Μια τυχαία εξόρµηση µας οδήγησε στο ηµιορεινό µικρό µα όµορφο χωριό Ψαθογιάννος, η ονοµασία του οποίου προσέλκυσε το ενδιαφέρον µας.
Στην εκκλησία του χωριού η οποία είναι αφιερωµένη στον Άγιο Γεώργιο είχαµε την τύχη να γνωρίσουµε δύο σηµαντικούς ανθρώπους εκ των οποίων ο Γεράσιµος Σολιδάκης είχε διατελέσει για 17 χρόνια πρόεδρος του χωριού, ενώ ο ε.α. αντιστράτηγος του Στρατού, ∆ηµοσθένης Βιτετζάκης τυγχάνει επίτροπος της εκκλησίας.
Με αφορµή αυτή την απρόσµενη γνωριµία καταγράψαµε σηµαντικά στοιχεία για τον Ψαθογιάννο από την περιήγηση που έγινε στο χωριό και ακόµα τύχαµε πρότασης από τον παλιό Κοινοτάρχη κ. Σολιδάκη για να συµµετέχει η γυναίκα του στην εκποµπή “Γεύσεις Κρήτης” των “Χανιώτικων νέων”.
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΨΑΘΟΓΙΑΝΝΟΥ
Όπως µας εξήγησε ο παλιός πρόεδρος της Κοινότητας Γεράσιµος Σολιδάκης «το χωριό µας, βρίσκεται σε υψόµετρο 150 µέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, ανήκει στα ηµιορεινά χωριά της ενδοχώρας του ∆ήµου Πλατανιά και απέχει από τα Χανιά 20 περίπου χιλιόµετρα. Εδώ γεννήθηκα και µεγάλωσα, παραµένω αγρότης και ας διαµένω µόνιµα στα Χανιά µε την οικογένεια µου. Είχα όµως την τύχη και την τιµή να υπηρετήσω αυτοδιοικητικά το χωριό µου ως πρόεδρος της Κοινότητας για 17 χρόνια, µε τρεις τετραετίες και µία πενταετία προσφέροντας κι εγώ όπως και κάθε άλλος χωριανός µου ότι καλύτερο µπορούσαµε στον τόπο αυτό που γεννηθήκαµε.
Το χωριό µας απέκτησε δική του Κοινότητα το 1929 και την κράτησε µέχρι και το 1997 που καταργήθηκε µε το πρόγραµµα Καποδίστριας για να συνενωθεί µε το ∆ήµο Μουσούρων και έδρα τώρα τον Αλικιανό. Θυµάµαι στα παιδικά µου χρόνια που πήγα στο δηµοτικό σχολείο να είµαστε στην πρώτη τάξη 35 µαθητές. Είχε κόσµο ακόµα ο Ψαθογιάννος αλλά όπως και όλα σχεδόν τα χωριά της ενδοχώρας ακολούθησε την σταδιακή µείωση του πληθυσµού του φτάνοντας σήµερα να µένουν µόνιµα και στις δύο γειτονιές 43 άτοµα. Πάντως οι περιουσίες όλων είναι νοικοκυρεµένες τόσο από τους µόνιµους κατοίκους όσο και από τους απογόνους χωριανών µας που µένουν όπως εµένα στα Χανιά ή και σε άλλες περιοχές. Περισσότερα για το χωριό µας θα σας πει ο αντιστράτηγος ε.α. ∆ηµοσθένης Βιτετζάκης ο οποίος τώρα είναι επίτροπος στην Εκκλησία µας εδώ του Αγίου Γεωργίου και έχει συγγράψει µαζί µε τη σύζυγό του ένα πολύ ωραίο βιβλίο για τον Ψαθογιάννο και το διπλανό χωριό τον Μπαµπιόλο».
Από µεριάς του ο κ. Βιτετζάκης αναφέρθηκε µε ιδιαίτερη συγκίνηση στη γενέτειρά του λέγοντας: «Από το χωριό αναχώρησα σε ηλικία 18 ετών εισερχόµενος στη Σχολή Ευελπίδων όπου και υπηρέτησα τον Ελληνικό Στρατό µέχρι που αποστρατεύθηκα ως αντιστράτηγος αλλά δεν ξέχασα αυτό τον τόπο και στα τρία από τα πέντε περίπου µέχρι σήµερα χρόνια της αποστρατείας µου, διακονώ τον Ιερό Ναό του χωριού µας που είναι αφιερωµένος στον µεγαλοµάρτυρα Άγιο Γεώργιο ως επίτροπος. Για το πότε ακριβώς έχει θεµελιωθεί η εκκλησία δεν υπάρχουν στοιχεία, αλλά θεωρείται πως πρόκειται να έχει κτιστεί προς τα τέλη του 19ου αιώνα, ενώ πολύ αργότερα κτίστηκε το καµπαναριό που έχει χρονολογία πάνω του το έτος 1956.
Η ονοµασία του χωριού µας “Ψαθογιάννος” προήλθε, σύµφωνα µε την παράδοση, από τον πρώτο κάτοικο του οποίου το όνοµα ήταν Γιάννης και πουλούσε ψάθες, τις οποίες έπλεκε ο ίδιος. Στο χωριό λειτουργούσε µέχρι και τη χρονιά 1993 – 94 το µονοθέσιο εξατάξιο δηµοτικό σχολείο στην Κάτω γειτονιά, στα όρια µε την Πάνω επειδή το χωριό αποτελείται από δύο γειτονιές. Το κτήριο του σχολείου µας µε την κεραµοσκεπή του και τα µεγάλα παράθυρα είχε µια αίθουσα διδασκαλίας και ένα γραφείο για το δάσκαλο, ενώ στην οπίσθια πλευρά του ήταν το µαγειρείο όπου προσφερόταν το γεύµα στα παιδιά. Ο πρώτος εγγράµµατος γραµµατέας της κοινότητάς µας, καθόσον υπήρξε απόφοιτος επταταξίου γυµνασίου, ήταν ο πατέρας µου Στυλιανός Α. Βιτετζάκης που λόγω έλλειψης κοινοτικού καταστήµατος εκτελούσε τα καθήκοντα του αρχικά στη σάλα του σπιτιού µας. Το 1960 κτίστηκε κοινοτικό γραφείο για το χωριό µας στην Πάνω γειτονιά οπότε και µετέφερε εκεί το χαρτοµάνι που συνόδευε τα καθήκοντα του. Τον πατέρα µου τον διαδέχτηκε η Σταυρούλα Ανδρεαδάκη, που ήταν και η τελευταία γραµµατέας της κοινότητας του χωριού µας».
Συνεχίζοντας ο κ. ∆ηµοσθένης επεσήµανε ότι «στην παιδική µου ηλικία το µεγαλύτερο πρόβληµα των κατοίκων του χωριού ήταν το νερό µιας και το δίκτυο ύδρευσης ήταν απαρχαιωµένο. Στην Πάνω γειτονιά υπήρχαν δύο βρύσες µε την µία της Μέσα γειτονιάς να έχει καταστραφεί µε την διάνοιξη δρόµου. Στην Κάτω γειτονιά υπάρχει ακόµα η βρύση σε κακή κατάσταση βέβαια αλλά σε αυτές τις βρύσες έπλεναν οι γυναίκες τα ρούχα τους και από αυτό το νερό έπιναν και τα ζώα µας. Το χωριό και όλη η περιοχή εξακολουθεί να παράγει τόνους ελαιόλαδο που είναι και το κύριο εισόδηµα των κατοίκων. Κοντά στο παλιό κοινοτικό γραφείο βρίσκεται και µια αρχαία ελιά που ίσως να έχει την ίδια ηλικία µε την άλλη που υπάρχει στις Βούβες. Στο χωριό διατηρούνται όµως ακόµα και πολλά εσπεριδοειδή δέντρα µε πορτοκαλιές κυρίως αλλά επειδή οι τιµές των πορτοκαλιών παραµένουν πολύ χαµηλές αρκετοί χωριανοί µας έχουν στραφεί στην καλλιέργεια µε αβοκάντο. Η περιοχή µας είναι καταπράσινη και εύφορη. Οι χωριανοί µας έχουν και αµπέλια από τα οποία φτιάχνουν το Ρωµαίικο κρασί και πιο παλιά το κουµινάτο, το ροζακί και τη σταφίδα. Σήµερα στο χωριό µένουν λίγοι κάτοικοι αλλά όλοι είναι αγαπηµένοι και γίνονται προσπάθειες από νέους και ας µην µένουν µόνιµα εδώ ώστε να αναπτυχθεί και στον Ψαθογιάννο τουριστικό ρεύµα έχοντας για την ώρα στο χωριό ένα σύγχρονο παραδοσιακό τουριστικό κατάλυµα. Για το χωριό µας µαζί µε τον Μπαµπιόλο έχω γράψει ένα βιβλίο στο οποίο αναφέρω λεπτοµέρειες».
