«Το να ζεις χωρίς νερό είναι φρικτό»: η κεντρική Χιλή πλήττεται από μια άνευ προηγουμένου ξηρασία που έχει ξεράνει τα ποτάμια, έχει αδειάσει τα φράγματα και έχει καταστήσει τους πολίτες πιο ευάλωτους στην επιδημία του κορονοϊού.
«Σήμερα υπάρχουν περισσότερες από 400.000 οικογένειες, δηλαδή σχεδόν 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι, η καθημερινή κατανάλωση νερού των οποίων (50 λίτρα νερό) διασφαλίζεται μέσω βυτιοφόρων», εξηγεί ο Ροντρίγο Μουντάκα εκπρόσωπος του Κινήματος για την Υπεράσπιση της Πρόσβασης στο Νερό, τη Γη και για την Προστασία του Περιβάλλοντος (Modatima).
«Το να ζεις χωρίς νερό, είναι φρικτό», δηλώνει η Ντίλμα Καστίγιο που ζει με τα παιδιά της στα βουνά κοντά στην Ελ Μελόν, μια πόλη 22.000 κατοίκων που βρίσκεται κοντά στο Βαλπαραΐσο.
Στην περιοχή του Σαντιάγο και του Βαλπαραΐσο οι βροχοπτώσεις το 2019 ήταν κατά 80% μικρότερες σε σχέση με το ιστορικό χαμηλό και στην περιοχή Κοκίμπο κατά 90%.
Βυτιοφόρα διασχίζουν καθημερινά δρόμους και χωματόδρομους για να εφοδιάσουν τα νοικοκυριά με νερό, το οποίο διατηρούν σε διάφορα δοχεία.
«Σε μια κατάσταση πανδημίας όπως αυτή που ζούμε σήμερα αποδεικνύεται ακόμη περισσότερο ότι όταν υπάρχει μοντέλο ιδιωτικοποίησης του νερού (…), αυτό δεν διασφαλίζει το ανθρώπινο δικαίωμα στο νερό και καθιστά τις κοινότητες ακόμη πιο ευάλωτες», καταγγέλλει ο Μουντάκα.
Η νομοθεσία της Χιλής προβλέπει ότι το νερό είναι δημόσιο αγαθό, αλλά σχεδόν το σύνολο των δικαιωμάτων εκμετάλλευσής του ανήκει σε ιδιώτες.
Μια κατάσταση την οποία καταγγέλλουν οι διαδηλωτές από την έναρξη της κοινωνικής κρίσης στη χώρα τον Οκτώβριο του 2019, επικρίνοντας το κοινωνικο-οικονομικό σύστημα της Χιλής στο οποίο ο ιδιωτικός τομέας κυριαρχεί σε τομείς όπως η υγεία, η παιδεία, οι συντάξεις και η διαχείριση του νερού.
«Το νερό αγοράζεται, πωλείται και νοικιάζεται»
Ο διευθυντής της Greepeace Χιλής Ματίας Ασούν είχε ζητήσει πρόσφατα από την κυβέρνηση του συντηρητικού προέδρου Σεμπασιάν Πινιέρα να «διασφαλίσει ότι δεν θα υπάρχουν πολίτες δεύτερης κατηγορίας οι οποίοι δεν θα έχουν πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες ώστε να προστατευθούν από την covid-19».
«Ένα σαπούνι στα χέρια δεν χρησιμεύει αν δεν έχει κανείς αρκετό νερό για να πλυθεί», είχε υπογραμμίσει.
Η Χιλή έχει καταγράψει περισσότερα από 3.700 επιβεβαιωμένα κρούσματα του κορονοϊού και 22 θανάτους, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα επίσημα στοιχεία.
Περίπου 100 κάτοικοι στο Ελ Μελόν κατέλαβαν πρόσφατα μία από τις πηγές που διαχειρίζεται η μεταλλευτική εταιρεία Anglo American, μία από τις πολυεθνικές εταιρείες που εκμεταλλεύονται τον χαλκό της Χιλής.
Η αστυνομία έδιωξε τους διαδηλωτές οι οποίοι ζητούσαν το νερό από την πηγή αυτή να δοθεί στην κοινότητα και να μην χρησιμοποιηθεί για τις μεταλλευτικές δραστηριότητες της εταιρείας, εξηγεί ο Φαμπιάν Βιγιαροέλ, 26 ετών, εκπρόσωπος του κινήματος.
Σύμφωνα με τον Μουντάκα, η νομοθεσία περί νερού που υιοθετήθηκε το 1981 εν μέσω της δικτατορίας του Αουγκούστο Πινοσέτ, «διαχωρίζει την ιδιοκτησία του νερού από αυτή της γης. Υπάρχουν ιδιοκτήτες στους οποίους δεν ανήκει το νερό που υπάρχει στη γη τους και το αντίθετο, κάτι που δημιούργησε την αγορά των δικαιωμάτων του νερού», σημειώνει.
Στη χώρα «το νερό αγοράζεται, πωλείται και νοικιάζεται», υπογραμμίζει.
Ο γενικός διευθυντής των Χιλιανών Υδάτων Όσκαρ Κρίστι διαβεβαιώνει ότι τα δικαιώματα του νερού διανέμονται σε ιδιώτες διαχειριστές, όμως παραμένουν στα χέρια του κράτους το οποίο μπορεί να ελέγχει την ποσότητα του νερού που αντλείται από τις πηγές.
Όμως οι ειδικοί υπενθυμίζουν ότι προς το παρόν αυτό δεν έχει συμβεί και, αν γίνει κάτι τέτοιο, το κράτος θα πρέπει να αποζημιώσει τις ιδιωτικές εταιρείες διαχείρισης για τις απώλειες των εσόδων τους.
