«Παράθυρο» στο παρελθόν των Χανίων μέσα από την εφημεριδογραφία άλλων εποχών, ανοίγει η στήλη «Χανιώτικος Τύπος 1831-1981». Η στήλη βασίζεται στην ομότιτλη έκδοση του Μιχάλη Γρηγοράκη που είχε τυπωθεί το 2004 από τα «Χανιώτικα νέα» αλλά και την δίτομη έκδοση «Η εφημεριδογραφία στην Κρήτη 1831-1913» του Ξενοφώντα Παγκαλιά, μια έκδοση του «Μουσείου Τυπογραφίας».
Εφημερίδα «ΚΡΑΥΓΗ»
Χανιά, 1912
Στοιχεία της εφημερίδας:
* Πολιτική και φιλολογική εφημερίδα
* Εκδίδονταν κάθε Πέμπτη
* Ιδιοκτήτης- Διαχειριστής ήταν ο Σ. Ανδρουλακάκις και Διευθυντής ο Ι.Μ. Τζαφαντάκις
* Ήταν τετρασέλιδη, τετράστηλη, σχήματος 32×46
Πολιτική και φιλολογική εφημερίδα που εκδόθηκε στα Χανιά στις 30 Αυγούστου 1912. Κυκλοφορούσε κάθε Πέμπτη. Ιδιοκτήτης της «Κραυγής» ήταν ο Σ. Ανδρουλακάκις και διευθυντής ο Ι.Μ. Τζαφαντάκις.
Στο φύλλο 1 στις 30/9/1912 παρουσιάζεται το πρόγραμμα της εφημερίδας όπου αναφέρονται τα εξής: « Από του παρόντος πρώτου φύλλου δηλοί, ότι ουδεμιάς φατρίας ούτε πολιτικού ανδρός τας γνώμας διερμηνεύει. Μετά λυρικού ενθουσιασμού θα επαινή πάσαν πράξειν υπέρ του καλού του τόπου γιγνομένην ως επίσης αυστηρώς θα κρίνη πάσαν αδικίαν ἡ παρανομίαν οθενδήποτε και αν πρέρχηται αύτη. Αμερολήπτως δε εξετάζουσα τα πάντα, θα έχη ανοικτάς τας στήλας αυτής εις πάντα πολίτην όστις από τον ελευθέρου δημοσιογραφικού βήματος ήθελε προβή εις την διαφώτησιν της Κοινής Γνώμης επί οιονδήποτε ζητήματος».
Η ύλη του πρώτου φύλλου περιλαμβάνει μία σειρά μικρών άρθρων διαφόρων θεμάτων («Το προχθεσινόν κακούργημα», «Η Εβδομάς», «Η πολιτοφυλακή», «Η μετανάστευσις, «Εις τον Δήμαρχον Χανίων», «Εκλίπουσα φυσιογνωμία», «Πρωτοφανές Κρητικόν ημερολόγιον») κα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ένα χρονογράφημα με τίτλο με τίτλο «Φιλανθρωπίαν» καθώς αποτελεί μια ηθογραφία της εποχής εκείνης: Ένα παιδάκι ηλικίας δέκα έως δώδεκα ετών κατακίτρινον εκ της ασθενείας ήτις το κατατρύχει και ήτις κατά τους ιατρούς είναι ανίατος, αφού απηύδισε να ζητή την ελεημοσύνην των φιλοπτώχων Χανιωτών αντί της οποίας βαναύσως απεπέμπετο, απεφάσισε να γίνη υποδηματοκαθαριστής διά να πορίζεται τα προς το ζην.
Εις κάθε άλλο μέρος του κόσμου το ατυχές αυτό πλάσμα θα εύρισκε άσυλον φιλανθρωπίας όπως διέλθη κάπως ανέτως τας ολίγας ημέρας αίτινες τω υπολείπονται. Παρ’ ημίν όμως ένθα άγεται τις να πιστεύη ότι η φιλανθρωπία είναι πραγματικώς λέξις κενής εννοίας, ουδεμία τοιαύτη βοήθεια παρέχεται προς διαμαρτυρίαν της ελλείψεως παρ’ ημίν αλληλεγγύης το ασθενές παιδάκι μετά κόπου περιφέρει εδώ και εκεί ένα κασελάκι, όπερ ενοικιάζει με όλα τα χρεώδη ζητών με φωνήν πνιγομένην, την άδειαν διά να καθαρίση τα υποδήματα των πολιτών».
Στο ίδιο φύλλο παρέχονται πληροφορίες για τα αυτοκίνητα που θα εξυπηρετούσαν την αστική και υπεραστική συγκοινωνία στα Χανιά του 1912, αλλά και τις πρακτικές δυσκολίες εκείνης της εποχής:
«ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΟΛΙΝ
Προ ημερών μετεφέρθησαν εκ Σύρου δύο αυτοκίνητα μετεχειρισμένα υπό ομάδος επιχειρηματιών. Τα αυτοκίνητα αυτά άπερ έχουσι και ειδικούς οδηγούς ενομίσθη ότι θα εξυπηρετήσωσι την συγκοινωνίαν της πρωτευούσης μετά των προαστείων και μετά των επαρχιών αίτινες έχουσι δρόμους καταλλήλους. Είναι δε ταύτα μεγάλα και περιλαμβάνουσι πολλούς επιβάτας.
Επίσης και ο μηχανικός κ. Ι. Τρικουράκης έφερεν καινουργές. Δυστυχώς τα αυτοκίνητα ταύτα εκ των υστέρων απεδείχθη ότι ουδόλως δύνανται ως ενομίσθη να εξυπηρετήσωσι την συγκοινωνίαν ελλείψει κανονικών οδών».
