ΤΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑ
ΤΟΥ ΧΡ. ΓΑΡΜΠΙΔΑΚΗ
Την ανεμόσκαλα μέσα στην καταπακτή
Την παρασέρνει το ρεύμα του υπογείου
Κρύο και παγωμένο
Σκαρφαλώνω προς το φως
Κίτρινο φως που το πιτσίλισαν λεκέδες νερού
Θολού και σαστισμένου
Όπως όταν ξεφεύγει
Από το φράγμα κι ορμάει προς τη θάλασσα
Στην άκρη της καταπακτής
Με τράβηξαν στο φως…
20/7/1952 Λεωνίδας Κακάρογλου
«Στο λευκό του βυθού»
Αυτούς τους στίχους μεταξύ άλλων του εξαιρετικού ποιητή φίλου Λεωνίδα Κακάρογλου, χρησιμοποίησα στις δυο παραστάσεις στο Φιρκά στις 17 και 29 Αυγούστου 1990 στο Χοροθεατρικό πολύτεχνο έργο μου: Ευρώπη Μυθολογική ανάπλαση, στο πλαίσιο του Α διεθνους Φεστιβαλ σύγχρονου χορού Χανίων.
Τριτη29 Αυγουστου2023, 33 χρόνια μετά, στην αυλή του σπιτιού μου μέσα σ ένα ηχοτοπο γεμάτο μινιμαλιστική τζιτζικοσυμφωνία, συζητώ με τον εξαιρετικό τεχνικό, καλλιτέχνη μουσικής, παραγωγό Χρήστο Γαρμπιδάκη, τον ευγενή, ακούραστο άνθρωπο της πόλης.
Γ.Μ.-Χρήστο, αποδεδειγμένα η συμβολή σου στα μουσικά δρώμενα κυρίως της πόλης, είναι σημαντική, ως ειδικός τεχνικός το κατάφερες στο ΚΑΜ και στο Πνευματικό Κέντρο, πρόσφερες σχεδόν αθέατος και απέκτησες μια σημαντική εμπειρία, η οποία δημιούργησε τις αναγκαιότητες για να κάνεις αυτή τη νέα πολιτιστική εταιρία Fair Production, η οποία έχει σκοπό , μεσα από τη μουσική, να έχει ενεργή συμμετοχή στα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης. Ποια αναγκαιότητα σε οδήγησε να προχωρήσεις σε αυτό το εγχείρημα;
Χ.Γ.-Κυρίως είναι η αγάπη μου για τη μουσική, από μικρός για νεα πράγματα, και ‘oχι μεσα σε αυστηρά πλαίσια ειδών μουσικής. Δηλαδή, υπάρχει μια τάση υφολογικών μουσικών καταστάσεων και αυτό εκφράζεται και με καλλιτέχνες που είναι πολύ σημαντικοί όπως ο Max Richter που γραφεί για την Deutsche Grammophon , κι εδώ οι δικοί μας, ο Νίκος Κηπουργός για παράδειγμα, ο οποίος ήταν να έρθει στο φεστιβάλ μας, αλλά θα είναι σε μια επομένη δράση του φεστιβάλ, και για το λόγο αυτό, που μου αρέσει η συνδυαστική μουσική και νομίζω δεν παρουσιάζεται στην Κρήτη, παρουσιάζεται στην Αθήνα πολύ περισσότερο, παρατήρησα ότι υπάρχει ένα κενός χώρος για να παρουσιάσουμε τα νέα μουσικά δεδομένα και να μπουν κυρίως δημιουργοί από την Κρήτη , την υπόλοιπη Ελλάδα ,αλλά και την Ευρώπη.
Γ.Μ.-Είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε ότι για πολλά χρόνια οι μουσικές παραγωγές ηταν λες και έβγαιναν από κουτιά που είχαν εντελώς συγκεκριμένες υφολογικές φόρμες, όπως είπες, κι αυτό ήθελες να το σπάσεις, δηλαδή μέσα σου δημιουργήθηκε μια αναγκαιότητα να διαφοροποιηθείς από τις επιλογές που κάνανε τα Ωδεία για παράδειγμα για χρόνια, επιλογές που δεν είχαν το πειραματικό στοιχείο το οποίο αντιλαμβάνομαι, εσένα σε ενδιαφέρει πολύ.
Χ.Γ.-Ναι, το σπάσιμο της φόρμας με ενδιέφερε από μικρό, γι αυτό και σταμάτησα τις σπουδές μου της κλασικής κιθάρας αρκετά μικρός πειραματίστηκα, αρχικά με το Rock, μετα με το ανεξάρτητο, με το New Wave, με την Ambient, τη νεοκλασική σκηνή, και πολλα άλλα παρεμφερή, το συνδυασμό πιανιστικής μουσικής με ηλεκτρονική.
Γ.Μ.- αυτό κυρίως τη δεκαετία του ΄90
Χ.Γ.-Ναι, πρέπει να ήταν το ΄93 που πήρα το πρώτο μου CD του Brian Eno, το οποίο ήταν “The Shutov Assembly” , τότε μάλιστα ειχε ολοκληρώσει τις σπουδές του στη Βυζαντινή Μουσική στην Αγία Πετρούπολη.
Γ.Μ.-Κι εμενα αγαπημένος μου συνθέτης, στην εποχή όμως την απόλυτης εκλεκτιστικής τάσης, όταν όπως προανέφερες οι ταυτότητες βγαίνουν μέσα από την ανασύνθεση παλιότερων ειδών, κι επειδή το Rock μια κι αναφέρθηκες είναι ένα απίστευτα μεγάλο χωνευτήρι, εχει τη δυνατότητα γιατί είναι θέμα παραγωγής να φέρεις μουσικούς όπως…
Χ.Γ.- Λοιπόν, όπως είπα πριν, έχει σχεδόν συμφωνηθεί να είναι ο Νίκος Κηπουργός, μαζι με τον δικό μας Πέτρο Περράκη και για να πάμε σε λίγο πιο rock καταστάσεις, έχει σχεδόν κλείσει μια συμφωνία με τον Vassiliko, ο οποίος είναι ιδρυτικό μέλος των Rainning Pleasure, που έχει κάνει και το Reflexions του Χατζιδάκι και συμμετείχε και η Έλλη Πασπαλά τότε, είναι ένα γκρουπ που είναι πιο rock πιο ψυχεδελικό που λέγεται No clear mind, που ιδρυτικό μέλος είναι ο Λευτέρης Βολάνης κι από τα Χανιά είναι κι αυτός, είναι πάρα πολύ καλό συγκρότημα, είναι κι ένας φίλος μου από την Αθήνα που ζει στο Βερολίνο και φτιάχνει πιανιστικά αλλά και με μια καταπληκτική Πολωνεζα μουσικό τη Hania Rami είναι πολλοί που ονειρεύομαι να παρουσιάσουμε και από την Ελλάδα και εκτός…
Γ.Μ.-Ιδανικοί χώροι δεν υπάρχουν σε σημαντικά πειραματικά σχήματα
Χ.Γ. Πειραματικά γίνονται πράγματα, όπως μετά από εμάς το Σεπτέμβριο είναι το Ametric το οποίο είναι εξαιρετικό, έχει και μερικά πιο ηλεκτρονικά σχήματα, όπως οι Zoviet France, γίνονται πράγματα αλλα εμείς θα το κάνουμε πιο ανοιχτό ,δηλαδή, δε θέλω να το χαρακτηρίσουμε πειραματικό ή Ambient θέλω να είμαστε λίγο ανοιχτοί.
Γ.Μ.-Ακούγεται πάρα πολύ καλό, αλλά να συνεργάζεσαι με μουσική που ο άλλος θα πάει εύκολα να δει, δεν είναι οι «Μέλισσες» ή δεν ξέρω ποιο συγκρότημα που έτσι ή αλλιώς θα τραβήξει κόσμο ώστε να το απολαύσει ή για να έχεις ένα κίνητρο να προτείνεις μια μεταγενέστερη συνεργασία σε άλλους να γίνουν κοινωνοί. Με αυτή λοιπόν τη συλλογική, θέατρα όπως είναι το Μ. Θεοδωράκης, το Πνευματικό κέντρο, νομίζεις εχουνν τις τεχνικές υποδομές ώστε να αναπτύξουν ένα μουσικό αφιέρωμα σε ένα υψηλό επίπεδο, όχι σε στάδιο ή ανοιχτό θέατρο;
Χ.Γ.- Πολύ ωραία ερώτηση, η αγωνία μου για το τωρινό Φεστιβάλ, όλοι οι χώροι έχουν δυνατότητες και ολοι οι χώροι έχουν και προβλήματα. Ένας από τους χώρους στα Χανιά που εχει καλή μελέτη αλλα δεν κάνει για όλα τα σχήματα, είναι πολύ κάλος για τα σχήματα που εχουν έγχορδα ή ατμοσφαιρικούς ήχους και ηχοτοπία είναι το ΚΑΜ γιατί εχει γίνει πολύ καλη μελέτη, το Πνευματικό Κέντρο είναι πιο Στουντιακό και με ένα καλό στήσιμο του ήχου, εχει πολλές δυνατότητες και το ξέρω πολύ καλά, γιατί έχω εργαστεί εκεί για χρόνια, το Μίκης Θεοδωράκης , τώρα θα το διαπιστώσουμε, έχει κάποια προβλήματα, αλλά νομίζω θα τα καταφέρουμε να βγει με μια καλή ηχοληψία ένα άρτιο αποτέλεσμα, παρόλο που μπορεί να ακούγεται απλό, σχήματα με λίγα όργανα και ακουστικό δηλαδή πιάνο, βιολοντσέλο, φωνή κυρίως αλλά και κάποια ήπια ατμοσφαιρικά , θα βάλουμε, συμμετέχω κι εγω, πιστεύω θα το καταφέρουμε, έχουμε κι άλλους χωρους εξωτερικούς
Γ.Μ.-Ναι σε εξωτερικούς κι υπάρχουν άτομα όπως ο Λεωνίδας Κακάρογλου ο οποίος έφερνε κατά καιρούς μουσικούς κι έπαιζαν σε χώρους που κατά τη γνώμη μου δεν ήταν οι ενδεδειγμένοι , με κάλυψες δηλαδή με την τοποθέτηση σου, δε θέλω να τους αναφέρω, γνωστούς χώρους δημόσιους και ιδιωτικούς…
Χ.Γ.-Για να έρθουμε στον Brian Enno πάλι, έλεγε ότι ο καλός μουσικός είναι και καλός τεχνικός ήχου…
Γ.Μ.-Ο Brian Enno., αν ήθελε μέσα σε μια μουσική πρόταση ενσωμάτωνε φυσικούς ήχους, στη μουσική του, αλλά δε θεωρούσε προϋπόθεση αυτό για να γίνουν καλά ηχητικά τοπία, ετσι γα να πάω και σε μια άποψη του κορυφαίου Ianni Xenaki
Χ.Γ. Πολύ μεγάλη επιρροή ο Ιannis
Γ.Μ.-είναι πολύ σημαντικό λοιπόν άνθρωποι σαν κι εσένα οι οποίοι δεν έχουν κάνει Πανεπιστημιακές σπουδές στη Μουσική, αλλά την ξέρουν τόσο καλά
Χ.Γ.-Παρεμπιπτόντως το Φεστιβάλ είναι εμπνευσμένο από τις κυμματομορφές του Ianni Xenaki
Γ.Μ.-είναι πολύ σημαντικό να αρχίσουν να γίνονται πράγματα τα οποία θα καθιερωθούν στο μέλλον σαν φεστιβαλικές διοργανώσεις (τα Χανιά είναι πρωτοπόρα στην Ελλάδα) με τα γνωστα «Φεστιβάλ» Κινηματογράφου, εικαστικών, χορού, βιβλίου, τυπογραφίας. Στη Μουσική γίνονται πιο σπασμωδικά πράγματα, το έχεις διαπιστώσει;
Χ.Γ.-Το Chamber music festival. Πάει πολύ καλά, γι αυτό θέλω να φτιάξουμε το Μουσικό Φεστιβάλ Χανίων που είναι ανοιχτό για παράδειγμα ο Σωκράτης Σινόπουλος ή ο Ρος Ντέιλι. Είναι πολύ μεγάλο το εύρος που μπορούμε να κάνουμε σε μουσικό Φεστιβάλ
Γ.Μ.-Είναι η αίγλη των Χανίων που συγκεντρώνονται αρκετοί φιλότεχνοι… τωρα ένα τέτοιο εγχείρημα από έναν άνθρωπο νέο όπως εσύ, οικονομικά ευελπιστείς; Γιατί ας μη γελιόμαστε, Τέχνη χωρίς χρήματα, τα στοιχειώδη, δε γίνονται, ευελπιστείς ότι θα ανταπεξέλθει η χανιώτικη κοινωνία; Κι αν ναι, που το στηρίζεις;
Χ.Γ. Κοίταξε, τα μηνύματα που παίρνουμε από την επικοινωνία του φεστιβάλ, του προγράμματος, είναι καλά και αρκετά. Η στήριξη από περιφέρεια και δήμο είναι σημαντική και πιστεύω α μας στηρίξει ο κόσμος, τη δεύτερη μερα τα εργαστήρια είναι δωρεάν, το ενιαίο εισιτήριο στα 20 ευρώ είναι αρκετά καλό νομίζω, πιστεύω θα πάμε καλά, μπορεί να είμαστε οριακά ούτε κέρδος ούτε ζημιά για πρώτη φορά, αλλά στο μέλλον ίσως βρούμε κάποιον μεγαλύτερο χορηγό
Γ.Μ.-Μια και αναφέρεσαι στο μέλλον, άποψη μου αλλά βέβαια όποιος δουλεύει σ ένα πρόγραμμα τόσο φιλόδοξο και ουσιαστικά δημιουργικό, βγάζει τα συμπεράσματα του εκ των έσω. Κατά τη γνώμη μου δεν είναι η καταλληλότερη εποχή που γίνεται, γιατί ο κόσμος του αρέσει μέσα από ένα πλαίσιο εξωστρέφειας να καταναλώνει πολιτιστικά προϊόντα κ όχι να τα κάνει τόσο κτήμα του, δηλαδή, κατά τη γνώμη μου μια άλλη εποχή που θα απευθύνεται περισσότερο στους ντόπιους, παρά στους ακόμα χιλιάδες τουρίστες.
Χ.Γ.-Ναι το σκεπτόμουν κ εγώ για Οκτώβριο σε κενό ανάμεσα στις αυτοδιοικητικές εκλογές και μου φάνηκε λίγο περίεργο. Πέρυσι, ας πούμε το σχεδίαζα για Δεκέμβρη πριν τα Χριστούγεννα που ο κόσμος χρειάζεται μια ψυχαγωγία… Να δούμε πως θα πάει το Σεπτέμβριο.
Γ.Μ.-Να γίνει δηλαδή τώρα, και μελλοντικά βλέπεις…
Χ.Γ.-Ναι, και τη φόρμα λέω να τη σπάσουμε και δομικά. Μπορεί να είναι τον επόμενο χρόνο, τον Δεκέμβριο, αλλά μπορεί να βάλουμε εμβόλιμα, μουσικές εκδηλώσεις
Γ.Μ.-Αυτό και ο Ματθαίος. Φραντζεσκάκης το έχει κατά νου στο Φεστιβάλ κινηματόγραφου
Χ.Γ.-Και η Σοφία Φαλιέρου το κάνει, στο Dance days Chania
Γ.Μ.-Μου έλεγε και ο Μ. Μπιμπλής ότι δεν πρέπει να γίνεται μόνο 4 μέρες το Φεστιβάλ βιβλίου…
Χ.Γ.-Όνειρο είναι, το Φεστιβάλ να είναι ανοιχτό όλο το χρόνο και να κάνουμε επαφές, να επικοινωνούμε, είναι τόσα πολλά όμορφα πράγματα, συνομιλώ με έναν Βέλγο συνθέτη, ο οποίος είναι της όπερας κυρίως, αλλά έχει κάνει μια καταπληκτική συνεργασία με τον Nick Cave, μπορούμε να παρουσιάσουμε το έργο τους με έναν δικό μας κουαρτέτο.
Γ.Μ.-Εγώ, είμαι αισιόδοξος γιατί εσύ είσαι απλός, δεκτικός, άνθρωπος της αλληλεγγύης μέσω των Τεχνών
Χ.Γ.- και της οικολογίας και αδελφοσύνης προσπαθούμε..
Γ.Μ.-έχεις τον τρόπο να απευθύνεσαι σε νέους ανθρώπους. Είμαι αισιόδοξος ότι κάνεις μια πολύ καλή αρχή και ο κόσμος θα σε στηρίξει εσένα και τους συνεργάτες σου γιατί είναι ένας χώρος που πρέπει να πετύχει.
Χ.Γ.-Ναι, είμαι ανοικτός, το συζητάω και με εσένα και τον Πέτρο Περράκη και τον Γιώργο Καλούτση, είμαι ανοιχτός σε συμβουλές και ιδέες και με τον Νίκο Περράκη έχουμε μιλήσει…
Γ.Μ.-στην εποχή μας έχουν κλείσει οι «πρωτοπορίες» αλλά είναι κάτι φρέσκο γα τον τόπο
Χ.Γ.-Ας μην το πούμε φρέσκο, αλλά να είναι ανοιχτό
Γ.Μ.-Συνεργάζεσαι και με μουσικούς όπως ο Νίκος Σωτηρόπουλος
Χ.Γ.-Ναι ο Νίκος θα είναι στο εργαστήριο που θα κάνουμε, θα είναι πολύ ωραίο το εργαστήριο της Τετάρτης
Γ.Μ.- Ναι, είναι ενας άνθρωπος ταλαντούχος που εχει δώσει τη ζωή του στον παιδαγωγικό χώρο
Χ.Γ.-θέλουμε να συνεργαστούμε και με το Μουσικό σχολείο, να έρθουν σχολεία αλλά είναι η αρχή και είναι πολύ πιεστικό όλο αυτό και προέρχομαι και από ασθένεια, θα είμαστε με κάποιες ελλείψεις, όμως κοιτάζω το μέλλον. Είναι το πάθος, το μεράκι και η αγάπη για την Τέχνη και τις εκδηλώσεις της Τέχνης. Ευχαριστώ ιδιαίτερα τους Γιάννη Γιαννακάκη από το Δήμο Χανίων και τους Νίκο Καλογερή και Σούλα Ζώτου από την περιφέρεια.
