Οι πελατειακές σχέσεις πριν τη μεταπολίτευση ήταν διαχρονικά αποκλειστικό “προνόμιο” της εκάστοτε κυβέρνησης με τους ψηφοφόρους της.
Η μεταπολίτευση τις άπλωσε βαθιά σ’ όλο το πολιτικό σύστημα, διαμορφώνοντας ολοκληρωμένη “ΠΕΛΑΤΕΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ”.
Το πελατειακό – αναξιοκρατικό σύστημα που δόμησε (Βουλή, κράτος, συνδικάτα, Αυτοδιοίκηση), το μόνο που μπορούσε να παράξει ήταν οι μέτριας -κατά συντριπτική πλειονότητα- ποιότητας και ικανότητας πολιτικοί και στελέχη, όπως αυτούς που βιώσαμε και βιώνουμε.
Εδώ βρίσκεται η απάντηση στο γιατί η χώρα μετά από έξι χρόνια κρίσης, σέρνεται ακόμη με τα εισπρακτικά δίκαια και άδικα μέτρα των μνημονίων, χωρίς να έχει καταρτίσει κανένα ουσιαστικό σχέδιο ανάπτυξης και μεταρρυθμίσεων, εδώ και χρόνια αναγκαίων.
Η κρίση, από το 2009 μέχρι σήμερα, αντιμετωπίστηκε πολιτικά με γλοιωδώς λαϊκιστική και άκριτη αντιμνημονιακή ρητορική.
Μέσα απ’ αυτά, μεγάλο μέρος της κοινωνίας ζυμώθηκε μέσα στον λαϊκισμό και τη συνωμοσιολογία και άντλησε το ισχυρό ψυχοπολιτικό άλλοθι, να αρνείται την αναγκαιότητα κρίσιμων αλλαγών.
Κλειδί για να ξεκινήσουν κρίσιμες μεταρρυθμίσεις, είναι ο ίδιος ο πολίτης.
Αν η ίδια η κοινωνία δεν συνειδητοποιήσει ότι τα διαχρονικά αίτια της καταστροφικής κρίσης είναι κυρίως ενδογενή και βαρύνει και την ίδια μέρος της ευθύνης για να αναιρεθούν, η χώρα θα συνεχίσει τον κατήφορο.
Απαραίτητη προϋπόθεση για να συνειδητοποιηθούν από τον πολίτη οι υποχρεώσεις του στις αλλαγές, είναι η ύπαρξη αυτογνωσίας στην κοινωνία, έννοια η οποία ήταν διαγραμμένη από το σύστημα παιδείας της πελατειακής δημοκρατίας.
Φυσικά είναι δύσκολο και περίπλοκο το πολιτικό εγχείρημα “αυτογνωσία στην κοινωνία”, σε μια κοινωνία απογοητευμένη, αγανακτισμένη, που ολοένα και περισσότεροι αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης.
Ο κ. Κυρ. Μητσοτάκης πρόσφατα δήλωσε: «Η πολιτική δημιούργησε το πρόβλημα και η πολιτική θα το λύσει».
Πόσο άραγε μπορεί να τα καταφέρει η σημερινή πολιτική -όπως την εννοεί- αν λάβουμε υπόψη τις μέτριες ικανότητες του πολιτικού συστήματος που βιώνουμε και με την κοινωνία στα “κάγκελα”;
Τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο απαισιόδοξα αν λάβουμε υπόψη την άποψη που είχε διατυπώσει ο Αϊνστάιν, ότι ένα πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί στο συνειδησιακό επίπεδο που το δημιούργησε.
Δυστυχώς, σ’ αυτό το επίπεδο προβλήματος βρίσκεται η πολιτική και κατά πλειονότητα και οι πολιτικοί, συμπεριλαμβανομένων και αυτών της ΝΔ.
ΠΡΟΣΩΠΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑ
Η “μαγιά” προσωπικοτήτων που θα ξεκινήσουν το εγχείρημα “αυτογνωσία στην κοινωνία” πρέπει να διαθέτει αποθέματα αξιοπιστίας και να μην είναι στενά περιχαρακωμένη σε πρώην και νυν κυβερνητικά κόμματα.
Προς ώρας, τέτοιες προσωπικότητες βρίσκονται κυρίως στον πολιτικό χώρο μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ.
Αυτονόητα, το εν λόγω εγχείρημα δεν μπορεί να περιλαμβάνει πρωτοκλασάτα στελέχη του πελατειασμού, του λαϊκισμού και των ιδεοληψιών.
Δεν μπορούν -πρακτικά- να συζητούν με την κοινωνία για τα αίτια της καταστροφικής και παρακμιακής πορείας καθώς και τον τρόπο που θα ξεπεραστούν, εκείνοι οι πολιτικοί οι οποίοι συμπολιτευόμενοι ή αντιπολιτευόμενοι, λιγότερο ή περισσότερο, επί 10ετίες συνέργησαν ή καιροσκοπικά την ανέχτηκαν.
Το αυτό και για πολιτικούς με ακραίες ιδεολογίες, οι οποίοι δεν έχουν να παρουσιάσουν κανένα παράδειγμα προηγμένου λαού, ο οποίος να πέτυχε πλήρη ευνομούμενη δημοκρατία, κράτος δικαίου και ευημερία, με πολιτικές ακραίας ιδεολογίας.
Αυτονόητα βασικό λόγο έχουν πολιτικές προσωπικότητες που αποστασιοποιήθηκαν έγκαιρα, τολμώντας να παραμείνουν συνεπείς στον βουλευτικό τους όρκο και ειλικρινείς απέναντι στην κοινωνία, που δυστυχώς τους αποστράφηκε γι’ αυτό.
Είναι οι πολιτικοί του τύπου των Μ. Δρετάκη, του αείμνηστου Α. Πεπονή, του Τ. Γιαννίτση, του Αλ. Παπαδόπουλου και όχι μόνο.
ΣΕ ΠΟΙΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΔΥΝΗΤΙΚΑ ΤΟ ΑΡΧΙΚΟ ΑΚΡΟΑΤΗΡΙΟ
Σε σημαντικό τμήμα των περίπου 600 χιλ. πολιτών που ψήφισαν τα διάσπαρτα κόμματα του παραπάνω χώρου.
Δεκτικό ακροατήριο, βρίσκεται επίσης στους περίπου 1,4 εκ. πολίτες που σταδιακά απείχαν, σε πέντε εθνικές εκλογές (2009 έως Σεπ. 2015), απογοητευμένοι από τα υπάρχοντα κόμματα.
Αξιοσημείωτο ότι ανάμεσα στις εκλογές Ιαν. και Σεπ. 2015, εγκατέλειψαν -λόγω έντασης της απογοήτευσης- 700.000 περίπου ψηφοφόροι, όλους ανεξαίρετα τους κομματικούς χώρους.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ
Το εγχείρημα “αυτογνωσία στην κοινωνία” συναφώς οφείλει να συνοδεύεται με προτάσεις θεσμικών αλλαγών καθώς και σχέδιο αναδιάρθρωσης – ανάπτυξης.
Η στρατηγική της επαφής με τους πολίτες θα πρέπει να είναι ευρηματική, αναλυτική και πρακτική στην προσέγγιση και προπάντων ειλικρινής.
Για να γίνει ελκυστική θα πρέπει να απεγκλωβιστεί από τα τρέχοντα και τετριμμένα κομματικά μοτίβα και πρακτικές, που όχι μόνο δεν συγκινούν πλέον, αλλά και απωθούν, όπως π.χ.: «Εμείς είμαστε οι διαφορετικοί, οι άφθαρτοι, οι ικανοί ή διαθέτουμε ένα σωτήριο – οραματικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων ή οι άλλοι είναι άχρηστοι, προδότες κ.λπ.».
Η “ανόρεχτη” υποδοχή πολλών νέων κομμάτων τα τελευταία χρόνια με αξιόλογες προσωπικότητες, δείχνει ότι το προβληματισμένο και απέχον τμήμα της κοινωνίας μόνο σε ποιοτικά διαφορετική πρόταση και φυσιογνωμία είναι ενδεχόμενο να εστιάσει πλέον.
Σύμφωνα με τα παραπάνω η συζητούμενη πολιτική σύμπραξη -ως έχουν- των μέχρι σήμερα διάσπαρτων κομμάτων του “ενδιάμεσου” χώρου, έχει μικρή πιθανότητα να έχει αποτέλεσμα.
Η ανοιχτή δημόσια συζήτηση με τους πολίτες του τι έφταιξε και έφτασε η χώρα ως εδώ και ποια τα διορθωτικά βήματα που αφορούν στην ίδια την κοινωνία, ίσως είναι το μόνο “καινούργιο”, που μπορεί να κεντρίσει το ενδιαφέρον, με το άνοιγμα θεμάτων όπως π.χ.:
– Πώς και γιατί η εμπορευματοποιημένη – ανταλλακτική ψήφος ή ψήφος σε λαϊκιστικές αυταπάτες, θα αναπαράγει σταθερά ίδιας μέτριας και κάτω “στόφας” πολιτικό σύστημα με το προηγούμενο ή
– Πώς, ο γλοιώδης λαϊκισμός όλων των αποχρώσεων, τον οποίο μεγάλο μέρος της κοινωνίας δεν απορρίπτει, είναι ένα εργαλείο καταστροφικής παραπλάνησης και φρένο στην αυτογνωσία ή
– Γιατί τα σκληρά οικονομικά μέτρα των μνημονίων, σίγουρα δεν φέρνουν από μόνα τους το τέλος της κρίσης κ.λπ.
Παράλληλα θα παρουσιάζονται και προτάσεις θεσμικών αλλαγών και αναδιάρθρωσης από ομάδα πολιτικών, ευρύτερα αποδεκτών στον χώρο.
Ιδεολογικό πρόσημο;
Είναι προς το παρόν επαρκές εκείνο που σε γενικές γραμμές έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία.
Εμμονές για ακριβέστερο και αυστηρότερο καθορισμό του στην παρούσα φάση, θα ήταν παρελκυστικός βυζαντινισμός.
Ενα περίπλοκο διαδικαστικό ζήτημα είναι να βρουν κοινό βηματισμό οι πολιτικές και μη προσωπικότητες καθώς και οι κινήσεις πολιτών του χώρου και να ξεπεράσουν την ορφάνια ηγεσίας.
Ίσως, γι’ αυτό το δύσκολο, αλλά μεγάλο -εθνικής διάστασης- βήμα μπροστά, χρήσιμοι είναι οι στίχοι του γνωστού στη Δύση, ποιητή Χαλίλ Γκιμπράν, (1923)
«Το έθνος να λυπάστε αν φορεί ένδυμα που δεν το ύφανε.
………………………………………………………………
Το έθνος να λυπάστε που έχει σοφούς από χρόνια βουβαμένους».
*Ο Στεφ. Ανδριάνης είναι αντισ/γος ε.α., πολιτ. μηχανικός
