με μεθόδους που καταναλώνουν πολύ μεγάλες ποσότητες ενέργειας. Αυτό που κάνουμε ως έρευνα είναι η μελέτη νέων φωτονικών δομών και ημιαγωγών για την λύση των προβλημάτων που έχουν οι LED λάμπες.
• Ξέρουμε πως η Φινλανδία δίνει μεγάλη έμφαση στην έρευνα σε αναντιστοιχία με τη χώρα μας. Κάνε τις συγκρίσεις σου…
Πραγματικά η Φινλανδία είναι μία χώρα που η οικονομία της έχει μεγάλη βάση στην τεχνολογία και έρευνα. Αλλά αυτό είναι μία λογική συνέπεια των καιρικών συνθηκών και των φυσικών πόρων στη χώρα αυτή. Αυτό που νομίζω κάνουν πολύ καλά σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι η πλήρη εκμετάλλευση των διαθέσιμων πόρων και η καταπολέμηση της διαφθοράς σε όλους τους τομής. Επίσης λειτουργούν συλλογικά σαν κοινωνία που δέχεται “constructive criticism” (εποικοδομητική κριτική), αλλά εδώ ίσως βοηθά το ότι ο πληθυσμός τους είναι σχετικά μικρός (~5.6 εκατομμύρια). Από την Ελλάδα έφυγα στα πολύ αρχικά βήματα της ερευνητικής μου σταδιοδρομίας. Η δυνατότητα να κάνω διδακτορικό στο Imperιal College London ήρθε μέσω των διασυνδέσεων του καθηγητή των προπτυχιακών σπουδών μου στο Πανεπιστήμιο Κρήτης κ. Παύλο Σαββίδη που είναι ένας παγκοσμίως αναγνωρισμένος καθηγητής. Οπότε δεν έχω τα κατάλληλα κριτήρια να συγκρίνω πως η Ελλάδα διαχειρίζεται την έρευνα σε σχέση με την Φινλανδία.
Έχω μόνο δεδομένα να συγκρίνω Αγγλία και Φιλανδία… Σε κάθε περίπτωση πιστεύω ότι εκπαίδευση και έρευνα είναι οι πιο “κερδοφόρες” στρατηγικές επενδύσεις για οποιαδήποτε χώρα. Αυτό ενισχύετε όταν όλοι μας λειτουργούμε αρμονικά και συλλογικά. Επίσης πιστεύω στο “self-reflection” (αυτοαναστοχασμός), κάτι που προσκοπικά με έχει βοηθήσει στην ζωή μου.
• Μίλησέ μας για τις συνθήκες ζωής και την καθημερινότητα στη Φινλανδία; Ποιότητα ζωής, ευκαιρίες για πολιτιστικές δράσεις και διασκέδαση, επαφές με τους ντόπιους ;
Είμαι απόλυτα ευχαριστημένος προς το παρόν. Η κοινωνία με δέχτηκε εγκαρδίως από την πρώτη μέρα που ήρθα. Επίσης εδώ γνώρισα και την αρραβωνιαστικιά μου που είναι Φινλανδή. Γενικά ο κόσμος εδώ είναι πολύ τεχνοκρατικός, τους αρέσει η μουσική και έχουν παιδεία πάνω σε αυτό. Νομίζω οι επιστήμονες έχουν υψηλή θέση στην κοινωνία που αυτό με βοηθά στις συναναστροφές μου επαγγελματικά και κοινωνικά. Επίσης έχω κάνει πολύ καλούς φίλους Φινλανδούς αλλά και από όλο τον κόσμο εδώ. Η καθημερινότητα μου δεν έχει κάτι ιδιαίτερα σημαντικό σε σχέση με τα ελληνικά δεδομένα. Ίσως κάτι ενδιαφέρον και μερικές φορές διασκεδαστικό είναι το “ξε-χιόνισμα” του αυτοκινήτου τον χειμώνα και η οδήγηση σε χιονισμένους δρόμους, κάτι που δεν έχουμε εμπειρία σαν Χανιώτες. Ακόμα έχουμε διαφορετικές προτιμήσεις στον καφέ, εδώ πίνουμε μεγάλες ποσότητες καφέ φίλτρου. Αυτό βοηθά ειδικά τον χειμώνα που η διάρκεια της ημέρας περιορίζεται σε 1-2 ώρες. Τα καλοκαίρια είναι εκπληκτικά διότι είναι σχεδόν μόνο μέρα και δεν κάνει πολλή ζέστη.
• Ποιοι είναι οι επόμενοι -μακροπρόσθεσμοι και βραχυπρόσθεσμοι- προσωπικοί σου στόχοι; Το ενδεχόμενο επιστροφής στην Ελλάδα το έχεις αποκλείσει;
Πριν από μερικούς μήνες έλαβα μία πολύ μεγάλη Ευρωπαϊκή επιχορήγηση, το ERC Starting Grant 2020, για την δημιουργία μιας επιστημονικής ομάδας η οποία θα επικεντρωθεί σε έρευνα που στοχεύει στη βελτίωση των οργανικών λαμπτήρων LED (OLED) με χρήση πολαριτονικών δομών. Το ύψος της χρηματοδότησης είναι 1,5 εκατομμύρια ευρώ για 5 χρόνια και φέτος δόθηκε σε μόνο 7 ερευνητές στην Φινλανδία (ήμουν ένας από του 7 τυχερούς). Το πανεπιστήμιο του Turku στην νοτιοδυτική Φιλανδία μου προσέφερε μία πολύ καλή θέση και αρκετά μεγάλη επιπλέον χρηματοδότηση για να μεταφέρω την έρευνα μου σε αυτούς. Οπότε από 1η Νοέμβριου έχω μεταφερθεί στο Πανεπιστήμιο Turku, και προς το παρόν είμαι απόλυτα ευχαριστημένος με το περιβάλλον.
Δεν έχω αποκλείσει το ενδεχόμενο να επιστρέψω στην Ελλάδα όταν οι εργασιακές συνθήκες το επιτρέψουν. Απλά επειδή μου αρέσει πάρα πολύ και η Φινλανδία, η επιλογή ανάμεσα σε Ελλάδα και Φιλανδία θα είναι πάντα δύσκολη για εμένα. Αυτό που βοηθάει είναι ότι η αρραβωνιαστικιά μου αγαπάει την Ελλάδα οπότε και αυτή θέλει κάποια στιγμή να μετακομίσουμε στην Ελλάδα.
Μέσα από τη στήλη “Χανιώτες του εξωτερικού” τα “Χ.ν.” παρουσιάζουν ιστορίες συμπολιτών μας που έφυγαν από τα Χανιά και διακρίνονται σε διάφορους τομείς στο εξωτερικό.
