Χωρικά ύδατα

Για την άσκηση του αναφαίρετου δικαιώματος της χώρας επέκτασης των χωρικών υδάτων απ’ τα 6 έως και τα 12 ν.μ. απαιτούνται λεπτομερείς προεργασίες. Η σπουδαιότερη όλων, το κλείσιμο των κόλπων και η χάραξη των ευθειών γραμμών, απ’ τις οποίες ξεκινά η μέτρηση της αιγιαλίτιδας ζώνης. Εφόσον έχει οριστικοποιηθεί αυτή η διαδικασία και υπάρχει οριστική έγκριση απ’ το Συμβούλιο της Επικρατείας, δεν απαιτείται για το επόμενο βήμα ιδιαίτερη συμφωνία με τους γείτονες, διότι βάσει του Δικαίου της Θάλασσας, τούτο αποτελεί μονομερή ενέργεια.
Στο θέμα αυτό έχει γίνει μεγάλη καθυστέρηση απ’ το Υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο επεξεργάζεται τα σχέδια, να ασκηθεί η εφαρμογή τους όποτε θα υπάρξει πρόσφορο και σκόπιμο εθνικό έδαφος. Ο κυριότερος λόγος αναβολής εκτέλεσης των σχεδίων είναι το σαθρό, παράλογο και παράνομο casus belli της Τουρκίας, αν ασκηθεί αυτό το δικαίωμα του Δικαίου της Θάλασσας, που δεν το αναγνωρίζει. Παρεμβάλλεται και το θέμα των “γκρίζων ζωνών” που προέκυψαν μετά τα γεγονότα των Ιμίων.
Τον Ιανουάριο του 2021 πραγματοποιήθηκε το πρώτο, η επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο μέχρι το νοτιότερο άκρο της ηπειρωτικής Ελλάδος, το ακρωτήριο Ταίναρο ή Κάβο-Ματαπάς στον νομό Λακωνίας. Η επέκταση αυτή θεωρείται ως ένα πρώτο βήμα, προκειμένου να συνεχιστεί και η οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών Ελλάδος – Αλβανίας. Η επεξεργασία είχε γίνει επί υπουργίας στο Εξωτερικών του κ. Ν. Κοτζιά (2015-2018), κάτι που πρέπει να του πιστωθεί. Επακολούθησε η συμφωνία για την ΑΟΖ με την Αίγυπτο που διεμβολίζει το παράνομο τουρκολιβυκό Σύμφωνο.
Στο προεδρικό διάταγμα οριοθέτησης ΑΟΖ με την Αίγυπτο αναφέρεται «η Ελλάδα επιφυλάσσεται για την άσκηση και στις λοιπές περιοχές της επικράτειάς της των αντίστοιχων δικαιωμάτων της, όπως απορρέουν από τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία αποτυπώνει εθιμικό δίκαιο».
Για την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στο Αιγαίο, ένα νόμιμο και αναφαίρετο μονομερές δικαίωμα, δείχνουμε μια αναίτια φοβικότητα, κάτι αντιφατικό, αφού ενώ επικαλούμεθα συνεχώς το Διεθνές Δίκαιο δεν κάνουμε χρήση, και ως εκ τούτου η εικόνα μας έξω δείχνει να μην μπορούμε να συμφωνήσουμε με τους γείτονες, πράγμα που αποδυναμώνει τις θέσεις μας. Μετά την υποχωρητικότητα του Τούρκου προέδρου είναι δυνατόν να αξιοποιήσει η Ελλάδα τη διαμορφούμενη ευρωτουρκική σχέση και να πετύχει ρυθμίσεις που εξυπηρετούν το συμφέρον της χώρας.
Μια λύση των ελληνοτουρκικών διαφορών θα είναι αμοιβαία επωφελής και για τις δύο χώρες. Η συνάντηση στο Βίλνιους έδειξε ότι αν υπάρξει πολιτική βούληση και κάτω από νέα γεωπολιτικά δεδομένα για την Τουρκία, μπορεί να γίνει η σύγκληση και να βρεθεί μια μεθοδολογία λύσης των ελληνοτουρκικών, χωρίς βέβαια να συμπίπτει με τον τύπο :Συμφωνίας και Πρεσπών”.