«Παράθυρο» στο παρελθόν των Χανίων μέσα από την εφημεριδογραφία άλλων εποχών, ανοίγει η στήλη «Χανιώτικος Τύπος 1831-1981».
Η στήλη βασίζεται στην ομότιτλη έκδοση του Μιχάλη Γρηγοράκη που είχε τυπωθεί το 2004 από τα «Χανιώτικα νέα» αλλά και την δίτομη έκδοση «Η εφημεριδογραφία στην Κρήτη 1831-1913» του Ξενοφώντα Παγκαλιά, μια έκδοση του «Μουσείου Τυπογραφίας Γιάννη και Ελένης Γαρεδάκη».
Εφημερίδα “Πατρίς”
Χανιά, 1881
Στοιχεία της εφημερίδας:
* Τυπώνονταν στο τυπογραφείο των «Λευκών Ορέων», στη Χαλέπα και κυκλοφορούσε κάθε Σάββατο
* Εκδότης και Συντάκτης ήταν ο Γεώργιος Κοντάκης
* Αν και η εφημερίδα ήταν τετρασέλιδη με δίστηλα κείμενα, υπάρχει ένα μοναδικό έκτακτο δισέλιδο, όπου περιέχει νεκρολογία για την ευεργέτιδα και φιλάνθρωπο Πηνελόπη Χαλδουβάκη
Η εφημερίδα «Πατρίς» εκδόθηκε στις 18 Νοεμβρίου 1881 στα Χανιά. Τυπώνονταν στο τυπογραφείο των «Λευκών Ορέων», στη Χαλέπα. Το περιεχόμενο της ύλης της αποτελούνταν από: «Επιφυλλίδες», «Διάφορα», «Διατριβές», «Εξωτερικές ειδήσεις», «Διατάγματα της Γενικής Διοίκησης», «Ιατρικά», κ.α Δημοσιεύει επίσης επώνυμες συνεργασίες.
Εκείνη την περίοδο, είχαν ήδη φανεί οι πρώτες αντιδράσεις της Γενικής Διοίκησης προς τον Τύπο και η λογοκρισία έκανε την εμφάνιση της (όπως συνέβη και με την σατιρική «Κίσσα») που στην αρχή επέβαλε παύσεις για κάποιο χρονικό διάστημα και μετά εκτός των παύσεων (όπως έγινε με τα «Άπτερα», τα «Λευκά Όρη»), επεκτάθηκε και σε προσωπικές διώξεις των εκδοτών.
Υποτίθεται ότι η Σύμβαση της Χαλέπας βρισκόταν προ τριετίας σε ισχύ, αλλά η εφαρμογή της ακολουθούσε τελείως άλλο δρόμο. Οι παραβιάσεις της Σύμβασης ήταν συνεχείς και οι επικριτές συνεχώς αυξάνονταν. Η εκτελεστική και δικαστική εξουσία ενεργούσε κατά βούληση και η κριτική μέσω των εφημερίδων ολοένα και οξυνόταν.
Συνήθως στο πρώτο φύλλο κάθε εκδιδόμενης εφημερίδας αναγράφονταν ποια γραμμή θα ακολουθήσει. Η «Πατρίς» αντί αυτού αναφέρεται πρώτα στην λέξη Πατρίς η οποία είναι και ο τίτλος της: «Πατρίς. Οποίους παλμούς διεγείρει η μαγική αύτη λέξις, η μάλλον Ιερά και θρησκευτική εν τη καρδία παντός γνησίου Κρητός!».
Αν και η εφημερίδα ήταν τετρασέλιδη με δίστηλα κείμενα, υπάρχει ένα μοναδικό έκτακτο δισέλιδο φύλλο αρ. 102(19/9-1887) Έτος Β΄, όπου περιέχει μία νεκρολογία για την ευεργέτιδα και φιλάνθρωπο Πηνελόπη Χαλδουβάκη και το υπόλοιπο της ύλης καλύπτεται από Δικαστικά. Τα Δικαστικά καλύπτουν μόνο το ήμισυ της δεύτερης σελίδας, ενώ το υπόλοιπο είναι κενό. Εκτός της ημερομηνίας, του αριθμού φύλλου και του τίτλου «Έκτακτόν Φύλλον Πατρίδος», δεν αναγράφονται άλλα στοιχεία της εφημερίδας
Δεν σώζονται φύλλα το χρονικό διάστημα Οκτωβρίου 1883 ως το έκτακτο τον Σεπτέμβριο του 1887. Η μεγάλη χρονική διάρκεια μεταξύ αυτών των φύλλων, πρέπει να οφείλεται σε διακοπή ή παύση της έκδοσης.
