Αφορμή για το σημείωμα το κάλεσμα ενός πολιτικού αρχηγού στους βουλευτές του να στοχοθετήσουν για το 2024. Άλλος ανεβαίνει σε βουνό για στοχασμό, κι άλλοι τρέχουν στο Φανάρι για φωτισμό.
Υπάρχει ορθή πρακτική; Θα το διαπιστώσετε μόνοι σας…
Τη στοχοθεσία την βλέπουμε από 3 σκοπιές. Κάποιοι βάζουν στόχους που δεν τηρούν, αφού είτε δεν τους ενδιαφέρουν, είτε δεν έχουν κίνητρο. Άλλοι δεν στοχοθετούν, επειδή πιστεύουν ότι άλλοι διαφεντεύουν το μέλλον τους, είτε επειδή λειτουργούν παρορμητικά. Ωφελημένοι είναι αυτοί που στοχοθετούν και στόχο-προσηλώνονται στην αρχή μιας περιόδου.
Παγκόσμιο παράδειγμα, ο Nelson Mandella, ο φυλακισμένος ηγέτης και 1ος πρόεδρος της Ν. Αφρικής, που εξομολογήθηκε ότι «Μου φαινόταν αδύνατο, μέχρι που τα κατάφερα».
Στο σημείωμα παραθέτω όψεις και πλεονεκτήματα της στοχοθεσίας εφαρμόζοντας τη μέθοδο kaizen και τις επιλογές Χανιωτών.
Η Ιαπωνική μέθοδος Κaizen
Κάθε απόφαση, ανεξάρτητα εποχής, είναι μια πνευματική σπορά που ανθεί και καρποφορεί αν ενεργήσουμε κατάλληλα.
Η μέθοδος kaizen στοχεύει στην “αλλαγή προς το καλύτερο”. Είναι μια πρακτική ριζωμένη στην ιαπωνική κουλτούρα κι αφορά τις διαδικασίες που βελτιώνουν τις λειτουργίες μιας επιχείρησης με συμπερίληψη των εργαζόμενων. Σύμφωνα με τη kaizen, η βελτίωση της παραγωγικότητας είναι μια αργή συστηματική στοχευμένη διαδικασία.
Το σύστημα έχει 10 αρχές:
1. Αφήστε κατά μέρος τις υποθέσεις.
2. Μην σταματάτε την διαδικασία βελτίωσης.
3. Συλλέξτε πληροφορίες από πολλές πηγές.
4. Μόλις εντοπίσετε λάθη, βρείτε τις λύσεις τους.
5. Δημιουργήστε ένα περιβάλλον που διευκολύνει την επίτευξη των οργανωτικών στόχων.
6. Επιλύσετε προβλήματα προληπτικά.
7. Αντί να κυνηγάτε την τελειότητα, κάνετε προσαρμοστικές αλλαγές.
8. Για να φτάσετε στη ρίζα του προβλήματος, αναζητείστε το «γιατί» 5 φορές αντί να το αποδεχτείτε απλά.
9. Κάνετε μη δαπανηρές μικρές δημιουργικές βελτιώσεις
10. Μην είστε ικανοποιημένοι με το status quo.
Βήματα Kaizen
Τα παρακάτω βήματα στοχοθεσίας αναφέρονται σε επιχειρήσεις-εργαζόμενους και εφαρμόζονται συνεχώς…
• Επιδιώξτε τη συμμετοχή όλων. Ορίστε υπευθύνους για να εντοπίζουν προβλήματα και να συλλέγουν πληροφορίες-σχόλια.
• Παρακινείστε τους εργαζόμενους να βρουν λύσεις και επιλέξτε την καλύτερη.
• Δοκιμάστε την επιλεγμένη λύση εφαρμόζοντάς την. Φροντίστε να συμμετέχουν όλοι.
• Αναλύστε τα αποτελέσματα σε διάφορα χρονικά σημεία με έλεγχο της προόδου.
• Εάν τα αποτελέσματα αποδειχθούν αρκετά καλά, υιοθετείστε τη λύση.
• Συνεχίστε να εκτελείτε τα παραπάνω βήματα σε επαναλαμβανόμενη βάση. Δηλαδή, να εντοπίζετε νέα προβλήματα και να δοκιμάζετε νέες λύσεις.
Χωρίς στοχοθεσία
Αποφεύγουμε να ζητάμε από μικρούς μαθητές να στοχοθετήσουν.
Ο λόγος; Έχουν αδυναμία να ’δούν’ μακρύτερα από λίγους μήνες. Ευτυχώς! Διαφορετικά θα στερηθούν την ανεξαρτησία, την δημιουργικότητα και τη φαντασία τους. Ήδη αρκετά είναι προσκολλημένα σε υλικά αγαθά. Το επιβεβαίωσα πρόσφατα όταν διάβασα 55 γράμματα τους στον Αη Βασίλη. Τα περισσότερα ζητούσαν δωράκια προσιτά. Μια μειοψηφία στόχευε σε δώρα που ισοδυναμούσαν με ένα βδομαδιάτικο μισθό. Κι η εξαίρεση ένα 9χρονο κορίτσι που έγραψε «Θέλω να περάσω καλές γιορτές με την οικογένεια μου!».
Μαθήματα στοχοθεσίας-στοχοκατάκτησης οφείλουμε να κάνουμε σε ένα εργαστήριο δεξιοτήτων για μεγαλύτερα παιδιά!
Στα Χανιά (Khania)
Πριν 5 χρόνια, ζητήσαμε από αρκετές 10δες Χανιώτες να κατατάξουν τους παρακάτω στόχους ανάλογα με τις προτεραιότητες τους…
Τους παρουσιάζω εδώ κατά αύξουσα τάξη. Τότε, ο στόχος Νο.1 είχε απήχηση μόλις 1%, ενώ ο 18ος ήταν ο πλέον δημοφιλής με 15%…
1. Να βρω ένα χόμπι 1%
2. Να κόψω το ποτό 1%
3. Να ταξιδέψω
περισσότερο 3%
4. Να βρω αγάπη 3%
5. Να προσφέρω
περισσότερη βοήθεια 3%
6. Να έχω περισσότερο χρόνο
με την οικογένεια μου 3%
7. Να κόψω το κάπνισμα 3%
8. Να γίνω καλύτερος
σύντροφος 4%
9. Να προωθήσω
την καριέρα μου 5%
10. Να αναπτύξω
την αυτό-εκτίμηση μου 5%
11. Να περνάω καλύτερα 6%
12. Να πάψω να είμαι αναβλητικός 6%
13. Να οργανωθώ
καλύτερα 7%
14. Να ακολουθώ
τα όνειρα μου 7%
15. Να αποταμιεύω
περισσότερα 10%
16. Να γίνω καλύτερος
μαθητής-εργαζόμενος 10%
17.Να κάνω δίαιτα 12%
18. Να ασκούμαι
περισσότερο 15%
Στόχοι, προτεραιότητες και εκτιμήσεις είναι προσωπική μας υπόθεση μας, αρκεί να μην παραβιάζουμε δικαιώματα άλλων…
Συμπερασματικά
J Έχετε ισχυρό κίνητρο για να κάνετε αλλαγές στις συνήθειες σας;
J Θέστε ρεαλιστικούς στόχους.
J Οι συνήθειες και οι συμπεριφορές που αλλάζουν σταδιακά έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας.
J Εστιάστε στην αλλαγή συμπεριφοράς σας. Έτσι θα νιώσετε ότι έχετε τον έλεγχο στη ζωή σας.
J Μάθετε να αναγνωρίζετε τις σωματικές σας αισθήσεις δυσφορίας. Η στοχοπροσήλωση γεννά σε κάποιους ψυχοσωματικές αντιδράσεις.
J Επιτυχημένοι είναι οι τιμονιέρηδες που δεν κάνουν παρατιμονιές.
J Η πιο βολική ώρα για να ξεκινήσουμε είναι τώρα. Όχι από Δευτέρα.
J Η τήρηση των παραπάνω ενισχύει την μνήμη εργασίας σας και την προοπτική σας μνήμη.
*Πτυχ. Ψυχολογίας-Ανάπτυξης Παιδιού, Master Εκπαίδευσης στη Διά Βίου Μάθηση. Επικοινωνία polygnosi@otenet.gr
Τα βιβλία του ‘Μαθαίνω εύκολα΄ ‘Θυμάμαι εύκολα’ ‘Μελετώ αποτελεσματικά’ διατίθενται από τα βιβλιοπωλεία Libraire και ΚΥΒΟΣ.
