«Όλα όσα παρατηρούµε στη φύση για να τα ζωγραφίσουµε και να το ερµηνεύσουµε βασιζόµαστε στο µέγεθος της σκιάς τους. Αυτή είναι η περιοχή στο έργο τέχνης που µπορούµε να ταυτιστούµε µε τον δηµιουργό. Αυτή είναι η περιοχή που πρέπει να εξερευνήσουµε και να ερµηνεύσουµε ώστε να αποκαλυφθεί η άλλη διάσταση των πραγµάτων και του εαυτού µας. Η τέχνη πάντοτε προσπαθούσε να απαντήσει στο πανανθρώπινο ερώτηµα, πώς και γιατί βρεθήκαµε σ’ αυτό τον κόσµο».
Αυτό επισηµαίνει, µεταξύ άλλων, ο ζωγράφος Χρήστος Παλλαντζάς, µιλώντας στις “διαδροµές”, µία εβδοµάδα πριν τα εγκαίνια της έκθεσής του στην Αίθουσα Τέχνης Βάσω Μυλωνογιάννη στα Χανιά.
Μία έκθεση που επιχειρεί να ταξιδέψει τον θεατή σε τόπους ενδιάµεσους. Ενδιάµεσους χωρικά και χρονικά, νοηµατικά και συναισθηµατικά. Ένα ταξίδι πέρα από το προφανές, στην αθέατη πλευρά των πραγµάτων, εκεί που ο κόσµος των αισθήσεων εφάπτεται µε τις µεταφυσικές αγωνίες της ανθρώπινης ύπαρξης. Εκεί, την ώρα του δειλινού, όπου παίρνει το πάνω χέρι η σκιερή πλευρά της φύσης και αναδύονται τα προαιώνια ερωτήµατα “πώς” και “γιατί” ήρθαµε σε αυτό τον κόσµο.
Πώς ερµηνεύεται ο τίτλος της έκθεσης που θα παρουσιάσετε στα Χανιά; Ποιοι είναι αυτοί οι “Ενδιάµεσοι τόποι”;
Ο τίτλος της έκθεσης κρύβεται πίσω από την χρονική στιγµή. Η αποτύπωση της χρονικής στιγµής που καταγράφεται στα έργα µου και συγκεκριµένα εκείνη η ενδιάµεση ώρα όπου το φως εγκαταλείπει σταδιακά δίνοντας τη θέση του στο σκοτάδι λίγο πριν νυχτώσει είναι αυτό που δίνει µια άλλη διάσταση στα πράγµατα.
Η στιγµή που επιλέγω, είναι η ώρα που το τοπίο πάει να αποκρυφτεί από το σκληρό και ανελέητο φως και συγκεκριµένα την ώρα που σουρουπώνει στο τελείωµα της µέρας. Αυτή η ενδιάµεση χρονική στιγµή ανάµεσα στη µέρα και τη νύχτα όταν οι περιττές λεπτοµέρειες αποκρύβονται είναι η στιγµή που αισθάνοµαι ότι αποκαλύπτεται η ψυχή του τοπίου. Τότε οι τόποι µεταµορφώνονται και αποκαλύπτονται ως ενδιάµεσοι. Τόποι ικανοί πια να µας οδηγήσουν σε µια άλλη ψυχική διάθεση και διάσταση.
Στα έργα σας κυριαρχεί ο ουρανός. Σαν να έχετε στραµµένο ψηλά το βλέµµα σας. Εικόνες που εκπέµπουν οµορφιά αλλά και απεραντοσύνη. Σκέφτοµαι ότι αρκεί ένα βλέµµα στον ουρανό για να συνειδητοποιήσει κανείς πόσο “µικροί” ήµαστε οι άνθρωποι. Εσάς τι σας “λέει” ο ουρανός; Πώς “µιλάει” µέσα σας;
Αφιέρωσα πάρα πολύ χρόνο στην µελέτη του ανθρώπινου σώµατος µέσα στο χώρο. Θεωρώ ότι είµαι ανθρωποκεντρικός ζωγράφος, όµως αυτό που πάντα προσπαθούσα να αντιληφθώ και να ερµηνεύσω στη ζωγραφική µου ήταν ο αέρας ανάµεσα στα πράγµατα είτε αυτά ήταν πρόσωπα είτε τα θέµατα ενός τοπίου. Ζωγραφίζω εστιάζοντας στον αέρα που περιβάλλει τα πράγµατα ως πυκνότητα διαφάνεια ή και βαρύτητα µε στόχο τη συγκίνηση που απορρέει από αυτό. Αυτή η ανάγκη οδήγησε το βλέµµα µου στον ουρανό.
Στα έργα σας σάς απασχολεί το µεταφυσικό στοιχείο. Σας απασχολεί και το ζήτηµα της πίστης;
Πάντοτε µε ενδιέφερε η µάλλον µε γοήτευε να εξερευνήσω και να κατανοήσω την άλλη πλευρά των πραγµάτων. Εκείνη την διάσταση όπου όλα µπορεί να καθαγιάζονται από το άγγιγµα του ανθρώπου. Σκεφτείτε ένα αντικείµενο κάποιου προσφιλούς προσώπου που απουσιάζει. Τι είναι αυτό που κάνει το αντικείµενο ξεχωριστό σαν έχει µια δύναµη που µπορεί να επηρεάσει ακόµη και τις αποφάσεις στη ζωή µας. Όλα όσα παρατηρούµε στη φύση για να τα ζωγραφίσουµε και να το ερµηνεύσουµε βασιζόµαστε στο µέγεθος της σκιάς τους. Αυτή είναι η περιοχή στο έργο τέχνης που µπορούµε να ταυτιστούµε µε τον δηµιουργό. Αυτή είναι η περιοχή που πρέπει να εξερευνήσουµε και να ερµηνεύσουµε ώστε να αποκαλυφθεί η άλλη διάσταση των πραγµάτων και του εαυτού µας. Η τέχνη πάντοτε προσπαθούσε να απαντήσει στο πανανθρώπινο ερώτηµα, πώς και γιατί βρεθήκαµε σ’ αυτό τον κόσµο. Ο Αϊνστάιν έλεγε ότι συµπτώσεις είναι η ανωνυµία του θεού. Θεωρώ ότι η πίστη προς οποιαδήποτε κατεύθυνση είναι δύναµη και ενέργεια.
Σε µια εποχή γεµάτη ανασφάλεια και αβεβαιότητα όπως η σηµερινή, η τέχνη τι µπορεί να µας προσφέρει;
Ενώ στην επιστήµη η ανθρώπινη γνώση του κόσµου προχωράει ανεβαίνοντας µια κλίµακα όπου νέες γνώσεις αντικαθιστούν τις παλιές και πολύ συχνά η µία ανακάλυψη αναιρείται από την επόµενη, στην περίπτωση της τέχνης ο άνθρωπος κατακτά την πραγµατικότητα µέσα από την υποκειµενική του εµπειρία. Η καλλιτεχνική ανακάλυψη παρουσιάζεται κάθε φορά σαν µια νέα και µοναδική εικόνα του κόσµου. Το έργο τέχνης είναι ο καθρέφτης όπου ο θεατής θα αναπτύξει διάλογο όχι µόνο µε τον καλλιτέχνη αλλά κυρίως µε τον εαυτό του. Μέσα από αυτή τη διαλεκτική µπορεί να βρει απαντήσεις που θα µειώσουν την αγωνία του.
Η ζωγραφική είναι µια τέχνη αρκετά µοναχική ως προς τη δηµιουργική διαδικασία. Την αγαπάτε αυτή τη δηµιουργική µοναξιά του εργαστηρίου και πόσο σας έχει καθορίσει ως άνθρωπο;
Το εργαστήριο µου ήταν πάντα το ησυχαστήριο µου και τόπος συγκέντρωσης. Είναι ο τόπος όπου προσπαθώ να ξορκίσω το φόβο και να ελέγξω τις αγωνίες µου αλλά πρωτίστως να ερµηνεύσω µε εικόνες, τις ψυχολογικές διαδικασίες που πρέπει κανείς να περάσει µέχρι να αποδεχτεί την πρόκληση του ότι «τίποτα δεν είναι τυχαίο» και ότι µέσα από τις αποφάσεις της καθηµερινής µας ζωής, τίποτα δε µας ανήκει.
Πώς βλέπετε τις εξελίξεις στον τοµέα της τεχνητής νοηµοσύνης; Πιστεύετε ότι µπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την καλλιτεχνική δηµιουργία;
Η τεχνητή δεν µπορεί να αντικαταστήσει την συναισθηµατική νοηµοσύνη. Ο άνθρωπος πάντα θα χρησιµοποιεί τα τεχνητά µέσα για να εκφραστεί όµως τις βαθύτερες ερµηνείας του κόσµου δε νοµίζω ότι µπορεί να τις κατακτήσει µε τεχνητά µέσα. Θα πρέπει όµως να µας προβληµατίσει ότι όλος αυτός ο λόγος και ο προβληµατισµός γύρω από την τεχνητή νοηµοσύνη αναπτύσσεται σε µια εποχή που οι ιδεολογίες έχουν εκλείψει.
Η έκθεση
Η έκθεση του Χρήστου Παλλαντζά µε τίτλο “Ενδιάµεσα τοπία” θα εγκαινιαστεί στην Αίθουσα Τέχνης Βάσω Μυλωνογιάννη (Χαριλάου Τρικούπη 14) το Σάββατο 15 Μαρτίου, παρουσία του ζωγράφου και θα διαρκέσει έως 5 Απριλίου.
Θα είναι ανοικτά καθηµερινά 11:00-13:00 και 18:00-21:00, εκτός Κυριακές.
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 28210 43777.
Ο Χρήστος Παλλαντζάς γεννήθηκε στη Λάρισα το 1962. Σπούδασε ζωγραφική στην ΑΣΚΤ Αθήνας (1983-1989) µε καθηγητές τους ∆. Μυταρά, ∆. Κοκκινίδη, Ν. Κεσανλή, Γ. Βαλαβανίδη, Μαρίνα Λαµπράκη Πλάκα, κ.ά.
Το 1990-1992 µε υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης συνέχισε µεταπτυχιακές σπουδές στην Ecole National Superieure de Beaux Arts µε δάσκαλο τον Pierre Carron.
Εργάστηκε ως µουσειοπαιδαγωγός σε εκπαιδευτικά προγράµµατα του Υπουργείου Πολιτισµού. ∆ίδαξε ζωγραφική σε σχολεία και σε τµήµατα εφαρµοσµένης ζωγραφικής στις σχολές ΑΚΤΟ. Εργάστηκε στην παιδοψυχιατρική κλινική του Πανεπιστηµιακού Νοσοκοµείου Παίδων “Αγ. Σοφία” ως art therapist.
Το 2011 εργάστηκε για την συµπλήρωση και αποκατάσταση των αρχαίων τοιχογραφιών του Ακρωτηρίου Θήρας.
Έργα του βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη Αθηνών, στην Πινακοθήκη Φλώρινας, στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύµατος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή, στην Πινακοθήκη Κουβουτσάκη, στο Μουσείο Φρυσίρα, στις συλλογές Αγροτικής Τράπεζας ΑΓΕΤ Ηρακλής, Βογιατζόγλου και σε άλλες δηµόσιες και ιδιωτικές συλλογές σε Ελλάδα και εξωτερικό.
Επίσης, επιλέχθηκε ανάµεσα στους σηµαντικότερους Έλληνες καλλιτέχνες για να εκπροσωπήσει µε το έργο του την σύγχρονη ελληνική τέχνη κατά τους Ολυµπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004.
