Στα Μυλωνιανά, ένα µικρό, παλιό χωριό µε µόνιµο πληθυσµό γύρω στους 110 κατοίκους το οποίο σήµερα ανήκει στον ∆ήµο Χανίων, βρεθήκαµε χθες.
Τα Μυλωνιανά είναι χτισµένα σε υψόµετρο 80 µέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και καταλαµβάνουν τεράστια γόνιµη έκταση µε διάφορες καλλιέργειες. Τα τελευταία χρόνια αρχίζει να αποκτά και τουριστική υποδοµή, ενώ η κοντινή του απόσταση από τα Χανιά το κατατάσσουν στα προνοµιούχα χωριά της περιοχής.
Η κεντρική του εκκλησία είναι αφιερωµένη στο Άγιο Πνεύµα και κάθε χρόνο γίνεται µεγάλο πανηγύρι. Στην πλατεία του χωριού δεσπόζει η προτοµή του ήρωα σµηναγού Σταύρου Γιαννικάκη ο οποίος σε ηλικία 29 ετών το 1977 έπεσε σε διατεταγµένη αεροναυτική άσκηση του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο εκτελώντας το καθήκον του µέχρι αυτοθυσίας.
Για την ονοµασία του χωριού τους µας µίλησαν οι κάτοικοι Ανδρέας Γιαννικάκης και Νίκος Μυλωνάκης, λέγοντας: «Την ονοµασία Μυλωνιανά την πήρε το χωριό µας εξαιτίας των πολλών µυλωνάδων. Το χωριό είχε και δηµοτικό σχολείο στο οποίο είχα φοιτήσει στην Α’ Τάξη γιατί έκλεισε µετά», επεσήµανε ο Ανδρέας Γιαννικάκης 64 ετών ενώ ο Νίκος Μυλωνάκης ετών 74 τόνισε πως «εγώ έκανα τις πρώτες τρεις τάξεις εδώ, µετά έκλεισε και πηγαίναµε στο σχολείο του Βαρυπέτρου, αλλά στην ΣΤ’ τάξη άνοιξε πάλι και την τελείωσα στο χωριό µας. Μετά το 1967 το σχολείο µας έκλεισε οριστικά».
Στην παρέα ήταν και ο φίλος τους από τα Νέα Ρούµατα Ευτύχης Γδοντάκης που µας είπε: «Στα Μυλωνιανά έµενε µία θεία µου και στα παιδικά µου χρόνια κάθε Καλοκαίρι ζούσα εδώ, Όπως µου είχε πει, το χωριό αυτό επί τουρκοκρατίας ονοµαζόταν Σερβαλί από το επώνυµο του Τούρκου Αγά της περιοχής».
