Το οικονομικό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών συνεχίζει να υφίσταται στην ΕΕ. Παρά το γεγονός ότι μεμονωμένα υπάρχουν βελτιώσεις, εντούτοις οι γυναίκες ακόμη αντιμετωπίζουν πολλαπλά προβλήματα στα εργασιακά και γενικότερα στην ζωή τους συγκριτικά με τους άνδρες.
Στην Ελλάδα πάντως, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, έχει υπάρξει κάποιας μορφής βελτίωση. Για παράδειγμα, κατά 12% περιορίστηκε το συνταξιοδοτικό χάσμα μεταξύ των φύλων στην Ελλάδα την περίοδο 2010 – 2018, εμφανίζοντας τη σημαντικότερη μείωση μεταξύ των χωρών της ΕΕ.
H συνολική οικονομική ζημιά όμως που απορρέει από το χάσμα μεταξύ των φύλων ως προς την απασχόληση ανέρχεται στην ΕΕ σε περίπου 370 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Παρότι έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος μέχρι σήμερα, οι ανισότητες μεταξύ ανδρών και γυναικών στην αγορά εργασίας εξακολουθούν να υπάρχουν. Κατά μέσο όρο, οι γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθούν να αμείβονται λιγότερο από τους άνδρες.
Ποσοστό 35 % των μόνων μητέρων στην ΕΕ αντιμετωπίζει κίνδυνο φτώχειας, σε σύγκριση με το 28 % των μόνων πατέρων το 2017.
Οι γυναίκες στην ΕΕ κερδίζουν περίπου 15 % λιγότερο ανά ώρα εργασίας από τους άνδρες. Υπάρχουν, όμως, σημαντικές διαφορές μεταξύ κρατών-μελών: η μεγαλύτερη διαφορά αμοιβών σημειώθηκε στην Εσθονία (23%), ενώ το μικρότερο μισθολογικό χάσμα συναντάται στη Ρουμανία (3%). Στην Ελλάδα η διαφορά ανέρχεται – όπως προαναφέρθηκε – στο 12,5% ενώ στην Κύπρο στο 13,7%.
Σχεδόν το 30% των γυναικών στην ΕΕ εργάζεται σε θέσεις μερικής απασχόλησης ενώ είναι πολύ πιθανότερο να διακόψουν τη σταδιοδρομία τους για να φροντίσουν τα παιδιά ή συγγενείς τους.
Κατά μέσο όρο, οι γυναίκες συμπληρώνουν περισσότερες ώρες αμίσθωτης εργασίας (φροντίδα παιδιών ή οικιακές εργασίες) σε σχέση με τους άντρες: μόνο το 8,7% των ανδρών στην ΕΕ εργάζεται σε θέσεις μερικής απασχόλησης, σε σύγκριση με το ένα τρίτο των γυναικών ανά την ΕΕ (31,3%). Συνολικά, οι γυναίκες εργάζονται περισσότερες ώρες την εβδομάδα σε σχέση με τους άντρες.
Το 30% περίπου του συνολικού μισθολογικού χάσματος μπορεί να εξηγηθεί από την υπερεκπροσώπηση των γυναικών σε σχετικά χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα, όπως είναι ο τομέας των πωλήσεων και της εκπαίδευσης.
Σε ορισμένους τομείς εργασίας, όπως είναι η επιστήμη ή η τεχνολογία, το ποσοστό απασχόλησης ανδρών είναι εξαιρετικά υψηλό, ξεπερνώντας το 80%.
Οι γυναίκες κατέχουν επίσης λιγότερες εκτελεστικές θέσεις εργασίας: λιγότερο από το 6,9% των διευθυνόντων συμβούλων των μεγαλύτερων εταιρειών είναι γυναίκες. Τα στοιχεία της Eurostat δείχνουν ακόμη ότι οι γυναίκες που κατέχουν ανώτερες διευθυντικές θέσεις αμείβονται κατά 23% λιγότερο ανά ώρα σε σύγκριση με τους άνδρες που κατέχουν αντίστοιχες θέσεις.
Το 2018 στην ΕΕ, το 59% των αντρών εργάζονταν, κατά μέσο όρο, ως επιστήμονες και μηχανικοί, σε σύγκριση με το 41% των γυναικών. Οι γυναίκες κατέχουν μόνο το 33% των ηγετικών θέσεων στην ΕΕ.
Το 2018, οι γυναίκες ηλικίας 65 ετών και άνω έλαβαν συντάξεις που ήταν κατά 30% χαμηλότερες σε σχέση με αυτές των ανδρών. Η κατάσταση βέβαια διαφέρει από χώρα σε χώρα, με το συνταξιοδοτικό χάσμα να αγγίζει το 43% στο Λουξεμβούργο, το 38% στην Κύπρο και το 25% στην Ελλάδα, όπου το συνταξιοδοτικό χάσμα μειώθηκε κατά 12% σε σχέση με το 2010
Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ζητήσει επανειλημμένως τη λήψη περισσότερων μέτρων για τη μείωση του χάσματος και υιοθέτησε πρόσφατα ψήφισμα, σε συνέχεια της συζήτησης της ολομέλειας.
Στο ψήφισμά που υιοθέτησε στις 30 Ιανουαρίου, το ΕΚ ζητά από την Ευρωπαϊκή Κομισιόν να προτείνει δεσμευτικά μέτρα για το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων και τη διαφάνεια των μισθών, τόσο για τον δημόσιο όσο και για τον ιδιωτικό τομέα.
Με το ψήφισμα το Ε.Κ. ζητά:
• Σαφείς στόχους για τα κράτη-μέλη, ώστε να μειωθεί το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων κατά τα επόμενα πέντε χρόνια (μέσω ενός επικαιροποιημένου σχεδίου δράσης για την αμοιβή των δύο φύλων).
• Επενδύσεις σε υπηρεσίες εκπαίδευσης και φροντίδας προσχολικής ηλικίας.
• Φιλικές ρυθμίσεις εργασίας προς τις οικογένειες και εξασφάλιση ίσης συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας.
• Επαρκείς παροχές για τις ηλικιωμένες γυναίκες, όπως η δωρεάν περίθαλψη και φροντίδα και η θέσπιση ελάχιστων συντάξεων και επιδομάτων.
• Προώθηση της επαγγελματικής κατάρτισης και της διά βίου μάθησης των γυναικών, μεγαλύτερη προώθηση της επιχειρηματικότητας και ψηφιακή εκπαίδευση για τα κορίτσια από νεαρή ηλικία.
