Ηµιορεινός και πανέµορφος ο Βαφές αποτελεί το µοναδικό χωριό του ∆ήµου Αποκορώνου, που έχει ανακηρυχθεί από το Υπουργείο Πολιτισµού το 1997 ως ιστορικό διατηρητέο µνηµείο λόγω της σηµαντικής του ιστορίας ως µετερίζι αγώνων και θυσιών για λευτεριά, αλλά και της παράδοσης καθώς και της ντόπιας αρχιτεκτονικής του.
Από την προχθεσινή µας µετάβαση στον Βαφέ για την εκδήλωση τιµής και µνήµης των κατοίκων του χωριού που έπεσαν στη διάρκεια του Β’ Παγκοσµίου Πολέµου και στη µάχη που δόθηκε στις 8 ∆εκεµβρίου του 1944 τύχαµε της ευκαιρίας να συνοµιλήσουµε για το χωριό µε τον πρόεδρο του τοπικού Πολιτιστικού Συλλόγου Μανώλη Βουτσαδάκη αλλά και µε τον παρουσιαστή, πρωτεργάτη της εκδήλωσης, τέως πρόεδρο Π.Σ. “Η Κρυονερίδα” Αττικής, Μανώλη Βαλσαµάκη, ο οποίος έχει διατελέσει και αντιπρόεδρος της Οµοσπονδίας Σωµατείων Αποκορώνου Αττικής και επί 55 έτη ασχολείται µε τα πολιτιστικά δρώµενα και την ιστορία της πρώην επαρχίας Αποκορώνου και της Κρήτης γενικότερα.
ΙΣΤΟΡΙΑ ΧΩΡΙΟΥ ΚΑΙ ΣΠΗΛΑΙΩΝ
“Το χωριό µας ανήκει στα ηµιορεινά χωριά του ∆ήµου Αποκορώνου και είναι κτισµένο σε υψόµετρο 210 µέχρι 300 µέτρα πάνω από την επιφάνεια της Θάλασσας. Παλαιότερα ήταν και έδρα Κοινότητας που είχε στην περιφέρεια της τα δύο Μετόχια Αχατζηκιά και Αρεβίτη. Σήµερα στον Βαφέ διαµένουν µόνιµα µαζί και µε τους χωριανούς µας στα δύο προαναφερόµενα Μετόχια 150 κάτοικοι”, υπογραµµίζει ο κ. Βαλσαµάκης για να συνεχίσει επισηµαίνοντας ότι “ο Βαφές αντιστέκεται όσο µπορεί στις αντιξοότητες οι οποίες πλήττουν και την ύπαιθρο µε τον πληθυσµό του, όµως να είναι αγαπηµένος. Πρόκειται, για το µοναδικό χωριό σε όλη την Περιφερειακή Ενότητα Χανίων όπου το 1997 κηρύχθηκε από το Υπουργείο Πολιτισµού µε προσπάθειες βέβαια της Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, την τότε Κοινότητα του Βαφέ και του Πολιτιστικού Συλλόγου Βαφιανών Αττικής “Η Κρυονερίδα”, ως ιστορικό διατηρητέο µνηµείο λόγω της σηµαντικής ιστορίας και της παράδοσης, αλλά και της ντόπιας αρχιτεκτονικής”.
Από µεριάς του ο σηµερινός πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Μανώλης Βουτσαδάκης τόνισε: “ Η ιστορία αρχίζει από παλιά και γι αυτή έχει αναφερθεί στο βιβλίο της η χωριανη µας Ευµορφία Βουντουράκη – Βαγιάκη. Περπατώντας το µονοπάτι λίγες δεκάδες µέτρα από την πλατεία του χωριού για το ιστορικό σπήλαιο της “Κρυονερίδας”, υπάρχει άλλο ένα µε δαιδαλώδεις διαδροµές και αυτό µε µικρό στόµιο στην είσοδό του και ονοµάζεται “Καλαµάτο”. ∆εν έχουµε ιστορικά στοιχεία γι’ αυτό, αλλά, προφανώς ήταν κρυψώνας όπως και όλα τα σπήλαια του χωριού στα δύσκολα χρόνια των πολέµων. Το πανέµορφο µονοπάτι του µικρού µας φαραγγιού που οδηγεί στα σπήλαια και στο εξωκλήσι του Αϊ Γιάννη του Ερηµίτη, πρόκειται να αξιοποιηθεί σύντοµα και µαζί µε την αξιόλογη αγροτουριστική υποδοµή µε αρκετά παραδοσιακά καταλύµατα που διαθέτουν 80 κλίνες κάνουν τον Βαφέ πόλο ενδιαφέροντος εκατοντάδων επισκεπτών. Στο χωριό µας λειτουργούν όλο τον χρόνο δύο καλές ταβέρνες. Η απόσταση από τα Χανιά είναι περίπου 35 χιλιόµετρα µε καλό οδικό δίκτυο”.
