Στο περσινό μου σημείωμα (που γράφω κάθε καλοκαίρι) υπήρξα αρκετά επικριτικός για τις συνθήκες λειτουργίας και την επιλογή κινηματογραφικών ταινιών στο Δημοτικό Κινηματογράφο “ΚΗΠΟΣ” της πόλης μας. Oμως φέτος το καλοκαίρι ήρθε η ώρα του επαίνου.
Γιατί και οι λειτουργίες του χώρου του (WC, Bar, ψηφιακή μηχανή, αναλυτικό πρόγραμμα ταινιών κ.ά.) είναι βελτιωμένες και η επιλογή των προβαλλόμενων ταινιών εξαιρετική, με αποτέλεσμα να έχει αυξηθεί ο αριθμός των θεατών και μάλιστα των θεατών που έχουν αυξημένες -ποιοτικές- απαιτήσεις, γεγονός που ανεβάζει το επίπεδο πολιτισμού της πόλης μας. Iσως κάποιες από τις προβαλλόμενες ταινίες να απαιτούν περισσότερη και ιδιαίτερη νοητική και συναισθηματική συμμετοχή των θεατών που υπερβαίνει -κατά πολύ- τον εμπορικό χαρακτήρα των ταινιών. Όμως κι αυτό είναι ένα κέρδος, γιατί το σινεμά δεν είναι μόνο απλή ψυχαγωγία, αλλά και στοχασμός, φιλοσοφική περιδιάβαση, προβληματισμός, ευαισθητοποίηση για τα ζητήματα τα οποία θίγει το σενάριο, και προπάντων παιδεία και σαν τέτοια βραβεύεται στα διεθνή κινηματογραφικά φεστιβάλ. Προ τούτο, δείτε τον αριστουργηματικό (κατά τη γνώμη μου) “Αστακό” του Γ. Λάνθιμου, που έχει κατακτήσει το παγκόσμιο κινηματογραφικό κοινό, παρ’ όλη την απολύτως αντικομφορμιστική και μη γραμμική δομή και λειτουργία του σεναρίου του, το οποίον αφορά μια αλλόκοτη ερωτική ιστορία που διαδραματίζεται στο μέλλον, με τις εξαίσιες ερμηνείες του Κόλιν Φαρλ, της Αγγελικής Παπούλια και άλλων ξένων και Ελλήνων ηθοποιών.
Τώρα, ως προς το πρόγραμμα των ταινιών που θα προβληθούν μέχρι 19 Σεπτεμβρίου στον “Κήπο”, σημειώνω ενδεικτικά, πέραν του “Αστακού”, κάποιες ταινίες, κατά την κρίση μου, η οποία δεν είναι αναγκαίο (όπως συμβαίνει με όλα τα επιτεύγματα της Τέχνης) να συμπίπτει με αυτή των θεατών:
* Τη συγκλονιστική ταινία “Δεσμοί αίματος” του Γ. Χακόναρσον, που διαδραματίζεται σε κάποια απομονωμένη περιοχή της παγωμένης Ισλανδίας, για δύο αδέλφια με οικονομικές διαφορές και τη σχέση τους με τη φύση, τα ζώα και το μικροπεριβάλλον αυτής της περιοχής.
* Την Περσική ταινία “Ταξί στην Τεχεράνη”, στην οποία ο ίδιος ο φημισμένος σκηνοθέτης της (Τ. Παναχί) συλλαμβάνει χαρακτηριστικά στιγμιότυπα της καθημερινότητας με το ταξί του στους δρόμους της Τεχεράνης.
* Τη Γαλλική “Ο νόμος της αγοράς” του Σ. Μπριζέ, για τα σημερινά μετακαπιταλιστικά προβλήματα της παγκοσμιοποιημένης αγοράς που έχουν συντρίψει τους εργαζόμενους.
* Τη γοητευτική ταινία “Πέρα από τα βουνά” του Ζ. Ζανγκέ, για τις επιρροές της παγκοσμιοποίησης στην καθημερινή ζωή της σημερινής και μελλοντικής Κίνας.
* Τον “Καυτό ήλιο” του Ν. Μάτανιτς, για τρεις διαφορετικές ιστορίες αγάπης που εμπλέκονται στη διαμάχη Κροατών και Σέρβων και στην εθνικιστική τους μισαλλοδοξία.
* Την ταινία του Βούλγαρου Σ. Κομαντάρεφ “Το πέρασμα”, για τις οικογενειακές και εργασιακές δυσκολίες ζωής, σε μια περιοχή κοντά στα σύνορα Βουλγαρίας, Τουρκίας και Ελλάδας.
* Τη συγκλονιστική δραματική δανέζικη ταινία του Ο.Κ. Μάντσεν “Eρωτας χωρίς αύριο”, για τη φιλοσοφία και ιδεολογία ζωής, στη χίπικη και ελευθεριάζουσα δεκαετία του ’60, μέσω της ιστορίας ενός Rock συγκροτήματος.
* Την πρωτότυπη ταινία “Ορκισμένη παρθένα” της Λ. Μπισπούρι, για τις προσπάθειες και προσαρμογές επιβίωσης μιας γυναίκας – συζύγου – υπηρέτριας, ώστε να ζήσει ελεύθερα, όπως οι άνδρες, σ’ ένα απομακρυσμένο Αλβανικό χωριό.
* Ωστόσο, πέρα από τις παραπάνω ταινίες της ΑΜΑfilms, που στην Αθήνα προβλήθηκαν το χειμώνα σ’ ένα περιορισμένο κοινό αξιώσεων, σε δύο μόνο αίθουσες (ΑΣΤΥ-ΠΤΙ ΠΑΛΑΙ), θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ως μεγάλη προσφορά του σινεμά “Κήπος”, την επανάληψη της προβολής γι’ αυτούς που δεν πρόλαβαν να δουν το απολύτως αριστουργηματικό ντοκιμαντέρ του Π. Γκουζμάν “Το μαργαριταρένιο κουμπί”, το οποίον ανακαλύπτει και παρουσιάζει στοχαστικά, οικολογικά, γεωγραφικά, κοινωνικά, πολιτικά και αισθητικά, την ιστορία της Χιλής, μέσα από την ομορφιά και γοητεία της χερσαίας φύσης, της θάλασσας και του ουρανού. Ισως, το ντοκιμαντερίστικο αυτό ντοκουμέντο να είναι ό,τι καλύτερο, ως προς το είδος του, έχω παρακολουθήσει τα τελευταία τριάντα χρόνια.
Αν όμως ο Δημοτικός Κινηματογράφος “Κήπος” διαμόρφωσε την κινηματογραφική μου παιδεία, ο κινηματογράφος “ΑΤΤΙΚΟΝ” εκφράζει την αγάπη, το σεβασμό και την εκτίμησή μου, για την αισθητική του χώρου του, την πληρότητα της λειτουργίας του και την ποιότητα των προβαλλόμενων ταινιών του, με την επιμέλεια του Γ. Μαζοκοπάκη.
Έτσι από τις ταινίες που θα προβάλλει μέχρι το τέλος του καλοκαιριού -πέραν των αριστουργηματικών φιλμς “Truman” και “Γράμμα από το παρελθόν”, σημειώνω ενδεικτικά, πάλι, ως προς την προσωπική μου γνώμη, γνώση και κρίση, τις παρακάτω ταινίες:
* “Ο κύριος Όβε” του Χ. Χολμ, η οποία αποτελεί μια γλυκόπικρη χιουμοριστική Σουηδέζικη ταινία για τη θλίψη, την απώλεια και τη σκανδιναβική νοοτροπία, που κρύβει ανθρωπιά και πολλαπλά συναισθήματα.
* “Μαμά γύρισα” του Ε. Λαβέν, η οποία συνιστά μια ευχάριστη ανάλαφρη ταινία, στο είδος της, για τα προβλήματα συμβίωσης ανάμεσα σε μια δυναμική μαμά και τη χωρισμένη κόρη της.
* “Ένας χαρισματικός άνθρωπος” του Μ. Γκράντεϊτζ, με τον Κόλιν Φερθ, τον Τζουντ Λο και τη Νικόλ Κίντμαν, η οποία είναι μια σπουδαία Βρετανική ταινία για τη φιλική, αλλά ταραγμένη σχέση του νεαρού χαρισματικού συγγραφέα Τ. Γουλφ και του εκδότη Μ. Πέρκινς. Ο Γουλφ, που πέθανε 38 ετών, έχει επηρεάσει τους σπουδαιότερους λογοτέχνες των επόμενων γενιών, ενώ ο εκδότης Μ. Πέρκινς υπήρξε ο σπουδαιότερος επιμελητής εκδόσεων της δεκαετίας του ’20.
* “Ενα ολόγραμμα για το βασιλιά” του σκηνοθέτη Τ. Τίκβερ, που μεταφέρει στον κινηματογράφο το ομότιτλο μυθιστόρημα του σπουδαίου συγγραφέα Ντέιβ Έγκερς (κυκλοφορεί και στην Ελλάδα), για ένα χρεοκοπημένο επιχειρηματικό στέλεχος από τις ΗΠΑ, που επιδιώκει να κτίσει έναν οικιστικό “παράδεισο” καταμεσής της Αραβικής ερήμου, κριτικάροντας, έτσι η ταινία αυτή, πετυχημένα και τις συνέπειες της παγκοσμιοποίησης.
* Η Ισπανική “Ελιά” του Ι. Μπογιάιν, αποτελεί την ταινία που κυριολεκτικά “έσπασε τα ταμεία” στα Αθηναϊκά θερινά σινεμά, με σεναριογράφο τον Πωλ Λάβερτι, μόνιμο συνεργάτη του αριστερού σκηνοθέτη Κεν Λόουτς, για μια αιωνόβια μεσογειακή ελιά, που ξεπουλιέται για μια χούφτα ευρώ, σε γερμανική πολυεθνική εταιρεία, ως λογότυπό της. Ετσι, η ταινία αυτή, συμβολίζει τους τρόπους με τους οποίους οι φτωχοί άνθρωποι του Νότου, χαμηλωμένοι και από τα λάθη τους, μπορούν να σηκώσουν το ανάστημά τους στην πολιτικοοικονομική κυριαρχία των χωρών του Βορρά. Πρόκειται, για μια απλή και τίμια στις προθέσεις και στις επιδιώξεις της ταινία, που συγκινεί κάθε θεατή, χωρίς φτηνές μελοδραματικές προσεγγίσεις, παρουσιάζοντας την ιστορία μιας 20χρονης, η οποία μεταβαίνει στη Γερμανία για να φέρει την οικογενειακή αιωνόβια ελιά στην πατρίδα της και στον παππού της, ο οποίος αργοπεθαίνει μετά την πώληση της ελιάς, από τη λύπη του.
* Ο άνθρωπος που ταπείνωσε τον Χίτλερ” του Σ. Χόπκινς, με τον Τζέρεμι Άιρονς, συνιστά μια Αμερικανική ταινία εποχής που διαδραματίζεται στη Γερμανία του 1936, για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, οι οποίοι γίνονται παρουσία του Χίτλερ, με τον Αμερικανό μαύρο πρωταθλητή Τζέσι Όουενς να αποχωρεί οργισμένος από το στάδιο.
* “Ο λύκος (Τheeb) της ερήμου”, για έναν ανήλικο Βεδουίνο, που μεγαλώνει στην Οθωμανική επαρχία στη διάρκεια του Α’ παγκοσμίου πολέμου, εποχή της κατάρρευσης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και του σχεδιασμού της μεγάλης Αραβικής εξέγερσης.
Τεέμπ (λύκος) στον πολιτισμό των Βεδουίνων σημαίνει ότι έχεις κερδίσει το σεβασμό με την τόλμη και την ευφυΐα σου για να πετύχεις το αδύνατο, αναφέρει ο Ιορδανός σκηνοθέτης της ταινίας Νατζί Αμπού Νοουάρ.
Ο Τεέμπ στην ιστορία της ταινίας θα αναγκαστεί να περάσει απότομα στην ενηλικίωση μέσω της εμπειρίας ενός επικίνδυνου ταξιδιού στην έρημο, μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό του. Η εξαιρετική αυτή ταινία, που γεννήθηκε μέσα από την κουλτούρα και την ιστορία των Βεδουίνων υπήρξε υποψήφια για το Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας το 2016.
* Τέλος, όπως κάθε χρόνο η θερινή κινηματογραφική σεζόν στο “ΑΤΤΙΚΟΝ” ολοκληρώνεται με τη νέα ταινία του Γούντι Άλεν “Cafe Society”, που άνοιξε το φετινό Φεστιβάλ Κανών με μια ιστορία αντλημένη από το Χόλιγουντ της δεκαετίας του ’30.
Η παραπάνω ενδεικτική παρουσίαση κάποιων ταινιών που προβάλλονται στα σινεμά “ΚΗΠΟΣ” και “ΑΤΤΙΚΟΝ” της πόλης μας δείχνει ότι οι κινηματογραφόφιλοι, αυτό το καλοκαίρι στα Χανιά, θα ’χουν την ευκαιρία να απολαύσουν εξαιρετικές ταινίες, σε δροσερά και πολιτισμένα φυσικά περιβάλλοντα, υψηλής αισθητικής αξίας.
