» Το ιστορικό χωριό µε τον αρχαίο ελαιώνα
Ένα από τα πολλά µικρά σήµερα χωριά του ∆ήµου Κισάµου τέσσερα µόλις χιλιόµετρα νότια της κωµόπολης της Κισάµου χτισµένο σε υψόµετρο 120 µε 150 µέτρα υψόµετρο πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας είναι και ο Γαλουβάς Λουσακιών µε ελάχιστες µόνιµες οικογένειες.
Με αφορµή την διαδικτυακή εκποµπή “Γεύσεις Κρήτης” των “Χανιώτικων νέων” βρεθήκαµε στον Γαλουβά για το 34ο επεισόδιο µε µια νοικοκυρά του χωριού να µαγειρεύει τρεις παραδοσιακές συνταγές φαγητών.
Στον Γαλουβά ξεναγηθήκαµε από τον πρόεδρο του Συλλόγου Προβολής Κισάµου “Η Γραµπούσα” ∆ηµήτριο Γρυµπαουλάκη, τον πρόεδρο της τοπικής Κοινότητας Λουσακιών Νίκο Ρουπάκη και τον οικοδεσπότη που φιλοξένησε την εκποµπή µας Αντώνιο Τριανταφυλλάκη µε µέλη της οικογένειας του.
Η ΠΑΛΙΑ ΦΑΜΠΡΙΚΑ
Η πρώτη µας επίσκεψη αφορούσε την παλιά φάµπρικα της οικογένειας Τριανταφυλλάκη για την οποία ο ιδιοκτήτης της Αντώνιος Τριανταφυλλάκης ενθυµούµενος τα παλιά όµορφα χρόνια τόνισε: «Προς το τέλος της δεκαετίας του 1950 την λειτουργήσαµε βγάζοντας το λάδι πολλών χωριανών µας και επειδή δεν υπήρχε ηλεκτρικό ρεύµα εκείνα τα χρόνια όλες οι φάµπρικες έτσι και η δική µας περιστρεφόταν τα µυλάρια που άλεθαν τον καρπό µε τα γαϊδουράκια και το πιεστήριο ήταν χειροκίνητο. Βγάζαµε αγνό παρθένο ελαιόλαδο».
Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ
Ο ίδιος στη συνέχεια µας πήγε στην κεντρική εκκλησία του χωριού για να µας πει: « Ο Ιερός Ναός είναι µεταβυζαντινός και είναι αφιερωµένος στον Απόστολο Ανδρέα. Κάθε χρόνο στις 30 Νοεµβρίου κάνουµε πανηγύρι ανοίγοντας τα σπίτια µας στους πανηγυριώτες που θα µας τιµήσουν να έρθουν προσκυνητές».
Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ ΠΑΣΑΣ
Αµέσως µετά ο κ. Τριανταφυλλάκης, δείχνοντας ένα µισογκρεµισµένο αρχοντικό, αφηγήθηκε µια αληθινή ιστορία που αφορούσε ένα Χριστιανό πασά, λέγοντας. « Επτά αδέλφια είχε ο προπάππους του Κουνελάκης. Εκείνους τους σκοτεινούς χρόνους της γενιτσαριάς, έναν από τους επτά πήραν οι τούρκοι από το Γαλουβά Κισάµου που ζούσε η οικογένεια των Κουνελάκηδων. Πέντε µε έξι χρονών θα ήταν ο Γιώργος του οποίου άλλαξαν όνοµα, θρησκεία κάνοντας τον στην Κωνσταντινούπολη φανατισµενο Τούρκο Γενίτσαρο. Πέρασαν αρκετά χρόνια όπου στο διάστηµα αυτό εκείνος είχε γίνει άνδρας, είχε µορφωθεί και συνέβη το παράδοξο να διοριστεί πασάς στα Χανιά και όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια Τούρκος ήταν µόνο στην εξωτερική εµφάνιση και όχι στην καρδιά του γιατί ήθελε να συναντήσει τους γονείς και τους αδελφούς του. ∆ύσκολη και πολύ επικίνδυνη για εκείνον αυτή η επιθυµία του αλλά κατάφερε να τους συναντήσει.Κάλεσε στην αρχή µε διαταγή τον αδερφό του τον Κωνσταντή να πάει στα Χανιά γεγονός το οποίο τρόµαξε όλη την οικογένεια του στο χωριό γιατί τέτοια καλέσµατα δεν ήταν ευχάριστα για κανένα χριστιανό. Προς µεγάλη του έκπληξη ο Κωνσταντής µετά που πέρασε µε πολύ φόβο τον έλεγχο στην πύλη του δικαστηρίου οδηγήθηκε βίαια στον πασά. Εκεί αφού έµειναν µόνοι πασάς και Κωνσταντής, τον ανακρίνει ο πασάς ρωτώντας του από που είναι και πόσα αδέλφια έχει. Ο Κωνσταντής του απαντά ότι είναι από τον Γαλουβά και έχει επτά αδέλφια αλλά τον έναν τον πήραν Τούρκοι στο παιδοµάζωµα. Και ο πασάς τότε ρωτά τον Κωνσταντή. Τι κάνει η µάνα µας; Ο Κωνσταντής έµεινε έκπληκτος µε αυτό που άκουσε και απαντά στον πασά. Ποια µάνα µας, η µάνα είναι δική µου τι σχέση µπορείς να έχεις εσύ µε αυτή; Τότε, λες και έγινε “σεισµός” µε την απάντηση που άκουσε ο Κωνσταντής. “Εγώ είµαι ο χαµένος σου αδερφός…”. Ήταν µόνοι τους, έτσι είχε µεριµνήσει ο πασάς και τότε δάκρυα χαράς γέµισαν το πάτωµα µε τα δύο αδέρφια να µένουν σφιχταγκαλιασµενα. Ένας Τούρκος και ένας Ρωµιός σε ένα σύµπλεγµα αδελφοσύνης αλλά το ίδιο αίµα κυλούσε στις φλέβες τους και µε τον ίδιο ρυθµό χτυπούσε η καρδιά τους. Μετά από αρκετή ώρα παρακάλεσε ο πασάς τον αδερφό του να µην µάθει κανείς τίποτα γιατί κινδυνεύουν οι ζωές τους. Ο Κωνσταντής έφυγε και γύρισε στο χωριό και ο πασάς µετά από µια καλά σχεδιασµένη εξόρµηση στον Γαλουβά για επιθεώρηση δήθεν των πύργων κατάφερε να γνωρίσει τη µητέρα του καθώς οι στρατιώτες του ξεκουραζόταν και έτρωγαν στη βρύση του χωριού ο πασάς µε τρόπο ανέβηκε στο πατρικό του και είδε τη µάνα του κρατώντας κρυφά ένα σακούλι µε χρυσά νοµίσµατα…».
Τελειώνοντας την αφήγηση ο κ. Αντώνης επισήµανε ότι η ιστορία αυτή είναι γραµµένη και σε βιβλίο µε τίτλο:” Χριστιανός πασάς”.
Ο ΑΡΧΑΙΟΣ ΕΛΑΙΩΝΑΣ
Από µεριάς τους ο πρόεδρος της τοπικής Κοινότητας Λουσακιών Νίκος Ρουπάκης µε τον πρόεδρο του Συλλόγου προβολής Κισάµου “Η Γραµπούσα” ∆ηµήτριο Γρυµπαουλάκη αναφέρθηκαν στα ενετικά κτίρια, στις πλύστρες του χωριού και στον αρχαίο ελαιώνα υπογραµµίζοντας τα εξής: «Στο χωριό υπάρχουν αρκετά παλιά αρχοντικά σπίτια µε σηµαντική αρχιτεκτονική γραµµή που είχαν κτιστεί επί ενετοκρατίας” επισηµαίνει ο κ. Ρουπάκης για να τονίσει ότι «δυστυχώς οι κληρονόµοι των περισσότερων είναι κάτοικοι στο εξωτερικό», ενώ αµέσως µετά συµπληρώνει ο κ. Γρυµπαουλάκης ότι «στα ψηλά µονώροφα ενετικά αρχοντικά έµεναν οι αφεντάδες και στα χαµηλά έµεναν οι εργάτες. Συνεχίζοντας την αφήγηση τους για το χωριό αναφέρθηκαν στην παλιά στέρνα υπογραµµίζοντας: “ Το χωριό είχε µόνο αυτή τη βρύση και το έτος 1953 κατασκευαστηκαν έξι πλύστρες από τσιµέντο που εξυπηρετούσαν τις νοικοκυρές στο πλύσιµο των ρούχων τους. Πιο παλιά γινόταν το πλύσιµο σε γούρνες από πέτρα και υπάρχει κι εδώ µία αλλά και σε ποτάµια έπλεναν κάποιες άλλες. Στο χώρο της βρύσης µε τις πλύστρες υπάρχει και η στέρνα µε την οποία οι κάτοικοι του χωριού πότιζαν τα µποστάνια τους. Τελευταία επίσκεψη ήταν στον αρχαίο ελαιώνα του χωριού όπου τα τελευταία χρόνια έχει ωριµάσει µια ιδέα για την ανάδειξή του καθώς οι ελιές είναι αρχαίες και µία από αυτές µε διάµετρο 18 µέτρων ίσως να είναι και τριών χιλιάδων ετών. Σε µια µεγάλη µπορούµε να πούµε προσπάθεια για ανάδειξη του αρχαίου ελαιώνας ο πολιτιστικός Σύλλογος Λουσακιών µαζί µε την ΕΠΟΦΕΚ πραγµατοποίησαν αρχές του περασµένου µήνα εδώ µπροστά σε αυτή την ιστορική αρχαία ελιά που έχει περίµετρο όπως είπαµε 18 µέτρα, µια συναυλία µε τον γνωστό ντραµίστα Γιάννη Χατζή και τον συνθέτη – στιχουργό Γιώργο Λεκάκη. Στη συναυλία αυτή τραγούδησε η Ελένη ∆ήµου, ενώ συνοδευόταν από τον σύζυγό της Άκη Γκολφίδη, ηχολήπτη και µουσικό παραγωγό, ενώ στη συνέχεια η θεατρική οµάδα της Μαρίνας Πανηγυράκη παρουσίασε το έργο “Βάκχες του Ευριπίδη”».
